I Introductie Reflect-jeugdwerk 11 II Introductie Reflect-avond 15 III Visie op de rol van een jeugdleider 19 VI Programma’s 1Samen leven35 / Talksheet40 2Het Levende Woord41 / Talksheet46 3Je bent hier niet zomaar47 / Talksheet52 4Als het leven pijn doet53 / Talksheet58 5Het kruis59 / Talksheet64 6De opstanding65 / Talksheet70 7Dagelijks leven met God71 / Talksheet76 8Leven in een digitale wereld77 / Talksheet82 9Je gedachten83 / Talksheet88 10De doop89 / Talksheet94 inhoud Binnenwerk LEVEN_Opmaak 1 25-04-19 14:01 Pagina 7
11 Reflect is een onderwijsmethode voor jeugd- werk in kerken. In deze introductie ontdek je hoe deze methode is opgezet en hoe je die het beste kunt gebruiken. / naam _______________________________________ Reflect is een Engels woord en wordt vertaald als ‘reflecteren’. Het woord heeft twee ver- schillende betekenissen, die beide van toe- passing zijn op het programma: • Nadenken: Om vanaf onze jeugd te kunnen leven zoals God dat van ons vraagt, is het volgens Psalm 119:9-16 belangrijk dat we de woorden van God kennen en erover na- denken. Reflect daagt tieners uit om zelf na te denken over wat de Bijbel zegt en wat dat betekent voor hun leven. • Weerspiegelen: Het Griekse woordκατοπτ- ρίζομαι(katoptridzomai) komen we tegen in 2 Korintiërs 3:18. We zijn bedoeld om steeds meer naar het beeld van Christus veranderd te worden door zijn glorie te weerspiegelen. Het verlangen van Reflect is dat tieners steeds meer op Jezus gaan lij- ken. / doelgroep _______________________________________ Reflect is geschreven als invulling voor het jeugdwerk van kerken en richt zich daarbij op de leeftijdsgroep van 12-17 jaar. De groepen die het programma gebruiken worden in het programma ‘Reflect-groepen’ genoemd. / samenstelling reflect-groep _______________________________________ Bij het samenstellen van een Reflect-groep is het raadzaam om tieners van ongeveer de- zelfde leeftijd bij elkaar te plaatsen. Het pro- gramma is geschikt voor zowel jongere als oudere tieners in de middelbareschoolleeftijd, maar in een groep waar de leeftijden te ver uit elkaar liggen, is verbinding tussen tieners niet vanzelfsprekend. Jonge tieners hebben veel afwisseling en prikkels nodig. Oudere tieners gaan graag wat dieper op de materie in. De ideale grootte van een Reflect-groep is 6-12 personen, maar kleiner of groter is ook moge- lijk. Grotere groepen kunnen het beste ge- splitst worden. Bij het bepalen van de groeps- grootte is het belangrijk om ruimte te houden voor groei, zodat nieuwe tieners makkelijk kun- nen aanhaken. Een Reflect-groep wordt geleid door twee of drie jeugdleiders, waaronder in ieder geval een man en een vrouw. introductie reflect-jeugdwerk Binnenwerk LEVEN_Opmaak 1 25-04-19 14:01 Pagina 11
12 / frequentie van samenkomen _______________________________________ Kerken kunnen zelf bepalen hoe vaak Reflect- groepen bij elkaar komen. Maar voor een sterk groepsgevoel is het belangrijk dat tieners el- kaar regelmatig zien. Een frequentie van eens in de twee weken is daarom aan te raden. / ruimte _______________________________________ Een Reflect-groep kan gehouden worden in een woonkamer of een kerkzaaltje. Een gezel- lige aankleding is een pre. De tieners en lei- ders zitten op banken en stoelen in een kring, zodat iedereen elkaar kan aankijken en groeps- gesprekken mogelijk zijn. / opbouw reflect-boeken _______________________________________ Een boek van Reflect bestaat uit twee gedeeltes: • Inhoudelijk gedeelte: visie, strategieën en praktische, geestelijke en pedagogische adviezen voor het bouwen aan een krachtig jeugdwerk. • Tien programma’s: uitgewerkte program- ma’s voor tien uitdagende tieneravonden. / een groeiende onderwijs- methode _______________________________________ Reflect bestaat uit een reeks van meerdere delen die regelmatig worden aangevuld. De delen hebben geen vaste volgorde, waardoor kerken zelf kunnen kiezen welk thema het beste aansluit bij de doelstellingen van hun jeugdwerk of bij dat wat er op dat moment het meeste leeft bij de tieners. Onderwerpen dieniet relevant zijn, kunnen ook overgeslagen worden. / thema _______________________________________ Elk boek van Reflect heeft een eigen hoofd- thema, waaraan het inhoudelijke gedeelte en tien verschillende programma’s voor de jeugd- avonden zijn opgehangen. Deze tien subthe- ma’s zijn een combinatie van geestelijke en praktische onderwerpen. Het is mogelijk dat bepaalde thema’s binnen een bepaalde kerke- lijke stroming minder goed aansluiten. Deze thema’s kunnen makkelijk overgeslagen wor- den, zonder dat dat invloed heeft op het pro- gramma als geheel. / bijbels dagboek: reflections ___________________________________ In combinatie met de programma’s van Reflect is ook het dagboek voor tieners Reflections verschenen. In Reflections komen dezelfde thema’s terug als die in Reflect worden behandeld. Tieners kun- nen daardoor thuis zelfstandig verder na- denken over het besproken thema en worden ook in het dagboek aangemoe- digd om geleerde lessen in de praktijk te brengen. Elk thema in Reflectionsbestaat uit zeven dagen: de reflectie van een tie- ner uit zijn of haar leven met God, vier stukjes uit de Bijbel met een vraag of een opdracht en twee bladzijden met een en- kele vraag om hun eigen reflecties te be- schrijven. Reflectionsis een waardevolle aanvulling op Reflect. Binnenwerk LEVEN_Opmaak 1 25-04-19 14:01 Pagina 12
35 samen LEVEN 1 Tessalonicenzen 5:10-28 1 Binnenwerk LEVEN_Opmaak 1 25-04-19 14:01 Pagina 35
36 W X Doel van de avond ____________________________________________________________________________________ De tieners ontdekken dat het bij hun Reflect-groep niet gaat om samenkomen, maar om samen leven. Met een gemeenschappelijk doel verbinden ze zich deze avond aan elkaar en aan het pro- gramma. KOM BINNEN 25 MINUTEN ____________________________________________________________________________________ BENODIGDHEDEN:EEN BANK, KLEINE BRIEFJES EN PENNEN We beginnen deze avond met het spel ‘Drie op de bank’. In dit spel spelen de jongens tegen de meisjes. Zorg ervoor dat er ongeveer evenveel jongens als meisjes in het spel zijn. Speel eventueel als leider mee met het andere geslacht, zodat beide teams even groot zijn. Het doel van dit spel is om drie personen van je eigen geslacht op ‘de bank’ te krijgen. Het team dat daarin als eerste slaagt, wint. Maak een kring, waarbij jongens en meisjes om en om van elkaar gaan zitten. Op ‘de bank’ zitten een jongen en een meisje, met tussen hen in een open plek. De briefjes en pennen worden uit- gedeeld en de tieners schrijven daarop hun eigen naam. Daarna vouwen ze het dicht. Nadat alle briefjes verzameld zijn, trekt iedereen een briefje met daarop een naam van iemand uit de groep. De naam op het briefje dat zij hebben getrokken, wordt de naam waarmee ze dit spel spelen. Belangrijk bij dit spel is dat de tieners begrijpen dat ze spelen met de naam van een ander, maar daarbij altijd vasthouden aan hun eigen geslacht, ook wanneer ze de naam hebben getrokken van iemand van het andere geslacht. Voorbeeld: Als Ruben het briefje trekt met daarop de naam van Lisa, dan heet hij in het spel Lisa, maar blijft hij gewoon meespelen met de jongens. De persoon links van de open plek op de bank roept nu een naam van iemand uit de kring. Degene die die naam op zijn of haar papiertje heeft staan, staat op en gaat op de open plek op de bank zitten. Voorbeeld: Er wordt gevraagd om ‘Lisa’. Op het briefje van Ruben staat ‘Lisa’, dus Ruben staat op en gaat op de open plek op de bank zitten. Nu ontstaat er een nieuwe open plek in de kring. In het voorbeeld is dat de plek waar Ruben net nog zat. De persoon die links van de nieuwe open plek zit, roept nu een andere naam van iemand uit de kring. Voorbeeld: Er wordt gevraagd om ‘Ruben’. Op het briefje van Sander staat ‘Ruben’, dus nu staat Sander op en gaat hij op de open plek zitten. Op deze manier komen de jongens en Binnenwerk LEVEN_Opmaak 1 25-04-19 14:01 Pagina 36
37 Q W de meiden steeds op andere plekken in de kring te zitten. Zodra het ze lukt om de tieners van het andere geslacht van ‘de bank’ te spelen, wordt het ook mogelijk om drie tieners van hun eigen geslacht op ‘de bank’ te krijgen. / BELANGRIJKE REGEL: Een naam mag nooit twee keer achter elkaar genoemd worden! q TIP VOOR JEUGDLEIDERS: Speel de spellen van Reflect van tevoren met het team van jeugdleiders, of met vrienden, zodat je het spel goed begrijpt voordat je het aan de tieners gaat uitleggen. Het is ook nog eens ontzettend leuk en samenbindend om deze spellen met volwassenen te spelen. c TOELICHTING: Samen vormen we een groep. De jongens en de meiden horen er allemaal bij. Iedere naam telt bij Reflect. Vanavond doen we ons best om een sterke – of een nog sterkere – groep te worden. Kijk omhoog 15 MINUTEN ____________________________________________________________________________________ BENODIGDHEDEN:VLOG VIA WWW.REFLECTJEUGDWERK.NL, BIJBELS, EEN GROOT VEL PAPIER EN MARKERS q TIP VOOR JEUGDLEIDERS: Koop aan het begin van het programma een goedkope rol behang. De achterkant is heel geschikt als schoolbord. Je zult ‘m veel vaker nodig hebben bij Reflect. Kijk eerst samen op de website naar de vlog ‘Samen leven’. Een Reflect-groep is een kerk in het klein. In een kerk zijn mensen gericht op Jezus, maar ook op elkaar. We komen als Reflect-groep niet alleen af en toe samen. Nee, God heeft ons aan elkaar geven om samen het leven te leven. Samen ontdekken we hoe God het leven heeft bedoeld, en tegelijkertijd bouwen we aan sterke vriendschappen die het leven nog leuker maken. Binnenwerk LEVEN_Opmaak 1 25-04-19 14:01 Pagina 37
38 S W Schrijf in het midden van het grote vel papier de woorden: ‘Samen leven’ met daaromheen een kader in de vorm van een wolk. Samen lezen we 1 Tessalonicenzen 5:10-28, waarbij we willen ont- dekken wat het volgens de Bijbel betekent om met elkaar te leven. De jeugdleider leest als eerste hardop vers 10. Vervolgens leest iedere tiener om de beurt een vers hardop voor en schrijft dan rondom de wolk op het grote papier een woord of een paar woorden die volgens dat vers horen bij samen leven. Bij vers 11 kan een tiener bijvoorbeeld opschrijven ‘elkaar troosten’, bij vers 12 ‘luisteren naar leiders’ en bij vers 13 ‘in vrede leven met elkaar’. Zo ontstaat er een wordcloud die omschrijft hoe we met elkaar om mogen gaan. ga v e r d e r 35 MINUTEN ____________________________________________________________________________________ BENODIGDHEDEN:TALKSHEETS, PENNEN, EEN GROOT VEL PAPIER EN MARKERS Aan iedereen wordt een Talksheet en een pen uitgedeeld. De tieners krijgen een aantal minuten de tijd om individueel de Talksheet in te vullen. Vraag aan de tieners als ze klaar zijn met invullen: •Waar zijn wij als groep al heel goed in? Of als deze groep net begint: Wat denk je dat de kracht van deze groep zou kunnen zijn? •Waar zouden wij als groep in kunnen groeien komend jaar? Pak het vel papier en maak gezamenlijk vijf afspraken waar iedereen zich aan zal houden het ko- mende seizoen. De afspraken schrijf je op in de wij-vorm en worden positief geformuleerd. Zorg ervoor dat het niet jouw afspraken worden die je de tieners oplegt, maar dat jullie samen tot een lijst komen waarin iedereen zich kan vinden. Voorbeeldafspraken zijn: •Wij zijn toegewijd aan de Reflect-groep en doen ons best om elke keer aanwezig te zijn. •Wij luisteren naar elkaar en laten anderen uitpraten. •Wij zijn te vertrouwen: als iemand iets persoonlijks deelt, blijft dat in de groep. •Wij eten samen voor de avond begint. •Wij bidden voor elkaar. •Wij staan altijd open voor nieuwe mensen en doen ons best ze zich thuis te laten voelen. •Enz. Wanneer iedereen in de Reflect-groep akkoord is met de afspraken, worden deze afspraken vast- gesteld als de groepsafspraken voor komend seizoen. Binnenwerk LEVEN_Opmaak 1 25-04-19 14:01 Pagina 38
39 X W stap uit 15 MINUTEN ____________________________________________________________________________________ BENODIGDHEDEN:NIETS We sluiten de avond af met gezamenlijk gebed. Voor veel tieners betekent dat dat ze uit hun com- fortzone moeten stappen. Veel tieners vinden het namelijk spannend om hardop te bidden, omdat ze bang zijn om verkeerde woorden te gebruiken of om uitgelachen te worden. Wanneer de tieners daarin worden gerustgesteld en samen bidden een vertrouwd onderdeel wordt van de Reflect- avond, zullen de tieners dit steeds normaler gaan vinden en zelfs gaan waarderen. Helpend is wanneer een leider de tieners een voorbeeldzin geeft die ze in gebed kunnen uitspreken. Van- avond is die voorbeeldzin: ‘Here God, bedankt dat U mij in deze groep heeft geplaatst, maakt U ons een hechte groep. Amen.’ Wijs iemand aan die geen problemen heeft met hardop bidden en vraag hem of haar als eerste te bidden. Vervolgens mag iedereen bidden, met de klok mee, en sluit de leider af. q TIP VOOR JEUGDLEIDERS: Als je tieners ook gebruik maken van het tienerdagboek Reflections, moedig ze dan aan om thuis aan de slag te gaan met het onderwerp Vrienden. Binnenwerk LEVEN_Opmaak 1 25-04-19 14:01 Pagina 39
Naar elkaar luisteren Trouw Eten en drinken Muziek Filmpjes Gericht zijn op nieuwe mensen Goede leiders Anders: Talksheet / samen leven ____________________________________________________________________________________ 1 In hoeverre voel jij je onderdeel van deze Reflect-groep? Zet een kruisje. ____________________________________________________________________________________ Ik hoor er niet bij Ik voel me helemaal thuis 2 Wat waardeer jij het meest aan deze Reflect-groep? Zet drie vinkjes. En wat zou jij het komende jaar willen zien groeien in de Reflect-groep. Onderstreep drie antwoorden. Gezelligheid Spellen Openheid en kwetsbaarheid Leren over God Serieuze gesprekken Samen bidden Humor Samen huilen Vriendschappen 3 Welk compliment wil jij aan je Reflect-groep geven? Schrijf dit op: ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. 4 Waar zouden jullie als groep volgens jou in kunnen gaan groeien? Bedenk een afspraak die jij met de Reflect-groep zou willen maken en schrijf deze op: ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. Binnenwerk LEVEN_Opmaak 1 25-04-19 14:01 Pagina 40