Een g oed w oord
Een g oed w oord U it d e p re k en v an G errit d e K ru ij f b ez o rg d d oor U do D oed en s & J ille s d e K le rk m et m ed ew erk in g v an S am J a n se , R ie g on da K aai, W im K oers e lm an , Bert d e L eed e, G erb en v an M an en , K im M ag n ee, H an nek e O uw erk erk , E sth er d e P aau w , Petr u sc h ka S ch aafs m a, T im V re u gd en hil, H an s d e W aal, N elle k e v an Z esse n en A ndrie s Z ou te n dij k U it g ev erij B oek en cen tr u m , Z oete rm eer
Bij d e p ro d u ctie v an d it b oek i s g eb ru ik g em aak t v an p ap ie r d at h et k eu rm erk F o re st S te w ard sh ip C ou ncil ¨( F S C ¨) d ra ag t. B ij d it p ap ie r is h et z ek er d at d e p ro d u ctie n ie t t o t b osv ern ie tig in g h eeft g ele id . O ok i s h et p ap ie r 1 0 0% c h lo or� e n z w av elv rij g eb le ek t. w ww. u it g ev erij b oek en cen tr u m . n l Boek verz o rg in g: S tu dio A nto n S in ke, w ww. a n to n sin ke. n l Fo to p ag 6 : T je rk d e R eu s IS B N 9 78 9 0 2 39 7 0 26 2 N UR 7 0 7 © 2 0 15 U it g ev erij B oek en cen tr u m , Z oete rm eer A lle r e c h te n v o orb eh ou den . N ie ts u it d ez e u it g av e m ag w ord en v er� v eelv o u dig d , o p gesla g en i n e en g eau to m atis e erd g eg ev en sb esta n d o f op en baar g em aak t, i n e n ig e v o rm o f o p e n ig e w ij z e, h etz ij e le k tr o � n is c h , m ec h an is c h , d oor f o to ko p ie n , o p n am en o f o p e n ig e a n dere m an ie r, z o n der v o ora fg aan de s c h rif t e lij k e t o este m min g v an d e u it � g ev er.
In ho ud 7 Lees� e n l u is te rw ij z er 9 Hoofd st u k 1 Het e v an geli e 9� Een g esc h en k 20 �Je z u s C hris tu s 41 �God d e V ad er 5 1 �Gelo of 6 1 Hoofd st u k 2 De m en s 80 Hoofd st u k 3 Kerk elij k e f e este n e n s a cra m en te n 8 0 �Adv en t 83 �Kerst 8 8 �Palm zo n dag 88 �Wit te D on derd ag 89 �Goed e V rij d ag 9 4 �Pase n 10 3 �Hem elv aart 10 5 �Pin kste re n 112 �Trin it a tis 1 13 �Doop 117 �Avon dm aal 119 Hoofd st u k 4 De b ij b el 13 7 Hoofd st u k 5 Str u ik elt e k ste n 14 8 Hoofd st u k 6 Lij d en , o n re c h t, o orlo g e n g ew eld 1 7 0 Hoofd st u k 7 Lie fd e, t r o u w e n r e c h t 19 8 Hoofd st u k 8 De k erk 2 16 Hoofd st u k 9 Maats c h ap pelij k e n gag em en t 24 2 Hoofd st u k 1 0 Het g oed e l e v en 2 4 2 �Het g ew on e l e v en 2 6 7 �De t o ek om st 2 8 7 Naw oord 3 0 3 Reg is te rs 3 11 Pers o n ali a
Le es- e n l u is te rw ijz e r D it b oek b ev at f r a g m en te n u it p re k en v an G errit d e K ru ij f . D e m eeste p re k en v ero n ders te lle n s c h rif t le z in gen u it d e v erta li n g v an h et N ed erla n ds B ij b elg en oots c h ap u it 1 9 51. D e f r a g m en te n z ij n n aar t h em a o ver t ie n h oofd � stu kken e n v ers c h ille n de s u bh oofd stu kken v erd eeld . B in nen d ez e t h em atis c h e e en hed en i s d e v o lg ord e v an d e fr a g m en te n d oorg aan s c h ro n olo g is c h . D e t it e ls v an d e fr a g m en te n z ij n a fk o m stig v an d e s a m en ste lle rs v an d ez e b u ndel. Z e h eb ben s p ora d is c h e en v erd u id elij k en de op m erk in g a an d e t e k st t o eg ev o eg d , d ie t u sse n h oek ig e h ak en i s g ep la ats t. D e f r a g m en te n e in dig en m et h et n u m mer v an d e p re ek w aaru it z e z ij n g en om en . M et b e� h u lp v an e en r e g is te r a ch te r i n d it b oek k u nt u d e o ver d it b oek v ers p re id e f r a g m en te n v an d ez elf d e p re ek b ij e l� k aar z o ek en . E en u it g eb re id e v era n tw oord in g v an d e op zet v an d ez e b u ndel e n e en k ara k te ris e rin g v an G errit d e K ru ij f e n z ij n p re k en v in dt u i n h et n aw oord . S p ec ia al v o or d e l e z ers v an d it b oek z ij n d rie o p n am en v an p re k en o p i n te rn et g ez et ( w ww. b oek en cen tr u m . n l/ e en goed w oord ) D e e ers te p re ek i s n aar a an le id in g v an G en esis 2 e n 3 e n w erd g eh ou den i n d e K lo oste rk erk t e D en H aag o p 1 0 j u ni 2 0 07. I n d e l ij s t v an D e K ru ij f s p re � k en i s d it p re ek n u m mer 6 31. D e t w eed e p re ek i s n u m mer 6 40 , g eh ou den o p 1 4 j u ni 2 0 09 i n d e U tr e c h ts e J a co b i� k erk . H et u it g an gsp u nt v an d e p re ek i s H an deli n gen 1 6 . D e l a ats te p re ek o p d e c d i s o ok d e l a ats te p re ek d ie G errit d e K ru ij f h eeft g esc h re v en , n u m mer 6 50 , o ver M arc u s 1 . D e o p n am e i s u it d e A dven ts k erk i n A lp h en a an d en R ij n o p 5 f e b ru ari 2 0 12 . W ij d an ken K lo oste r�, J a co b i� e n A d� ven ts k erk v o or h u n t o este m min g o m g eb ru ik t e m ak en v an h u n g elu id so p n am en . 7
HO OFD ST U K 1 H et e v an ge li e O p d e k an se l w ild e D e K ru ij f d e k ern v an h et g elo of i n w oord en v an gen . I n d it h oo fd � stu k z ij n d ie a rr e sta tie p og in gen v erz a m eld e n o v er v ie r d eelh oofd stu kken v erd eeld . In h et e erste , Ô E en g esc h en kÕ, l e z en w e d at h et g elo of b eg in t a ls e en l ie fd esb etu ig in g van G od . H ij w il o n s, h oe d an o ok . J e z u s C hris tu s, a an w ie h et t w ee d e d eel i s g ew ij d , is d aarv an d e k ro on getu ig e. M aar G od s m en se n lie fd e d ate ert n ie t v an h et j a ar n u l. D at l e z en w e i n d eel d rie , o v er G od d e V ad er. I n h et v ie rd e d eel, Ô G elo of Õ, o m sc h rij f t D e K ru ij f w aar G od s l ie fd ev olle i n zet d e m en se n b re n gt. E EN G ESC H EN K Gen ad e M arcu s 1 4:2 7 � T och i s p re c ie s d it b ed oeld m et h et w oo rd Ôg en ad eÕ: d at j o u w le v en a fh an kelij k i s v an e en a n der, v an d e d ood v an e en a n der. G en ad e i s d at je h et le v en g esc h on ken k rij g t, z o n der d at je e r i e ts a an k u nt d oen ! D aaro m e rg ere n w e o n s a an h et l ij d en v an J e z u s. E rg ern is i s o p sta n d t e g en d e g en ad e. C hris tu s g esto rv en Ð v o or o n s. H et k an o n s g eb eu re n d at a l o n ze e rg ern is v an o n s a fv alt , o m dat w ij d at a an bod a ls e n ig e l i c h t o p o n ze w eg z ie n . H et k an o n s g eb eu re n d at w e h et w oord Ôg en ad eÕ l e re n s p elle n v an l o u te r d an k� b aarh eid . D an i s e r e en w on der g eb eu rd . E n d ie w on dere n g eb u re n o ok n og ! P au lu s i s h et v o orb eeld v o or a lle e eu w en . 19 /1 9 76 H et n e t h em a v an h et e v an gelie M arcu s 1 4:3 2�4 7 � D e l ij d en stij d h eeft m aar n t h em a e n h et z o u k u nnen z ij n d at u h et t h em a o ok n �t o n ig v in dt. T och z ij n e r n ie t v o or n ie ts i e d er ja ar z es l ij d en sz o n dag en . W an t d at e n e t h em a i s n ou n et o ok h et n e t h em a van h et e v an geli e . H ij Ð v o or o n s. Z ij n d ood Ð v o or o n s l e v en . H ij g eo ord eeld Ð w ij v rij g esp ro ken . E n d aaro m : w ij z n dare n g ere c h tv rd ig d . H ie ru it l e eft 9
de g em een te v an C hris tu s. E n h et i s n od ig d at w ij e lk aar w ek elij k s d rto e w eer p w ek ken . W at h et z w aars t i s , m oet o ok h et z w aars t w eg en i n o n s le v en . H et c en tr u m v an h et g elo of m oet o n s h ele b esta an k le u re n . V an daar d ie n to n ig h eid . J e z u s C hris tu s h eeft g estr e d en . T ot o n s z eg t H ij : r u st i n d it v o lb ra ch te w erk . G elo of d it e v an geli e ! A m en . 20 /1 9 76 D e r e c h tv aard ig in g v an d e g od delo ze M atth eŸ s 2 0:1 �1 6 � B eg rjp en z e h et d an n ie t, a ls z e d aar a lle n m et d ie e n e sc h elli n g i n h u n h an d s ta an ? D e e ers te n e n d e l a ats te n , a lle m aal g elij k . Z ie n z e h et n ie t? W at? N ou , e ig en lij k i s e r h ele m aal g een l o on u it b eta ald ! G een lo on n aar w erk en . D z e h eer h eeft m aar n s c h elli n g p er m an t e v er�g ev en . D z e h eer d es h u iz es h eeft n ie ts a n ders t e s c h en ken d an z ij n g oed h eid e n d ie g oed h eid k an o ok n ie t v erd ie n d w ord en , d e h eer d es h u iz es k an h aar a l� le en s c h n ken . I n d ie e n e s c h elli n g s c h en kt d ez e h eer z ic h zelf , h ij h eeft h en a lle n g ero e� p en , z ij o n tv an gen a lle n d ez elf d e g oed h eid . H ij h eeft m aar n z eg en : H ij i s e r v o or h en Ð d at m oet h u n g en oeg z ij n . G em een te , z o h ore n w e i n d ez e g e� lij k en is h et e v an geli e i n a l z ij n r ij k d om . J e z u s v erk o n dig t o n s h ie r h et r e c h t van G od . W at i s d an d at r e c h t? N ie t d at i e d er k rij g t w at h ij v erd ie n t ( o n ee, w ie z o u d an b esta an ? ), m aar G od s r e c h tv aard ig h eid i s d at H ij g od d elo zen (z o n dare n , m en se n d ie n aar H em n ie t v ra g en ) r e c h tv aard ig t. G od s r e c h t i s d at H ij l e d ig e m en se n v l m aak t m et z ij n g oed h eid . 30 /1 9 77 H eeft G od z ij n v olk v ersto te n ? R o m ein en 1 1:1 �1 0 � O ndan ks a lle o n gelo of e n o n geh oorz a am heid d ie i n R o� m ein en 1 0 z o b re ed w erd u it g em ete n , h ou dt G od z ij n a rm en d e h ele d ag n aar zij n v o lk u it g estr e k t. H ij l a at n ie t l o s. H ie r l ig t d e w en din g i n h et b eto og v an P au lu s. I n R om ein en 9 e n 1 0 g in g h et s te ed s v erd er d e d ie p te i n , v an d e o n � beg rij p elij k h eid v an h et o n gelo of Ð z o d at h et i n derd aad v o or d e h an d l ig t om t e z eg gen : G od h eeft z ij n v o lk v ers to te n . M aar a ls d ie v ra ag d an o p ko m t, z eg t P au lu s d u id elij k : v o ls tr e k t n ie t! W ille n w e v an h em l e re n ? W eet u : w aar h et o m g aat, h et g eh eim , l ig t a l i n d e v ra ag o p geslo te n : h eeft G od z ij n v o lk v ers to te n ? Z ij n v o lk . V oelt u w el: z ij n v o lk ! P au lu s k an d e H ere G od e n I s ra l g een m om en t v an e lk aar l o sm ak en . H ij v ra ag t n ie t: h eeft G od h et v o lk I s ra l v ers to te n ? Z o z o u den w j h et, w at a fs ta n delij k , z eg gen . P au lu s kan d at n ie t. H eeft G od z jn v o lk v ers to te n ? V ols tr e k t n ie t! 32 /1 9 77 10 e en g o ed w oord
Belo ft e v oor w ie h on gert e n d orst Je r em ia 1 5:1 0�2 1 � A an s o m mig en v an u z o u i k w el w ille n v ra g en : k en t u J e � re m ia Õs a an vec h tin g d an n ie t? H eb t u d an lt ij d g en oeg t e e te n ? E n a an a n � dere n , m aar d ie k o m en m is sc h ie n a l n ie t m eer n aar d e k erk : s t rft u d an n ie t v an d e h on ger, a ls h et g elo of u n ie ts z eg t? , v erw ach t u d an n ie ts v an G od ? E n m is sc h ie n i s e r i e m an d h ie r o n der o n s d ie z ic h h erk en t i n J e re m ia , i e � m an d d ie u it g eh on gerd i s e n d ie d re ig t i n h et N ie ts t e v erz in ken e n d ie s c h re eu w t o m G od e n d ie i e d er w oord v an G od d at h em a an sp re ek t, v er� s li n dt, m aar d ie b ek en nen m oet: G od s b eek d ro og t u it . Ie m an d d ie s c h re eu w t o m G od t e v in den . N u, d ie h on ger s ta at o n der d e b elo ft e ! V oo r z o ie m an d i s e r a lt ij d i e ts e etb aars , a l i s h et o p h et r a n dje v an d e a fg ro n d. V oor z u lk e m en se n r ic h tte G od h ie r z ij n m aalt ij d a an . V oor h on gerig en , w an hop ig en , o n tle d ig d en , a n gstig en , m en se n d ie s o m s d en ken : i k g elo of eig en lij k n ie tÉ M en se n d ie e ig en lij k g een h on ger h eb ben , z a l d e m aalt ij d k o u d l a te n . M aar v o or d ie l e g e m en se n i s e r o verv lo ed . E ch t b ro od e n e c h te w ij n . D aarm ee m aak t G od z ij n w oord en t a stb aar. E n w ie h et e te n , z u lle n d at m et v re u gd e e n b lij d sc h ap d oen . G em een te , z o w il G od s w oord o n s i n d e t ij d n ab ij z ij n . 47/1 9 77 H et e v an gelie i s n ie t n aar d e m en s ( 1 ) G ala ten 1 :1 1 Ð 2 :1 4 � D at i s h et e ers te k ern w oord d at i k w il d oorg ev en . H et is m et h et e v an geli e e en h eel w on derlij k e z a ak . H et i s n ie t z o d at i k e r o p zek er m om en t m ij n w erk v an b en g aan m ak en , h et i s n ie t z o d at i k o p z ek ere d ag v o or h et e v an geli e g ek o zen h eb , z o als e en a n der k ie st v o or h et m ar� x is m e. H et e v an geli e i s v an h eel a n dere o ors p ro n g. H et i s n ie t n aar m en se � lij k e s n it , z o als a lle s w at z ic h v erd er a an die n t. H et e v an geli e k w am v an b u it e n af a ls e en v u rig e p ij l o p m ij n h art g eric h t. I k w erd e rd oor g era ak t e n ik b en e rd oor o verm eeste rd , i k b en e r h et s la ch to ffe r v an g ew ord en . B este m en se n , v o or h et f e it d at i k u h et e v an geli e v erk o n dig , h eb i k m aar n v er� k la rin g: d at i s d at G od z elf m ij g ero ep en h eeft . Ô I k h eb h et e v an geli e n ie t v an een m en s g ele erd , m aar d oor o p en barin g v an J e z u s C hris tu s. Õ E n d at w as w el n od ig o ok, w an t d oor m en se n z o u i k n ooit z ij n o vertu ig d . N aar d e m en s g e� sp ro ken z o u i k m ij n l e v en l a n g e en h arts to ch te lij k e i j v era ar v o or h et j o d en � dom z ij n g eb le v en . 77/1 9 78 h et e v a n gelie | e en g esc h en k 11
Het e v an gelie i s n ie t n aar d e m en s ( 2 ) G ala ten 1 :1 1 Ð 2 :1 4 � D at h eb ben w ij o ok v an daag o n der o g en t e z ie n . E r w ord t v eel o ver h et e v an geli e g ep ra at, g ed is c u ssie erd . E r w ord t o ok i n h et ev an geli e o n derw ez en e n o p gev o ed . T och k u n j e n ie m an d h et e v an geli e b ij � b re n gen , l e re n g elo ven . Z ola n g h et i n d ez e m en se lij k e s fe er b lij f t , z a l h et g e� lo of n ooit m eer d an e en m en in g z ij n , d ie w e a l d an n ie t v u rig a an han gen . Besli s se n d i s o f d e H eilig e G eest o n s h art b ero ert, o f G od z elf z ic h a an die n t aan o n s. A ls h et w oord v an d e p re d ik in g G d s w oord v o or o n s w ord t, a ls e r p lo ts e li n g i n d e k erk d ie n st e en f e l l i c h t o n ts to ken w ord t, d n w ord en w ij z o g era ak t d at h et o n s n ie t m eer z a l l o sla te n . H et e v an gelie i s n ie t n aar d e m en s. H et b ete k en t o ok d at h et n ie t g oed i s a ls w ij u it s lu it e n d d e b ij b el e ro p b eo ord ele n Ôo f w ij e r w at a a n h eb b en Õ. W ij h eb � b en v ra g en e n p ro b le m en , w ij v ra g en n aar d e z in v an h et l e v en e n m et o n ze g ev o ele n s g aan w ij n u n aar h et e v an geli e o m t e k ij k en o f w e o ok a n tw oord k rij g en . W e g aan z ie n o f w e i e ts a an h et Ôg elo o f i n G od h eb ben Õ. H et e v an geli e i s n ie t n aar d e m en s. D at b ete k en t o ok: G d s te lt d e t h em aÕs . H ij h eeft e en b ood sc h ap v o or o n s, w aaro p w ij d e a n tw oord en m oete n g ev en . D e r o lle n zij n o m gek eerd ! H ij v erk la art o n s t o t z o n daars . H ij s p re ek t o n s o ok v rij. H ij z en dt o n s u it . B ij H em l ig t a lle i n it ia tie f. 77/1 9 78 K ern te k ste n E r z ij n e en p aar t e k ste n i n d e b ij b el d ie e ig en lij k i n n z in d e h ele b ij b els e b ood sc h ap b ev atte n . D e b ek en dste v an d ie t e k ste n z a l w el z ij n : Ô W an t a lz o li e f h eeft G od d e w ere ld g eh ad É Õ. Z oÕn t e k st i s o ok: Ô Z ie , I k m aak a lle d in gen n ie u w . Õ J e k u nt d ie z in o p d e a ch te rk an t v an e en l u cif e rd oosje s c h rij v en . T och z eg t h et a lle s. N ee, d at n ie t, m aar w el i e ts b esli s se n ds. H et z eg t w at o n s e i� g en lij k e u it z ic h t i s , w aar w e o p m og en h op en . E n d at i s n ie t n ik s: ÔZ ie , I k m aak a lle d in gen n ie u w . Õ E en n ie u w e h em el e n e en n ie u w e a ard e. T ota le v er� n ie u w in g. 12 5 /1 9 78 H et k ru is l e g t b lo ot e n b ed ek t 1 C o rin th i‘ r s 2 :2 � J e z u sÕ k ru is w as g een l o t, m aar d aad . H ij i s n ie t a ls m ar� te la ar g esto rv en v o or e en g oed e z a ak , m aar H ij h eeft h et k ru is g ez o ch t. D oor zic h t e l a te n k ru is ig en l e g t J e z u s d e k ern , h et b in nen ste v an h et m en se lij k le v en b lo ot: d e s c h u ld . M et e en s c h ok o n th u lt H ij h eel d ie w ere ld v an s tr e � 12 e en g o ed w oord
berig e B ab els e t o re n bou w ers a ls e en w ere ld v an l i e fd elo osh eid e n g ew eld , als e en w ere ld d ie r o em t i n z ic h zelf , a ls e en w ere ld d ie o ver l ij k en g aat o m m aar i e ts Ô m oois Õ o p t e b ou w en . H et i s w ij s h eid z o n der G od Ð e n d at i s d w aa s� h eid . H et k ru is v an J e z u s i s h et d ie p ste , m eest v erb org en p u nt v an d e a ard e. In een s w ord t d u id elij k d at a l d ie w ere ld w ij z e m en se n n z a ak o ver h et h oofd z ie n : h et t e k o rt v an d e w ij s h eid v o or G od s a an gez ic h t. E n d at m en se � lij k t e k o rt w ord t o p G olg oth a b lo otg ele g d . E n t e g elij k w ord t h et w eer b ed ek t. E n n u h oop i k d at h et v o or u g aat l e v en Ð h et w on der, d e g en ad e. W an t n u zij n w e b ij h et h art v an d e b ood sc h ap . D e g ek ru is ig d e C hris tu s n td ek t d e sc h u ld e n b ed ek t d e s c h u ld . H ij w ij s t d e s c h u ld a an e n v erz o en t o n s. H ij g ra aft o n s t e k o rt o p e n b eg ra aft h et w eer. W aaro m ? O m dat H ij n ie t o n ze d ood , m aar o n s l e v en w il. 26 1/1 9 81 H et k ru is a ls g eric h t 1 C o rin th i‘ r s 2 :2 � ÔI k k o n e r n ie t t o e k o m en i e ts t e w ete n o n der u d an J e z u s C hris tu s e n d ie g ek ru is ig d . Õ D ie t e k st i s v aak g eb ru ik t d oor d om in ees d ie i n � tr e d e d oen i n e en g em een te . E n a ls h ij d ez e t e k st k o os, k n h et a l n ie t m eer fo u t g aan . D e h ele g em een te z at t e v re d en t e k n ik ken v an o rth od oxie . M aar h et k ru is i s n ooit i e ts o m t e v re d en b ij t e k n ik ken . Z o v aak a ls d e g ek ru is ig d e C hris tu s w erk elij k g ep re d ik t w ord t, g aat e r e en g eric h t o ver h eel o n s l e v en en s tr e v en , o ver l o n ze i d ea le n e n c a rri re s, o ver lle s w at w ij b ez in nen e n b eg in nen . 26 1/1 9 81 W ij s h eid v an d e G eest 1 C o rin th i‘ r s 2 :2 � H et k ru is i s h et g eric h t o ver o n s l e v en . D e G eest r ic h t on s i n h et g eric h t w eer o p . Z o w ord t e en n ie u w l e v en g eb ore n . E en w ij s le v en . E en l e v en d at w eet v an d e e ig en lij k e n ood e n v an h et t e k o rt v o or G od s aan gez ic h t. E en l e v en d at w eet h et t e m oete n h eb ben v an g en ad e. E n d u s e en le v en v an e en vo u d e n b esc h eid en heid e n l i e fd e. M et z o Õn l e v en k o m j e n ooit v r, m aar j e k o m t e r w el m ee i n d e b u urt v an C hris tu s. 26 1/1 9 81 H et e v an gelie s k ra ch t R o m ein en 1 :1 6 � W aaro m z eg t P au lu s n u z o n ad ru kkelij k d at h ij z ic h v o or h et e v an geli e n ie t s c h aam t? O m dat h et e v an geli e k ra ch t G od s i s . K ij k , d aar d ra ait v o or h em a lle s o m . P au lu s s p re ek t n ie t o ver h et e v an geli e i n t e rm en h et e v a n gelie | e en g esc h en k 13
van z ij n e ig en e rv arin g, o f v an z ij n e ig en o vertu ig in g o f f ilo so fie Ð n ee, h et is k ra ch t G d s. D e w eg v an h et e v an geli e i s d e w eg v an G od z elf . P au lu s l o op t op d ie w eg m ee, m aar a ls e en b ed ie n de, a ls e en h era u t. P au lu s g aat s c h u il a ch te r G od z elf . D aar h an gt h eel z ij n l e v en a an . G od i s i n h et e v an geli e a ctie f. D e k ra ch t v an h et e v an geli e h an gt n ie t a f v an d e k ra ch t v an d e a p oste l. H et ev an geli e h ft g een k ra ch t, h et s k ra ch t, k ra ch t G od s. E n d aaro m s c h aam t Pau lu s z ic h n ie t v o or h et e v an geli e . E n a lle en z o k an o ok i k m ij n s c h aam te o verw in nen . G od z elf i s b ez ig , g aat z ij n w eg d oor d e w ere ld , H ij z a l d ie w eg o ok t o t e en g oed e in de b re n gen e n d e g em ee n te v lg t d ie w eg , i s e rin b etr o k� k en , m aar n ie t a ls h oofd ro ls p ele r. 30 3/1 9 82 O ord eel: v rij s p ra ak R o m ein en 3 :2 1�2 3 � D e s lo ts o m v an d e a p oste l i s : a lle n h eb ben g ez o n dig d en d erv en d e h eerlij k h eid G od s. D at i s a ls h et w are h et g ra f d at P au lu s t e k en t. S om mig en z u lle n d at a lle s t e s o m ber v in den , w ij b ele v en d at z o n ie t. M aar w ie d ie p er a fs te ek t i n h et l e v en , z a l z ic h e rin h erk en nen : a ls m ij n l e v en g e� w og en w ord t, w ie k an d an b esta an ? D rie h oofd stu kken l a n g s c h ild ert P au lu s de d ood . M aar d n k o m t h ij p as o p g an g. D an k o m t e r l e v en i n . N a e en l a n ge kla ag za n g b eg in t e r m uzie k i n t e k o m en . H et l e v en s ta at n og s te ed s v o or d e re c h tb an k. D aar g t P au lu s: Ô N u e c h te r i s e r b ij d ie r e c h tb an k i e ts g eb eu rd , ie ts o n geh oord s. Õ I e ts w at a lle s v era n dert. H eeft G od z ij n e is l a te n v alle n ? N ee. Z ie t H ij a lle s d oor d e v in gers , a ls e en l i e fd erij k e o u de G od ? N ee. E r w ord t w el d eg elij k v o n nis g ew ez en . M aar b ij d at v o n nis i s e en d erd e i n h et sp el. E en d erd e, d ie a an d e e is b ea n tw oord t, d ie h et a n tw oord n ie t s c h u ld ig h oeft t e b lij v en . E n d ie d erd e h eeft a ls h et w are e en l o sg eld b eta ald o ver o n s le v en . E n d aaro m l u id t h et o ord eel: v rij s p ra ak . L et w el: G od h eeft z ij n e is n ie t l a te n v alle n . H et i s n ie t d at G od e ig en lij k z o m oeilij k n ie t i s , d at H ij z o zw aar a an h et l e v en n ie t t ilt . N ee, m aar H ij k o n o n s t e k o rt n ie t l a n ger l ij d en en d aaro m z o n d H ij d e Z oon o m h et t e l ij d en . P u re g en ad e. W ie d it g aat z ie n , beg in t h et e v an geli e t e v ers ta an . 30 4/1 9 82 N ie t l a n ger o p gete ld e n a fg etr o k ken R o m ein en 3 :2 1�2 3 � V eel l e v en sw ij s h eid , v eel g od sd ie n st, p ra at o n s s te ed s verd er h et g ra f i n : j e w ord t a ls m aar o p gero ep en e r m r v an t e m ak en , b ete r je b est t e d oen , j e n g m eer i n t e s p an nen . Z oals h et l i e d z in gt: ÔI k h eb d e vaste g ro n d g ev o n den Õ. P au lu s k o m t w erk elij k m et i e ts g lo ed n ie u w s. H ij 1 4 e en g o ed w oord
zeg t: v o or d e r e c h tb an k v an G od h aalt g een m en s h et Ð a ls G d g aat w eg en en o n derz o ek en , d an k o m t a lle s a an h et l i c h t Ð w ie k an d an b esta an ? K ij k , zo ver k o m t i e d er r e lig ie u s m en s, J o od e n G rie k . E en z eer o u d b ese f. M aar n , zeg t d e a p oste l, i s d aar i e ts t u sse n g ek o m en . I e m an d, e n d at v era n dert a lle s: e r i s v rij s p ra ak o m n ie t. W at h eeft d at v o or g ev o lg ? D at o n s l e v en e en r e c h ts � g ro n d heeft v o or G od . H et g elo of i n J e z u s r o ep t m ij w eg u it d e v erla m min g e n m aak t m ij v rij t o t e en v ro lij k l e v en . E r w ord t n ie t l a n ger o p gete ld e n a fg etr o kken , i k l e ef i n d e c o n cen tr a tie o p d ie v re em de g eb eu rte n is b ij d e r e c h tb an k v an G od , z o i s m ij n l e v en o p gew ek t u it h et g ra f. 30 4/1 9 82 Je z u s a ls n ie u w b eg in v an i e d ers l e v en R o m ein en 5 :1 2�2 1 � I n J e z u s i s e en b esli s sin g g ev alle n o ver d e m en sh eid : vre d e m et G od . W at i n J e z u s g eb eu rd i s , r a ak t a lle n ! H ij i s v o orta an h et h oofd , d e v erte g en w oord ig er v an d e m en sh eid . G od k ij k t o n s a an o p J e z u s! M aar i s d at w el r e el, i s d at w el w aar? E n d an s c h ie t P au lu s d ie a n dere n aam te b in nen , h et t e g en beeld v an J e z u s, o ok z o Õn h oofd v an d e m en sh eid : A dam . Met A dam i s o ok i e ts g eb eu rd w at a lle m en se n r a ak te . E rg en s i s h et b eg on nen , d at g eh eim zin n ig e v erb an d t u sse n a ll e m en se n . W at i s d at v o or v erb an d? W at i s z o n de? Z on de i s i n e lk g ev al d atg en e w aar� d oor h et l e v en o n tz et w ord t, o n tz ette n d, t e n h em el s c h re ie n d. Z o h eeft v an m eet a f d e z o n de a ls k o n in g g eh eers t e n i n h et g ev o lg k w am d e d ood o ok a ls k o n in klij k e m ach t o ver o n s l e v en . M aar n u m oete n w e w eer b ed en ken d at d e a p oste l d at a lle m aal z eg t t e g en d e a ch te rg ro n d v an w at h ij e ig en lij k t e m eld en h eeft : J e z u s a ls k o n in g e n i n z ij n g ev o lg d e g en ad e e n h et l e v en a ls k o n in gen . D aaro m i s h et b eg on nen . En d an h et b esli s se n de: d ez e d rie k o n in gen z ij n v eru it d e m eerd ere v an d ie a n dere d rie . A dam , d e z o n de e n d e d ood m oete n h et a fle g gen t e g en J e z u s, d e g en ad e e n h et l e v en . 30 5/1 9 82 H et d ie p ste v an d e b ij b els e b ood sc h ap E x od u s 3 2 � N au w elij k s i s h et v erb on d g eslo te n o f h et w ord t g eb ro ken . H et Ôj a Õ h eeft n og n ie t g ek lo n ken o f h et Ôn eeÕ w ord t g ed aan . E n G od w oed t e n to orn t. N ie t o m dat H ij s tr e n g i s e n k il e n z a k elij k . M aar o m dat z ij n l i e fd e vl m t, o m dat H ij o p l e v en e n d ood b etr o kken i s o p z ij n v o lk . O m dat H ij n ie t k an n zie n d at d e g eli e fd e w eg lo op t e n v erd w aalt . E n n u h eeft H ij a fk eer h et e v a n gelie | e en g esc h en k 15
van z ij n v o lk , o m dat h et z ic h v an H em a fk ee rt. H ij z a l a lle en m et M ozes v er� d er g aan , m et h em z a l H ij o p n ie u w b eg in nen . Z oals m et N oach n a d e z o n d� vlo ed e n m et A bra h am n a d e t o re n v an B ab el, z o n u m et M ozes n a h et g ou den k alf . M aar M ozes s te ek t d aar Ôe en s to kje Õ v o or: d e s to k e n d e s ta f v an d e g oed e t r o u w , v an d e g en ad e. G od d re ig t. M ozes p le it . H ij h ou dt G od z ij n e ig en w oord en v o or. E n G od l a at h et t o e. H ij l a at z ic h s tr e le n , v erm urw en , verm an en . M ozes b re n gt G od É i n v erle g en heid . H ij r o ep t G od É t o t b ek e� rin g! E n É d e H ere k o m t t o t b ero u w ! K ij k , d at i s h et d ie p ste v an d e b ij b els e b ood sc h ap , d e o erd aad v an g en ad e, g ro n delo ze b arm hartig h eid . D ez elf d e gen ad e w aard oor o ok h et k ru is v an J e z u s v erz o en in g i s : n ie t w ij w ord en w eg � g ew orp en , m aar H ij z elf d ra ag t a lle s w eg . 32 8 /1 9 83 V erg ev in g P sa lm 3 2:5 � E n d an a ls e en b li k se m sc h ic h t: Ô G ij v erg aaft m ij n z o n deÕ Ð z o n � der n ad ere v erk la rin g. O , d e w ez en lij k ste e rv arin gen z ij n t o ch d ie , d ie n ie t u it g ele g d k u nnen w ord en , a lle en a an ged u id . T e m id den v an a lle o n zek er� h eid k an e r p lo ts e li n g e en w ete n z ij n , z o d ie p , d at h et j e v o orta an f u ndeert. D at h et j e l i c h t, d at h et i n een s lle s v erd rij f t . Z oals J o b t u sse n a lle k la ch te n d oor u it r o ep t: Ô I k w t, m ij n L osse r l e eft !Õ ( É ) H ij b ed ek t o n s f a le n , H ij l e g t over o n s l e v en e en n ie u w l e v en h een . H ij g eeft J e z u s C hris tu s a ls m an te l d er li e fd e. H et n aak te , k o u de b esta an b ek le ed t H ij m et d e w arm te v an z ij n l e v en . O p G olg oth a o n w eert h et, w oed t h et o ord eel o ver h eel d ie g od verla te n w e� re ld , e n J e z u s s ta at o p t o t e en n ie u w l e v en , e n m et d at o p sta n din gsle v en b e� k le ed t H ij w ie h et o ord eel v re z en . Ik w eet d at i k z w are t a al s p re ek , e n d at h et l ij k t o f w e e r g een b ood sc h ap aan h eb ben . W ie i s e r n og b an g v o or e en o ord eel? M aar i k z eg : a lle m en se � lij k e e lle n de, a lle a n gst w orte lt i n d e v re es v o or h et o ord eel. B ew ust o f o n � bew ust. D e d ic h te r w ak kert d ie v re es n ie t a an . I n te g en deel. H ij z eg t: a ls j e d ie v re es k en t, v erz w ij g d ie d an n ie t, m aar b ie c h t i n e en v erb org en g esp re k m et G od e n j e z u lt e rv are n : v erg ev in g, o p lu ch tin g. 330 /1 9 83 G een p le k w aar G od j e n ie t h oort Jo n a 2 � H et g eb ed i s z o s n el e n v rd ra g en d a ls G od s e ig en G eest. E r i s g een p le k d en kb aar w aar G od j e n ie t h oort. J e h ad e r n ie t o p k u nnen r e k en en , a l h eb j e h et n og z o v aak g eh oord Ð m aar h et b lij k t: G od r e d t w ie r e d delo os v er� lo re n i s . D at h eet g en ad e. A ls e r n ie ts m eer i s w at m ij n l e v en r e c h tv aard ig en 16 e en g o ed w oord