De heilzon daagt

21-01-19 15:31 18124 De heilzon daagt. indd 5 Woord vooraf Jakob naar Jozef in Egypte Jozefs woorden en tekenen overtuigen Jakob ervan datJozeflee� Wat het geheim is van Jozefs woorden die Jakob ervan overtuigendatlee� maakt Egypte tot een ark voor Israël en trekt mee – I maakt Egypte tot een ark voor Israël en trekt mee – II Jakob ontmoet Jozef De heilzame afzondering in Gosen Jakobs leven in Egypte Jozef neemt vijf broers mee naar de farao Jozef neemt vader Jakob mee naar de faraogee�Jakobzeven�enrijkejarenJozef47:11-12, 27-28 21-01-19 15:31 18124 De heilzon daagt. indd 6 Jakob regelt zijn begrafenis met Jozef en zegent Jozefs zonen Jakob regelt zijn begrafenis met Jozef Jakobgetuigtster�edvantrouw Jakobverhe�zonenvanJozeftotstamvaders Israël aanbidt Gods goedheid Israël zegent vanuit Gods beloven De slechtziende Jakob krijgt als Israël een diep inzicht Jakobhee�woordvoorJozef Jakob gaat sterven en spreekt als Israël over Lea’s eerste drie zonen Jakob gaat sterven, Israël spreekt over de toekomst Israëlonter�eerstgeborene Israël profeteert tegen Simeon en Levi De redding en bekering van Levi Exodus 2:1-2; 32:26b Jakob gaat sterven en spreekt als Israël over Juda en de Heilzon Die daagt Israël roept uit: ‘ Juda, jij bent het’ Israël voorzegt dat Juda de koningsstam zal zijn Israël profeteert van de overvloed door en in de Heilzon Christus uit Juda 21-01-19 15:31 18124 De heilzon daagt. indd 7 Jakob gaat sterven en spreekt als Israël korte zegeningen over zes zonen van Lea, Bilha en Zilpa Israël voorzegt de ondernemende geest van Zebulon Israël voorzegt de gemakzucht van Issaschar Israëlvoorzegthetarglis�gevan Intermezzo:Israëlslaaktverzuch�ngboven Israël voorzegt het aangevochten geluk van Gad Israël voorzegt de agrarische overvloed van Aser IsraëlvoorzegthetworstelendbestaanvanNa�ali Jakob gaat sterven en spreekt als Israël over Rachels zonen Jozef en Benjamin Israël voorzegt de voorspoed en de bescherming van Jozef Israël voorzegt de zegeningen van de voor Jozef Israël voorzegt de militaire betekenis van Benjamin HetslotcommentaardatGeestgee�schrijver Jakobs sterven en begrafenis Jakobgee�voorstervengetuigenisvan Jakob blaast zijn laatste adem uit 21-01-19 15:31 18124 De heilzon daagt. indd 8 Jakobs lichaam wordt vorstelijk behandeld Jozef vraagt en krijgt toestemming van de farao Wie Jakob op zijn laatste reis vergezellen De begrafenis van Jakob in de spelonk van Machpela 21-01-19 15:31 18124 De heilzon daagt. indd 9 We maken in deel 3 een hele sprong van Genesis 37:2 naar Genesis 45:25. We hebben gezien dat enerzijds de eigenlijke Jakobsgeschiedenis is afgerond met de begrafenis van Izak en de toledot (geslachtsregisters, Zie zon gaat op, Jakob, pp. 189-197) van Ezau en Jakob. In Genesis 37 begint de Jozefgeschiedenis. Ik heb geaarzeld om het begin ervan nog mee te nemen, maar dat behoort duidelijk tot de Jozefgeschiedenis. Vandaar dat ik ervoor gekozen heb de sprong te nemen naar Genesis 45:25 waar Jakob weer onderwerp wordt, zij het nauw verweven met de Jozefgeschiedenis. HeteindevanJakobslevenindrukwekkend. ster�edkrijgteen helder zicht op het dagen van de Heilzon als hij profeteert aangaande Juda. Hij mag rijke dingen zeggen over de komst van Jezus Christus en de overvloed die in Hem gevonden wordt. De opzet is gelijk aan die van de delen 1 en 2. Opnieuw heb ik geen grote hoofdstukkengemaakt, zodatiedereenhetkangebruikenvoors�llevragengeplaatsthetvanparagraaf, met enige ruimte om zelf wat aantekeningen te maken. Tevens vind je er twee soorten kaders: ‘Merk op’ en ‘ Weet je nog? ’ Middels deze kaders wil ik de lezer helpen om dingen terug te halen of nu op te slaan, zodat de grote lijn kan worden vastgehouden. In de inhoudsopgave zie je tevens een indeling voor bijbelkringen die aangee�welkehoofdstukkenelkaargenomenkunnenworden. acht, maar als leiding kun je ook je eigen indeling maken. Opdracht Dit deel dragen mijn vrouw en ik op aan al onze kleinkinderen met de bede dat zij zullen zoeken en mogen weten dat hij/zij zalig is die de God vanJakobtothee�. Apeldoorn/Brouwershaven 21-01-19 15:31 18124 De heilzon daagt. indd 11 Jozefs woorden en tekenen overtuigen Jakob ervan datJozeflee� Wat het geheim is van Jozefs woorden die Jakob ervanovertuigendatlee� maakt Egypte tot een ark voor Israël en trekt mee – I maakt Egypte tot een ark voor Israël en trekt mee – II Jakob ontmoet Jozef De heilzame afzondering in Gosen 11 21-01-19 15:31 18124 De heilzon daagt. indd 13 25 Zij trokken weg uit Egypte en kwamen weer bij hun vader Jakob in het land Kanaän. 26 Toen vertelden zij hem: Jozef lee� nog! Hij is zelfs heerser over heel het land Egypte! Toen bezweek zijn hart, want hij geloofde hen niet. 27 Maar toen zij hem alle woorden overgebracht hadden die Jozef tot hen gesproken had, en toen hij de wagens zag die Jozef gestuurd had om hem te vervoeren, leefde de geest van hun vader Jakob op. 28 En Israël zei: Genoeg! Mijn zoon Jozef lee� nog! Ik zal gaan, ik wil hem zien voordat ik sterf. verhaalmoetterugdenkenromanvandes�jdsbekendeschrijverW. Schippersmet�tel Een zeemansvrouw De vrouw van stuurman Hendrik Brouwer uit Vlissingen moet haar man jarenlang missen. Eindelijk krijgt ze bericht dat het schip van haar man, de ‘Marianne’, is vergaan. Wanneer na lang wachten buurman Sjoerd Wiebema haar ten huwelijk vraagt, zegt ze nog een jaar te willen wachten of Hendrik echt niet terugkomt. Als het jaar verlopen is doet Sjoerd opnieuw aanzoekstemtTochzeemansvrouwtwijfel of haar man wel echt verdronken is. Voor de kust van Walcheren vergaat een Noors schip. Ternauwernood worden de opvarenden gered. Bij hen is Hendrik Brouwer. Stuurman Brouwerhaasttre�behalvevrouwbabywordthetvrouwvaltzezietdenktlaterdatzeverschijninghee�gehad. gaatweg. Sjoerd bewaart het geheim, totdat er later een brief komt dat Hendrik bij een schipbreuk is omgekomen. Zoiets lezen we ook in deze geschiedenis. 21-01-19 15:31 18124 De heilzon daagt. indd 14 Kun jij je voorstellen dat ik aan de roman van W. Schippers moet denken bij dit verhaal? Kwam het vroeger vaker voor dan nu dat er geen zekerheid was of iemand leefde? Ken je een soortgelijk verhaal? Jozef lee� nog! Laten we maar bij het begin beginnen. Ik denk dat de oude Jakob zijn draai maar niet vinden kan. Dat hij steeds weer naar de verte kijkt of zijn zoonsnietterugkomenEgypte. Zezi�endringendetentewachten, maar dat is niet het voornaamste wat hem bezighoudt, dat is vooral de vraag: zal ik Benjamin nog terugzien? Straks heb ik niets meer van Rachel over. Wat een spanning. Dat kunnen we ons haast niet meer voorstellen. Wij bellen even vanuit het buitenland. Wij sturen een whatsappberichtvanJakobvangeenenkel contact. Ik begin expres hier bij Jakob. Als lezers weten wij ondertussen al dat Jozef lee�broersbekendgemaakthee�. Datmoetenweevenvergeten. Wemoetensitua�evanJakobinlevenhonderdder�g‘ God dank, daar zijn ze!’ Vers 25 zegt immers: ‘Zij trokken weg uit Egypte en kwamen weer bij hun vader Jakob in het land Kanaän. ’ Eindelijk komen ze aan bij Jakob. Een heel verschil met de beide andere keren dat ze terugkeerden bij Jakob. We moeten allereerst denken aan hoofdstuk 37 toen zij bij Jakob kwamen met Jozefs door henzelf verscheurde kleed, dat ze in het bloed van een geslachte geitenbok gedompeld hadden. Toen Jakob het kleed van Jozef herkende, werd hij ontroostbaar en riep hij uit: ‘ Voorzeker, ik zal treurend naar mijn zoon in het graf afdalen’ (Gen. 37:35). De tweede keer dat zij terugkwamen bij Jakob was bij de vorige reis naar Egypte. Jozef had toen gezegd: ‘Laat een van uw broers bij mij en neem de volgende keer uw jongste broer mee, dan zal ik weten dat jullie eerlijke mensen zijn. ’ Jozef hield Simeon achter en zonder Simeon keerden zij bij Jakob terug. Toen ze het aan Jakob vertelden, zei Jakob: ‘Mijn zoon zal niet met jullie meetrekken, want zijn broer is dood en alleen hij is overgebleven. Als hem een ongeluk overkomt op de weg die jullie zullen gaan, dan zullen jullie mijn grijze haar met verdriet in het graf laten neerdalen’ (Gen. 14 21-01-19 15:31 18124 De heilzon daagt. indd 15 1 Dit werkwoord wordt ook gebruikt in Ps. 38:9; 77:4; Hab. 1:4. 42:38). De honger wordt echter zo erg, dat er geen ontkomen aan is (Gen. 43:2). Jakob laat zijn zonen vertrekken samen met Benjamin. En zie, daar komen ze allen veilig terug. komenzemetbericht:‘Jozeflee�zelfsheerser over heel het land Egypte!’ Dat is een bericht! Jakob krijgt bijna terplekkeharts�lstand. Welezenhettweedevanvers‘ Toen bezweek zijn hart, want hij geloofde hen niet. ’ Vind je het vreemd datJakobsvreemdecapriolenmaakt? Le�erlijkstaatdatzwak werd. Jakob voelt zijn bloed wegtrekken. Je zal al vele jaren met de pijn in je hart leven dat je zoon dood is en dan te horen krijgen dat hij lee�. Datniettegeloven. wordtkeer verteld door zonen met wie je al zoveel ellende hebt meegemaakt. Het is ook niet te geloven. Jozef is niet zomaar in het niets verdwenen. Jakobhee�mantelherkendvolJakobmoestwelconcluderen dat hij gedood was door een wild dier en dat zonder de eigenlijke toedracht te kennen. Ik kan mij goed voorstellen dat Jakob het niet geloven kan. De jongens hebben hem al vaker bedrogen. Bedriegen is zo erg. Het maakt menselijk samenleven onmogelijk. Je wordt niet meer geloofd, zelfs niet als je de waarheid spreekt. Dat zien we hier dus ook. We kunnen Jakob geen ongeloof verwijten. Dit is totaal anders dan het niet geloven in Jezus’ opstanding door de discipelen. Dat was totaal eigen schuld, omdat zij de woorden van Jezus over Zijn lijden, sterven en weer opstaannietwildengeloven. Woordenkondenterugvinden. Jakob had wel Jozefs dromen, maar daarover had hij geen direct woord van de gekregen. Kun jij je voorstellen dat Jakob ter plekke een soort harts�lstand krijgt? Ga eens in zijn schoenen staan, wat komt er bij je boven? 15 21-01-19 15:31 18124 De heilzon daagt. indd 16 Wat is volgens jou het verschil tussen het niet kunnen geloven van Jakob en het niet geloven van de discipelen na Jezus’ opstanding? Wanneer is het zonde als jij iets niet geloven kunt? Hier is voor de derde keer sprake van een terugkomen bij hun vader Jakob (Gen. 45:25). Bij Jozef stuurden ze eerst de mantel vooruit (Gen. 37:32). Na de eerste reis naar Egypte om koren te kopen lezen wij: ‘En zij kwamen in het land Kanaän bij hun vader Jakob’ (Gen 42:29). Jozefs woorden en wagens Toch komt er een ommekeer bij Jakob. Waardoor dat komt, wordt door vers 27 nadrukkelijk aangegeven: ‘Maar toen zij hem alle woorden overgebracht hadden die Jozef tot hen gesproken had, en toen hij de wagens zag die Jozef gestuurd had om hem te vervoeren, leefde de geest van hun vader Jakob op. ’ Jozefs woorden en de wagens doen Jakob opveren. ZodringthettotJakobdathetwaarmoetdatJozeflee�. Letvolgordecombina�e. Hetnietwagensfaraogeschonkenhee�, Jakobovertuigen. zonenkunnenwegEgyp�schekaravaanovervallenZevakermetthuisgekomen. slach�nghetwoordenvanJozefwagensbeves�gdworden. woorden, die we in het volgende hoofdstuk nader zullen bekijken, herkent hij Jozef en herkent hij de God van Abraham, Izak en Jakob. En dan vormen die wagens en alles wat ze hebben meegebracht het zichtbare bewijs ter ondersteuning. Dit is steeds van belang. Tekenen zeggen op zichzelf niets. Ze betekenen alleen iets als zij tekenen zijn bij het woord. Een vrijgezel kan een trouwkopen, hee�geenvrouw. Dattekenzegtniets. Maar als het teken wordt overhandigd bij de woorden: ‘ Wil je met mij trouwen? ’, krijgt het waarde en betekenis. 16 21-01-19 15:31 18124 De heilzon daagt. indd 17 Zo is het ook met de sacramenten van doop en heilig avondmaal. Het zijn tekenenhetWoord, genadigebelo�envanJezusChristus. moetenwehorengeloven. tekenenterbeves�gingwordt het ongeloof zonde en schuld. Het behaagt God door het Woord te redden. We gaan in Zijn Woord Zijn stem horen. Is het voor jou overtuigend dat het allereerst de woorden van Jozef zijn en vervolgens de wagens en andere dingen die hij meegestuurd hee� die Jakob doen opveren en geloven dat Jozef lee�? Geldt ook voor de sacramenten dat het er allereerst om gaat dat we de woorden die God gesproken hee� geloven om verder door de tekenen ondersteund te worden in het geloof? Hoe ervaar jij dit in je geestelijk leven? De zonen van Jakob kwamen al eerder met een grote buit thuis toen zij Sichem geplunderd hadden. (Zie Gen. 34:27-29. De zon gaat op, Jakob dl. 2, De Heilige Geest formuleert vers 27 als het geheim waardoor Jakobweerterughetlevenkomtgeloo�. 17 21-01-19 15:31 18124 De heilzon daagt. indd 18 Gen. 2:7; 6:17; 7:15, 22. Dit is een bijzonder commentaar omdat de ziel gezien wordt als het leven gevende element in de mens. Door Gods levensadem werd de mens een levende ziel. Zo lezen we in Psalm 22:27: ‘Uw hart zal voor eeuwig leven. ’ In Psalm 69:33 lezen we: ‘ Als de zachtmoedigen dit zien, zullen zij zich verblijden; u die God zoekt, uw hart zal leven. ’ En de zegt in Jesaja 57:15 dat Hij woont ‘in de hoge hemel en in het heilige en bij de verbrijzelde en nederige van geest’ nederigen van geest levend te maken Israël is compleet Jakob laat zich door Jozefs woorden meenemen, hij herkent Jozef erin. En dan lees ik: ‘ Toen (…) leefde de geest van hun vader Jakob op. ’ Jakob voelt zijn levenskracht terugkomen. Hij krijgt nieuwe vitaliteit. Dit doet hem uitroepen wat we lezen in vers 28: ‘En Israël zei: Genoeg! Mijn zoon Jozeflee�zalgaan, voordatsterf. ’ Let erop dat Jakob hier nadrukkelijk Israël wordt genoemd. Het gaat om Jakobnieuweontmoe�ngmetheere bij Pniël. Hij spreekt niet alleen als vader, maar als stamvader van het toekoms�geIsraël. Israëlongeschonden, Jozeflee�. Wateenvreugde-uitroep:‘ Het is genoeg!’ Het Hebreeuwse woord kan worden weergegeven met ‘voldoende, overvloedig’. Wat een woord om al deze jaren van rouw over eengewaandeJozefteeindigen. hee�levenverlangdnageslachtvervullingvanbelo�en, mand kon die ene zoon vervangen. En nu mag hij de overvloed ontvangen. ‘MijnzoonJozeflee�Datwat. gewaandezoonlee� Het verlangen kan op zichzelf al zo groot zijn om even een halfuurtje te praten. Je wilt het en je wilt het niet. Je wilt hem niet terugroepen bij de heere vandaan (ik denk nu aan onze zoon Peter, zie de opdracht in deel 1), Jakobkrijgtheelzoonterug. Jakobhoe�nietovertedenken: ‘ Ik zal gaan, ik wil hem zien voordat ik sterf. ’ Jakob wil direct naar EgypteJozefteontmoeten. vangoedewerkteenheiligehaast. Wedatzehetnieuwsgehoordhee�over Elizabet en bij de herders als ze gehoord hebben van de grote blijdschap. Je wilt de door God genoemde persoon gaan zien. 21-01-19 15:31 18124 De heilzon daagt. indd 19 Kun jij je voorstellen dat Jakob direct naar Egypte wil? Ken je een soortgelijke situa�e in het leven? Is het waar dat een boodschap van goede �jding direct in beweging brengt? Herken je dat in je leven? Vertel er iets van. Wat vind je ervan dat Jakob de periode van rouw en verdriet afsluit met ‘het is genoeg’, ‘het is overvloedig’? Wat proef jij erin? 19