7 INHOUD- 1. Wat voor boek is de Bijbel? 9 2. Hoe kun je de Bijbel lezen? 13 3. Tips bij het gebruik van de Bijbel in Gewone Taal 17 4. 21 dagen bijbellezen 21 5. Belangrijke mensen in de Bijbel 47 6. Waar gaat de Bijbel over? 65 7. Extra’s 85 Waar vind ik bekende verhalen in de Bijbel? 85 Wat zegt de Bijbel over ...? 88 Wat vind je op debijbel.nl ? 98 Wat doet het Nederlands Bijbelgenootschap? 102
1
9 HOOFDSTUK 1 WAT VOOR BOEK IS DE BIJBEL? - EEN BEKEND BOEK De Bijbel is een van de meest gelezen boeken op de wereld. Het is voor veel mensen een bron van inspiratie. De Bijbel is daarom al heel vaak vertaald, het is het meest vertaalde boek op de wereld! De Bijbel is ook een bekend boek omdat het een belangrijk onderdeel is van onze cultuur en onze geschiedenis. In boeken en films, op schilderijen en in de Nederlandse taal kom je vaak verwijzingen tegen naar verhalen uit de Bijbel. Maar de Bijbel speelde ook een belangrijke rol op allerlei momenten in de geschiedenis van Nederland. EEN HEILIG BOEK Voor joden en christenen is de Bijbel niet alleen een bron van inspiratie, maar ook een heilig boek. Zij geloven dat de Bijbel het Woord van God is. Ze lezen de Bijbel als een boek dat betekenis aan hun leven geeft. De Bijbel helpt hen om in God te geloven en om goed te leven. De Bijbel bestaat uit twee delen: het Oude Testament en het Nieuwe Testament. Voor joden is alleen het eerste deel van de Bijbel een heilig boek. Joden noemen hun Bijbel meestal Tanach. Christenen noemen dit deel ‘het Oude Testament’. Zij lezen ook het tweede deel van de Bijbel, het Nieuwe Testament. Voor hen horen het Oude en het
10 Nieuwe Testament bij elkaar, ook al zijn ze in verschillende talen en in verschillende tijden geschreven. EEN OUD BOEK Het Oude Testament (de Tanach) gaat over de geschiedenis van God met het volk van Israël. Dit deel van de Bijbel is geschreven vóór het begin van onze jaartelling, tussen ongeveer 1000 en 150 voor Christus. De boeken van het Oude Testament zijn geschreven in het Hebreeuws en voor een klein deel in het Aramees. Het Nieuwe Testament gaat over het leven van Jezus en dat van zijn volgelingen. De boeken van het Nieuwe Testament zijn geschreven ná het begin van onze jaartelling, tussen 50 en 125 na Christus. De boeken van het Nieuwe Testament zijn geschreven in het Grieks. De Bijbel is dus geschreven in een andere tijd dan de onze. En de teksten van de Bijbel zijn in talen geschreven die de meeste mensen niet kunnen lezen. Daarom is de Bijbel al heel vaak vertaald, ook in het Nederlands. Verschillende van deze vertalingen van de Bijbel in het Nederlands zijn gemaakt door het Nederlands Bijbelgenootschap. EEN VERZAMELING BOEKEN Als je een Nederlandse vertaling van de Bijbel ziet, denk je misschien dat de Bijbel uit één geheel bestaat. Zo wordt er ook vaak over de Bijbel gesproken: als één boek. Voor een deel klopt dat ook wel. Er zijn een heleboel teksten in de Bijbel die met elkaar te maken hebben. In het Nieuwe Testament wordt vaak verwezen naar iets dat in het Oude Testament staat.
11 Maar de Bijbel is niet als één geheel geschreven, en niet door één persoon. Het woord ‘Bijbel’ komt van het Griekse woord biblia, wat betekent: boeken. De Bijbel is dus een eigenlijk een verzameling losse boeken. De boeken hebben allemaal hun eigen naam en hun eigen onderwerp. Deze losse boeken zijn later verzameld en in een bepaalde volgorde gezet. Het eerste boek van het Oude Testament is Genesis. Het laatste boek van het Nieuwe Testament is de Openbaring van Johannes. In hoofdstuk 5 wordt uitgelegd wat de volgorde is van de verschillende bijbelboeken, hoe ze heten en waar ze over gaan.
24 AAN DE SLAG DE VIJF BOEKEN VAN MOZES Dag 1 Genesis 12:1-9 GOD ROEPT ABRAM Abram verlaat zijn familie en zijn land, en gaat op weg naar een onbekende toekomst. Dat is voor ons moeilijk voor te stellen, en ook in de tijd van de Bijbel deed je dat niet zomaar. Maar God geeft Abram een heel bijzondere belofte mee. Hij zegt dat later alle mensen elkaar deze wens zullen geven: ‘Ik hoop dat je net zo gelukkig wordt als Abram.’ Wie zou jij geluk willen toewensen? Hoe zou je dat willen doen? Dag 2 Genesis 37:1-11 JOZEF HEEFT BIJZONDERE DROMEN Jozef droomt dat de bossen koren van zijn broers voor zijn bos koren buigen. En hij droomt dat de zon, de maan en de sterren voor hem buigen.
25 In de Bijbel wordt vaak verteld over dromen die mensen hebben. In die dromen laat God bijzondere dingen zien over de toekomst. Jozef heeft hier twee dromen over zijn leven. Die dromen worden nu nog niet uitgelegd, maar uiteindelijk wordt duidelijk wat ze betekenen: God is aanwezig in het leven van Jozef. Hoe herken jij dat God aanwezig is in jouw leven? Dag 3 Deuteronomium 30:11-14 GODS REGELS ZIJN NIET MOEILIJK Mozes houdt een toespraak waarin hij vertelt over Gods regels en wetten. Die zijn niet moeilijk, dus het volk kan zich eraan houden. Soms denken mensen dat geloven betekent dat je niets mag. Dat het bij geloven gaat om allemaal strenge regels en ideeën. Maar in deze tekst kun je lezen dat de regels van God helemaal niet moeilijk zijn. Dat betekent niet dat er geen regels zijn, want die zijn nu eenmaal nodig. Maar het betekent wel dat iedereen ze kan volgen! Hoe zorg jij dat je Gods regels niet vergeet?
26 “ Gods regels zijn heel dichtbij. Door zijn regels steeds te herhalen, bewaar je zein je hart. Deuteronomium 30:14
27 AAN DE SLAG DE HISTORISCHE BOEKEN Dag 4 1 Samuel 16:1-13 SAMUEL ONTMOET DAVID De profeet Samuel zoekt een nieuwe koning, en hij gaat op bezoek bij Isaï en zijn zonen. Samuel kijkt naar de sterke en grote zonen. Toch moet hij van God de jongste zoon David als koning zalven. Mensen beoordelen elkaar vaak op hun uiterlijk, maar voor God maakt het niet uit hoe je eruitziet. Het gaat erom hoe je vanbinnen bent. Waarop beoordeel jij andere mensen? En hoe kijken mensen naar jou, denk je? Dag 5 1 Samuel 17:32-53 DAVID VERSLAAT GOLIAT Klein tegenover groot. Een jonge herder die niet gewend is aan wapens en een harnas, tegenover een sterke soldaat met veel ervaring.
28 Maar David overwint de reus Goliat omdat hij op God vertrouwt. Davids oudere broers en de andere Israëlitische soldaten denken niet aan God. Zij zijn alleen bezig met de beloning van Saul, maar vergeten hun God. Waar vertrouw jij op als er iets moeilijks gaat gebeuren? Dag 6 1 Koningen 3:5-15 SALOMO VRAAGT OM WIJSHEID Maak jij ook weleens verlanglijstjes? Sommige mensen weten nooit wat ze moeten vragen. Salomo weet wel wat hij aan God moet vragen: hij vraagt om wijsheid, om zo een goede koning te kunnen zijn. Wat zou jij aan God willen vragen om jouw taak goed uit te kunnen voeren?
47 HOOFDSTUK 5 BELANGRIJKE MENSEN IN DE BIJBEL - Dit hoofdstuk is een korte samenvatting van de bijbelse geschiedenis. Aan de hand van bijbelse personen krijg je een overzicht van de belangrijkste gebeurtenissen in de Bijbel. HET BEGIN ADAM EN EVA Genesis 2-5 Adam en Eva zijn de eerste twee mensen in de Bijbel. Volgens de Bijbel zijn ze de voorouders van alle mensen op aarde. Ze wonen in de tuin van Eden, het paradijs. Ze mogen de vruchten eten van alle bomen in die tuin, behalve de vruchten van de boom in het midden van de tuin. Een slang verleidt Eva om toch van de vruchten van die boom te eten. Ook Adam eet ervan. Daarom stuurt God Adam en Eva weg uit het paradijs. Adam moet voortaan hard werken voor hun eten. En Eva zal met veel pijn kinderen krijgen.
48 NOACH Genesis 6-9 Noach moet van God een boot bouwen voor zichzelf en zijn gezin, en voor een heleboel dieren. Er zal namelijk een grote overstroming komen, die de hele aarde met water zal bedekken. Als het water komt, gaat Noach samen met zijn vrouw, zijn drie zonen met hun vrouwen, en een heleboel dieren in de boot. Zo blijven zij in leven bij de grote overstroming. Als de aarde weer droog is, krijgen Noach en zijn familie de opdracht om de aarde weer te bewonen. De drie zonen van Noach (Sem, Cham en Jafet) zijn volgens de Bijbel de stamvaders van alle volken op aarde. Een van de nakomelingen van Sem is Abram.
49 TIJD VAN DE STAMVADERS ABRAHAM EN SARA Genesis 12-25 Abram woont met zijn familie in Ur, een stad in het gebied dat nu Irak heet. Maar God geeft hem de opdracht om samen met zijn vrouw Sarai naar het land Kanaän te gaan. Abram en Sarai hebben geen kinderen. Toch belooft God aan hen dat ze veel nakomelingen zullen krijgen. Ook krijgen ze nieuwe namen: Abraham en Sara. Omdat Sara nog steeds geen zoon heeft, geeft ze haar slavin aan Abraham, zodat hij met haar kan slapen. Maar de zoon die Abraham met deze slavin krijgt, is niet het kind dat God heeft beloofd. Als Abraham honderd jaar oud is, krijgt hij toch samen met Sara een zoon: Isaak.
50 JAKOB Genesis 25-35 Jakob is de zoon van Isaak en de kleinzoon van Abraham. Hoewel Jakob de jongste zoon is, krijgt hij de belangrijkste zegen. Die zegen was eigenlijk bedoeld voor de oudste zoon, Esau. Jakob krijgt die zegen doordat hij zijn vader Isaak bedriegt. Esau is hier zo kwaad over dat Jakob naar zijn oom Laban in Haran vlucht. Daar trouwt hij met twee dochters van Laban: eerst met Lea en later met Rachel. Met Lea en Rachel krijgt Jakob twaalf zonen en één dochter. Na vele jaren gaat Jakob met zijn gezin terug naar het land Kanaän. Daar maakt hij het weer goed met zijn broer Esau. Ook krijgt hij een nieuwe naam: Israël. De twaalf zonen van Jakob worden later de stamvaders van het volk van Israël. JOZEF Genesis 37-50 Jozef is de lievelingszoon van vader Jakob. De andere broers zijn jaloers op hem, en verkopen hem als slaaf naar Egypte. Daar komt Jozef in de gevangenis terecht, ook al is hij onschuldig. In de gevangenis ontmoet hij de schenker en de bakker van de farao van Egypte, en Jozef legt hun dromen uit. Op een nacht heeft de farao vreemde dromen. Hij laat Jozef uit de gevangenis halen om zijn dromen uit te leggen. Jozef waarschuwt de farao dat er een grote hongersnood zal komen. Daarom wordt er veel graan bewaard in de zeven jaren voor de hongersnood, zodat er daarna genoeg te eten is. Als de broers van Jozef naar Egypte komen om graan te kopen, zorgt Jozef ervoor dat ze in Egypte komen wonen. Dan hoeven ze niet van de honger te sterven.