1 Bull Run, Virginia, 21 juli 1861 De weergalmende kreet sneed door de lucht als een doek die in tween werd gescheurd. Er liep een rilling over JuliaÕs rug en haar nekharen gingen overeind staan. ÔWat was dat?Õ mompelde ze. ÔDe Rebellen,Õ zei oom Joseph. ÔGod sta ons bij... ze vallen aan.Õ Hij gaf zijn verrekijker aan dominee Nathaniel Greene die tegenover Julia in het rijtuig zat. ÔHier dominee. Kijk zelf maar.Õ Julia boog zich naar voren en keek gespannen naar het gezicht van de jonge dominee, die de verrekijker voor zijn ogen hield en het slagveld in de verte in ogenschouw nam. Toen Nathaniel sprak, klonk er iets van ontzag of misschien wel angst in zijn stem door. ÔWaar komen die ineens allemaal van daan?Õ ÔWat gebeurt er?Õ vroeg Julia. ÔZeg me wat er aan de hand is.Õ ÔDe Confederale versterkingen zijn aangekomen,Õ zei oom Joseph. ÔHet lijkt erop dat het er duizenden zijn. Houden onze linies stand, dominee?Õ ÔDat weet ik niet.Õ Nathaniel bood de verrekijker aan con greslid Rhodes aan die naast hem zat. Het gezette congreslid schudde zijn hoofd en wreef in zijn ogen. ÔIk heb zweet in mijn ogen.Het brandt zo.Die vreselijke hitte is mij te veel.ÕHij zakte onderuit naast Nathaniel en had iets weg van een klomp vet die langzaam in een braadpan weg smelt.Bij zijn voeten rinkelden een paar lege champagne flessen. Julia draaide zich om naar haar oom die handenwringend op de stoffige weg naast het rijtuig stond. ÔU zei toch dat we deze slag aan het winnen waren?Õ zei ze. ÔNou ja... we waren aan het winnen. Maar nu... ik weet niet waar al die Rebellen ineens vandaan komen.Õ 7 Donkervuur_AUSTIN_druk2_07082012JP 09082012 08:41 Pagina 7
De paarden die voor het rijtuig stonden, schrokken plotse ling op, spitsten de oren en keken in de richting van de strijd. Ze hadden de hele middag langzaam langs de kant van de weg gegraasd, terwijl Julia en de anderen de strijd hadden gadege slagen, maar nu hielden ze op met eten. De haren op de rug gengraat van de grote ruin gingen rechtop staan en hij liet een zacht gehinnik horen, alsof hij geschrokken was. Julia ging staan en pakte de kijker van Nathaniel aan. Ze kon de twee vechtende legers in de verte en de vervallen boerderij die ertussen stond, nu heel goed zien. Maar de dingen die ze had aangezien voor stenen die over het terrein verspreid lagen, bleken nu duidelijk gevallen soldaten te zijn. Dode soldaten. Ze keek snel ergens anders heen en richtte de kijker op de hori zon.Een grote grijze massa marcheerde het open veld op. In de zinderende lucht glinsterden de bajonetten en hier en daar was een rood vaandel te zien. De kijker viel plotseling uit haar han den toen het rijtuig met een schok in beweging kwam en Julia achterover op de zitting viel. ÔIs alles goed met je?Õ vroeg oom Joseph. ÔIk denk het wel. Hier, neem uw kijker maar weer terug.Wat hebben die paarden? Waarom gedragen ze zich zo?Õ Ze waren steeds rustelozer geworden en trappelden zenuwachtig met hun hoeven, waardoor het rijtuig heen en weer schommelde. De zwarte koetsier trok hard aan de leidsels om ze in bedwang te houden. ÔHet spijt me, juffrouw,Õ zei hij. ÔZe zullen wel geluiden van gewonde paarden daarginds gehoord hebben, waardoor ze van streek geraakt zijn.Õ Julia had in haar negentienjarige leven nog maar weinig negersontmoet, en de meesten ervan had ze alleen maar op een afstand gezien Ð voormalige slaven die gesproken hadden op bijeenkomsten voor afschaffing van de slavernij, die ze met dominee Greene bezocht had.Thuis in de welgestelde wijk in Philadelphia waren geen negersen ze had er nog nooit een van zo dichtbij gezien als deze koetsier.Zijn huid was pikzwart. Hij glinsterde van het zweet waardoor hij haar aan zwart satijn deed denken. 8 Donkervuur_AUSTIN_druk2_07082012JP 09082012 08:41 Pagina 8
ÔJa... ik zie wat gevallen paarden,Õ zei oom Joseph, die weer door zijn verrekijker keek. Bij Sudley Road vecht een cavale rieeenheid.Õ Het rijtuig schokte toen Nathaniel eruit sprong. Hij was lang en slungelachtig en had een rood en sproetig gezicht. Hij leek op een uit zijn krachten gegroeide schooljongen die de boord van een geestelijke droeg. Julia klom uit het rijtuig en ging naast hem staan. Ze wilde wel dat hij haar hand zou pak ken om haar wat troost en zekerheid te bieden, maar hij besteedde geen aandacht aan haar. Ze keek naar de steeds toe nemende activiteit op het slagveld in de verte en voelde zich net zo zenuwachtig als de paarden. Ze waren hier al vanaf twaalf uur in de middag Ð vier lange uren Ð en Julia was algauw rusteloos geworden. Evenals het congreslid had ze een grote hekel aan de vochtige hitte van Virginia, die haar als een klamme deken omhulde. Onder haar hoed was haar goudbruine haar losgeraakt en het hing nu in vochtige slierten om haar gezicht. Maar nadat ze gezeurd had of ze mee mocht in de sierlijke landauer van het congreslid om de veldslag te gaan bekijken, had ze niet durven klagen toen ze het benauwd kreeg en zich was gaan vervelen bij de schermut seling die in de verte werd gevoerd. Ze had geprobeerd een gesprek aan te knopen met Nathaniel Greene Ð de dominee was de eigenlijke reden dat ze gevraagd had om mee te mogen gaan Ð maar hij scheen meer genteresseerd te zijn in politieke praatjes met de mannen dan in een gesprek met haar. Terwijl de uren verstreken, hadden ze broodjes met krab en rijpe perziken gegeten uit de picknickmand. De twee oudere mannen hadden champagne gedronken, en met de honderden anderetoeschouwers hadden ze gejuicht toen het leger van de Unie de Rebellen op het slagveld voor zich uit dreef. ÔDie zul len hun lesje nu wel geleerd hebben,Õ had het congreslid gezegd.ÔNu zullen weeens zien of ze nog steeds zo gek zijn op oorlog voeren.Õ ÔIk durf te wedden dat het na vandaag afgelopen zal zijn,Õhad oom Joseph voorspeld. Op dit moment echter waren de krijgskansen duidelijk 9 Donkervuur_AUSTIN_druk2_07082012JP 09082012 08:41 Pagina 9
gekeerd. De mannen bleken zich zorgen te maken en nu ze naast Julia naar het slagveld stonden te kijken, was er van hun zelfvertrouwen weinig overgebleven. Het hier en daar opklin kende geknetter van geweervuur was nu veranderd in een aanhoudend geratel als van een hagelbui. De stank van zwavel en kruit zweefde als een mistige damp over het veld naar hen toe. JuliaÕs neef Robert vocht daar ergens en oom Joseph dacht nu ongetwijfeld aan zijn zoon. ÔDenk je dat we maar beter kunnen vertrekken, Joseph?Õ vroeg het congreslid vanaf de bank in het rijtuig. ÔJe nichtje...Õ ÔIk ben heus niet bang hoor,Õ zei Julia, hoewel haar benen slap aanvoelden en ze zich vast moest houden aan het rijtuig. Nie mand zei iets terwijl ze nog een halfuur toekeken en de lichtflit sen van het geweervuur door de rook heen zichtbaar waren. In de drukkende lucht klonken geschreeuw, gegil en hoornsigna len op. De spanning van de angst die Julia deed huiveren, was zowel vreesaanjagend als opwindend. Ze was jaloers geweest op haar neef Robert Ð nu luitenant Robert Hoffman, die nog maar kortgeleden was afgestudeerd aan West Point Ð toen hij zich had voorbereid om met het leger van de Unie Virginia binnen te trekken. Ze had gesmeekt om met haar tante en oom per trein mee te mogen reizen naar Washington om hem te gaan bezoeken, vooral toen ze gehoord had dat dominee Greene ook mee zou gaan. Haar neef en zijn compagnie van vrijwilligers, die zich voor drie maanden hadden aangemeld, waren er zeker van geweest dat er snel een eind aan de opstand gemaakt zou worden. Niemand van hen had alle opwinding die de campagne met zich meebracht, willen missen Ð ookJulia niet. Maar nuze zag dat de Rebellen het leger van de Unie lang zaam dwongen zich terug te trekken over de hele afstand waarover ze waren opgerukt,veranderde die opwinding in bange voorgevoelens.De grond beefde bij het aanhoudende kanon gebulder. ÔDit gaat niet goed,Õmompelde haar oom. ÔHoud stand!Õschreeuwde het congreslid naar de troepen in 10 Donkervuur_AUSTIN_druk2_07082012JP 09082012 08:41 Pagina 10
de verte. ÔLaat je niet terugdringen!Õ Maar de in blauwe unifor men gestoken linie brak geleidelijk aan en bezweek onder de woeste aanval van het grijs. Terwijl het slagveld in een chaos veranderde, verspreidden de soldaten van de Unie zich naar alle kanten. ÔO nee, onze mannen trekken zich terug,Õ kreunde oom Joseph. ÔEn het is geen ordelijke terugtocht,Õ zei Nathaniel. ÔHet is een vlucht.Õ Julia klemde zich aan de mouw van haar oom vast. ÔZe komen deze kant op!Õ ÔBlijf staan, lafaards! Blijf staan!Õ schreeuwde het congreslid. ÔHoud stand en vecht!Õ Toen klonk er, boven het lawaai van het ratelend geweer vuur uit,een naargeestig fluitend geluid.Vlak bij hen klonk het geluid als van een donderslag en toen nog een en nog een. ÔZe bombarderen ons,Õ riep het congreslid Rhodes uit. Nathaniel greep JuliaÕs arm. ÔIedereen in het rijtuig. Vlug!Õ Hij duwde haar het rijtuig in en hielp toen haar oom instap pen. Het gezicht van het congreslid was lijkbleek geworden onder het glimmende zweet. ÔKoetsier, we gaan. Schiet op!Õ zei hij. De koetsier bewoog zich een tijdlang niet. Zijn ogen waren groot van schrik en staken erg wit af tegen zijn zwarte gezicht. ÔSchiet op man. Snel, snel,Õ schreeuwde het congreslid. ÔWaar wacht je nog op?Õ Eindelijk draaide de koetsier zich om en klapte met zijn leidsels. De paarden, die niets liever wilden dan er zo snel mo gelijk vandoorgaan, sprongen vooruit en Julia werd tegen de zitting gedrukt. Het rijtuig probeerde met grote vaart over de tolweg vol karrensporen een goed heenkomen te zoeken. Maar tientallen rijtuigen, koetsjes en landauers vol toeschouwers ver sperden de weg,zodat ze slechts langzaam vooruitkwamen. Julia draaide zich om en keek naar het slagveld waar het strijd rumoer onmiskenbaar luider werd:bulderende kanonnen, sal voÕsgeweervuur en de lugubere, onmenselijke strijdkreten van de Rebellen. 11 Donkervuur_AUSTIN_druk2_07082012JP 09082012 08:41 Pagina 11
Congreslid Rhodes ging plotseling staan. Hij wiebelde in het hotsende rijtuig heen en weer en zwaaide met een lege champagnefles naar de vluchtende soldaten. ÔBlijf staan! Ga terug! Houd stand en vecht, jullie lafaards!Õ Zijn geschreeuw ging verloren in het tumult. Veel soldaten renden over de vel den naar de rivier. Door de dolzinnige vlucht van iedereen om hen heen nam hun paniek alleen maar toe. ÔAlstublieft meneer, u kunt maar beter gaan zitten,Õ drong Nathaniel aan bij het steeds luider wordende bombardement. ÔDie granaten slaan steeds dichterbij in.Õ ÔDe Rebellen proberen waarschijnlijk de brug over de Bull Run te vernietigen,Õ zei oom Joseph. ÔKun je niet harder, koet sier?Õ ÔDat zou ik graag doen,meneer. Maar de weg voor ons zit helemaal verstopt. Evenals wij proberen ze allemaal de brug over te komen.Õ Julia zag een lange rij legerwagens met huiven van wit zeil doek,die de weg voor hen blokkeerden. Hun rijtuig kwam maar heel langzaam vooruit en een paar minuten later stonden ze helemaal stil. De opwinding die ze eerder had gevoeld, was nu helemaal verdwenen en had plaats gemaakt voor grote angst. Vluchtende soldaten wankelden verdoofd en bloedend langs hen heen. Hun lippen waren helemaal zwart omdat ze de kardoezen steeds met hun tanden hadden opengetrokken. Op hun bezwete, vuile gezichten was angst te zien. Hun wegge gooide rugzakken en dekenrollen lagen verspreid langs de kant van de weg. ÔLaat ons door!Õ schreeuwde iemand. ÔAlsjeblieft! Deze man heeft hulp nodig!Õ Twee soldaten liepen langs het stilstaande rij tuig en steunden een derde man van wie de bloederige voet aan zijn been bungelde. Julia keek haastig een andere kant op. Dertig meter voor hen uit versperde een wirwar van voer tuigen en elkaar verdringende mannen de brug.In hun haast om weg te komen,wierpen tientallen mannen zich hals over kop in de rivier.Toen hoorde Julia het lugubere fluitende geluid opnieuw.Haar hartleek stil te staan.Ze zou sterven. De granaat sloeg vlakbij in de grond en de schokgolf trok 12 Donkervuur_AUSTIN_druk2_07082012JP 09082012 08:41 Pagina 12
door haar lichaam en wierp haar op de vloer van het rijtuig. Julia voelde de explosie op hetzelfde moment dat ze hem hoor de. De uiteinden van haar zenuwen tintelden van de schok en een regen van gras, grond en stukken kleding kwam op haar neer. In een verblindende wolk van stof en rook verdween alles uit het zicht. Boven het gesuis in haar oren uit hoorde ze het afschuwe lijke gegil en gekreun van de gewonden en het wilde ge schreeuw van de koetsier die probeerde de paarden in bedwang te houden. Ze leefde nog. ÔIs het goed met je?Õ vroeg oom Joseph toen hij haar weer op de bank zette. Hoewel hij vlak naast haar zat, leek zijn stem van heel ver weg te komen. Julia knikte en realiseerde zich dat ze huilde.Er zat grond in haar mond en het stof prikte in haar ogen. De voorkant van haar nieuwe blouse was grijs van het stof. ÔSchiet op, koetsier!Õ smeekte het congreslid. ÔZie dat je over de brug komt voordat ze hun kanonnen weer geladen hebben!Õ Julia voelde hoe het rijtuig met een schok weer in beweging kwam. Door een mist van tranen en dichte rook zag ze dat de granaat van de Confederalen de brug op slechts zoÕn vijftig meter gemist had. Langs de kant van de weg waar de granaat was ingeslagen, lagen in blauwe uniformen geklede lichamen. ÔHelp me! Alsjeblieft!Õ smeekte een soldaat. Hij lag langs de kant van de weg en zijn benen waren onder de knie verdwe nen. Naast hem lag een dode man, zijn geweer nog steeds in zijn handen geklemd. De bovenkant van zijn hoofd was ver dwenen. ÔKoetsier, stop,Õ zei Nathaniel. ÔWe moeten een paar van die gewonden meenemen.Õ ÔNee, niet doen!Õ huilde Julia en sloeg in ontzetting haar handen voor haar gezicht. ÔNiet stoppen. Alsjeblieft, niet stop pen.Wemoeten hier weg!Õ Nathaniel keek haar verbijsterd aan.ÔJulia,deze mannen hebben onze hulp nodig.Õ ÔDat kan mij niet schelen.Ik wil ze hier niet in het rijtuig hebben.Doorrijden.Alsjeblieft,rijd door!Õ 13 Donkervuur_AUSTIN_druk2_07082012JP 09082012 08:41 Pagina 13
Toen, niet in staat om zich te beheersen, boog ze zich over de rand van het rijtuig heen en braakte. Haar hele lichaam schokte. De gal brandde in haar keel en de vernedering bracht het schaamrood op haar wangen. Ze pakte de zakdoek die oom Joseph haar aanreikte, haar bewegingen houterig van angst. Ze had geen macht meer over haar armen en benen. Het leek wel of ze van iemand anders waren. ÔAlsjeblieft, we moeten deze gewonde mannen helpen,Õ smeekte Nathaniel. ÔNee! 14 Donkervuur_AUSTIN_druk2_07082012JP 09082012 08:41 Pagina 14
gepasseerd waren en de kreten van de gewonden ver achter hen vervaagden. Pas toen durfde Julia haar ogen weer open te doen. ÔHoe moet het nu met dominee Greene?Õ vroeg het con greslid. Hij veegde met zijn inmiddels door stof en zweet vuil geworden zakdoek over zijn bezwete gezicht. ÔWe kunnen hem hier toch niet zomaar achterlaten? Hij is in gevaar.Õ ÔHet was zijn eigen keus om te blijven,Õ mompelde oom Joseph. Hij zag er bleek en ontdaan uit. Het stof op zijn haar en zijn snor maakte hem tien jaar ouder. ÔIk moet rekening hou den met mijn nicht. Laten we maar naar de stad teruggaan. Dan zien we later wel wat we voor dominee Greene kunnen doen.Õ De rit naar Washington leek erg lang te duren. Hoewel het strijdrumoer in de verte langzaam vervaagde, bleven het ge dreun van het kanonvuur en de kreten van de gewonden nog in JuliaÕs gedachten naklinken. Tegen de avond verschenen, onder de laaghangende bewolking, eindelijk de kerktorens van Washington aan de horizon. Het rijtuig kwam veilig aan bij het huis van het congreslid Rhodes, even voordat het begon te regenen. ÔHet spijt me verschrikkelijk, kind, dat ik je dit allemaal heb laten doormaken,Õ zei oom Joseph, voordat een dienstmeisje Julia naar boven bracht om naar bed te gaan.ÔIk had beter moe ten weten en je niet mee moeten nemen.Õ ÔHet was niet uw fout,Õ mompelde ze. Haar handen trilden nog steeds toen ze een laudanumpil en een glas water van haar tante aanpakte. Terwijl het dienstmeisje haar hielp met uitkleden en de dekens van haar bed terugsloeg, hield Julia zich goed. Toen ze alleen was in het donker, met het geluid van de kletterenderegen op het dak, stond ze zichzelf eindelijk toe om te huilen. Ze wilde wel sterven van schaamte. Het was al erg genoeg dat gebleken was dat ze een lafaard was en dat ze in doodsangst was gevlucht en Nathaniel had achtergelaten.Maar dat ze gewei gerdhad die gewonde mannen te helpen,was onvergeeflijk geweest.En nogerger,ze had zich in Nathaniels ogen onmoge lijk gemaakt.Als ze zichzelf al zo schaamde,hoe moest hij dan wel niet over haar denken? Julia bleef huilen tot uiteindelijk de 15 Donkervuur_AUSTIN_druk2_07082012JP 09082012 08:41 Pagina 15
laudanum begon te werken en ze in slaap viel, een slaap waar in ze door nachtmerries werd achtervolgd. ÔHebben ze iets van dominee Greene gehoord?Õ vroeg Julia aan een van de dienstmeisjes toen ze de volgende morgen wakker werd. ÔHij is een paar minuten geleden aangekomen, juffrouw.Õ Julia ging rechtop zitten. De zon, waarvan het licht door de kieren in haar gordijnen viel, leek al hoog aan de hemel te staan. ÔHoe laat is het?Õ vroeg ze. ÔBijna halftwaalf. U hebt lang geslapen, h?Õ De vrolijkheid van het dienstmeisje was nogal misplaatst, vond Julia, die van mening was dat de hele wereld nog in rouw gedompeld moest zijn over wat er gisteren was gebeurd. ÔHoe kan het al zo laat zijn?Õmompelde Julia. ÔWil je de gor dijnen alsjeblieft opendoen?Õ ÔNee, mevrouw Rhodes zei dat het in uw kamer donker moest blijven en dat u moest rusten omdat u gisteren zoÕn verschrikkelijke dag had. Ik heb nog nooit iemand zo ontdaan gezien Ð u was gisteravond helemaal van de kaart. U hebt heel wat doorgemaakt, h?Õ Julia schaamde zich opnieuw voor haar lafheid. Nathaniel nu te laten denken dat ze de hele dag op bed moest blijven om wat ze had doorgemaakt, zou alles alleen nog maar erger maken. ÔIk wil dat je de ramen openzet, Bridgett. Schiet op.Õ Toen het dienstmeisje met tegenzin de gordijnen opentrok en de ramen openzette, stroomde er met het zonlicht warme, vochti ge lucht naar binnen. Julia gooide de lakens van haar benen af en kwam uit bed. ÔHelp me met aankleden.Õ ÔMaar mevrouw Rhodes zei dat u de hele dag in bed moest blijven, juffrouw Julia.Õ ÔIk blijf niet in bed.Kom,help mij numaar.Õ Julia reikte ach ter haar rug naar haar korset en probeerde tevergeefs de losse veterszelf vast te maken,terwijl het meisje op haar nagels beet alsof ze niet goed wist wie ze nu moest gehoorzamen.ÔBrid gett! Ben je nogvan plan om mij te helpen met die korsetve 16 Donkervuur_AUSTIN_druk2_07082012JP 09082012 08:41 Pagina 16
ters of moet ik soms om een ander meisje bellen? Waar is mijn japon?Õ ÔDe blauwe? Die proberen we nog steeds schoon te maken, juffrouw Julia. Hij is helemaal bedorven, weet u, vooral dat mooie kant. Hij zit helemaal onder het vuil alsof u ermee over de grond gerold bent of erin gevochten hebt.Õ JuliaÕs huid tintelde toen ze terugdacht aan de kracht van de explosie en de verblindende stofwolk van vuil. ÔDan zal ik mijn avondjapon aan moeten trekken. Kom op. Help mij even. Opschieten.Õ Ze haalde een keer diep adem toen Bridgett de veters van haar korset aantrok. ÔStrakker!Õ Julia wilde er zo ten ger en slank mogelijk uitzien. ÔWaar is dominee Greene op dit moment?Õ vroeg ze, opgelucht ademhalend toen de beproevingvoorbij was. ÔBij meneer Rhodes in de studeerkamer. Wat ziet die domi nee er afgetobd uit! Het lijkt wel of hij de hele nacht geen oog heeft dichtgedaan.Ik hoorde mevrouw Rhodes zeggen dat ze een bad voor hem klaar moesten maken.Õ ÔIs mijn oom bij hem?Õ De meid ging op een kruk staan en tilde een voor een de hoepels en petticoats over JuliaÕs hoofd. ÔNee juffrouw. Hij is naar het kantoor van de spoorweg gegaan om kaartjes te kopen. Hij wil dat u allemaal weer teruggaat naar Philadelphia.Õ ÔHeeft hij gezegd wanneer we vertrekken?Õ ÔMorgen, denk ik.Õ ÔWeet je of dominee Greene ook met ons mee naar huis gaat?Õ ÔIk denk het niet, juffrouw. Ik hoorde hem zeggen dat hij hier wil blijven om voor de gewonde soldaten te zorgen.Õ Julia kon wel huilen. Ze had gehoopt eindelijk Nathaniels genegenheid te winnen tijdens deze reis waar ze veel tijd met elkaar zouden doorbrengen. Maar nu ze zich gisteren in zijn bijzijn zo schandelijk had gedragen,was ze verder dan ooit van haar doel verwijderd. ÔSchiet op,Õsmeekte ze.ÔIk moet hem spreken voordat hij een bad neemt.ÕToen haar japon ten slotte goed zat,ging Julia voor de spiegel zitten en bracht een beetje kleur op haar wan 17 Donkervuur_AUSTIN_druk2_07082012JP 09082012 08:41 Pagina 17
gen en lippen aan, terwijl het dienstmeisje haar warrige haren met een borstel bewerkte. Julia wilde er niet als een opgedirk te vrouw uitzien, maar ze moest toch iets doen om de vale kleur te verbergen van haar gezicht, dat er nog steeds betrok ken uitzag door alles wat ze gisteren had meegemaakt.Toen het meisje klaar was met het borstelen van haar haar, een scheiding in het midden maakte en het achter op haar hoofd opstak, vond Julia dat ze er veel te streng uitzag. Ze trok een paar krullen los om haar gezicht een wat zachtere uitdrukking te geven. Toenzetevreden was met haar uiterlijk, sprenkelde ze wat parfum in haar hals, trok haar schoenen aan en haastte zich naar beneden. De deur naar de studeerkamer met de donkere lambrizering van het congreslid stond open. Julia bleef even in de gang staan,wachtend tot hij haar in het oogzou krijgen en binnen zou nodigen.Gelijktijdig met de sigarenrook van het congreslid zweefde de klank van Nathaniels hartstochtelijke stem de gang op. ÔDe Rebellen zijn wel het laatste waarover u zich nu druk moet maken, meneer,Õ zei hij. ÔDe regering moet eenvoudigweg behuizing vinden voor al die gewonde mannen. Er zijn niet voldoende ziekenhuisbedden voor hen allemaal en nu worden ze gedwongen door de stad te zwerven om medische hulp te zoeken.Õ ÔWaar zijn ziekenhuizen goed voor als onze stad in feite niet te verdedigen valt?Õ zei Rhodes. ÔNiets kan de Rebellen belet ten de Potomac over te steken en Washington aan te vallen!Õ ÔIk denk dat u zich daar geen zorgen over hoeft te maken. De zware regenval heeft alle wegen in modderpoelen veran derd. Geloof me, de vijand zal het net zo moeilijk vinden om hier te komen als ik.Õ ÔGeneraal McDowell behoort ontslagen te worden voor het feit dat hij zich zo slecht heeft voorbereid. We hebben onsgisteren op een verschrikkelijkemanier te kijk gezet. Ik denk dat Jeff Davis ons op dit moment wel zal uitlachen en...Julia! Lieve kind! Kom binnen.Kom binnen.Ik verwachtte niet je vandaag nogte zien.Hoe gaat het met je? Voel je je weer wat beter?Õ 18 Donkervuur_AUSTIN_druk2_07082012JP 09082012 08:41 Pagina 18
ÔIk voel mij goed hoor. Dank u,Õ zei ze, terwijl ze statig de kamer in schreed. ÔToen ik hoorde dat dominee Greene was teruggekeerd, wilde ik hem zien om mijzelf ervan te over tuigen dat hij het goed maakt.Õ Ze keerde zich naar hem toe en keek hem aan met, naar ze hoopte, een blik van vertedering. ÔIs alles in orde met u, dominee? Ik heb de hele nacht voor uw veiligheid gebeden.Õ ÔIk maak het goed, dank u.Õ ÔGelukkig. Ik wil mij verontschuldigen voor mijn vreselijke gedrag van gisteren. Ik heb nog nooit zoiets verschrikkelijks meegemaakt en ik was mijzelf niet.Wilt u mij alstublieft verge ven?Õ ÔNatuurlijk,Õ zei hij, na even te hebben nagedacht. Maar Nathaniels kille,norse gezicht veranderde niet. Ze had gehoopt dat haar verontschuldiging een jongensachtige grijns op zijn gezicht zou brengen, maar dat gebeurde niet. Er viel een pijn lijkestilte, die nog verergerd werd door de sombere sfeer die er al in het vertrek hing. In de studeerkamer stonden zware, donkere meubels en de muren waren behangen met vaalbruin behang. De leverkleurige gordijnen voor de ramen waren half dichtgetrokken, waardoor de zwaarmoedige sfeer nog werd vergroot. Julia wilde iets zeggen om een eind te maken aan de akelige stilte, maar ze wist niet wat. ÔHebt u die arme gewonden kunnen helpen, dominee?Õ vroeg ze ten slotte. ÔEen paar van hen.Õ ÔU zult wel uitgeput zijn. Ik weet wel dat wij het allemaal waren toen we eindelijk thuis waren, niet meneer Rhodes?Õ Hij knikte lusteloos. Julia dacht terug aan de grote hoeveel heid champagne die hij had gedronken en hoe hij tijdens de hobbelige rit terug naar Washington kans had gezien om in slaap te vallen. Ze vroeg zich af hoeveel hij zich nog van gisteren herinnerde. ÔHet spijt me dat ik het moet zeggen,Õzei Nathaniel,zonder enige aandacht aan Julia te schenken,Ômaar onze regering was helaas slecht voorbereid op zo veel gewonden.Daar moet u publiekelijk verslag van uitbrengen, meneer. Er was geen ver 19 Donkervuur_AUSTIN_druk2_07082012JP 09082012 08:41 Pagina 19
voer voor de gewonden geregeld, er waren veel te weinig dok ters, de veldhospitalen functioneerden nauwelijks... Onze sol daten verdienen iets beters.Õ ÔJa, ik denk dat het Congres deze verbijsterende ramp diep gaand zal bespreken.Õ Toen Rhodes met veel vertoon zijn sigaar weer probeerde aan te steken, wendde Nathaniel zich van hemafen keek uit het raam. Julia volgde zijn blik en zag de onvol tooide koepel van het Capitool in de verte in de steigers staan. Ze had haar verontschuldiging aangeboden. Beide mannen schenen geen prijs te stellen op haar verdere aanwezigheid. Ze kon maar beter vertrekken. Ze glimlachte wat onzeker naar de dominee, die met zijn rug naar haar toe stond. ÔNou eh... dan ga ik maar weer, heren. Ik dank God dat je in orde bent,Nathaniel.Õ Julia had hem nog nooit eerder bij zijn voornaam genoemd en ze wist niet waar om ze dat nuplotseling wel deed. Door zijn afstandelijkheid voelde ze zich net een kind dat een standje had gekregen, maar ze stak haar neus in de lucht toen ze met veel geruis van haar hoepelrok en petticoats de kamer uit wervelde. Ze stond al op de overloop toen ze bedacht dat ze morgen naar huis zou gaan. Ze was vergeten Nathaniel te vragen of hij ook van plan was om terug te keren. Haastig liep ze terug naar de studeerkamer en zag dat con greslid Rhodes naast Nathaniel bij het raam was gaan staan. Ze konden Julia in de deuropening niet zien, maar zij kon hun stemmen duidelijk horen. ÔZe is erg aardig voor je, dominee,Õ zei de afgevaardigde. ÔJuffrouw Hoffman bedoelt u?Õ ÔJa. Ik kan dan wel oud en grijs zijn, maar ik kan de tekenen nogsteeds goed herkennen. Ze is een lieftallige jonge vrouw van goeden huize. En nog mooi ook. Je mag je gelukkig prij zen dat ze haar oog op je heeft laten vallen.Õ Julia glimlachte bij het horen van het compliment en ze deed behoedzaam een stapje achteruit,zodat ze niet gezien kon worden. ÔIk geloof zowaar dat je een kleur krijgt,jongeman,Õzei de afgevaardigde.ÔHeb ik misschien een gevoelige snaar geraakt?Õ 20 Donkervuur_AUSTIN_druk2_07082012JP 09082012 08:41 Pagina 20
ÔEerlijk gezegd vind ik de aandacht die ik van juffrouw Hoffman krijg, nogal hinderlijk. Maar ik ben bang dat ik... niet de juiste woorden kan vinden om haar te ontmoedigen.Õ ÔWaarom zou je haar willen ontmoedigen? Vind je haar dan niet mooi?Õ ÔIk weet echt niet of ik haar wel of niet mooi vind. Zoals de Schrift zegt, heb ik een verbond met mijn ogen gesloten om niet op die manier naar een meisje te kijken.Õ ÔJe bent veel te serieus, dominee. Het is heus geen zonde als je zegt dat je een meisje mooi vindt. Hoe oud ben je eigenlijk... vierentwintig, vijfentwintig?Õ ÔNegenentwintig, meneer.Õ ÔJe ziet er veel jonger uit. Luister eens, hoe denk je ooit een echtgenote te kunnen vinden als je nooit naar een vrouw kijkt? Jewilt toch zeker ook wel eens een keer trouwen?Õ ÔAls God het goedvindt,wil ik erg graag trouwen.Õ ÔDan zou je er goed aan doen om de aandacht die je van Julia Hoffman krijgt niet te negeren, zou ik zo zeggen. Ik zou je zelfs willen adviseren haar aan te moedigen. Nog afgezien van haar fysieke schoonheid, ze heeft een goed hart, komt van een vooraanstaande familie... en ze vertelt mij dat ze evenals jij betrokken is bij de zaak van de afschaffing van de slavernij.Õ ÔAch ja... ik geloof dat ze...Õ ÔBeste kerel, wat is dan het probleem? Van haar oom begrijp ik dat ze thuis kan kiezen uit heel wat geschikte aanbidders en dat haar vader haar graag getrouwd zou zien, zeker nu in de Unie zoÕn tumult is losgebroken.Õ Nathaniel slaakte een diepe zucht die zelfs Julia buiten de kamer kon horen. Bij het aanhoren van dit gesprek voelde ze zich steeds slechter op haar gemak en ze wist niet of ze het ant woord van Nathaniel wel wilde horen. ÔOm eerlijk te zijn,Õ zei hij ten slotte, Ôjuffrouw Hoffman is bepaald niet de vrouw die ik zoek.Ik vind haar oppervlakkig, verwend en ondraaglijk zelfzuchtig.Õ Julia zakte tegen de muur aan alsof hij haar geslagen had.Ze was zo verbijsterd dat ze zich even totaal verdoofd voelde.Toen kreeg de pijn van zijn wrede woorden langzaam vat op haar. 21 Donkervuur_AUSTIN_druk2_07082012JP 09082012 08:41 Pagina 21
Klaarblijkelijk had hij ook het congreslid van zijn stuk gebracht. ÔMaar beste kerel!Õ zei hij. ÔNeem mij niet kwalijk dat ik zo openhartig ben, maar naar mijn mening geldt dat voor veel jongedames die zich in dezelf de maatschappelijke positie bevinden als juffrouw Hoffman. Ze kunnen Ð of willen Ð niets zelf doen, of het nu het opmaken van hun haar betreft of het zetten van een kop thee. En hun liefdadigheidswerk draait altijd om henzelf; ze doen dat uit ego istische motieven, niet uit echte christelijke naastenliefde of bewogenheid. Uiterlijke schoonheid duurt zelden een heel leven, meneer, en wat houd ik dan over zodra die verwelkt is? Een zeurende, vitterige vrouw die alleen maar aan zichzelf denkt en die alleen maar genteresseerd is in geld uitgeven enroddelpraatjes rondstrooien. Ik wil een vrome vrouw die de tijd neemt om de Bijbel te lezen en te bidden,een vrouw die zich erop toelegt anderen te helpen en die, evenals ik, niets liever wil dan het evangelie verbreiden.Õ Julia haatte hem. Ze zou eigenlijk de kamer in willen stap pen om hem de les te lezen over het feit dat hij haar zo bele digd had. Maar als ze betrapt zou worden op afluisteren, zou ze er in zijn ogen Ð en in die van haar gastheer Ð nog slechter voor komen te staan. Alles aan haar leek zeer te doen toen ze verder van de deur wegliep. Ze wilde eigenlijk niets meer horen, maar kon er toch niet toe komen om niet verder te luisteren. ÔDenk je niet dat je een beetje te hard oordeelt over de jonge Julia?Õ vroeg Rhodes. ÔNee, echt niet. U hebt toch gisteren ook gezien dat ze geen enkele bewogenheid voor die gewonden had?Õ ÔIk zag een jongedame die doodsbang was en die nog nooit eerder met zulke verschrikkelijke dingen te maken had gehad. Trouwens, ikzelf ook niet. Het slagveld is geen plaats voor een jonge vrouw.Õ ÔDaar ben ik het niet mee eens.Ik heb de verhalen gelezen over Florence Nightingale en over de werkzaamheden die zij en haar groepje verpleegsterstijdens de Krimoorlog hebben verricht.Ze hebben een bijzonderemoed aan de dag gelegd en ze hebben heel wat levens op het slagveld gered.Õ 22 Donkervuur_AUSTIN_druk2_07082012JP 09082012 08:41 Pagina 22
ÔO ja, die heb ik ook gelezen. Buitengewoon. Zulke dames kunnen we in onze eigen oorlog ook heel goed gebruiken.Õ ÔEn juffrouw Hoffman is dan wel met mij meegegaan naar die bijeenkomsten over afschaffing van de slavernij, maar ze scheen meer genteresseerd te zijn in flirten en opgemerkt te worden dan in wat de sprekers te zeggen hadden. Ik besefte een poosje geleden al dat ze een oogje op mij had. Maar hoe meer ik probeerde haar te ontmoedigen, hoe meer ze zich aan mij vastklampte. Het lijkt erop dat ze haar zinnen op mij heeft gezet en hoe koeler ik haar behandel, hoe vastbeslotener ze lijkt te worden om mij voor haar te winnen.Vergeef mij dat dat nogal hardvochtig klinkt, meneer, maar het frustreert mij in hoge mate. Ik weet niet wat ik moet doen om van haar af te komen.Õ ÔZal ik met haar oom of haar vader gaan praten?Õ Julia wist dat ze in elkaar zou zakken en sterven als afge vaardige Rhodes Nathaniels woorden ooit tegen haar vader zou herhalen.Alleen de gedachte al deed haar ineenkrimpen van schaamte. Ze overwoog even de kamer binnen te stormen om Nathaniel te vertellen dat hij niet hoefde te denken dat ze hem nog ooit lastig zou vallen, toen ze zijn antwoord hoorde. ÔNee... dank u voor uw aanbod, maar ik denk dat het beter is als ik zelf leer om met haar toenaderingen om te gaan.Õ ÔGoed. Maar wees voorzichtig, dominee. Rechter Hoffman heeft in Philadelphia grote invloed en hij draagt financieel veel bij aan je kerk. Als je hem of zijn dochter beledigt, garandeer ik je dat je kunt gaan uitkijken naar een andere positie.Õ Toen Julia zich eindelijk omdraaide en haastig naar de trap liep, begonnen haar tranen te stromen. Daar zou ze voor zor gen Ð zodra ze in Philadelphia zou aankomen, zou ze ervoor zorgen dat Nathaniel ontslagen zou worden. Ze wist dat haar vader de macht had om dat te doen, en als ze hem vertelde dat Nathaniel al de vrouwen beledigd had die liefdadigheidswerk in de kerk verrichtten,zou hij dat graag doen.Ze kon zich niet herinneren dat ze ooit zo boos was geweest.Hoe durfde hij zo over haar te spreken? Ze had tientallen geschikte aanbidders gehad,maar ze had alleen van hem gehouden en had meer dan drie jaar lang geprobeerdhem te krijgen.Nou,dat was dan nu 23 Donkervuur_AUSTIN_druk2_07082012JP 09082012 08:41 Pagina 23
afgelopen. Ze voelde alleen nog maar verachting voor dominee Nathaniel Greene. Julia bleef een hele tijd huilen en ze troostte zichzelf ermee zich voor te stellen dat Nathaniel uit de kerk, uit Philadelphia en uit zijn ambt gezet zou worden. Toen kreeg ze een beter idee. In plaats van hem de laan uit te sturen met zulke lage gedachten over haar, zou ze hem eerst laten zien dat ze niet oppervlakkig en zelfzuchtig was. Eerst moest hij spijt krijgen van alles wat hij over haar had gezegd, en dan zou ze ervoor zorgen dat haar vader hem aan de dijk zette. Ze duwde haar zakdoek tegen haar ogen om haar tranen te drogen en ging toen voor de spiegel zitten om haar makeup weer in orde te brengen. Julia wist dat ze mooi was, zelfs met haar rode, opgezwollen ogen en vlekkerige wangen. Andere mannen beschouwden haar als een lot uit de loterij; waarom deed Nathaniel dat dan niet? Maar hoe meer ze over zijn woorden nadacht en over haar reactie op die smekende, gewonde mannen, hoe duidelijker Julia zichzelf ging zien Ð duidelijker dan welke spiegel ook kon laten zien. Ze zag haar beeltenis, niet in het glas, maar in de woorden van de man van wie ze hield, een man die haar liefde niet beantwoordde, een man die niet naar haar gezicht maar naar haar ziel keek. Er waren allerlei dingen die ze kon doen om haar uiterlijk te verfraaien. Maar alle kant, zijde en rouge in de wereld konden haar hart niet camoufleren. Nathaniel had haar ÔoppervlakkigÕ en ÔverwendÕ en Ôondraaglijk zelfzuchtigÕ genoemd. Julia Hoffman keek verder dan de spiegel en wist dat hij gelijk had gehad. 24 Donkervuur_AUSTIN_druk2_07082012JP 09082012 08:41 Pagina 24