Bekijk de tekstversie van dit leesfragment.opmk. Auslander 09-02-2010 16:43 Pagina 23 23 Fischer, na Feliks? tweede ontsnappingspoging. ? Sommigenverdienen de eer van het Duits staatsburgerschap niet. Pjotr had Feliks nooit gemogen maar voelde toch medelij-den. Er was bitter weinig te eten daar. De kinderen in datwaar hij te horen kreeg dat ook hij spoedig vertrekken zou. ? We zenden jou terug naar het . In Landsberg is eenvoor jou in gedachten heb, Pjotr, woont in Berlijn, het hart opmk. Auslander 09-02-2010 16:43 Pagina 22 22 Vanaf de ochtend van hun uitverkiezing was het de jon-gens verboden nog Pools te spreken, sommigen waren metverkoren om opnieuw te worden ingelijfd bij de Gemeen-schap van Rijksduitsers ? en jullie zullen uitsluitend nog Terwijl de anderen in hun klassen Duitse woordjes leerden, mocht hij op de slaapzaal of in de tuin zitten lezen. In Wanneer de andere kinderen van de schoolbanken terug-keerden, dromden de jongsten om hem heen om de? Eins, Zwei, Drei. . . Vier. . . F? nf, ? papegaaiden zij en Pjotrhield het maar twee weken uit. Hij weigerde zich in zijn lot opmk. Auslander 09-02-2010 16:43 Pagina 21 21 in Warschau gestuurd. ? ? Sommige van de militairen hier willen je hier houden, alsme Duitse zoon wil adopteren. Ik ken zo? n gezin en zal? Wat gaat er met de boerderij gebeuren? ? vroeg Pjotr ineens. ders kant, maar die wonen allemaal in Duitsland, ? zei Pjotr. ? Nee. Toen mijn moeder de boerderij erfde ontstond erenorme ruzie. De rest van de familie wilde niet meer metde Doktor. ? Dan kan je, zodra je oud genoeg bent, zelf hetbeheer weer overnemen. Վ? n keer te bevatten. Gisteren nog lag hij in een verkrotrijen van twintig bedden van vier boven elkaar, en nu werdzou hij in Duitsland best kunnen aarden. Ineens wilde hijvertrekken, weg, liever vandaag nog dan morgen. bewaarhuis. Hij wist vanaf het begin dat hij er kort zou blij-ven. De rest wachtte een lang proces van ? germanisering? : opmk. Auslander 09-02-2010 16:43 Pagina 20 20 kwamen om in de oorlog en toen haar ouders stierven erf-mijn beide ouders niet, eigenlijk. Beiden waren inmet veel grond en een enorm woonhuis. Ze gingen toch. gekomen? ? vroeg de Doktor. ? Stonden jullie dan niet als Volksduitsers geregistreerd? ? ? Dat stonden wij wel, ? zei Pjotr. ? Toen de soldaten binnen-geen Polen. Wij werden meteen op de Lijst Duitse Volks-? Dat heb ik het weeshuis ook gezegd. En ik heb ze ookgevraagd wie er voor de boerderij zou zorgen, maar zewimpelden me af. ? ? Zo, ? zei de Doktor en zijn trekken verhardden zich. ? Ik zaldie arme drommel die daar de scepter zwaait er eens opaanspreken. Jouw gegevens zullen zoekgeraakt zijn. Wij Duitse afkomst ingeschreven. Dat jij tussen de mazen vanhet net bent doorgeglipt is niet zo verwonderlijk. Vertel mealleen thuis lieten. Mijn vader zei: ? Je bent dertien, Pjotr. We vertrouwen je. Bovendien: je hebt Solveig ? dat wasongeduldig zat aan te staren. Kennelijk was dit overbodigeinformatie. Hij kortte zijn verhaal in. ? Zij zijn nooit meer opmk. Auslander 09-02-2010 16:43 Pagina 19 19 omvang, gemeten rond zijn voor- en achterhoofd. ? Dan nu je handen maar, ? zei hij, terwijl hij het blikken dek-gerafdrukken gemaakt. ne stoel en verdween opnieuw, het stapeltje formulierenkend. Toen hij terugkwam had hij Doktor Fischer in zijnwas het en zijn ogen deden niet mee, maar, zo meende Pjotr, kennelijk wilde hij een vriendelijke indruk maken. ? Jij, mijn vriend, ? begon de Doktor in het Duits, ? bent eenmagnifiek exemplaar van een noordse jongeling. Vertel mijeens iets over je ouders. Vertel me hoe jullie hier tussen dieverhaal hem niet in problemen zou brengen. maakte ijverig aantekeningen op een formulier. ? Mooi, mooi, ? zei hij. ? Vertel me alles wat je weet. ? opmk. Auslander 09-02-2010 16:43 Pagina 18 18 wenkbrauwen en blauwe ogen daarmee vergeleken en? Dit is om ervoor te zorgen dat je rechtop zit als we eenin elk geval wel vriendelijk. flitslicht telkens even verblind werd. Vervolgens vroeg hijhem zich nogmaals uit te kleden. Pjotr ontdeed zich vlugdrie foto? s gemaakt werden. Polen hier. Te veel Jodenmonden om te voeden. Komenwar. Werd er van hem verwacht dat hij iets terugzei? Hetzet op een voorbedrukt vel papier. Zo nu en dan maaktevorm van Pjotrs oren, neusvleugels en oogleden, onderwijlvergenoegd brommend en mompelend, een enkele keer opmk. Auslander 09-02-2010 16:43 Pagina 17 17 pend van nul tot dertig. Anders dan de ogen was dit haarecht en Pjotr probeerde zich een voorstelling te maken vande hoofden waarvan ze afkomstig waren. Die lichtstezwarte haar. Op een label op het deksel stond in donkere Keeiizzeerr W Wiillhheellmmiinnssttiittuuuutt vvoooorr A Annttrrooppoollooggiiee R Raasskkeennmmeerrkkeenn eenn E Euuggeenneettiiccaa Aan de muur was een wit laken gespeld waarvoor eenvreemd soort stoel stond met een metalen neksteun en drieop gelijke afstand bevestigde houten stroken op de zitting. Terwijl Pjotr zich afvroeg waarvoor al die zaken dienden, Polen kende hadden de bewoners van zijn dorp, Wyszkow, werden beschouwd. Zij waren kort na de inval ? gereclassifi- Opnieuw glimlachte de man. Hij viste een voorgedrukt for-te maken van naam, leeftijd, familieachtergronden ? degebruikelijke gegevens. Daarna nam hij de kistjes met hethaar en de glazen ogen en werden Pjotrs blonde haar, opmk. Auslander 09-02-2010 16:43 Pagina 16 16 stekend; een banket vergeleken bij de waterige soep en hetzure brood dat hun in het weeshuis werd voorgezet. Pjotr? Volgens mij hoeven we ons geen zorgen te maken, hoor, ? pierogizijn schouder, naar een kantoortje dat zich dichtbij delang potloodkistje met een deksel dat scharnierde om eenpin aan een van de korte zijden. Er lag een twintigtal oog- In een ander, gelijksoortig kistje zaten verschillende stren-gen haar, van licht naar donker gesorteerd, links de licht- opmk. Auslander 09-02-2010 16:43 Pagina 15 15 waren wat te kort, maar de muffe, zure lucht die in zijn Er waren boeken en tijdschriften voor hen neergelegd, algingen over Duitse soldaten in Frankrijk of Nederland, plaatselijke meisjes, maar de meeste verhalen bejubeldende glorieuze overwinningen die het Duitse leger in Rusland? Ik snap jullie zijn bezorgd? ? zei ze. ? Maar geen jongen, g? ? n jongen, slaan deze Pjotr, hij Duits spreekt en Pools. ? zo goed ze kon in bescherming te nemen. ? Begrijpen? ? Pjotr hoopte maar dat de jongens haar woorden in hunnu nog maar ? ? n soldaat om toezicht te houden. Onder het wachten werd warm eten gebracht: stoofpot met opmk. Auslander 09-02-2010 16:43 Pagina 14 14 pende badkuipen. Daar, in die vochtige ruimte, bekroopde dreun zijn huid gelukkig niet beschadigd. Was het ver-anderen moesten toch weten wat die Doktor hun zou gaandat goed over te kunnen brengen. Boosheid welde op in zijn binnenste. Hij had zichzelf nooitmaal vergeven van die beesten. ? Na het baden kreeg ieder een stel schone kleren, warm opmk. Auslander 09-02-2010 16:43 Pagina 13 13 ? Mijn naam is Doktor Fischer. . . Ik heb jullie iets heel bijzon-ders te zeggen. . . Jullie, jongens, zijn uitgekozen en kandi-daat gesteld. . . om de eer te krijgen opnieuw te wordenzullen verschillende tests ondergaan. . . om je waarde voordoorheen komen. . . en teruggestuurd worden naar je eigenover de hoofden dwalen. Pjotr voelde iets van opwinding, maar in de al wijder open-ontzetting. Het werd stil in de kamer. Doktor Fischer draai-de zich op zijn hakken om en verdween. Er brak tumult losdeurpost. Achter hem stonden twee soldaten. rumoer verstomde op slag. van zijn hoofd en sloeg hem tegen de vlakte. ? Verrader!? Hij opmk. Auslander 09-02-2010 16:43 Pagina 12 12 heel belangrijke mannen om te praten. Wie spreekt Duits? ? ? Kijk, kijk, een slimmerik ben jij, ? antwoordde ze in het Duits en ze legde een vlezige arm rond zijn schouders. ? Waar heb je dat zo goed leren spreken? ? ? Van mijn ouders, mevrouw, ? zei Pjotr. ? Zij spreken alle-terwijl hij vocht tegen opwellende tranen. Niemand in het? Wel, wel, en wie ben jij dan, en stotend, tussen opwellende snikken door, noemde hij? Verman je een beetje, jonge Pjotr, ? fluisterde ze in het? Geef mij even een momentje met deze hier, ? zei ze. Zetranen. Ik wil dat je deze kinderen vertelt wat de Doktor zo opmk. Auslander 09-02-2010 16:43 Pagina 11 11 ? We zouden ons de moeite kunnen besparen, ? zei de mankamer te gaan. Haastig stiefelde Pjotr het vertrek binnen. Daarstond al een aantal jongens aangekleed te wachten. Pjotr begroef zijn vingers in zijn kleren. Nu zijn angst weg-sters, de een grofgebouwd en ouder, de ander slank en Herrenrechtervertrek en de overhuifde vrachtwagen verwezen. Hijwas hier, bij die verpleegsters. Er stond een tafel met koek-jes, glazen en een kan water. Hij vond een rustig plekje bijhem in de kamer waren. Verscheidene gezichten kende hij, de. Vanuit de gang klonk het schrapen van hout over eengewreven vloer. De tafel werd opgevouwen en weer opge-borgen, de keuring was voorbij. Terwijl de laatste jongens opmk. Auslander 09-02-2010 16:43 Pagina 10 10 Inmiddels stonden er nog maar drie jongens tussen Pjotr en? Waarom hebben ze deze hier gebracht? ? En dan, harder, tegen de jongen die voor hem stond: ? Naarleidde. Geen wonder dat het hier zo tochtte. Er stond eendrukkingsloze gezichten, gewapend met bajonetten op hunachterhoofd. Op de tafel lag een dikke ordner. Op het kaft stonden vettegeval niet bedoeld om voor operaties gebruikt te worden opmk. Auslander 09-02-2010 16:43 Pagina 9 9 Twee weken geleden waren de soldaten voor het eerst inhet weeshuis gekomen. Sindsdien waren ze er diverse Degenen die erover praten wilden, hadden iets gemom-ten in zwarte uniformen met bliksemschichten op de kraag. te uniformjas, viel meer op en was groter. Hij stond vlakbij Pjotr, lang en autoritair, met de armen op zijn rug, op dehele merkwaardige procedure toe te zien. Toen hij zichdwaalde. De meeste jongens hadden blond haar, net alshij, zag Pjotr, al waren er enkele met donker haar. de hoogste prijs zal opbrengen. Hij zag Pjotr kijken en tut- opmk. Auslander 09-02-2010 16:43 Pagina 8 8 Warschau, 2 augustus 1941jotr Br? ck huiverde. Het was koud in de lange tochti-kleren stijf tegen zijn borst in een poging warm te blijven. over de wereld en het had sinds het ochtendgloren gere-van de jongen voor hem die, net als hij, huiverde. Van koumisschien, of van angst. Vooraan, waar de rij begon, stondnaar een vertrek links van de tafel gestuurd, anderen metmond te houden en recht voor zich uit te kijken. Hij fixeer-zo groot dat het hem voorkwam of hij los was van zijneigen lichaam. Iedere beweging die hij maakte, leek on-let mocht. Toen de soldaten het weeshuis binnenvielen, deoorvijg had hem duidelijk gemaakt niet nog eens te praten