De voetstappen van de Overwinnaar
De voetstappen van de Overwinnaar Openbaring als troostboek Dr. C.G. Geluk Uitgeverij Boekencentrum, Zoetermeer
Bij de productie van dit boek is gebruikgemaakt van papier dat het keurmerk Forest Stewardship Council ® (FSC ®) draagt. Bij dit papier is het zeker dat de productie niet tot bosvernietiging heeft geleid. Ook is het papier 100% chloor- en zwavelvrij gebleekt. www.uitgeverijboekencentrum.nl Ontwerp omslag: Marion Rosendahl Vormgeving binnenwerk: Gerard de Groot De bijbelteksten in deze uitgave zijn ontleend aan de Herziene Statenvertaling, © 2010 Stichting HSV ISBN 978 90 239 2811 9 NUR 707 © 2014 Uitgeverij Boekencentrum, Zoetermeer Alle rechten voorbehouden.
Inhoud Woord vooraf 7 1. De Overwinnaar regeert 9 2. De Eerste en de Laatste 14 3. Luisteren naar de Geest 20 4. Een open hemeldeur 27 5. Het openen van de boekrol 33 6. De toorn van het Lam 40 7. De toekomst van de verlosten 47 8. Stilte in de hemel 53 9. Gevallen ster 59 10. Het Woord eten 65 11. De Koning aanbidden en prijzen 71 12. De overwinning van de minderheid 77 13. 666 83 14. 144.000 89 15. Zingende overwinnaars 95 16. ‘En zij bekeerden zich niet’ 102 17. Babylon 108 18. Uitgaan uit Babylon 114 19. De bruiloft van het Lam 120 20. Het duizendjarig rijk 126 21. Het nieuwe Jeruzalem 132 22. ‘Kom, Heere Jezus!’ 138
7 Woord vooraf Openbaring is geen bijbelboek voor nieuwsgierige mensen. Vragen die uit nieuwsgierigheid voortkomen, worden niet beantwoord. Zo- als: Waar bevinden wij ons op dit moment in de geschiedenis? Hoe ver zijn we? Wie is nu eigenlijk de antichrist? Kunnen wij vanuit dit bijbelboek de actuele ontwikkelingen en de politieke verhou- dingen nauwkeurig in kaart brengen? Wanneer komt de Heere Jezus precies terug? Wie Openbaring alleen maar leest om op dit soort vragen een antwoord te vinden, gaat met het mysterie van Gods Openbaring om alsof het een vorm van profetische journalistiek be- treft. Die slaat echter – zoals in de geschiedenis al zo vaak gebleke n is – de plank steeds mis. In Openbaring gaat het wel degelijk over de geschiedenis, over hoe deze zich ontwikkelt en waar zij op uitloopt. De hoofdlijnen worden ons getekend en de achtergrond wordt ons belicht. We leren de geschiedenis zien in het licht van Christus. Hoewel ons niet al- les gedetailleerd wordt uitgelegd, kunnen we wel zeggen dat we in Openbaring, al lezend, Zijn voetstappen in de geschiedenis horen. Ik heb de titel van dit boek, De voetstappen van de Overwinnaar, gekozen vanuit de volgende overwegingen: 1. Wij leven in de verwachting van de terugkomst van de Heere Jezus. Hij komt! Hij is de Komende! Wij zien naar Hem uit. Wij horen Hem als het ware naderen. Wij zijn hoopvol gestemd.
2. In de confrontatie met de machten van de duisternis en in al het lijden waarmee wij te maken hebben, belijden wij: Hij regeert. Hij is de Overwinnaar. Alle antimachten heeft Hij verslagen. En Hij gaat in de geschiedenis overwinnend Zijn weg. Daar houden wij aan vast. 3. Wij horen Zijn voetstappen. Daar zit een geweldige beperking in. Wij zien Hem niet. Nóg niet. We zien en snappen ook niet alles wat Hij doet. Ook niet waarom Hij doet wat Hij doet. Hoe tegen- strijdig de begrippen ‘mysterie’ en ‘openbaring’ ook zijn: w e heb- ben ontzag voor het mysterie van Zijn openbaring. Maar als wij gespitst luisteren, dan horen wij Hem komen. Veel blijft voor ons verborgen, maar al luisterend worden ons wel dingen geopenbaard. Tipjes van de sluier worden opgelicht. Niet dat wij vóór de jongste dag zicht krijgen op heel de geschiedenis. Wel dat wij zo bemoedigd en in vertrouwen gevoed worden, dat wij de kerk van God op aarde en ons persoonlijke leven in het perspec- tief van de vervulling van de geschiedenis leren zien. C.G. Geluk N.B. Het doel van deze uitgave is het aanreiken van meditatieve en pastorale overwegingen, niet het bespreken van de opbouw en struc- tuur van Openbaring. Uiteraard staat mijn visie op dit bijbelboek op de achtergrond en zal deze hier en daar ook naar voren komen. 8
9 1. De Overwinnaar regeert ‘Openbaring van Jezus Christus…’ (Openb. 1:1) Focus Jezus Christus… Om Hem gaat het in Openbaring. In dit bijbelboek gaat het niet in de eerste plaats over wat er allemaal in de geschiedenis zal ge- beuren, maar het licht valt op de gekruisigde, opgestane en verheer- lijkte Christus. Er is veel duisternis, maar Hij schittert. Vaak wordt er gesproken van ‘Openbaring van Johannes’, maar er staat ‘Openbaring van Jezus Christus’. Het is een openbaring aan Johannes. In het Grieks staat voor openbaring het woord ‘apocalypsis’, dat is: onthulling, letterlijk: weg bedekking. Helaas heeft dit woord in onze tijd vaak de klank van catastrofe, chaos. Bij beelden van grote rampen, een verschrikkelijke aardbeving of een tsunami, wordt wel gezegd dat het er apocalyptisch uitziet. Hieruit spreekt geen enkele positieve verwachting. Maar bij de ‘apocalypsis’ van Jezus Christus is dat anders. Er is wel sprake v an catastrofes, van de oordelen van God in de geschiedenis, maar alles loopt uit op de komst van de nieuwe hemel en de nieuwe aarde.
10 Puur afgaande op het woord ‘openbaring’ kan de gedachte ont- staan dat het in het laatste bijbelboek om een volledige onthulling van de geschiedenis en Gods bedoelingen gaat. Maar dit woord moeten we betrekken op het werk van Jezus en op Zijn gang door de geschiedenis, vanaf Zijn komen op aarde tot Zijn terugkomst op de dag van de voleinding. Dat is wat ons geopenbaard wordt. Te midden van alles wat er gebeurt en wat ons kan overkomen, wordt ons een hart onder de riem gestoken. Bij alles wat aan de orde komt, is onze focus: Christus. Trinitarische inzet Als het gaat om de plaats van God in Openbaring, dan zien we dat de inzet trinitarisch is. We ontmoeten God direct aan het begin als de Drie-enige: • God de Vader: ‘Die is en Die was en Die komt’ (vs. 4), de eeuwige God. • God de Heilige Geest: ‘de zeven geesten, Die voor Zijn troon zijn’ (vs. 4), de Heilige Geest in al Zijn volheid. • God de Zoon: ‘Jezus Christus, Die de getrouwe Getuige is, de Eerstgeborene uit de doden en de Vorst van de koningen der aarde, Hem Die ons heeft liefgehad en ons van onze zonden ge- wassen heeft in Zijn bloed, en Die ons gemaakt heeft tot konin- gen en priesters voor God en Zijn Vader, Hem zij de heerlijkheid en de kracht in alle eeuwigheid. Amen’ (vs. 5 en 6). We horen het meest over de Zoon. Dat is in heel dit bijbelboek zo.
11 Het gaat met name om het getuigenis van Zijn overwinning en van Zijn koningschap. Gordijn De overwinning en het koningschap van Christus blijft voor de we- reld een geheimenis. Voor de kerk niet helemaal. Dit getuigenis gaat haar begrip ver te boven, maar zij houdt er zich in storm en ontij aan vast. Tegen het antigetuigenis dat haar omringt, is dit ge- tuigenis haar tot troost.Het gaat om de openbaring van Jezus Christus, niet om de open- baring van toekomstige gebeurtenissen. Dat is een valkuil bij dit bijbelboek: dat wij het lezen zonder Christus in het oog te houden. Maar zonder Hem is er geen troost en ook geen vervulling. Veel christenen menen in Openbaring een kalender van de we- reldgeschiedenis te vinden. Zij leggen de krant naast dit bijbelboek om te kijken hoever we zijn. Maar zo wordt geen recht gedaan aan de bedoeling van dit bijbelboek. We kunnen geen conclusies trek- ken uit allerlei gebeurtenissen en rampen, en die verbinden met Openbaring, in de zin van: we bevinden ons op dit punt van de tijd- balk van de geschiedenis. Of: ik zal de terugkomst van de Heere Jezus nog meemaken. Het is niet onze zaak de tijden of gelegenhe- den te weten, waarover de Vader de beschikking aan zich gehouden heeft (Hand. 1:7). Daar mogen wij niet naar gissen. En daar kunnen wij geen uitspraken over doen. In Zijn Openbaring houdt God veel voor ons verborgen. Er hangt
12 een gordijn voor het grootste deel van de goddelijke werkelijkheid en de goddelijke plannen. De Heere vraagt hierin van ons respect en ontzag. We moeten niet proberen om achter dat gordijn te kijken, om te proberen allerlei dingen te ontrafelen.Geloven houdt in: accepteren dat wij veel niet weten en dat er vragen zonder antwoorden zijn. We leven niet alleen met wat ons geopenbaard is, maar ook met wat voor ons verborgen blijft. Dat schept ruimte voor het beoefenen van vertrouwen. Troostboek Openbaring is een actueel boek. Maar hierbij gaat het niet om de actualiteit van de voorspelling maar van het profetisch spreken. Wij leven niet aan de hand van de kalender maar aan de hand van Hem die sprekend en overwinnend Zijn weg gaat in de geschiedenis. Wat Johannes doorgeeft in de openbaring die hij ontving, is bij- zonder troostvol. Openbaring is dan ook een troostboek. Voor de christenen toen. Voor de christenen in alle tijden. Ook voor ons nu. Het is goed om dit bij het lezen van Openbaring te bedenken en onszelf steeds voor te houden. Vooral als het over gruwelijke din- gen gaat. Die worden niet aan de orde gesteld om ons angst aan te jagen of om ons door middel van angst tot de orde te roepen, maar om uit te laten komen dat Jezus desondanks regeert en in en door alles doelgericht Zijn weg gaat. Openbaring gaat over de tijd tussen de eerste en de tweede komst van Christus. Deze tijd wordt de ‘eindtijd’ genoemd. Deze is dus
13 zo’n tweeduizend jaar geleden aangebroken. Het is vandaag niet méér eindtijd dan in de tijd van de apostel Johannes. Sinds Pinkst e- ren leven wij in het laatste der dagen. Dat had, bij wijze van spre- ken, één dag kunnen zijn. Het zijn er meer geworden. Dat doet aan de actualiteit van Openbaring niets af. Integendeel, deze actualiteit wordt er juist door onderstreept. Overwinnaar Er is een wereldwijde strijd tussen het Koninkrijk van God en het rijk van de duisternis. Deze strijd was vóór de komst van Christus nog beperkt. God openbaarde zich alleen aan Israël, nog niet aan alle volken in de wereld. Maar vanaf Pinksteren gaat dat verande- ren. Dat heeft alles met de komst en het volbrachte werk van Chris- tus te maken. Het heil stroomt vanuit Israël de wereld in. De demo- nen maken zich sterk in hun pogingen om dit te verhinderen. Vandaar dat zij zich met de komst van Christus meer en meer ma- nifesteren. De strijd in de laatste dagen is heviger dan voordien. Hierover gaat het in Openbaring. Wàt we hier ook over horen: we houden eraan vast dat de Overwinnaar regeert! Om vast te houden 1. In Openbaring gaat het om Christus als Overwinnaar. 2. Geloven is leven van wat ons is geopenbaard. 3. Geloven is ook op God blijven vertrouwen bij alles wat voor ons verborgen blijft.
14 2. De Eerste en de Laatste ‘En toen ik Hem zag, viel ik als dood aan Zijn voeten, en Hij legde Zijn rechterhand op mij en zei tegen mij: Wees niet bevreesd, Ik ben de Eerste en de Laatste…’ (Openb. 1:17) Overweldigend Christus verschijnt aan Johannes in een visioen. De apostel ziet Hem in Zijn onverhulde godheid. Op aarde had hij Hem in Zijn ver- hulde godheid meegemaakt. In de gestalte van een mens. Wat een verschil hoe wij Jezus ontmoeten in de evangeliën en hoe Hij zich hier in een visioen openbaart! In de evangeliën zien we Hem in Zijn vernedering. Hier toont Hij zich in Zijn verhoogde gestalte. Als wij aan Jezus denken, of als wij Hem in onze omgang voor ogen hebben, dan zou het niet goed zijn als wij ons zouden beper- ken tot hoe wij Hem in de evangeliebeschrijvingen leren kennen. Dan blijven wij te veel in Zijn mens-zijn steken. Maar Hij is ook God, een God om diep ontzag voor te hebben. Dit besef maakt ons klein. Het brengt ons op de knieën. We komen van Zijn verschij- ning in Openbaring diep onder de indruk. Johannes kan Zijn verschijning niet verdragen. Hij heeft dezelfde ervaring als Jesaja die, toen hij – ook in een visioen – God in Zijn
15 heilige heerlijkheid zag, uitriep: ‘Wee mij, want ik verga! Ik ben im- mers een man met onreine lippen…’ (Jes. 6:5). En als Petrus die, in het besef met wie hij in Jezus te doen had, voor Hem op de knieën viel en zei: ‘Heere, ga weg van mij, want ik ben een zondig mens’ (Luk. 5:8).De heerlijkheid van Christus is overweldigend. Johannes wordt met ontzag en met vrees vervuld. Hij voelt zich onwaardig. Hij valt als dood voor Zijn voeten. In het licht van deze heerlijkheid heeft hij geen been om op te staan. Rechterhand Christus legt Zijn rechterhand op Johannes. In de Bijbel is Gods rechterhand de hand waarmee Hij Zijn volk uit Egypte leidde. Het is de hand waarmee Hij regeert. De hand van waaruit wij Zijn zege- ningen ontvangen. Het is ook de hand van de Vader en van de Zoon in één, waarvan Jezus zegt: ‘Niemand zal Mijn schapen uit Mijn hand rukken.’ En: ‘Niemand zal Mijn schapen uit de hand van Mijn Vader rukken.’ Het is deze hand die Hij op Johannes legt. Dat is dus buitenge- woon veelzeggend. Een gebaar vol rijke betekenis. Zeer bemoedi- gend. Dit is de hand die Johannes nodig heeft en die wij ook nodig hebben. Vrees Nadat Christus Zijn rechterhand op Johannes heeft gelegd, zegt Hij