Inhoud 1. Wens ................................................................ 7 2. De uitvinding .................................................... 12 3. Geld ................................................................ 18 4. Test ................................................................. 22 5. Voorbereidingen ................................................. 26 6. Akkerweg ......................................................... 29 7. Nummer twee ................................................... 34 8. Den Haag .......................................................... 37 9. Torentje ........................................................... 42 10. Vergadering ...................................................... 46 11. Manneken Pis .................................................... 49 12. Inbraak ............................................................ 56 13. Octrooi ............................................................ 62 14. Beveiliging ........................................................ 67 15. Een nieuwe reis .................................................. 70 16. Bij de president .................................................. 81 17. Thuis ............................................................... 92 18. Spionnen ........................................................ 100 19. Vrijheidsbeeld .................................................. 106 20. Pech .............................................................. 119 21. Uitnodiging ..................................................... 130 22. Vergadering ..................................................... 137 23. Hotel ............................................................. 143 24. Demonstratie ................................................... 155 25. Chinese Muur .................................................. 161 26. Nieuwe plannen ............................................... 169 27. Keren ............................................................. 180 28. Gevangen ........................................................ 187 29. Montecatini ..................................................... 194 Binnenwerk De geheime missie van Graaf Mol_Opmaak 1 31-08-21 15:21 Pagina 3
30. Marcello ......................................................... 203 31. Thuis ............................................................. 208 32. Tv .................................................................. 212 33. Wennen .......................................................... 216 Achtergrondinformatie bij de reizen van Suus en Yoes .... 223 Binnenwerk De geheime missie van Graaf Mol_Opmaak 1 31-08-21 15:21 Pagina 4
Moskou, 9 mei M idden op het Rode Plein in Moskou barst de bestrating open. Een metalen gevaarte met aan het boveneinde een scherpe punt steekt boven de grond uit. En dat juist op het mo- ment dat de Grote Militaire Parade aan de gang is. Duizenden soldaten marcheren met strakke bewegingen en zogenaamd blije koppen Ð gedraaid naar de plaats waar de president op een podium staat Ð langs het massaal aanwezige publiek. Tot in de puntjes getrainde militairen, honderden tanks, raket- ten, pantservoertuigen. Straaljagers die met een hels lawaai vlak boven de kleurrijke torens vliegen. Luide marsmuziek. En zelfs als je dit niet geweldig vindt, moet je toch aanwezig zijn. Omdat de president het wil. Je moet hem gehoorzaam zijn! Maar dan staat plotseling alles stil. Alles. De soldaten hebben net Ð allemaal tegelijk Ð hun linkerbeen omhooggetrokken om het zo stampend neer te laten komen. Dat laatste gebeurt niet. Het is net of er iemand met zijn vingers geknipt heeft en ÔfreezeÕ heeft geroepen, maar dan in het Russisch. Nergens op het Plein is nog enige beweging te zien. Toch schalt de marsmuziek nog uit de enorme luidsprekers. Maar de president laat zijn zwaai- ende arm zakken en er verschijnt een boze Ð of is het een ver- baasde? Ð frons op zijn gezicht. Het leger voor hem staat met geheven linkerbenen stil, de gezichten op hem gericht. Ze kun- nen niet verder. Er zit een gat in de grond en een vreemd geval van metaal steekt boven de grond uit. Het publiek kijkt halsreikend toe. De 141 miljoen kijkers die het spektakel op de Russische tv volgen gaan ervoor zitten. Geen tijd om een kopje koffie of een glaasje wodka in te schenken of naar de wc te gaan. Dit is nog nooit vertoond! 5 Binnenwerk De geheime missie van Graaf Mol_Opmaak 1 31-08-21 15:21 Pagina 5
Alle aandacht is gericht op dat ding daar, dat uit de bestrating een meter omhoog is geschoten. Er schuift iets open aan de zij- kant van de buis. Een jongen stapt naar buiten. Direct na hem een meisje. Ze kijken beiden verbaasd: waar zijn ze beland? De jongen ziet de soldaten dicht bij hem. Het linkerbeen nog om- hoog. Hij vindt het grappig, gaat voor de soldaten staan, brengt als een echte soldaat zijn rechterhand tegen de zijkant van zijn hoofd en roept: ÔKlaar? Af !Õ En het gekke is dat de Russen het zien als een bevel om hun voet op de grond te zetten. Allemaal tegelijk! Zeshonderd keer ÔBOEM!Õ die klinken als n ÔBOEM!Õ Een compleet legeronderdeel gehoorzaamt de jongen. Intussen is het meisje naast hem gaan staan. Ze probeert het ook: ÔGeef É acht!Õ schreeuwt ze. En niet Ô дать восемь Õ, maar in haar eigen taal. Maar wat een effect heeft dit: alle soldaten voor hen gaan precies tegelijk op straat zitten! Hebben ze zoiets verstaan als ÔZit! Af !Õ? Dan komt de jongen tot bezinning. Waarom zijn ze hier op dit moment, vraagt hij zich af. Waarom hebben ze het Rode Plein uitgekozen als doel voor hun reis? ÔSuus,Õ zegt hij tegen het meisje, Ôwe wilden het Rode Plein zien, en dat is gelukt. Maar dit lijkt me geen goed moment.Õ ÔYoes, je hebt gelijk. Maar wel lachen Ð dat we zo veel macht heb- ben om een leger te bevelen! Laten we gaan kennismaken met die man daar. Zou dat de president zijn, daar op het podium?Õ 6 Binnenwerk De geheime missie van Graaf Mol_Opmaak 1 31-08-21 15:21 Pagina 6
1 Wens S usanne en Yoesef zitten op de bank in de kamer. Ze hebben net het journaal gekeken. Er was n onderwerp waar ze van schrokken. Een zwarte man was door de politie zo hard aan- gepakt, dat hij op straat dood neerviel. Terwijl die man volgens de verslaggever eigenlijk niks gedaan had. Hij had alleen een le- lijk woord tegen de agent gezegd toen hij een bekeuring kreeg. Toen de agent zei dat hij uit zijn auto moest stappen, ging dat niet snel genoeg en toen sleurde de agent die zwarte man hard- handig uit de auto. ÔZo gemeen, h Suus? Zwarte mensen worden soms harder aan- gepakt dan blanke.Õ ÔMerk jij dat dan ook, hier in ons land?Õ vraagt Suus aan Yoes. ÔSoms wel. Als er op het schoolplein ruzie is en ik sta erbij, dan denkt de meester of juf vaak dat ik erbij betrokken ben.Õ ÔDenk je echt dat dat komt doordat je zwart bent? Daarom ben je toch niet sneller schuldig? Ik snap die mensen in Amerika wel, dat ze de straat op gaan om te protesteren. Het is toch niet nor- maal om iemand die iets lelijks gezegd heeft zo hard aan te pak- ken? Ik vind dat echt stom!Õ ÔWaarom word jij daar zo boos van dan? Je hebt er zelf toch geen last van?Õ ÔNee, maar het slaat toch nergens op dat iemand slechter behan- deld wordt omdat hij zwart is? Dat is onrecht, en daar kan ik niet tegen!Õ besluit Suus plechtig. ÔDat heb je denk ik van papa en mama. Die kunnen daar ook zo boos over worden. En die gaan dan juist heel aardige dingen doen voor slachtoffers van onrecht. Dat vind ik z goed van ze!Õ 7 Binnenwerk De geheime missie van Graaf Mol_Opmaak 1 31-08-21 15:21 Pagina 7
ÔEn daarom zitten we nou hier samen op de bank. Als zwarte broer en blanke zusÕ, zucht Suus. ÔEigenlijk vind ik het niet leuk meer om het journaal te kijken. Er is zo vaak geweld te zien.Õ ÔMaar Suus, die mensen in Amerika gingen zich verzetten tegen onrecht daar. Kunnen wij dat ook niet gaan doen? In plaats van ons te vervelen omdat de vakantie zo lang duurt?Õ vraagt Yoes. ÔIk zou niet weten hoe. Ik ga echt niet met een groot bord waarop ÔWEG MET ONRECHTÕ staat over straat lopen. Als mensen me vragen welk onrecht, tja, wat moet ik dan zeggen?Õ Het is even stil. Allebei bedenken ze een voorbeeld van onrecht. Zijn ze wel eens oneerlijk behandeld? Hebben ze weleens straf gehad terwijl ze onschuldig waren? ÔIk weet het!Õ Yoes schiet overeind. ÔNatuurlijk weet ik het: mijn broertje!Õ ÔDie nog in Eritrea woont?Õ ÔJa, Robl!Õ ÔLeg uit.Õ ÔMoet ik jou dat alweer vertellen? Je weet toch allang dat mijn ouders mij op hun vlucht uit Eritrea hebben meegenomen, maar dat ze mijn broertje niet meenamen?Õ ÔOmdat die te klein was, toch? En omdat de reis te gevaarlijk was.Õ ÔPrecies.Õ ÔHoelang duurde die reis dan? En wat gebeurde er allemaal? Daar heb je me nooit iets van verteld.Õ Yoes is even stil. Dan komt hij langzaam op gang. ÔIk wil het niet vertellen omdat ik het me niet wil herinneren. Het was z erg wat we meemaakten. Weet je dat ik een paar weken geleden met buikpijn naar de dokter moest?Õ ÔHij kon niet vinden wat je had, toch?Õ ÔNee, maar hij noemde dat een ÒtraumaÓ.Õ ÔEn dat is É?Õ 8 Binnenwerk De geheime missie van Graaf Mol_Opmaak 1 31-08-21 15:21 Pagina 8
ÔDat je iets hl ergs hebt meegemaakt. Z erg, dat je het wilt vergeten. Er nooit meer aan wilt denken!Õ ÔSorry dat ik ernaar gevraagd heb.Õ ÔGeeft niet. Misschien is het toch wel fijn als jij er iets van weet. Ik vertel het je n keer. Goed? En dan niet meer erover praten.Õ ÔOk. Ik luister.Õ Suus gaat rechtop zitten en kijkt naar haar broer. Yoes is even stil. Hij zoekt naar woorden. Dan begint hij te ver- tellen. Hij praat snel, alsof hij er zo snel mogelijk vanaf wil zijn. ÔWe werden eerst door smokkelaars in een jeep meegenomen door een grote woestijn. Toen moesten ze bij een grens een gat knippen in een groot hek en aan de andere kant moesten we ver- der lopen. In een dorpje was er een andere smokkelaar die ons in zijn auto naar de kust bracht.Õ Yoes hapert. ÔToen kwam het verschrikkelijkste van onze vlucht. Ze hadden beloofd dat we op een vissersboot naar Itali zouden varen. Maar in de haven lag geen vissersboot. Alleen een rubberboot. Ik hoor mijn vader nog zeggen: ÒDaar kunnen maar twintig mensen op.ÓÕ ÔJullie waren toch maar met zÕn drien?Õ ÔNee, bij dat haventje stonden nog wel honderd vluchtelingen te wachten om mee te gaan. Wij waren niet de enigen. De smokke- laars zeiden dat we allemaal op die boot moesten. En dat kon echt niet! Maar het moest toch. We zaten allemaal dicht tegen elkaar aan. Zo dicht, dat we niet eens konden opstaan. We wisten ook niet hoe lang de reis zou gaan duren. De boot lag bijna tot de rand in het water. Dat was in de haven niet zo erg, maar toen we op de zee kwamen, toen ÉÕ Yoes stopt even. Suus kijkt hem van opzij voorzichtig aan. Gaat Yoes huilen? ÔToen kwamen er golven?Õ Yoes knikt. ÔZo hoog, dat ze af en toe over de boot en ons heen sloegen. Met een paar kleine emmertjes moesten we dan het water uit de boot gooien. De boot ging heel erg op en neer op de hoge golven. Een paar keer viel er iemand overboord. Eerst een 9 Binnenwerk De geheime missie van Graaf Mol_Opmaak 1 31-08-21 15:21 Pagina 9
oude man. Die konden we niet meer redden. Hij is verdronken. Later twee vrouwen. Ze zeiden dat het een moeder en dochter waren. Ze hielden elkaar stevig vast omdat ze heel bang waren. Toen de moeder bij een hoge golf in het water verdween sleurde ze haar dochter mee. Maar het allerergste was ÉÕ ÔJe vader en moeder zeker?Õ ÔJa, ze zaten allebei aan de buitenste rand. Ze hielden elkaar vast en mij ook. Dat ging heel lang goed. Tot de boot lek raakte. Hij was tegen iets aan gevaren. Hij ging zinken. Alle mensen kwa- men in het water terecht. Ik zag hoeveel mensen om hulp schreeuwden. De smokkelaar die bij de motor zat schoot een soort vuurwerk de lucht in. Dat was een noodsein. In de verte zagen we een boot aankomen. Mijn vader riep nog: ÒEen boot! We worden gered!Ó Maar mijn vader en moeder konden het niet volhouden in de hoge golven en het koude water. Ik zag ze niet meer. Verdronken ÉÕ ÔEn jij kon dat wel volhouden?Õ ÔKinderen hadden allemaal een oranje zwemvest om. Ik bleef ge- woon drijven. De mensen van de boot hebben ons uit het water gehaald en naar Itali gebracht.Õ Ze zijn er allebei even stil van. Suus ziet dat het voor Yoes eigen- lijk te moeilijk is om erover te praten. ÔH Yoes, hoe de rest van je reis hiernaartoe ging, moet je een andere keer maar eens vertellen. Hoe kwamen we op dit onder- werp?Õ Yoes schudt zijn hoofd, alsof hij de nare gedachten zo van zich kan afschudden. ÔOnrecht. We zaten een voorbeeld te bedenken.Õ ÔO ja. Maar wat heeft dat precies te maken met jouw verhaal?Õ ÔPapa heeft me pas verteld waarm mijn ouders gevlucht waren uit Eritrea.Õ ÔOnrecht?Õ 10 Binnenwerk De geheime missie van Graaf Mol_Opmaak 1 31-08-21 15:21 Pagina 10
ÔZoiets ja. In Eritrea hebben de meeste mensen geen rechten. Hier in Nederland heb je rechten zoals recht op onderwijs of een eerlijke rechtszaak als je iets verkeerd gedaan hebt. Je hebt het recht om te geloven wat je wilt. Of om te zeggen wat je wilt. Maar daar niet. Het is gewoon gevaarlijk daar.Õ ÔEn je kleine broertje zit daar nog steeds!Õ ÔNou ja, klein. Hij is nu acht.Õ ÔWat zielig! Zou hij kunnen vluchten, net als jij?Õ ÔDat lukt nooit! Hij komt de grens niet over. Of hij heeft smokke- laars nodig en die zijn heel duur en onbetrouwbaar. Hoe komt hij de woestijn door? Hoe gaat hij over de zee? Een vliegtuig komt hij niet in zonder paspoort.Õ ÔToch laat ik het er niet bij zitten.Õ SuusÕ ogen schitteren. ÔJij, Yoe- sef,Õ zegt ze dan plechtig, Ôjij hebt er recht op dat jouw broertje naar Nederland komt.Õ ÔEn jij,Õ imiteert Yoes, Ôen jij, Susanne, kunt vast wel een plan be- denken om dat voor elkaar te krijgen. Samen kunnen wij wat: jij met je verstand, ik met mijn hand Ð ik bedoel mijn handig- heid.Õ 11 Binnenwerk De geheime missie van Graaf Mol_Opmaak 1 31-08-21 15:21 Pagina 11
2 De uitvinding S uus zit op haar kamer, gebogen over een papier. Ze denkt diep na. Af en toe schrijft ze een woord of een zin op. Eritrea. Afrika. Onrecht. Grens. Vervoer. Smokkelaars. Geld. Op de computer zoekt ze de afstand op: zesduizend kilometer. Ze probeert er zinnen mee te maken. Vervoer van Eritrea naar Nederland. Over de grenzen heen gaan is niet mogelijk. Je moet veel geld hebben voor smokkelaars. Ze schrijft de drie zinnen onder elkaar. Dan ziet ze het! De mid- delste zin: Over de grenzen heen gaan is niet mogelijk. Plotseling weet ze de oplossing: nder de grenzen door! Als dat eens mogelijk is! Een vervoermiddel dat ondergronds gaat. Niet als een metro op rails natuurlijk. Maar een voertuig dat zelf zijn weg kan vinden onder de grond! Ze pakt het papier op en rent ermee naar beneden, naar Yoes. Waar is hij? Niet in de kamer. Ook niet in de keuken. Als ze roept, reageert er niemand. Wacht, hij zal in de werkplaats zijn. Ja, bij de werkbank in de schuur. Waar hij zo vaak te vinden is. Van alles en nog wat weet hij daar in elkaar te knutselen. ÔYoes, ik heb een idee!Õ ÔNu al? Vertel!Õ Suus brandt los: Ôîver de grens van Eritrea heen lukt niet. Je broertje heeft geen paspoort en krijgt er ook niet een. En wij wor- den vast ook niet toegelaten, zelfs als wij wel een paspoort hebben.Õ ÔDaar komt nog bij, dat ik niet over grenzen heen drf. Ik ben al- tijd bang dat ze me daar aanhouden.Õ ÔDus we kunnen er niet verheen. Dan moeten we É?Õ ÔErnderdoor?Õ ÔPrecies! Onder grenzen door.Õ 12 Binnenwerk De geheime missie van Graaf Mol_Opmaak 1 31-08-21 15:21 Pagina 12