Kracht in zwakheid

J.I. Packer Kracht in zwakheid LEVEN MET CHRISTUS ALS ONZE STERKTE Vertaald door W. van Blaricum brBWkracht1015.indd 3 07/10/2015 13:17

WEAKNESS IS THE WAY: LIFE WITH CHRIST OUR STRENGTH Copyright © 2013by J. I. Packer Published by Crossway, a publishing ministry of Good News Publishers Wheaton, Illinois 60187, U.S.A. This edition published by arrangement with Crossway. All rights reserved. Nederlandse uitgave: © 2015 Brevier uitgeverij X Kampen www.brevieruitgeverij.nl Vertaling: W. van Blaricum Omslagontwerp: www.studioXmol.com Opmaak binnenwerk: www.studioXmol.com ISBN 9789491583773 NUR 707 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelX voudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. brBWkracht1015.indd 4 07/10/2015 13:17

Inhoud 1. Zwakheid 7 2. Christus en de roeping van de christen 21 3. Christus en het geven door de christen 55 4. Christus en de hoop van de christen 95 brBWkracht1015.indd 5 07/10/2015 13:17

brBWkracht1015.indd 6 07/10/2015 13:17

7 (1) Zwakheid Leid mij, o Gij grote Verlosser, pelgrim door dit barre land; Ik ben zwak, maar U bent machtig, houd mij aan Uw sterke hand…. WILLIAM WILLIAMS STERKEN EN ZWAKKEN In Het huis in het Poeh hoekje , de tweede reeks kostelijke avonX turen van Winnie de Poeh door A.A. Milne, komen we de nogal pietluttige moeder Kanga tegen. Zij vindt het absoluut noodzaX kelijk dat haar zoon Roe, die vrij onbekommerd leeft en overal in geïnteresseerd is, regelmatig zijn versterkende medicijnen neemt, wat hij verder ook aan het doen is. En waarom? Om sterk te worden, natuurlijk. Maar wat houdt dat dan in? Kracht kan betrekking hebben op het lichaam, op de geest, of op de verhouding tot andere mensen. Sterke mensen kunnen zware brBWkracht1015.indd 7 07/10/2015 13:17

8 voorwerpen optillen, of ze kunnen een onwrikbaar standpunt innemen bij de vraag wat goed en wat kwaad is. Of ze kunnen groepen mensen leiden en domineren of ze kunnen in iedere omstandigheid zoals wij wel zeggen ‘het verschil maken’. Sterke mensen bezitten een kracht van zichzelf, die zij doeltreffend kunnen inzetten als ze worden uitgedaagd. Sterke lieden worX den bewonderd om wat ze kunnen en winnen achting vanwege hun prestaties. Kanga wil dat Roe sterk wordt, net zoals andere ouders dat wensen voor hun kinderen en zoals aanvoerders en trainers willen dat de mensen die zij opleiden krachtige mensen worden – dat wil zeggen: sterk in daden. Zo gaat het in de wereld en uit één oogpunt bezien is het ook wat God wil, zoals de volgende aansporingen laten zien: % God sprak tegen Jozua bij zijn instelling als de opvolger van Mozes: ‘Wees sterk en heb goede moed!’ (Joz. 1:6X7, 9), om dit te benadrukken werd het driemaal gezegd. % Paulus schreef aan de Efeziërs toen hij hen voorbereidde op de geestelijke strijd: ‘Wordt krachtig in de Heere, en in de sterkte Zijner macht’ (Ef. 6:10). % Paulus schreef aan Timotheüs om hem te bemoedigen voor brBWkracht1015.indd 8 07/10/2015 13:17

9 de pastorale functie waarin hij hem benoemd had: ‘Word geX sterkt in de genade, die in Christus Jezus is’ (2 Tim. 2:1). Het is dus duidelijk dat het goed is ernaar te streven geestelijk sterk te zijn en dat het verkeerd is genoegen te nemen met alles wat minder is. Maar laten we nu even dieper kijken. Waarom waren deze aansporingen nodig? Het antwoord daarop luidt: om een beX staand besef van zwakheid uit te bannen. We mogen wel aanX nemen dat Jozua, toen hij naar God luisterde en dat Timotheüs, toen hij Paulus’ woorden las, in hun hart wel wat angstig waX ren. Mozes’ ambt als leider van Israël over te nemen en Paulus op te volgen als kerkplanter waren twee ontzagwekkende opX drachten. Het zou geen wonder zijn als geen van de twee zich bekwaam voelde voor zijn taak. Met andere woorden: zij voelden zich zwak. En in verhouding tot de omvang van die taak waren zij ook echt zwak en als zij hun sterkte niet in God gevonden hadden, zouden zij er nooit door gekomen zijn. Want wat is zwakheid eigenlijk? Het is onbekwaamheid. Als we van lichamelijke zwakheid spreken bedoelen wij dat er spraX ke is van een gebrek aan energie en kracht en misschien aan brBWkracht1015.indd 9 07/10/2015 13:17

10 lichamelijke gezondheid, waardoor iemand geen zwaar meubelX stuk kan verplaatsen of zwaar werk in de tuin kan aanpakken. We spreken van verstandelijke zwakheid als we bedoelen dat iemand niet in staat is een bepaald soort hersenarbeid te verX richten, zoals bij voorbeeld het bijna totale onvermogen van C.S. Lewis op het gebied van wiskunde en mijn eigen gemodder op dat gebied. Over persoonlijke zwakheid spreken wij als iemand geen vastbeslotenheid kent, geen sterk karakter of waardigX heid bezit of niet bekwaam is gezag te voeren. Van een slappe houding wordt gesproken als iemand de nodige vindingrijkheid mist en dus geen zaken in beweging kan zetten of gebeurtenisX sen kan beïnvloeden op een manier die wenselijk is. Er is sprake van zwakheid op het gebied van verhoudingen als mensen die anderen leiding moeten geven dat niet kunnen – zwakke ouX ders, zwakke zielenherders enzovoort. Dagelijks herkennen we de tekortkomingen van anderen, in allerlei opzichten. Een oude satirische Peanuts-strip laat Lucy aan een sip kijX kende Charlie Brown vragen waar hij zo over in zit. Het antwoord is: ‘Ik voel me minderwaardig.’ Lucy zegt: ‘O, tob daar toch niet zo over. Een heleboel mensen vinden dat.’ ‘Hè, dat ze minderwaardig zijn?’ vraagt Charlie. ‘Nee,’ antwoordt Lucy, ‘dat jij minderwaarX brBWkracht1015.indd 10 07/10/2015 13:17

11 dig bent.’ Ik moet bekennen dat ik die woordenwisse ling prachX tig vindt –ik ben nu eenmaal een liemebber van zulk e geestige gesprekken. Sommigen zullen het maar een flauwe grap vinden, smakeloos, zelfs wreed: die superieure Lucy die de spot drijft met Charlies somberheid en treurnis en die op die manie r tussen de regels door hem bevestigt in zijn negatieve kijk op zichzelf. Maar die strip laat wel zien hoe gemakkelijk mensen, die zichzelf, teX recht of onterecht, sterk vinden, het gevoel van zw akheid dat anX deren al hebben hun nog eens hatelijk onder de neus wrijven en dat gevoel zo voort laten etteren. Als mensen die z ich zwak voelen niet zo’n grote hekel aan dat gevoel zouden hebben, zou die grap helemaal niet geland zijn. En als mensen die op dit moment geen gevoel van eigen zwakheid hebben voorzichtiger zoud en zijn en zich meer zouden inhouden als zij over en met ander en spreken, dan zou de wereld niet zo’n moeilijke plek zijn voo r veel mensen. Het gevoel mislukt te zijn gaat vaak samen met dat gevoel van zwakheid – soms als de oorzaak ervan, soms als het gevolg ervan. Een herinnering aan het feit vroeger ergens in tekort geX schoten te zijn kan als een donkere wolk hangen boven het doel dat iemand wil bereiken en het kan hem zelfs nogmaals doen mislukken. Het christelijk geloof, dat vaste hoop kan brengen brBWkracht1015.indd 11 07/10/2015 13:17

12 voor de toekomst en hulp belooft voor het heden, zou al deze angsten voor wat ons te wachten staat, kunnen verdrijven. Maar het gebeurt niet altijd en het komt maar zelden voor dat de ene christen de andere aanmoedigt als die dat nodig heeft.Maar het is wel een feit dat we allemaal zwak en onbekwaam zijn in veel opzichten, dat we dit feit wel onder ogen moeten zien, vooral op het gebied van geestelijke zaken. De zonde, die alle verhoudingen verstoort, heeft ons over de hele linie onbeX kwaam gemaakt. Het is nodig dat we ons bewust zijn van onze beperkingen en dat dit ons nederig maakt en dat we minder op onszelf vertrouwen en beseffen hoe hulpeloos we zijn van onszelf. Op die manier kunnen we leren hoe nodig het is dat we ons op Christus, onze Zaligmaker en Heere, verlaten in al onze wegen. Hoe nodig is het dat we ons dagelijks oefenen in die amankelijkheid en op die manier ontdekken wat Paulus ook had ontdekt: ‘Als ik zwak ben, dan ben ik machtig’ (2 Kor. 12:10). Maar ik loop nu te ver vooruit. PAULUS EN DE KORINTHIËRS Het is de bedoeling het boek 2 Korinthe te bestuderen om zo brBWkracht1015.indd 12 07/10/2015 13:17

13 de stelling die hier zojuist aangevoerd is toe te lichten – nameX lijk dat de weg naar de echte geestelijke sterkte, die leidt tot de ware vruchtbaarheid in het leven en de dienst van de christen, de weg is van nederigheid en zichzelf wantrouwen vanuit een diep besef van zwakte op het gebied van geestelijke zaken. Dit komt duidelijker naar voren bij Paulus dan bij andere schrijvers in het Nieuwe Testament en het meest duidelijk in 2 Korinthe. Deze brief schrijft hij namelijk, anders dan welke andere brief van hem ook, in een situatie waarin hij het erg moeilijk heeft. De kerk van Korinthe was lastiger, ordelozer en respectlozer jegens haar stichter dan welke andere kerk ook die ontstaan was door de apostolische evangelieprediking van Paulus. De twee brieven aan Korinthe die wij hebben, leren ons dat de KorinthiX ers meer lessen moesten leren en daar ook langer over deden dan de Efeziërs, de Filippenzen en de Thessalonicenzen. Paulus had duidelijk zijn best gedaan de Korinthiërs uit te leggen wat apostolisch gezag inhoudt en waarom zij hun leven behoorden in te richten zoals hij hun geleerd had. Maar het is wel duideX lijk dat zij niet erg onder de indruk van hem waren en ook niet serieus bezig waren te doen wat Paulus had gezegd. Paulus had hen lief en schreef dat ook, maar hij ontdekte dat zij van hun brBWkracht1015.indd 13 07/10/2015 13:17

14 kant hem niet liemadden. Al had hij zichzelf helemaal voor hen gegeven, toch ontdekte Paulus dat zij andere leraren en andere leringen veel meer achtten en ook dat hij, vergeleken met meer opvallende spelers op dit toneel, voortdurend naar de achterX grond geschoven werd. Een kort overzicht van wat er tot dusver gebeurd was, toont dit heel duidelijk aan. Het eerste bezoek van Paulus aan Korinthe had bijna twee jaar geduurd, waarschijnlijk van het jaar 50 tot 52. De tegenX stand van de joden was groot geweest, maar veel mensen, die geen joden waren, werden bekeerd (zoals Lukas verhaalt in Handelingen 18:1X18). Zo’n vier jaar later zond de kerk een brief aan Paulus met enkele pastorale vragen. 1 Korinthe was zijn antwoord daarop. Hoewel het eigenlijk nodig was dat de kerk daarin op de vingers getikt zou worden om haar dwalingen en wanordelijkheden, kon Paulus in dit stadium nog wel vriendeX lijk tegen hen doen. Maar snel daarna moest hij hen met spoed opzoeken, om een probleem aan te pakken met betrekking tot de tucht in de gemeente: iemand was van het rechte pad afgeX dwaald en trok anderen met zich mee. Als vervolg op dit bezoek stuurde Paulus hun een strenge brief met de tuchtmaatregel erin die toegepast moest wor den brBWkracht1015.indd 14 07/10/2015 13:17

15 op degene die het probleem veroorzaakt had. (Lukas, die toen blijkbaar de Handelingen aan het samenvoegen was to t een beX paalde omvang en die het doel had de triomfantelijk e voortX gang van het Evangelie van Jeruzalem tot in Rome te schetsen, maakt helemaal geen melding van Paulus’ bezoek en z endbrief. In 2 Korinthe 2:1X11 komt Paulus erop terug in woor den waarX uit zijn grote bezorgdheid blijkt.) Nadat hij dit g eschreven had, bleef Paulus in gespannen afwachting achter, omdat hij zich afvroeg of de Korinthiërs zijn scherpe brief wel op de juiste manier op zouden vatten of dat hij hen kwijt zou ra ken als geX volg ervan. Ongerust hierover stuurde hij Titus naar hen toe namens hemzelf om uit te zoeken wat er in Korinthe gebeurd was na die brief. Tot zijn vreugde meldde Titus dat de Korinthiërs de inhoud van de brief ter harte genomen hadden en gedaan hadX den wat geboden was (zie 2 Kor. 7:5X16). Toch lijkt het dat TiX tus ook ander nieuws had gebracht, dat niet zo goed was. Een soort ‘superXapostelen’ (2 Kor. 12:11) waren neergestreken bij de Korinthiërs en hadden hun verteld dat er veel mankeerde aan de evangeliebediening van Paulus. Dat was de reden waarom Paulus besloot om nogmaals Korinthe te bezoeken om af te reX brBWkracht1015.indd 15 07/10/2015 13:17

16 kenen met die lasteraars en hun praatjes. Om de weg daartoe te banen schreef hij onze tweede brief aan de Korinthiërs (dat was feitelijk natuurlijk zijn derde brief aan die gemeente). Zijn bedoeling hiervan was drieledig: Allereerst wilde hij de Korinthiërs ervan overtuigen dat hij hen liemad, daarom opende hij zijn hart voor hen en vroeg hun dit zelfde te doen voor hem (6:11X13). In alle zes eerste hoofdX stukken doet hij verslag van de spanningen waar hij onder verX keerde (de dood nabij in Efeze, 2 Korinthe 1:8X10; voortdurend verdrukt, 47X18; gek verklaard, 5:13; blootgesteld aan harde omX standigheden en onbarmhartige bejegeningen, 6:4X10, en zie ook 11:23X33). Hij schrijft dat hij de echtheid van zijn ambtelijke functie heeft aangetoond door al deze dingen te verdragen. Hij hoopt duidelijk dat de kennis van al deze dingen (‘om uwentwil’) hun respect voor hem zal verdiepen. Ten tweede wilde hij er zich van verzekeren dat tegen de tijd dat hij bij hen zou aankomen, de Korinthiërs het beloofde bedrag zouden hebben ingezameld dat hij naar Jeruzalem wil de brenX gen om de armen daar te steunen. De christenen daar waren behoeftig en hadden dringend geldelijke hulp nodig. Paulus was al enige tijd bezig geweest geld in te zamelen voor deze arme brBWkracht1015.indd 16 07/10/2015 13:17

17 broeders bij de kerken die hij onder de heidenen had gesticht; op die praktische manier verstevigde hij de broederschap tusX sen bekeerde joden en bekeerde heidenen. Als hij in Korinthe aankwam, zou hij op weg zijn naar Jeruzalem en hij hoopte de bijdrage van de Korinthiërs dan mee te nemen, met de rest van het geld. In de hoofdstukken 8 en 9 gaat zijn toon over in pastoX rale vermaning als hij over dit alles schrijft. Ten derde wilde hij de invloed van de indringers, die proX beerden de Korinthiërs tegen hem op te zetten, indammen. Ze hadden hem ‘zwak’ genoemd om hun minachting voor hem uit te drukken (10:10). Weer verandert Paulus de toon van zijn brief in een apostolische berisping en zegt dat hij daar inderdaad schuldig aan is. Maar dan verklaart hij dat hij juist sterk is als hij zwak is en belooft, zo nodig, te bewijzen dat hij sterk is in Christus als hij moet afrekenen met zijn tegenstanders, zodra hij in de stad is aangekomen (12:20X13:4). DE ZWAKKE STERK GEMAAKT Het lijdt geen twijfel dat het door die critici in Korinthe kwam dat Paulus zo direct en diepgaand uitweidt over zijn zwakheden brBWkracht1015.indd 17 07/10/2015 13:17

18 in deze brief. De nadruk die hij legt op de tegenspoeden in de evangeliebediening die hem door de Voorzienigheid waren toeX bedeeld, toont aan dat de betrekkelijke zwakte van zijn positie in zowel de kerk als in de wereld voortdurend in zijn gedachten was. Zijn onzekerheid over de houding van de Korinthiërs ten opzichte van hem was de reden waarom hij dat aansporen van hen over de collecte (‘ziet, dat gij ook in deze gave overvloedig zijt,’ 2 Kor. 8:7) meteen temperde met de bijna verontschuldiX gende woorden: ‘Ik zeg dit niet als een gebod, maar door te wijX zen op de inzet van anderen (waarvan hij wenst dat de KorinthiX ers die voorbij zouden streven) wil ik de echtheid van uw liefde beproeven’ (8:8, Eng. Vert.). Het erkennen van zijn gevoel van zwakheid komt verderop tot een climax als hij onthult dat hem, om hem van trots te weerX houden, was ‘gegeven een scherpe doorn in het vlees, namelijk een engel des satans, dat hij mij met vuisten slaan zou’ (12:7). We vragen ons af: wat was dat? Moeite met zijn ogen? Ziekte? Mankheid? Het was blijkbaar iets lichamelijks en pijnlijks, anX ders zou het niet een doorn in het vlees genoemd zi jn. Meer weten we niet en we hoeven ook niet meer te weten. Hij vertelt ons dat hij driemaal ernstig gesmeekt heeft: ‘Hierover heb ik de brBWkracht1015.indd 18 07/10/2015 13:17

19 Heere [Jezus, de Heiland] driemaal gebeden, opdat die doorn van mij zou wijken. En Hij heeft tot mij gezegd: Mijn genade is u genoeg; want Mijn kracht wordt in zwakheid volbracht’ (zie 12:8,9). Paulus werd dus niet genezen, maar toch niet aan zijn lot overgelaten. Eerder het tegendeel, want hij betuigt hierna: ‘Zo zal ik dan veel liever roemen in mijn zwakheden, opdat de kracht van Christus in mij wone. Daarom heb ik een welbehaX gen in zwakheden, in smaadheden, in noden, in vervolgingen, in benauwdheden, om Christus’ wil; want als ik zwak ben, dan ben ik machtig’ (12:9,10). EEN PERSOONLIJK NASCHRIFT Mijn eigen inzicht dat het leven en de dienst van de christen een weg is vol zwakheid, omdat de lichaamskracht tekort schiet en alleen de kracht van Boven ons kan onderhouden en steunen, kan heel goed uit mijn jeugd stammen. Ik was een eenzelvig en tamelijk neerslachtig kind; op school moest ik tien jaar lang een zwarte aluminium plaat dragen over een gat in mijn schedel, ten gevolge van een ongeluk op straat. Daarom kon ik nooit meeX doen met een spelletje buiten. Al die tijd voelde ik me meestal brBWkracht1015.indd 19 07/10/2015 13:17

20 van de belangrijkste dingen buitengesloten, wat natuurlijk ook een gevoel van zwakheid is. Mijn hele leven lang heeft dit gevoel, ook al was dat in veel opzichten verkeerd, op de achtergrond een rol gespeeld. Het is nog versterkt in de afgelopen drie jaar, toen mijn heup het ging begeven. Dat betekende twee jaar lang ongemak van strompelen en waggelen, wat uitliep in een jaar van gestaag maar langzaam herstel, nadat er een kunstheup was aangebracht. Mij was gezegd dat de operatie belastend zou zijn omdat een prothese ingebracht zou worden. Het lichaam zou in het begin een schok moeten doorstaan – te vergelijken met een aanrijding door een vrachtwagen op straat. Volledig herstel van lichaam en geest zou tijd vergen. Creativiteit (in mijn geval bij het schrijven) zou in het begin heel ver weg blijven. Al die drie jaar is mijn bewustheid van lichamelijke en geestelijke zwakheid groter geX worden, net als mijn inzicht hoe kundig satan is in het ontmoeX digen en verdrietig maken van mensen. Mijn waardering voor 2 Korinthe is ook toegenomen, omdat ik eraan dacht dat Paulus iets dergelijks ook had meegemaakt. Het resultaat hiervan is dit boekje. De inhoud heeft mij geholpen en ik hoop dat ook andeX ren hierdoor geholpen zullen worden. brBWkracht1015.indd 20 07/10/2015 13:17