Welkom in de voorhof TWINTIGERS EN DERTIGERS BIJ JE KERK DAVID VAN DER MEULEN 23050 Welkom in de voorhof.indd 323050 Welkom in de voorhof.indd 3 04-05-2023 14:2804-05-2023 14:28
Welkom in de voorhof Twintigers en dertigers bij je kerk Ds. D.I.B. van der Meulen ISBN 9789033801464 ISBN e-book 9789033803765 NUR 700 C-NUR 010 Ontwerp omslag: Flashworks Opmaak binnenwerk: Gewoon Geertje Bijbelteksten in deze uitgave zijn, tenzij anders vermeld, ontleend aan de Nieuwe Bijbelvertaling © Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap 2004. © 2023 Ark Media, een onderdeel van Jongbloed Christelijke Media - LEEUWARDEN Alle rechten voorbehouden. www.jongbloedmedia.nl 23050 Welkom in de voorhof.indd 423050 Welkom in de voorhof.indd 4 04-05-2023 14:2804-05-2023 14:28
David van der Meulens boek biedt een verfrissend perspectief vanuit de missionaire praktijk. Zijn ervaring in de seculiere Amsterdamse con- text kan kerken in heel Nederland helpen om de weg naar jonge men- sen in de wereld te vinden. Dr. Rein den Hertog, voorzitter van het landelijk deputaatschap Evangeli- satie van de CGK, voorzitter City To City Amsterdam, gemeentepredikant in Amsterdam. Ontdek in Welkom in de voorhof dat je als kerk van waarde kunt zijn in het leven van jonge mensen. Ontdek dat er iets gebeurt wanneer je op de grens van kerk en wijk, geloof tastbaar en grijpbaar maakt. Peter Wierenga, co-auteur Herkerken, directeur van de internationale en interkerkelijke zendingsorganisatie ECM, sinds 2003 adviseur voor kerk- planting en integral mission voor de GKv en de NGK. David beschrijft eerlijk zijn geploeter en ontdekkingen rondom het creëren van plaatsen waar men een wereld binnen kan stappen die Gods aanwezigheid werkelijker maakt. In heel het boekje klinkt het verlangen om twintigers en dertigers te bereiken met het Evangelie. De praktische vragen en voorbeelden maken dit boekje ook voor onze werkers bij IFES heel bruikbaar. Annemiek Stam-Hoogstrate, directeur-bestuurder IFES-Nederland. Dit boek is een indringende uitnodiging om, gestimuleerd door de ervaringen van David, in je eigen omgeving een ‘voorhof’ te creëren. Als een open ruimte, waar je gesprekken kunt aangaan met vrienden en collega’s, die geen idee hebben van de liefde waar jij van leeft. Van harte aanbevolen! Dr. Paul Visser, predikant in Rotterdam, toeruster van predikanten bij Areopagus (IZB). 23050 Welkom in de voorhof.indd 523050 Welkom in de voorhof.indd 5 04-05-2023 14:2804-05-2023 14:28
23050 Welkom in de voorhof.indd 623050 Welkom in de voorhof.indd 6 04-05-2023 14:2804-05-2023 14:28
Inhoud Voorwoord 9 Inleiding 11 Deel 1 – Waarom zou je een voorhof bouwen? 15 1 Waarom is een voorhof nodig? 17 2 Waarom zou je je juist op jonge mensen richten? 25 3 Wat is je innerlijke motivatie? 31 Een voorhof in de praktijk: koeriersdienst 41 Deel 2 – Hoe pak je het aan? 43 4 Dienstbaar zijn aan jonge mensen 45 5 Niet zenden maar ontvangen 51 6 Ingaan op bewuste behoeftes 61 7 Oog en oor hebben voor onbewuste behoeftes 67 Een voorhof in de praktijk: koffie met verhaal 78 Deel 3 – Wat kun je concreet doen? 81 8 Experimenteren – bij ons: de Masterclass 83 9 Bouwen aan een voorhof 89 10 Twee kanten van het evangelie delen 103 Een voorhof in de praktijk: Bibleclass 114 Toegift – Een voorhof op de omslag – Vincent van Gogh 116 23050 Welkom in de voorhof.indd 723050 Welkom in de voorhof.indd 7 04-05-2023 14:2804-05-2023 14:28
23050 Welkom in de voorhof.indd 823050 Welkom in de voorhof.indd 8 04-05-2023 14:2804-05-2023 14:28
9 Voorwoord Boeken die vanuit de praktijk zijn ontstaan, beschouw ik meestal als de beste. Dit ís zo’n boek. David van der Meulen is eerlijk over zijn eigen té enthousiaste en té idealistische pogingen (wat het ‘bereiken’ van twin- tigers en dertigers moeilijker maakte) en houdt een vurig pleidooi voor het creëren van een voorhof bij de kerk. En dat doet hij kort en bondig – ook dat is een kunst. Het raakt me hoe David pleit voor het herdefiniëren van diaconaat. Het gaat immers allemaal om de context en we zijn geroepen om aan te sluiten bij de noden van onze naaste. Daarbij verliest de auteur niet uit het oog dat het God is die mensen verandert. Ik ben blij met dat uit - gangspunt, want als je dat niet gelooft, kun je beter stoppen met mis- sionair of diaconaal werk; dat geldt zowel voor de ‘bestaande’ kerk als voor nieuwe initiatieven. De handvatten die geboden worden helpen, wáár je ook woont. Waar- bij gezegd moet worden dat de door God gegeven intrinsieke motiva- tie je doet volhouden om je voor je omgeving in te zetten: het vraagt toewijding en tijd. Tijdens het lezen moest ik denken aan het beeld van de zaaier, van wie we lezen dat het uitgestrooide zaad op steenachtige grond maar ook tussen de distels terechtkwam, dat er zaad op de weg belandde waar vogels het wegpikten en dat er zaad in goede grond viel. Als we te veel focussen op het zaaien of op de goede grond (omdat we graag een snelle oogst zien), vergeten we dat het soms nodig is om stenen op te 23050 Welkom in de voorhof.indd 923050 Welkom in de voorhof.indd 9 04-05-2023 14:2804-05-2023 14:28
10 ruimen of onkruid te wieden. Oftewel: om vooroordelen tegen het christelijk geloof weg te nemen. Zodat wij of anderen later kunnen zaaien in goede grond en er een opbrengst gegarandeerd is. Dat ste - nen opruimen en onkruid wieden gebeurt in de voorhof ... en zelfs daarbuiten. Beschouw dit boekje niet als een simpel stappenplan voor het creëren van een voorhof, maar wel als een stevige aansporing om werk te maken van een toegankelijke plek voor onze ‘naasten’. Dat zijn de twintigers en dertigers – gemaakt naar Gods beeld – die bewust of onbewust op zoek zijn naar het grotere verhaal van het leven. Leer van de ervaring van David van der Meulen: waar een wil is, is een weg. Verzamel wat mensen om je heen, ga dit boekje samen lezen en neem tijd voor gebed. Ik wens je vervolgens veel van de vreugde toe die je ervaart als iemand stapjes zet in de richting van God. Of, liever gezegd, vreugde die je ervaart als je er getuige van bent dat iemand accepteert dat God met Zijn liefde naar hem of haar toekomt. Tolle lege, neem en lees! Jurjen ten Brinke Voorganger Hoop voor Noord, Amsterdam Presentator Evangelische Omroep 23050 Welkom in de voorhof.indd 1023050 Welkom in de voorhof.indd 10 04-05-2023 14:2804-05-2023 14:28
11 Inleiding Harde werkelijkheid Als missionair predikant heb ik de afgelopen tien jaar met heel veel jonge mensen in Amsterdam contact kunnen leggen via LoZ (Licht op Zin- geving), onze open community voor twintigers en dertigers. Het over- grote deel van hen heeft niets met God, weet niets van de Bijbel en bezoekt de kerk alleen tijdens een concert en soms een begrafenis. Het christelijk geloof is niet weggeëbd of verdwenen, het is er nooit geweest. Ik heb ervaren dat het vrijwel niet mogelijk is om vanuit een kerkelijke wereld en met m’n kerkelijk denken een band op te bouwen met niet- gelovige jonge mensen. De meerderheid van deze generatie is niet bereikt met het goede nieuws. En we lijken ze ook niet te kunnen bereiken. De inzichten in dit boekje komen uit mijn per- soonlijke zoektocht voort en zijn toepasbaar op de context van Amsterdamse jonge men- sen. Tegelijk heb ik door gesprekken met col- lega’s in den lande ontdekt dat er grote gelijkenissen bestaan met ‘hun’ twintigers en dertigers. In heel Nederland, in steden en dorpen, vind je jonge mensen zonder kennis van de bijbelverhalen en zonder Gods geloof. In het dage- lijks leven komen ze geen gelovigen tegen en met kerkgang zijn ze niet vertrouwd. Voor veel jonge mensen is het christelijk geloof niet weggeëbd of verdwenen, het is er nooit geweest. 23050 Welkom in de voorhof.indd 1123050 Welkom in de voorhof.indd 11 04-05-2023 14:2804-05-2023 14:28
12 Ik worstelde de afgelopen jaren met twee problemen. Het eerste is inhoudelijk. Wat heeft het evangelie voor meerwaarde voor mensen die alles al hebben? Wat ik duidelijk zie bij twintigers en dertigers is dat het evangelie hen niet ‘helpt’. In een al goed en gevuld leven is ons goede nieuws niet van meerwaarde. Twintigers en dertigers zijn vaak helemaal niet met geloof bezig; dat zijn ze nooit geweest en ze zijn dat niet van plan ook. Uit eigen erva- ring weet je waarschijnlijk dat je bijna niemand tegenkomt die zit te wachten op het goede nieuws van God. En vaak ook niet op de bren- gers ervan. Het tweede probleem is de kerk zelf. Voor iedere soort christen is er in Nederland wel een passende kerk, maar voor niet-christenen is dat niet het geval. Zo’n soort kerk is er niet. En als zo’n kerk er al zou zijn, dan weten niet-christenen de ingang niet te vinden. We weten best – door onze ervaring en uit de Bijbel – dat we het kerk - gebouw uit moeten, als we mensen in hun leefwereld willen opzoeken en tegenkomen. En als we willen dat het geloof een meerwaarde heeft, dan moeten we vervolgens iets hebben wat voor déze mensen waar- devol of van betekenis kan zijn. Verlangen Dit boekje is geschreven voor mensen zoals jij, voor mensen met een verlangen. Of je nu een gemeentelid bent dat van jonge mensen houdt, of dominee, evangelist of missionair ouderling. Je hebt ervaren hoe lastig het is om jonge mensen bij God en kerk te houden of te krijgen. Maar je wilt graag dat mensen Gods genade en waarheid wél leren kennen. Je wilt getuige zijn van de liefde van Jezus Christus en gelooft dat Hij mensen wil ontmoeten. Je voelt misschien al aan dat dat van je vraagt dat je persoonlijk en als kerk andere dingen gaat doen dan je gewend bent. Ten eerste moet je eropuit. Want vrijwel niemand komt naar je kerkgebouw toe. En ten tweede vraagt het om de kunst van het luisteren, het vermogen om 23050 Welkom in de voorhof.indd 1223050 Welkom in de voorhof.indd 12 04-05-2023 14:2804-05-2023 14:28
13 belangstelling te hebben voor de ander buiten de kerk, voordat je van hen vraagt belangstelling te hebben voor God, Jezus en de Bijbel. Opbouw Deel 1 van dit boekje gaat over de waaromvraag. Ik start met een uitleg waarom we, als we nieuwe ingangen bouwen bij de bestaande kerk, iets kunnen betekenen voor jonge mensen. Deze ingang voor jonge mensen is wat ik ‘de voorhof’ noem. In de tijd van Jezus was er om de tempel een grote hof waar zowel gelovigen als niet-gelovigen elkaar ontmoetten. Onze tijd vraagt eveneens om zo’n voorhof: een tussenwereld, buiten de kerkmuren, waar de wereld van de kerk samenkomt met de wereld van jonge mensen. We gaan van het waarom van de voorhof vervolgens naar waarom je je op jonge mensen wilt richten. Waarom hebben zij bijzondere ingangen nodig? Zo komen we bij de kern van het probleem: waarom veel jonge mensen de route naar God en kerk niet vinden. Samen met jou zoek ik naar de motivatie om deze uitdaging als kerk toch aan te gaan. Waarom ben je gemotiveerd om een voorhof bouwen? Deel 2 gaat over het hoe. Ik schets hoe je je voorbereidt om diaconaal en missionair dienstbaar te zijn aan jonge mensen. Waar begin je, hoe pak je het aan? Als jonge mensen ver van het geloof afstaan, hoe leg je dan het eerste contact? Ik laat je zien welke rijkdom en welke armoede je tegenkomt in het leven van twintigers en dertigers. En hoe je als christen vervolgens niet boven ze, maar naast ze kunt gaan staan. Deel 3 gaat over het wat. Wat kun je concreet doen om twintigers en dertigers te bereiken? Ik bouwde vindbare ingangen voor jonge men- sen. Je leest over mijn experimenten en de lessen die ik heb geleerd. Ik beschrijf een concreet concept in de context van Amsterdam. En daar- mee reik ik je drie stappen aan waarmee je zélf een entree kunt bouwen voor randkerkelijke en niet-kerkelijke jonge mensen in jouw context. 23050 Welkom in de voorhof.indd 1323050 Welkom in de voorhof.indd 13 04-05-2023 14:2804-05-2023 14:28
Deel 1 Waarom zou je een voorhof bouwen? Onder andere deze vragen komen aan bod Een nieuwe structuur bij de kerk * Hoe ont werp je als kerk een structuur waardoor je je verbindt met mensen buiten de kerk? * Hoe z org je dat ‘buitenkerkelijke’ activiteiten door de kerk als geheel worden gedragen? Het geheim van twintigers en dertigers * W aar zijn ze mee bezig? * Hoe v er staan ze van God af? * Hoe z oek je hen op en leg je contact? * Hoe – als God dat geeft – k unnen jonge mensen tot bloei komen als ze iets van God en zijn koninkrijk proeven? Een nieuwe manier van leven * Hoe maak je jouw eigen r uimte – je hart, je huis en je denken – groter? * Hoe k unnen jonge mensen in jou Christus ontmoeten? * W at is het goede nieuws voor mensen die alles al hebben? 14 23050 Welkom in de voorhof.indd 1423050 Welkom in de voorhof.indd 14 04-05-2023 14:2804-05-2023 14:28