En plein public!

En p le in p u blic ! En plein public!_En plein publiek!�binnenwerk 24�07�14 00:02 Pagina 1

En p le in p u blic ! is n u m mer 1 0 i n d e T oer R eek s, e en s e rie v an k le in e kra ch tig e b oek en d ie h et g esp re k i n d e g em een te o v er a lle rle i t h em a’s w il s tim ule re n e n v erd ie p en . D e s e rie s ta at o n d er r e d actie v an d rs . A nnelie s B ou w m an -M eeu se , v oorm alig m ed ew erk er P ro te sta n ts C en tr u m v oor T oeru stin g e n E duca tie v an h et D ie n ste n ce n tr u m v an d e P ro te sta n ts e K erk , d rs . H an na v an D ors se n , t h eo lo g e e n c o m mu- nic a tie a d vis e u r v an d e P ro te sta n ts e K erk e n D ia co n ie A m ste rd am e n d rs . R en é v an d er R ijs t, p re d ik an t t e H aarle m -N oord e n S p aarn d am . Eerd er v ers c h en en : B ert L . v an d er W ou d e ( r e d .) , W ie k an e r a ard en h ie r b en ed en ? O ver d e bete k en is v an d e h em el (2 008) M ir ja m v an V een , K op pig p ro fe et e n w ereld s g ele erd e. E en b oek je o p en o v er Jo h an nes C alv ijn (2 009) Ja n L . d e J o n g, V oorb ij h et W oord . B eeld en de k u nst a ls b ro n v an B ijb elu it - le g (2 009) P ie t v an M id den , O erso ep e n o erv lo ed . B ijb els s p rek en o v er s c h ep pin g (2 010) H an na v an D ors se n ( r e d .) , W ie i s G od ? E en v ra a g v an a ll e e eu w en (2 010) H an na v an D ors se n , L ie v e d eu gd. Z ev en d eu gdelijk e B ijb els e fig u ren (2 012) A lf r e d C . B ro n sw ijk , G elo v en o p o og hoog te . I c o n en , g esc h ie d en is , s c h oon - heid , b ete k en is (2 012) R en é v an d er R ijs t, O ver g elo v en g esp ro ken . H et g elo ofs g esp rek t u ssen o u - ders e n v olw assen k in deren (2 013) N ie n ke v an A nd el, V an h oren z in gen . W eg w ijs in h et n ie u w e L ie d boek (2 013) N ic o t e r L in d en , R an dfig u ren . O ver T ob it , J u dit e n d e M akkab eeën (2 014) En plein public!_En plein publiek!�binnenwerk 24�07�14 00:02 Pagina 2

Nelle k e d e J o n g-v an d en B erg E n p le in p u blic ! R elig ie e n g elo v en i n h et p u blie k e d om ein V is ie e n i n sp ir a tie v an M aria n ne v an P ra a g , R uard G an zev oort, S op hie v an B ijs te rv eld , A hm ed M arc o u ch , C aro la S ch ou te n , B oris v an d er H am , M ec h te ld J a n sen e n H erm an P hilip se U it g ev erij B oek en ce n tr u m , Z oete rm eer En plein public!_En plein publiek!�binnenwerk 24�07�14 00:02 Pagina 3

Bij d e p ro d uctie v an d it b oek i s g eb ru ik g em aak t v an p ap ie r d at h et k eu rm erk F ore st S te - w ard sh ip C ou ncil ®( F SC ®) d ra ag t. B ij d it p ap ie r i s h et z ek er d at d e p ro d uctie n ie t t o t b os- v ern ie tig in g h eeft g ele id . O ok i s h et p ap ie r 1 00% c h lo or- e n z w av elv rij g eb le ek t. w ww.u it g ev erijb oek en ce n tr u m .n l O ntw erp o m sla g : S tu d io A nto n S in ke, w ww.a n to n sin ke.n l IS B N 9 78 9 0 2 39 2 834 8 N UR 7 40 © 2 014 U it g ev erij B oek en ce n tr u m , Z oete rm eer A lle r e ch te n v oorb eh ou d en . N ie ts u it d ez e u it g av e m ag w ord en v er- v eelv ou d ig d , o p gesla g en in e en g ea u to m atis e erd g eg ev en sb esta n d of o p en baar g em aak t, i n e n ig e v orm o f o p e n ig e w ijz e, h etz ij e le k tr o - n is c h , m ech an is c h , d oor f o to k op ie ën , o p nam en o f o p e n ig e a n d ere m an ie r, z o n d er v oora fg aan d e s c h rif te lijk e t o este m min g v an d e u it - g ev er. En plein public!_En plein publiek!�binnenwerk 24�07�14 00:02 Pagina 4

In hou d In le id in g 7 portr et So p hie v an B ijs te rv eld 12 1. W elk om i n h et p u blie k e d om ein ! 14 portr et M ech te ld J a n se n 22 2. ‘Z ic h t’b aarh eid 24 portr et R uard G an zev oort 36 3. G elo of e n w et 38 portr et B oris v an d er H am 46 4. G elo of e n m ora al 48 portr et M aria n ne v an P ra ag 56 5. G re n zen v an h et l e v en 58 portr et A hm ed M arc o u ch 64 6. V oor e en g oed e s a m en le v in g 66 portr et C aro la S ch ou te n 78 7. W erk elijk l u is te re n 80 portr et H erm an P hilip se 92 8. O verg av e o f z elf b esc h ik k in g? 94 O ver d e a u te u r 101 En plein public!_En plein publiek!�binnenwerk 24�07�14 00:02 Pagina 5

En plein public!_En plein publiek!�binnenwerk 24�07�14 00:02 Pagina 6

In le id in g L an ge t ijd w as h et n ot d on e om in h et o p en baar, b u it e n je g e- lo ofs g em een sc h ap , t e s p re k en o v er r e lig ie i n h et a lg em een e n jo u w g elo of i n h et b ijz o n d er. E ven a fg ez ie n v an d e h eils o ld aat m et z ijn S tr ijd kreet of d e J e h ova’s g etu ig e z o n u e n d an a an d e deu r, d ie s in d s ja ar e n d ag t o t h et d eco r v an d e N ed erla n d se s a m en le v in g b eh ore n . R elig ie , d aar ‘p ra atte je n ie t o v er’. D ie t ijd l ijk t v oorb ij, r e lig ie ‘ m ag w eer’ e n i s s te ed s v ak er e en t h em a in h et p u blie k e d eb at, w ellic h t o n d er i n vlo ed v an d e m ult ic u l- t u re le s a m en le v in g. T eg elijk ertijd is m en e r h u iv erig v oor, e n is e r e en t e g en bew eg in g d ie r e lig ie n aar ‘a ch te r d e v oord eu r’ w il t e ru gverw ijz en , w ellic h t u it a n gst v oor f u nd am en ta lis m e en r e lig ie u s g em otiv eerd g ew eld . M et d it b oek je w ille n w e m ate ria al a an re ik en a an d e h an d w aarv an u k u nt n ad en ken o v er d e p la ats d ie r e lig ie e n g elo v en k u nn en i n n em en i n h et p u blie k e d om ein e n d e r o l d ie z e e r k u n- n en s p ele n , z o w el i n h et a lg em een , a ls o ok v oor e n d oor u p er- s o on lijk . V erv olg en s n od ig en w e u u it o m d aaro v er i n g esp re k te g aan m et a n d ere n – d aard oor o n d ers te u nd d oor d e w oord en v an v ers c h ille n d e v an d e g eïn te rv ie w den : g a h et g esp re k a an , ste l je o p en v oor w at a n d ere n je t e v erte lle n h eb ben o v er h u n in sp ir a tie e n m otiv atie , v ertr o u w e ro p d at z ij d at o ok v an jo u w ille n h ore n . K ad er v oo r h et b oek je R elig ie e n g elo v en is e en v an d e b ro n nen d ie m en se n g aan d e hou d t, h en i n sp ir e ert e n m otiv eert ( o m m aar n ie t o v er d e z in v an 7 En plein public!_En plein publiek!�binnenwerk 24�07�14 00:02 Pagina 7

het l e v en t e s p re k en ). D oord at h et h u n e en e th ie k b ie d t e n w aar- d en g eeft w aaro p z ij h u n h an d ele n b ase re n . A nd ere b ro n nen z ijn b ijv oorb eeld l e v en sb esc h ou w in g, f ilo so fie , i d eo lo g ie , l it e ra tu ur en k u nst. I n h et g ev al v an r e lig ie e n g elo v en p u tte n m en se n d ie v oed in g u it h u n r e lig ie u ze p ra k tijk en e n r it u ele n . U it d e a n d ere g en oem de b ro n nen k u nnen z e b ijv oorb eeld o p s c h ool o f u niv er- s it e it , i n m use a , i n b ib lio th ek en e n i n t h ea te rs p u tte n . D ie i n sp ir a tie k an je p ers o on lijk v oed en , m aar je o ok h elp en in d e v ers c h ille n d e r e la tie s w aarin j e s ta at: i n h et g ez in e n d e f a - m ilie w aarin j e t h u is b en t, o p j e w erk e n i n d e w ijd ere k rin g v an d e s a m en le v in g. N og m eer g efo cu st: z ij k an o ok a an d e b asis v an je w erk lig gen , w erk d at e rin b esta at b ij t e d ra g en a an d e sa m en le v in g. O ver d e v erta als la g d ie a lt ijd n od ig i s o m w aard en o m t e z et- te n in h an d ele n k u n je m et a n d ere n s p re k en . A nd ere n k u nnen je e r v ra g en o v er s te lle n , je k u nt z elf d e b eh oefte h eb ben e ro v er m et a n d ere n u it t e w is se le n . D e d ia lo og k an g aan o v er d e i n sp i- r a tie z elf , m aar o ok o v er d e m an ie r w aaro p z ij je in sp ir e ert b ij d e v orm gev in g v an d e s a m en le v in g – d an w ord t h et v aak e en d eb at, i n d e T w eed e K am er, i n k ra n te n , o p i n te rn et, a an u niv er- s it e it e n , b ij l e z in gen i n d eb at- e n b ez in nin gsc e n tr a , i n k ra n te n e n o p in ie b la d en , k orto m , i n h et p u blie k e d om ein , e n p le in p u blic ! In vu llin g v an h et b oek je R elig ie e n g elo v en h eb ben d us e en p la ats in h et p u blie k e d o- m ein . I n h oofd stu k 1 s c h ets e n w e d at d om ein ( e n d e p rin cip es w aard oor h et ‘ b ere g eld ’ w ord t) . I n h oofd stu k 2 h oe z e e r z ic h t- b aar ( h oorb aar, m erk baar) z ijn . D an k om en i n h oofd stu k 3 , 4 e n 5 c o n cre te k w estie s a an d e o rd e w aaro v er r e ce n t d eb at g e- v oerd w erd : d e w eig era m bte n aar, d e h om ole ra (a )r (e s) o p e en b ijz o n d ere s c h ool e n d e m ed is c h -e th is c h e d ile m ma’s r o n d d e gre n zen v an h et l e v en . D e l a ats te d rie h oofd stu kken z ijn b esc h ou w en d er e n i n z e- k ere z in o ok p ers o on lijk er. H oofd stu k 6 g aat o v er d e m an ie r w aaro p l e v en so v ertu ig in g m en se n i n sp ir e ert, z o w el p ers o on - lijk , a ls in h u n w erk . D e g eïn te rv ie w den g aan o ok in o p d e 8 En p le in p ub lic ! En plein public!_En plein publiek!�binnenwerk 24�07�14 00:03 Pagina 8

verta als la g d ie z ij m ak en v an w aard en n aar h an d ele n . In h oofd stu k 7 b en ad ru kken z ij a lle m aal h et b ela n g d at e en o n - bev ooro ord eeld e d ia lo og h eeft v oor o n ze p lu ra le s a m en le - v in g. I n h et la ats te h oofd stu k z u lle n d e g eïn te rv ie w den d e tr e fw oord en d ie w e k ozen v oor d e r e lig ie u ze e n d e n ie t- r e li- g ie u ze h ou d in g in h et p u blie k e d om ein – o v erg av e e n a u to - n om ie – o p e en i n te re ssa n te m an ie r n u an ce re n : r e lig ie u s l e v en b ete k en t n ie t d at je n ie t m eer z elf n ad en kt, e n n ie t- r e lig ie u s le v en b ete k en t e v en m in d at je a lle s z elf b ep aalt . I n te rv ie w s D e r e d actie w ild e h et t h em a v an d it b oek je v an u it v ers c h ille n d e in vals h oek en b elic h te n e n h eeft d aaro m m an nen e n v ro u w en m et v ers c h ille n d e le v en so v ertu ig in gen u it g en od ig d v oor e en g esp re k o p b asis v an e en v erz am elin g v ra g en . H et g ek ozen a ch tta l v erte g en w oord ig t c h ris te n d om , jo d en d om e n i s la m , e n h u m an is m e e n a th eïs m e. V erd er z ijn z e g ek ozen o m h u n p osit ie i n h et p u blie k e d om ein o f h u n v is ie o p p la ats e n r o l v an r e lig ie e n l e v en so v ertu ig in g i n d at p u blie k e d om ein – o f o m b eid e r e - d en en . T ot s lo t h eb ben w e e rn aar g estr e efd r e ch t t e d oen a an h et s p ectr u m v an b eh ou d en d n aar v ooru it s tr e v en d , v an o rth o- d ox n aar v rijz in nig . Tu sse n d e h oofd stu kken v an d it b oek je v in d t u p ortr e tte n v an d e g eïn te rv ie w den , i n w oord e n b eeld . W e g ev en v an h en g een co m ple te b io g ra fie ën , e n o ok g een u it g eb re id e b ib lio g ra fie ën , m aar b ep erk en o n s t o t d ie e le m en te n i n h u n l e v en e n w erk d ie v oor o n s r e d en w are n h en v oor e en i n te rv ie w u it t e n od ig en . D e au te u r e n d e r e d actie b ed an ken d e g eïn te rv ie w den h arte lijk v oor h u n w elw ille n d e m ed ew erk in g e n i n sp ir e re n d e b ijd ra g e! G oed e g esp rek ken g ew en st! M et d ez e v erz am elin g h oofd stu kk en h op en w ij u i n sp ir e re n d m ate ria al t e b ie d en v oor e en g esp re k o v er d e r o l v an r e lig ie e n g elo v en i n h et p u blie k e d om ein , o v er l e v en sb esc h ou w in g In le id in g 9 En plein public!_En plein publiek!�binnenwerk 24�07�14 00:03 Pagina 9

in d e p olit ie k e n o v er d e r o l v an le v en sb esc h ou w in g in u w eig en l e v en – w at i n sp ir e ert u ? b lijf t d at b ep erk t t o t u w p riv é- le v en o f h eeft h et o ok m aats c h ap pelijk e e n p olit ie k e c o n se - q u en tie s? G esp re k sv ra g en a an h et slo t v an e lk h oofd stu k zu lle n u v erd er u it d ag en h ie r m eer in d eta il o p t e a n tw oor- d en . 10 En p le in p ub lic ! En plein public!_En plein publiek!�binnenwerk 24�07�14 00:03 Pagina 10

En plein public!_En plein publiek!�binnenwerk 24�07�14 00:03 Pagina 11

Pro f. d r. m r. S .C . v an B ij s te rv eld ( 1 960) is s in d s 2 010 b ij z o n- d er h o ogle ra ar R eli- g ie , s ta at e n sa m en le v in g a an d e Til b urg U niv ers it y . Z ij s tu deerd e N e- d erla n d s R ech t e n p ro m oveerd e in 1 988 o p d e v erh o u- din g t u sse n k erk e n sta at. S in d s 2 007 is z ij l id v an d e E ers te K am er v o or h et C D A. I n a u gu stu s 2013 h ie ld z ij e en to esp ra ak b ij d e o pen in g v an h et aca d em is c h j a ar v an d e P ThU , g etit e ld ‘R elig ie , S ta at e n S am en le v in g. K erk en e n c h ris te n d o m in d e s a m en le - v in g v an v an d aag ’. E in d 2 013 v ers c h een 2 0 0 ja ar K o� nin krijk : R elig ie , s ta at e n s a m en le vin g, d at z ij r e d ig eerd e m et R ic h ard S te en vo ord e. V an B ij s te rv eld is z e lf o ok in h et p ub lie k e d o m ein t e v in d en , o p h aar b lo g w ww.s o phie van b ij s te rv eld .n l. K ort v o or h et in te rv ie w v o or d it b o ek je h ad S o phie v an B ij s te rv eld b ij D e w ere ld d ra ait d o or het g esp re k tu sse n A dria an v an D is e n S im on S ch am a g ezie n , o ver S ch am a’s b o ek D e g e sc h ie d en is v an d e J o den . ‘W ij d an - ken o nze v rij e d ag a an d e J o den e n h u n s a b bat. U it s te - k en d d at S ch am a d at v o or e en b re ed p ub lie k h eld er v erw oord de. D e z o nd ag sru st w ord t n o g w el e en s g e- zie n a ls e en b en ep en c h ris te lij k d in getje . M aar e en w e- k elij k se r u std ag , d ie in p rin cip e g em een sc h ap pelij k is , d ie n t e en b re d er b ela n g. H et is e en b ela n grij k e s o cia le v erw orv en heid .’ ‘A ls s a m en le v in g z ij n w e s c h atp lic h tig a an h et c h ris - 1 2 En p le in p ub lic ! SOPHIE VAN BIJSTERVELD En plein public!_En plein publiek!�binnenwerk 24�07�14 00:03 Pagina 12

te n d o m , z o w el g elo vig en a ls n ie t- g elo vig en . D e v erw orv en he- d en v an d e w este rs e s a m en le v in g z ij n b in nen h et c h ris te n d o m to t o ntw ik kelin g g ek o m en . F rit s B olk este in h eeft b ij v o orb eeld o oit g eze g d d at o ntw ik kelin gsh u lp d e v erta lin g is v an h et B ij - b els e g eb o d v an n aaste n lie fd e. V rij h eid v an g o dsd ie n st w ord t do or s o m mig en g ezie n a ls e en p riv il e g e v o or g elo vig en . D at is o nzin , h et is v o or ie d ere en v an b ela n g. H is to ris c h b o od h et j u is t v rij h eid t e ge n de m eerd erh eid sg o dsd ie n st. E r m ag w el w at m eer aan d ac h t z ij n v o or d e in b re n g van h et c h ris te n d o m in o nze c u l- t u ur, z o nd er h et j o den d o m e n d e is la m u it t e s lu it e n . D ie in b re n g is v eel b re d er d an d e s im plis ti- s c h e o pvatt in g d ie v ele n t e g en - w oord ig v an h et c h ris te n d o m heb ben . S o w ie so is e r w ein ig t o - le ra n tie v o or r e lig ie in o nze s a - m en le v in g. H et is h eel b ela n grij k d at d e ho ofd lij n en v an h et g elo of l e - v en d e n b eg re p en w ord en g e- h o uden . D aar z ij n d e k erk en , m et h u n g elo vig en v era n tw oor- d elij k v o or. W e m oete n d e s im - plis tis c h e t e g en ste ll in g, t u sse n re lig ie u s e n s e cu lie r t e b o ven k o m en . D at v ra ag t o m e en v o ortd u re n d e u it w is se lin g m et d e p o st r e lig ie u ze , p o sts e cu lie re s a m en le v in g. R elig ie is d aar n u een m aal e en o nd erd eel v an . D us l a te n w e o pen sta an v o or e l- k aars v is ie s. Z oals m en se n o ok b uit e n r e lig ie u ze s tro m in gen o m pro bere n h u n e ig en o vertu ig in gen a an t e p asse n a an d e w ere ld w aarin z e l e v en , is d at b in nen r e lig ie n ie t a n d ers , d at is e en d is - c u ssie d ie a l h o nd erd en , j a a l d u iz e n d en j a re n s p eelt . E en t ra d it ie a ls h et c h ris te n d o m is o p v ele p la ats e n e n o nd er v ele o m sta n d ig h ed en w aard ev o l g eb le k en . H et is e en t ra d it ie d ie o ns v eel t e z e g gen e n t e b ie d en h eeft – ik d u rf w el t e z e g gen : o ok a an n ie t- g elo vig en .’ p ortr e t So phie v an B ijste rv eld 13 ÔD oord at d e w aard en i n d e sa m en le v in g i n d ertig j a ar zo z ijn v era nderd , i s d e m eerd erh eid so vertu ig in g over a lle rle i t h em aÕs v eel v erd er a f k om en t e s ta an va n d e m in derh eid s o vertu ig in g. V oorh een w as er r u im te v oor u it z o nderin gen , n u b re n gt m en v eel m in der m akkelijk b eg rip o p v oor Ò a fw ijk en deÓ o ver tu ig in gen , o f z e n u c h ris te lijk z ijn o f i s la m it is ch , e n o f r e lig ie n u w el o f n ie t u it d e s a m en le v in g v erd w ijn t.Õ En plein public!_En plein publiek!�binnenwerk 24�07�14 00:03 Pagina 13

1. Welk om i n h et p u blie k e d om ein ! H et p u blie k e d om ein , w at is d at e ig en lijk ? H et is d ie r u im te in d e s a m en le v in g d ie v oor i e d ere en t o eg an kelijk i s , d e r u im te d ie z ic h u it s tr e k t t u sse n t h u is , w erk e n o v erh eid . I n d ie r u im te g eb eu rt v an a lle s: m en se n v orm en e r v ere n ig in gen , d oen i e ts v oor h u n b u urt o f z ette n z ic h in v oor e en g oed d oel, e n z e g aan e r m et e lk aar i n g esp re k , i n e en d ir e ct c o n ta ct o f v ia d e (o u d e e n n ie u w e) m ed ia . M aar o ok h et o n d erw ijs e n d e z o rg , sc h ole n e n z ie k en hu iz en s ta an i n d at p u blie k e d om ein . V erd er k u n j e d e c u lt u ur ( th ea te rs , b io sc o p en , c o n ce rtz ale n e n b ib lio - th ek en ) e rto e r e k en en . E n l a st b u t n ot l e a st s ta an o ok k erk en in d ie p u blie k e r u im te . E n d aar w ord t h et v oor o n s i n te re ssa n t, w an t d e p la ats d ie r e lig ie e n g elo v en i n d at p u blie k e d om ein ( m og en ) in nem en , is d e la ats te t ijd s te ed s v ak er o n d erw erp v an d is c u ssie . I n d it e ers te h oofd stu k s c h ets e n w e h et k ad er v an d ez e d is c u ssie e n e n kele r e ce n te o n tw ik kelin gen . Sch eid in g k erk e n s ta at In d ie d is c u ssie d uik t s te ev ast h et b eg rip ‘ s c h eid in g v an k erk e n s ta at’ o p . R uard G an zev oort l e g t u it w at h et i n hou d t e n h oe h et s a m en han gt m et a n d ere b eg rip pen . ‘D e s c h eid in g v an k erk e n s ta at i s e en i d ee d at o p e en p aar m an ie re n c o n cre et w ord t g em aak t. T en e ers te d oor e en v an d e gro n d re ch te n v an o n ze s a m en le v in g, d e v rijh eid v an g od s- d ie n st – d ie i k t r o u w en s b re d er z ie , a ls v rijh eid v an l e v en so v er- tu ig in g. D it g ro n d re ch t h ou d t in d at d e s ta at a fb lijf t v an h et g ew ete n e n v an d e o v ertu ig in g v an h aar b u rg ers . 1 4 En plein public!_En plein publiek!�binnenwerk 24�07�14 00:03 Pagina 14

Ten t w eed e d oor d e n eu tr a lit e it v an d e o v erh eid . D aar z ijn d rie v aria n te n v an : 1 - d e o v erh eid i s i n hou d elijk g eh eel n eu - tr a al, d oet n ie ts m et r e lig ie . D at is h et F ra n se m od el, v oor d e Fra n se o v erh eid b esta at r e lig ie n ie t. D an k rijg je b ijv oorb eeld v erp lic h t o p en baar o n d erw ijs ; 2 - d e o v erh eid h eeft g een v oor- k eu r, a lle o v ertu ig in gen z ijn h aar e v en l ie f, d at i s m eer h et N e- d erla n d se m od el. D aarin sta at d e o v erh eid e lk e str o m in g bijv oorb eeld t o e e ig en s c h ole n o p t e r ic h te n ; 3 - d e s ta at i s ‘ c o m - pen se re n d n eu tr a al’, d at w il z eg gen o n d ers te u nt k w ets b are g ro ep en . D at lu is te rt n au w , w an t v oor je h et w eet is d e s ta at n ie t m eer n eu tr a al i n d e t w eed e b ete k en is . D it w ord t v aak v er- h eld erd m et h et v oorb eeld v an e x tr a o n d ers te u nin g v oor d e Frie se t a al, m aar j e k u nt o ok d en ken a an s te u n d ie d e g em een te A m ste rd am g af a an b ep aald e m osk eeën , o m dat d ie e en f u nctie h ad den i n d e o n d ers te u nin g v an k w ets b are b ev olk in gsg ro ep en – m aar d an k om je w el d ic h t b ij e en g re n s, w an t w aaro m d e en e m osk ee w el e n d e a n d ere n ie t, d at i s t a m elijk t r ic k y. E n t o t s lo t w ord t d e s c h eid in g v an k erk e n s ta at c o n cre et g em aak t d oor d e s c h eid in g v an k erk e n s ta at in e n gere z in : zo w el k erk a ls o v erh eid b em oeie n z ic h n ie t m et h et b estu ur en d e o rg an is a tie v an d e a n d er. D us: d e o v erh eid b em oeit z ic h n ie t m et d e in te rn e p olit ie k v an k erk en , e n d e k erk b em oeit z ic h n ie t m et p artijp olit ie k – in p rin cip e, w an t in d e p ra k tijk z ie je d at d e o v erh eid w el d eg elijk s tu urt o p le v en sb esc h ou - w elijk t e rre in , m aar t e ru gh ou d en d e n i n d ir e ct.’ I n d e v olg en d e h oofd stu kken z u lle n t h em a’s a an d e o rd e kom en w aaro v er in d e s a m en le v in g d is c u ssie o n ts ta at, ju is t d oord at d it ‘t e ru gh ou d en d e n in d ir e ct s tu re n ’ o p g re n zen b ots t. V erm eld en sw aard i s a lv ast d ez e u it s p ra ak v an A hm ed M arc o u ch : ’ I k b en e en f a n atie k e, f u nd am en ta lis tis c h e a an han - ger v an d e s c h eid in g v an k erk e n s ta at!’ B ots en de g ro n drec h te n Z oals h et p rin cip e v an d e s c h eid in g v an k erk e n s ta at i n c o n - cre te s it u atie s s o m s d is c u ssie o p ro ep t, z o k an o ok h et g ro n d - re ch t v an d e v rijh eid v an g od sd ie n st s o m s b ots e n m et e en W elk o m in h et p ub lie k e d o m ein ! 15 En plein public!_En plein publiek!�binnenwerk 24�07�14 00:03 Pagina 15