Bekijk de tekstversie van dit leesfragment.W. de Vries Een aantal jaren geleden werd in ons ‘buurland’ Vlaanderen een onderzoek onder duizend Vlamingen gevoerd naar de existentiële levensvragen. Vragen zoals: Heeft het leven zin? Is er iets wat ons overstijgt? Waarom is er zoveel kwaad in de wereld? Is er leven na De Grote Levensvragen Veertien zogeheten ‘ervaren zinvragers en zinvinders zoeken in ‘Wat staat er dan aan Design? Of simpelweg toeval?’ 1. Lesage, Van der Vloet en Cornu, De grote levensvragen de wiskundige en �losoof Jean Paul Van Bendegem aangeeft: ‘Welk soort antwoord wil je? Je zult nooit tevreden zijn met het het antwoord wel: een knuffel.’ Een christen zal aangeven dat God ons heeft geschapen met het ons levensdoel is om Hem te zoeken en te vinden. Tussen die twee vraag kan de wetenschap, gede�nieerd als ‘systematisch verkregen, geordende en veri�eerbare menselijke kennis’, geen ant Verhouding tussen geloof en wetenschap: beperking van dit wetenschap, of tussen Gods openbaring in Zijn Woord en menscheidenheid van leven. Want daar wringt en schuurt het met Die toespitsing is een duidelijke beperking van dit boek. Uiteraard wetenschap speelt. Te denken valt met name aan het mensbeeld Universiteit van Amsterdam.atypische hersenontwikkeling.den is Herman van Praag, emeritus hoogleraar biologische psychiatrie. Op de vraag of ‘biologische psychiatrie wel samengaat met religiositeit’ antwoordde hij: ‘Dat is zo’n dwaas misverstand. bestudeert in samenhang met de psychologische ontwikkeling en de sociale context van de patiënt. Dat zijn dus geen tegendelen, ze zijn volstrekt complementair. Dat is het geweldige aan dit vak: het schap in het geding tussen schepping en evolutie. Want feitelijk 2. Vergelijk Swaab, Wij zijn ons brein3. Zie H. Maassen, ‘ Dick Swaab: Het brein is de baas’, Medisch Contact, 6 oktober 2010, https://www.medischcontact.nl/nieuws/laatste-nieuws/artikel/dick-swaab-het-brein-is-de-baas.htm.4. Zie Coen Verbraak, ‘ Een mens is meer dan zijn brein. Interview met Herman van Praag’, N R C, 24 januari 2015. zegt: ‘Maar straf is niet zinloos. We hebben behoefte aan duidelijke grenzen en regels, want die hebben een evolutionair voordeel Waar het om evolutie gaat, richt dit boek zich ook niet zozeer op het ontstaan van het heelal (de oerknalhypothese) of van ons zonnestelsel (Kant-Laplace-hypothese), maar op het ontstaan van orie. En dan door aanhangers ervan. Voor wie altijd geloofde in vrijwel zeker weleens voor aanvechting gezorgd. Een aanvechting die vergelijkbaar is met die van een theologiestudent, als tijdens tenschappelijke aanspraken. Aanvechting kan ons juist ook sterker gelijk toch heel plausibel voorkomen. Zo moeten we tegenover ontmaskeren ‘Zombie Science’ zou gaan. Die aanpak kom je wel 5. Maassen, ‘ Dick Swaab: Het brein is de baas’. tegen in sommige Amerikaanse voorstellingen, die simplistisch Je ziet dan bijvoorbeeld iemand met een zwart hart door een bril kijken waarop ‘secular worldview’ staat, en die persoon ziet dan alleen evolutie over miljarden jaren. Tegenover hem zit iemand view’ staat en die persoon ziet dan alleen schepping en een aarde van zesduizend jaar. Dergelijke voorstellingen wekken de indruk publicaties. Met simpli�caties is niets gewonnen en komen we, theorie maar als feit wordt gepresenteerd. Richard Dawkins, emehet meest uitgesproken. Hij wordt wel de Rottweiler van Darwin Volgens Dawkins is evolutie een feit en staat ontkennen ervan 6. ‘Beyond reasonable doubt, beyond serious doubt, beyond sane, informed, intelligent doubt, beyond doubt evolution is a fact, at least as strong as the evidence for the Holocaust.’ Dawkins. The greatest show on earth, 8.7. In dit boek wordt vermeden het woord ‘evolutionisten’ te gebruiken voor aanhangers van de evolutietheorie, omdat veel evolutiebiologen zich niet verwant voelen met de atheïstische ideologie van Dawkins en voor hen zijn de woorden ‘evolutionisme’ en ‘evolutionisten’ daaraan gekoppeld. Zij zeggen de evolutietheorie te accepteren als de beste huidige wetenschappelijke verklaring voor de ontwikkeling van het leven. Overigens blijkt kritiek op de evolutietheorie ook bij hen vaak felle reacties op te roepen. Ouweneel vindt ‘de claim van hen die het evolutiedenken omhelzen zonder evolutionist genoemd te willen worden daarom nogal inhoudsloos’, Adam, waar vaardbaar is. In zo’n klimaat word je al snel voor ‘sufferd’ versle En dat veroorzaakt aanvechting, zeker bij een wetenschapper. ken de verklaringsmogelijkheid vormen voor de interpretatie van Ze kan per de�nileven, want die opvatting is niet falsi�eerbaar. Dat is waar, maar dringt als een niet te falsi�ëren geloof en een vorm van verklaring die altijd passend is te maken op welke waarneming dan ook. Daar Vooralsnog volstaat het om erop te wijzen dat de bewijzen die Dat geldt helemaal waar het gaat om het ben je?, 65. De term theïstisch evolutionisme is overigens wel gebruikt, omdat deze niet de connotatie met Dawkins gedachtegoed heeft.8. In dit boek wordt de term creationisme gebruikt voor de overtuiging dat het heelal en de aarde met de daarop levende planten, dieren en mensen hun ontstaan te danken hebben aan een scheppingsdaad van God. Meestal wordt creationisme gezien als de opvatting dat er een alternatief, concurrerend verklaringsmodel voor evolutie kan worden ontwikkeld. Die opvatting is echter te eng. De auteurs van dit boek hebben geen moeite om zich creationist te laten noemen, maar achten het niet zinnig om schepping van leven als een wetenschappelijk alternatief tegenover evolutie te zetten, omdat wetenschap principieel van natuurlijke oorzaken uitgaat. Zij geloven in de schepping. En zij zijn van mening dat veel darwinistische biologen hun conclusies ook meer baseren op geloof (hun wereldbeschouwing) dan op wetenschappelijk onderzoek. Daarbij maken zij kritische kanttekeningen bij de bewijzen voor evolutie en wijzen zij erop dat dit interpretaties van waarnemingen zijn waar veel tegenover is te stellen. In dit kader worden de termen ‘creationisme’ en ‘creationisten’ gebruikt in dit boek uitspraak van de evolutionair bioloog Theodosius Dobzhansky: ‘Nothing in biology makes sense except in the light of evolution’ uitsluiten, wordt dan vaak vermeld dat Dobzhansky een Russisch-orthodox christen is. Dergelijke kwali�caties kom je ook regelrelatie tot de orthodox christelijke scheppingsleer. De discussie het boek En de aarde bracht voort (2017) van Gijsbert van den Brink, hoogleraar Theologie en Wetenschap aan de faculteit der Godgeleerdheid van de Vrije Universiteit Amsterdam. In dit boek zoekt Van den Brink naar mogelijkheden om de evolutietheorie Kernvraag blijft dan natuurlijk hoe die theologie zich verhoudt tot Gods Woord. Op die vraag is recent dieper ingegaan in het En God zag dat het goed was (2019). Daarin gaan 25 auteurs, ment uit het christelijk geloof zich verhoudt tot de evolutietheorie. zen’ te aanvaarden om vervolgens de Bijbel te confronteren met andere weg. Vanuit Gods Woord, in onderwerping aan het gezag 9.Dobzhansky, ‘Nothing in Biology Makes Sense Except in the Light of Evolution’.10. Van den Brink heeft daarbij duidelijk een ontwikkeling doorgemaakt. In 2005 schrijft hij bijvoorbeeld: ‘ Zij, maar ook anderen die (zoals schrijver dezes) niet geloven aan een gemeenschappelijke afstamming van alle organismen’, G. van den Brink, ‘ Is Intelligent Design wetenschappelijk gezien oneigenlijk?’, in: Dekker, Meester en Van Woudenberg (red.), Schitterend ongeluk of sporen van ontwerp?313. ervan, willen we nagaan of de evolutietheorie ermee te verenigen zo onomstotelijk is. Hoewel in dit boek de opvattingen van Van worden bestreden, onderschrijven we hun visie dat de kerk zich tot Vragen en inhoud van dit boek tussen geloof en wetenschap. Vervolgens wordt in dat kader het in Zijn Woord en in de geschiedenis. Dit hoofdstuk schenkt ook Vervolgens wordt in hoofdstuk vijf tot en met zeven het geding derne theologische opvatting)? Welke plaats heeft de mens in de schepping, wat is de oorsprong van het kwaad en hoe komt het dat wij moeten sterven? Op dergelijke vragen gaat dit hoofdstuk in, Het zevende hoofdstuk gaat verder in op de verhouding schepping en evolutie in het licht van Gods openbaring in Zijn Woord. Wat zijn de gevolgen voor het christelijk geloof als we de evolutie voorgaande hoofdstukken is gegeven.