Mijn getijdengebed

Bede om ontferming Heer, ontferm U; Christus, ontferm U; Heer, ontferm U. Gebed om heil en zegen Heer, wees ons genadig O Heer, bescherm en zegen ons staatshoofd. Geef inzicht en wijsheid aan allen die regeringsverantwoordelijkheid dragen,en wie over het lot en welzijn van anderen moeten beslissen,en verhoor ons genadig als wij U aanroepen. Rust wie U dienen, toe met eerlijkheid en rechtvaardigheiden vervul uw geliefde kinderen met innerlijke blijdschap. O Heer, verlos uw volk.en zegen uw uitverkorenen. Geef vrede in onze dagen, o Heer! Want er is niemand anders die voor ons strijdt, dan U alleen! O God, schep een rein hart in ons.en neem uw heilige Geest niet van ons weg. Heer, wees met onsen onze ziel. Amen. Gebed om bescherming in de nacht Verlicht onze duisternis, dat smeken wij U, o Heer! En bescherm ons door uw grote barmhartigheid tegen alle moeiten en gevaren van deze nacht, omwille van de liefde van uw enige Zoon, onze Zaligmaker, Jezus Christus. Amen. Bid je persoonlijke gebed tot God. 16047 Mijn Getijdengebed nieuw.indb 32 17-11-16 15:13 Aanroep en lofprijzing God, kom mij redden. Kom snel en help mij, Heer. Eer aan de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. Zoals het was in het begin, nu is en zal zijn tot in de eeuwen der eeuwen. Amen. Prijs de Heer. Tussen Pasen en Pinksteren volgt hierop: Halleluja! Lezing uit de Psalmen Ga naar de Psalmen uit Deel II Leesmenu voor vandaag en sluit de lezing Eer aan de Vader, de Zoon en de heilige Geest. Zoals het was in het begin, nu is en zal zijn tot in de eeuwen der eeuwen. Amen Lezing uit de Bijbel Ga naar Deel II Leesmenu voor vandaag Deel III Leesmenu voor de zondagen voor het dagelijks leesrooster uit het Nieuwe Testament. De Lofzang van Simeon29 ‘Heer, ik ben uw dienaar. Nu kan ik rustig sterven,zoals u mij beloofd hebt.30 Want nu heb ik zelf de redder gezien.31 U hebt hem gestuurd om alle volken te redden.32 Hij is het licht,hij wijst de volken de weg naar u. Hij is de held van uw volk Israël.’ Lucas 2:29-32 Eer aan de Vader, de Zoon en de heilige Geest. Zoals het was in het begin, nu is en zal zijn tot in de eeuwen der eeuwen. Amen. 16047 Mijn Getijdengebed nieuw.indb 31 17-11-16 15:13 Ter wille van ons mensen en van ons behoud is Hij neergedaald uit de hemel en heeft een lichaam ontvangen door de heilige Geest, is geboren uit de maagd Maria en is een mens geworden. Hij is ook voor ons gekruisigd onder Pontius Pilatus, heeft geleden, is begraven. Op de derde dag is Hij opgestaan overeenkomstig de Schriften. Hij is opgevaren naar de hemel, zit aan de rechterhand van de Vader en zal in heerlijkheid weerkomen om te oordelen de levenden en de doden. En zijn rijk zal geen En [wij geloven] in de heilige Geest, die Heer is en levend maakt, die van de Vader en de Zoon uitgaat, die samen met de Vader en de Zoon aangebeden en verheerlijkt wordt, die gesproken heeft door de profeten. En [wij geloven] in een heilige, algemene en apostolische kerk. Wij belijden één doop tot vergeving van de zonden. Wij verwachten de opstanding van de doden en het leven van de komende eeuw. Amen. Kijk voor alternatieve versies en voor de achtergrond van deze geloofsbelijdenis van de christelijke Kerk op Wikipedia, zoekterm ‘geloofsbelijdenis’. Gebed om rust en vrede O God! Wij weten: alles wat heilzaam, goed en rechtvaardig is, komt uit U voort. Daarom bidden wij U: Geef ons die U willen dienen, de vrede die de wereld niet kan geven. Maak ons hart bereid te gehoorzamen aan uw geboden. Bescherm ons tegen angst voor wie ons lastert of onderdrukt. Geef dat we in rust en vrede ons leven mogen leiden. We bidden U dit op grond van de verdiensten van Jezus Christus, onze Heiland. Amen. Bid je persoonlijke gebed tot God. 16047 Mijn Getijdengebed nieuw.indb 30 17-11-16 15:13 hij is mijn redder.48 Hij koos mij uit, Nu zal iedereen over mij zeggen:‘Zij is gezegend.’49 Want God, die machtig is en heilig,heeft iets geweldigs met mij gedaan.50 Aan mensen die naar hem luisteren,51 God heeft zijn kracht laten zien: Trotse mensen jaagt hij weg, Maar gewone mensen maakt hij belangrijk.53 Arme mensen geeft hij veel,54 God is zijn liefde voor Israël niet vergeten. Daarom helpt hij zijn volk.55 Dat had hij al beloofd aan onze voorouders,aan Abraham en aan iedereen die na hem kwam.’ Lucas 1:46-55 Eer aan de Vader, de Zoon en de heilige Geest. Zoals het was in het begin, nu is en zal zijn tot in de eeuwen der eeuwen. Amen. Bede om ontferming Heer, ontferm U; Christus, ontferm U; Heer, ontferm U. De Geloofsbelijdenis van Nicea Wij geloven in één God, de almachtige Vader, Schepper van de hemel en de aarde, van alle zichtbare en onzichtbare dingen. En in één Heer Jezus Christus, de eniggeboren Zoon van God, geboren uit de Vader voor alle eeuwen, God uit God, Licht uit Licht, waarachtig God uit waarachtig God; geboren, niet geschapen, één van wezen met de Vader; door hem zijn alle dingen geworden. 16047 Mijn Getijdengebed nieuw.indb 29 17-11-16 15:13 Avondgebed Openingsgebed: het Onze Vader Onze Vader die in de hemelen is. Geheiligd moet worden uw naam. Komen moet uw koninkrijk. Geschieden moet uw wil, zoals in de hemel, zo ook op aarde. Ons dagelijks brood geef het ons vandaag. En vergeef ons onze schulden, zoals ook wij vergeven hebben onze schuldenaren. En leid ons niet in verzoeking, maar verlos ons van de Boze.(Uit: Griekse grondtekst volgens Nestle 2012, Murre 2009, vert. EGL). Voor andere versies van het Onze Vader: zie schutblad achter. Aanroep en lofprijzing God, kom mij redden. Kom snel en help mij, Heer. Eer aan de Vader, de Zoon en de heilige Geest. Zoals het was in het begin, nu is en zal zijn tot in de eeuwen der eeuwen. Amen. Prijs de Heer. Tussen Pasen en Pinksteren volgt hierop: Halleluja! Lezing uit de Psalmen Ga naar de Psalmen uit Deel II Leesmenu voor vandaag en sluit de lezing Eer aan de Vader, de Zoon en de heilige Geest. Zoals het was in het begin, nu is en zal zijn tot in de eeuwen der eeuwen. Amen Lezing uit de Bijbel Ga naar Deel II Leesmenu voor vandaag Deel III Leesmenu voor de zondagen voor het dagelijks leesrooster uit het Oude Testament. De Lofzang van Maria46 Toen zei Maria:‘Ik geef alle eer aan God.47 Ik juich voor hem, 16047 Mijn Getijdengebed nieuw.indb 28 17-11-16 15:13 O Heer, verlos uw volk.en zegen uw uitverkorenen. Geef vrede in onze dagen, o Heer! Want er is niemand anders die voor ons strijdt, dan U alleen! O God, schep een rein hart in ons.en neem uw heilige Geest niet van ons weg. Heer, wees met onsen onze ziel. Amen. Gebed om vrede en eenheid O God, U bent de oorsprong van vrede. U bent het die eenheid tussen mensen bemint. U kennen: daarin ligt het eeuwige leven verborgen. U dienen opent voor ons de weg naar ware vrijheid. Bescherm ons die U in alle nederigheid willen dienen, tegen alle aantijgingen van wie ons kwaad wil doen. Leer ons volledig op uw bescherming en hulp te vertrouwen, zodat we voor geen enkele tegenstander hoeven vrezen. We bidden U dit door de kracht van Jezus Christus, onze Heer. Amen. Bid je persoonlijke gebed tot God. 16047 Mijn Getijdengebed nieuw.indb 27 17-11-16 15:13 zonder bang te zijn. We mogen bij hem zijn, ons leven lang.76 En jij, Johannes, bent straks een profeetvan de allerhoogste God. Want jij zult de weg klaarmaken,zodat de Heer kan komen.77 Jij zult de mensen vertellendat ze gered kunnen worden. Want God wil hun fouten vergeven.78 Omdat God zo veel van ons houdt,zal hij het hemelse licht naar ons sturen.79 Dat licht zal schijnen op iedereendie leeft in het donker,in de schaduw van de dood. Dat licht zal ons de weg wijzen naar vrede.’ Lucas 1:68-79 Eer aan de Vader, de Zoon en de heilige Geest. Zoals het was in het begin, nu is en zal zijn tot in de eeuwen der eeuwen. Amen. Bede om ontferming Heer, ontferm U; Christus, ontferm U; Heer, ontferm U. Gebed om heil en zegen Heer, wees ons genadig O Heer, bescherm en zegen ons staatshoofd. Geef inzicht en wijsheid aan allen die regeringsverantwoordelijkheid dragen,en wie over het lot en welzijn van anderen moeten beslissen,en verhoor ons genadig als wij U aanroepen. Rust wie U dienen, toe met eerlijkheid en rechtvaardigheiden vervul uw geliefde kinderen met innerlijke blijdschap. 16047 Mijn Getijdengebed nieuw.indb 26 17-11-16 15:13 Aanroep en lofprijzing God, kom mij redden. Kom snel en help mij, Heer. Eer aan de Vader, de Zoon en de heilige Geest. Zoals het was in het begin, nu is en zal zijn tot in de eeuwen der eeuwen. Amen. Prijs de Heer. Tussen Pasen en Pinksteren volgt hierop: Halleluja! Lezing uit de Psalmen Ga naar de Psalmen uit Deel II Leesmenu voor vandaag en sluit de lezing Eer aan de Vader, de Zoon en de heilige Geest. Zoals het was in het begin, nu is en zal zijn tot in de eeuwen der eeuwen. Amen Lezing uit de Bijbel Ga naar Deel II Leesmenu voor vandaag Deel III Leesmenu voor de zondagen voor het dagelijks leesrooster uit het Nieuwe Testament. De Lofzang van Zacharias68 ‘ Alle eer aan de Heer, de God van Israël! Hij is gekomen om zijn volk te bevrijden.69 Hij heeft ons een machtige redder gegeven,uit de familie van koning David.71 Lang geleden heeft God al beloofd:‘Ik zal jullie redden van je vijandenen van iedereen die jullie haat.’ Dat hebben de profeten gezegd tegen onze voorouders.72 Zo toonde God aan hen zijn liefde,hij is zijn heilige belofte niet vergeten.75 God beloofde aan Abraham, onze voorvader,dat hij ons zou redden van onze vijanden. Hij wil dat we hem trouw dienen, met heel ons hart, 16047 Mijn Getijdengebed nieuw.indb 25 17-11-16 15:13 9 Wees betrouwbaar in uw spreken, zodat iedereen op u aankan. Wees uit op de waarheid. Houd u niet bezig met kwaadspreken maar kom op voor de goede naam van de ander, zoals ook Christus in uw voordeel 10 Wees tevreden met wat u hebt en wie u bent, want dat heeft God u gegeven, en gun anderen wat Hij hun gegeven heeft. Houd u met hart en ziel aan zijn geboden en wees een echte volgeling van Christus. Zo wil God dat u leeft, in ware vrijheid, verbonden met hem.© Leest, C. van der, Een nieuwtestamentische versie van de Tien Gebo(versie 2015). In: http://www.corvanderleest.nl/wp-content/uploads/2015/12/CvdL-NT.versie-vd-Tien-Geboden.pdf O Heer, onze hemelse Vader, almachtige en eeuwige God. Dank U wel dat U ons deze nacht hebt bewaard en dat we een nieuwe dag van U mogen ontvangen. Neem ons nu onder uw machtige hoede. En geef dat wij vandaag niet in zonde vallen of in gevaar komen. Leid ons zo dat we in alles wat we doen, Jezus Christus voor ogen houden. Dat we met heel ons wezen erop gericht zijn te doen wat goed is in uw ogen, te doen wat goed is voor onze naaste en onszelf. Dit bidden we U door Jezus Christus, onze Heer. Amen. Bid je persoonlijke gebed tot God. 16047 Mijn Getijdengebed nieuw.indb 24 17-11-16 15:13 wil Christus ons geven door de kracht van zijn Geest. Daardoor luisteren we extra intens naar de Tien Geboden:1 Houd vóór alles van God. Niets of niemand van deze wereld, die Hij geschapen heeft, mag bij u op de eerste plaats staan. Erken hem als de enige echte God door hem meer toegewijd te zijn dan wie of wat ook in uw leven.2 Maak geen voorstellingen van God buiten Christus om. Wie God is en wat Hij wil, laat Christus zien door zijn woorden en daden. Volg hem dan ook als de enige en betrouwbare weg naar uw hemelse Vader.3 Misbruik Gods naam niet als krachtterm. Zeg ook niet dat Hij iets wil terwijl alleen u dat wilt. Geef hem de eer die hem toekomt door gericht op hem te leven en uit te komen voor uw verbondenheid met Christus.4 Wees geen slaaf van uw werk alsof dat het belangrijkste zou zijn in uw leven. Trek tijd uit voor uw band met God en met elkaar, voor rust en genieten – vooral op de dag die herinnert aan Christus’ opstaan uit de dood.5 Ga respectvol om met uw vader en moeder, die God u gegeven heeft voor uw welzijn; ga hiermee door als ze falen of ouder worden. Heb hart voor de kinderen die God aan u heeft toevertrouwd; respecteer hun gevoelens en behoeftes en ook hun grenzen, zodat ze krijgen wat ze nodig hebben om te bloeien als kinderen van God.6 Doe uw naasten niet tekort, ook niet door wat u nalaat, want zij zijn net als u door God gemaakt. Heb uw naasten lief, even vanzelfsprekend als u uzelf liefhebt. Wees daarom bereid hen te dienen, net als Christus, 7 Verlaag een ander niet tot lustobject en dwing die nooit tot iets wat die niet wil, maar waardeer de ander als een mens van God. Houd uw huwelijk hoog door elkaar trouw te blijven en u vol liefde voor elkaar in te zetten. Laat op deze manier merken dat Christus’ Geest in u woont.8 Laat u niet leiden door hebzucht. Besef dat u alles wat u hebt, van God hebt gekregen. Ga daarom zorgvuldig om met zijn schepping, wees vrijgevig tegenover zijn mensen en behandel hen ook verder zoals u door hen behandeld wilt worden. 16047 Mijn Getijdengebed nieuw.indb 23 17-11-16 15:13 houdt, zal ik goed voor hem zijn. Ik zal ook goed zijn voor zijn nakomelingen, zelfs voor de duizendste generatie.11 Spreek mijn naam niet zomaar uit, zonder nadenken. Als iemand dat toch doet, zal ik hem straen.12 Houd je aan de sabbat, omdat ik, de Heer, dat wil. De sabbat is een bijzondere dag. 13 Zes dagen mogen jullie werken en bezig zijn met alles wat je moet doen. 14 Maar de zevende dag is een dag die voor mij bestemd is. Dan mag je niet werken. Ook je zoon, je dochter, je slaaf en je slavin mogen niet werken. Je dieren mogen niet voor je werken. En ook de vreemdelingen die in jullie steden wonen, mogen niet werken. 15 Want jullie mogen nooit vergeten dat ik jullie bevrijd heb. Ik heb ervoor gezorgd dat jullie nooit meer als slaven hoeven te werken. Ik heb mijn macht laten zien en ik heb jullie bevrijd uit de slavernij in Egypte. Daarom wil ik dat jullie je aan de sabbat houden. Regels over het omgaan met anderen16 Heb respect voor je vader en je moeder, omdat ik, de Heer, dat wil. Dan zul je lang leven in het land dat ik je zal geven. Dan zal het goed 17 Vermoord niemand.18 Ga niet vreemd.19 Steel niet.20 Vertel bij de rechter geen leugens over iemand.21 Verlang niet naar iets dat van een ander is. Blijf af van zijn vrouw, zijn huis, zijn slaaf of slavin, zijn koe of zijn ezel.’ Deuteronomium 5:6-21 De belangrijkste regel in de wet28 (…) ‘ Wat is de belangrijkste regel in de wet?’29 Jezus antwoordde: ‘Dit is de belangrijkste regel: «Luister goed, Israëlieten! De Heer, onze God, is de enige God. 30 Je moet van hem houden met je hele hart, met je hele ziel, met je hele verstand en met al je kracht.» 31 Daarna komt deze regel: «Van de mensen om je heen moet je evenveel houden als van jezelf.» Dat zijn de twee belangrijkste regels.’ Marcus 12:28b-31 Een nieuwtestamentische versie van de Tien Geboden God heeft zijn Zoon in de wereld gezonden om ons te bevrijden uit de macht van de duivel en van de zonde. Het leven in al zijn volheid, dát 16047 Mijn Getijdengebed nieuw.indb 22 17-11-16 15:13 Wij geloven dat U naar de aarde zult terugkeren om als onze Rechter op te treden. Daarom bidden we U dat U iedereen helpt die U dient en die U hebt verlost door uw kostbaar bloed. Geef dat zij onder uw heiligen worden gerekend tot in de eeuwige heerlijkheid. O Heer, bescherm uw uitverkorenen en zegen uw erfdeel. Regeer hen en neem hen voor eeuwig op in uw heerlijkheid. Dag in, dag uit prijzen wij U en aanbidden wij uw naam voor eeuwig. O Heer, laat uw genade over ons oplichten, want wij vertrouwen op U. O Heer! op U alleen heb ik vertrouwd, laat mij nooit beschaamd wor Bewerkte en verkorte vertaling (EGL) van het Te Deum Laudamus. Bede om ontferming Heer, ontferm U; Christus, ontferm U; Heer, ontferm U. Gods gouden regels voor een leven dat lukt Dit zijn de Tien Regels uit Deuteronomium 5:6-21. Alternatief: lees eventueel de eigentijdse versie van ds. C. van der Leest: Een nieuwtestamentische versie van de Tien Geboden (overgenomen met toestemming van de auteur). Of Jezus’ Bergrede (Mat. 5). Regels over het vereren van God De Heer zei toen:6 ‘Ik ben de Heer, jullie God. Ik heb jullie uit Egypte weggehaald, en bevrijd uit de slavernij.7 Vereer geen andere goden. Vereer alleen mij.8 Maak geen beeld van een mens, of van een dier dat in de lucht, op het land of in het water leeft. 9 Je mag geen beelden vereren of ervoor knielen. Want ik, de Heer, ben jullie God. Ik wil niet dat jullie andere goden Als iemand mij ontrouw is en andere goden gaat dienen, zal ik hem straen. Dan straf ik hem en ook zijn nakomelingen, tot en met de vierde generatie. 10 Maar als iemand mij liefheeft en zich aan mijn regels 16047 Mijn Getijdengebed nieuw.indb 21 17-11-16 15:13 Lezing uit de Psalmen Ga naar de Psalmen uit Deel II Leesmenu voor vandaag en sluit de lezing Eer aan de Vader, de Zoon en de heilige Geest. Zoals het was in het begin, nu is en zal zijn tot in de eeuwen der eeuwen. Amen Lezing uit de Bijbel Ga naar Deel II Leesmenu voor vandaag Deel III Leesmenu voor de zondagen voor het dagelijks leesrooster uit het Oude Testament. Loied Te Deum laudamus Optie: Lees in de veertigdagentijd het Loied op de schepping. (Zie pag. Wij loven U, o God: we erkennen dat U Heer bent. De hele aarde aanbidt U, eeuwige Vader. Tot U roepen alle engelen uit alle macht, en ook de hemelen en alles wat daartoe behoort. De cherubs en serafs roepen U voortdurend toe: Heilig, heilig, heilig, Heer en God Sabaoth! Hemel en aarde zijn vol van uw majesteit en heerlijkheid. De roemrijke kring van apostelen looft U. De aanzienlijke broederschap van profeten looft U. Het geweldige leger van martelaren looft U. De heilige Kerk over heel de wereld erkent U, Vader, oneindig in majesteit;uw waarachtige en enige Zoon, die wij aanbidden,en ook de heilige Geest, de Trooster. U bent de Koning van ongekende eer, o Christus! U bent de eeuwige Zoon van de Vader. Toen U de taak op U nam de mensheid te verlossen, wees U de schoot van de maagd [Maria] niet af. Toen U ten slotte de dood had overwonnen, opende U het Rijk van de hemelen voor iedereen die gelooft. U zit aan de rechterhand van God, in de heerlijke aanwezigheid van de Vader. 16047 Mijn Getijdengebed nieuw.indb 20 17-11-16 15:13 3 De Heer is een grote koning, een machtige God,machtiger dan alle andere goden.4 Alles op aarde is van hem,5 Ook de zee en het land zijn van hem,6 Laten we knielen voor de Heer,laten we diep voor hem buigen,7 Hij is onze God,en wij zijn zijn volk. Hij is onze herder, Wees gehoorzaam aan God Vandaag spreekt God tegen jullie. Luister dus goed,9 wees gehoorzaam aan hem. Verzet je niet tegen hem,zoals jullie voorouders deden. Zij vroegen God om water in de woestijn. Ze hadden gezien dat hij wonderen kon doen,maar toch twijfelden ze aan zijn macht.11 Daarom ergerde God zich aan hen,veertig jaar lang. Hij werd woedend, en zei tegen hen:‘Jullie willen niet luisteren, Zo zeker als ik leef,nooit zullen jullie het land binnengaan waar je rust krijgt!’ Eer aan de Vader, de Zoon en de heilige Geest. Zoals het was in het begin, nu is en zal zijn tot in de eeuwen der eeuwen. Amen. 16047 Mijn Getijdengebed nieuw.indb 19 17-11-16 15:13 Openingsgebed: het Onze Vader Onze Vader die in de hemelen is. Geheiligd moet worden uw naam. Komen moet uw koninkrijk. Geschieden moet uw wil, zoals in de hemel, zo ook op aarde. Ons dagelijks brood geef het ons vandaag. En vergeef ons onze schulden, zoals ook wij vergeven hebben onze schuldenaars. En leid ons niet in verzoeking, maar verlos ons van de Boze.(Uit: Griekse grondtekst volgens Nestle 2012, Murre 2009, vert. EGL). Voor andere versies van het Onze Vader: zie schutblad achter. Aanroep en lofprijzing Heer, geef me kracht om te spreken. Dan zal ik overal over U vertellen. God, kom mij redden. Kom snel en help mij, Heer! Eer aan de Vader, de Zoon en de heilige Geest. Zoals het was in het begin, nu is en zal zijn tot in de eeuwen der eeuwen. Amen. Prijs de Heer. Tussen Pasen en Pinksteren volgt hierop: Halleluja! Uitnodiging tot gebed: Psalm 95 Om het oor van je hart te luisteren te leggen in gebed en tijdens het lezen van de bijbelteksten. Laten we zingen voor de Heer1 Kom, laten we zingen voor de Heer! Laten we juichen voor hem,want hij beschermt ons en hij redt ons.2 Laten we hem danken in zijn tempel,en vrolijk voor hem zingen. 16047 Mijn Getijdengebed nieuw.indb 18 17-11-16 15:13 Getijdengebeden zijn de vaste gebeden die je bidt op de ‘scharnieren’ van de dag, wanneer voor jou de morgen, de middag, de avond Getijdengebeden helpen je te bidden op het ritme van de dag in de gebedstraditie van de Vroege Kerk. Deel I Dagelijkse en bijzondere getijdengebedenstart met het morgengebed, middaggebed, avondgebed en nachtgebed. Daarna volgen de bijzondere getijdengebeden voor de kerkelijke feestdagen. Daarin vind je lezingen uit de Bijbel die afwijken van het dagritme van de gewone getijdengebeden. De bijbelteksten in Deel I zijn ontleend aan de Bijbel in Gewone Taal.©2014 Nederlands Bijbelgenootschap. 16047 Mijn Getijdengebed nieuw.indb 17 17-11-16 15:13 feestdagen van de algemene, christelijke Kerk. Elke zondag is voorzien van een bijbeltekst en een meditatie daarover. Deel IV bevat voor een heel jaar enkele verzen uit de Bijbel met een bijbehorende meditatie. Het schutblad voor bevat een korte uitleg wat het getijdengebed is en hoe je het bidt (zonder ‘dwang’, zonder schuldgevoel of angst om te Op het schutblad achter staan enkele gangbare versies van het Onze Vader en het Jezusgebed. 16047 Mijn Getijdengebed nieuw.indb 16 17-11-16 15:13 Wie er toch voor wil kiezen een andere vertaling te gebruiken, is hier vrij in. Het is zeker ontdekkend en verrijkend om bij het lezen van de Bijbel en de getijdengebeden meerdere vertalingen naast elkaar te leggen. De verschillende keuzes die bij het vertalen zijn gemaakt, verdiepen vaak het inzicht in een bepaalde bijbeltekst of geven er een andere dimensie van aan. Opbouw van Mijn Getijdengebed Praktisch en snel je eigen (getijden)gebed bidden Wie zonder toelichting wil bidden en bijbellezen, kan meteen aan de Mijn Getijdengebed start met een ‘ Woord vooraf’, gevolgd door de ‘Introductie Mijn Getijdengebed’. Wil je toch liever eerst wat meer weten over bidden in het algemeen of het bidden van het getijdengebed in het bijzonder? Ga dan naar pagina 751: ‘Bidden: wat, hoe en waarom?’ In het hoofdstuk Verantwoording (pag. 759) vind je bovendien een beschrijving van en een toelichting op de achtergronden van de gebedsonderdelen, en de motivatie van mijn keuzes. Het hart van Mijn Getijdengebed bestaat uit vier praktische delen, voorzien van leeslinten. Deze delen kunnen afzonderlijk of gecombineerd gebruikt worden:getijdengebeden voor de morgen, middag, avond en nacht en de feestdagen (Deel I),dagelijkse bijbellezingen (Deel II),zondagse lezingen (Deel III),dagmeditaties over een bijbeltekst (Deel IV). Deel I bevat de getijdengebeden voor de morgen, middag, avond en nacht. Daarachter zijn de belangrijkste christelijke hoogtij- en feestdagen opgenomen, met een uitleg en een afwijkend bijbelleesmenu voor die Deel II omvat het jaarrooster met voor elke dag de lezingen uit de Bijbel, behorend bij het morgen-, middag-, avond- of nachtgebed. Van de gemarkeerde lezingen staat (een gedeelte van) de tekst en de bijbehorende meditatie in Deel IV Deel III is speciek aan de zondagen gewijd, die allemaal een eigen naam hebben in het kerkelijk jaar, afgeleid van de belangrijkste hoogtij- en 16047 Mijn Getijdengebed nieuw.indb 15 17-11-16 15:13 uit respect voor God. En ook uit respect voor die kerkelijke tradities waarvoor de keuze om de BGT te gebruiken een blokkade zou vormen Mijn Getijdengebed te gaan gebruiken als gebedsboek. Ook alle woordsamenstellingen met ‘bijbel’ zijn met een kleine letter geschreven. Bijbel krijgt een hoofdletter in alle gevallen waarin het gaat om de aanduiding van het woord van God, ook wel de heilige Schrift. Dit is een zuiver taalkundige en redactionele beslissing om de toegang tot God niet te hinderen met onnodig veel hoofdletters. Laat het boven alle twijfel verheven zijn: als auteur/samensteller van Mijn Getij betoon ik alleen maar respect en liefde aan God de Vader, Jezus Christus zijn Zoon en de heilige Geest, aan wie dit werk is opgedragen tot eer en glorie van hun drie-eenheid. In verbondenheid met alle gelovigen die samen zijn Kerk op aarde vormen. Nu en tot in eeuwigheid. Waarom de BGTbijbelvertaling? Voor nogal wat mensen blijkt de Bijbel een gesloten boek. Dat geldt ook voor de oude gebeden. Vaak komt het door onbekendheid of weinig vertrouwdheid met veel religieuze begrippen en met woorden en uitdrukkingen zoals die in de taal van de oudere, maar ook in nieuwere bijbelvertalingen zijn blijven staan. Een van de belangrijkste drijfveren voor de vertalers van dit type bijbelvertaling is dat ze diepe eerbied koesteren voor Gods woord. Veiligheidshalve blijven ze daarom liever zo dicht mogelijk bij de Hebreeuwse en Griekse grondtekst en vertrouwde wetenschappelijke interpretaties. Het gevolg hiervan is dat ze de tekst niet laten meekleuren met opvattingen en interpretaties die goed aansluiten bij onze tijd. Geen enkele vertaler ontkomt overigens aan deze valkuil. Maar het ligt bij het vertalen van de Bijbel extra gevoelig. Mede daarom is het begrijpelijk dat de Statenvertaling zo beroemd en geliefd is geworden, en bij veel christenen die van jongs af aan vertrouwd zijn met deze vertaling dus ook nog altijd in gebruik is. De Bijbel in Gewone Taal gebruikt echter een beperkte woordenschat die gemeengoed is onder het merendeel van gelovigen en niet-gelovigen. En dat is nieuw. Daarmee is deze vertaling op dit moment de meest toegankelijke bijbelvertaling tot nu toe. Uit het verlangen naar eenheid tussen gelovigen en het toegankelijk maken van Gods woord voor heel veel mensen, jong en oud, ongeacht ras of cultuur, is immers juist het initiatief geboren voor een Bijbel in Gewone Taal. 16047 Mijn Getijdengebed nieuw.indb 14 17-11-16 15:13 Eigentijds en toch eeuwenoud Mijn Getijdengebed is geboren uit een sterk verlangen naar God. God openbaart zich aan wie gelooft in de aandachtige stilte van het hart. Dit leidt tot lofprijzing en gebed tot God. Het idee dit boek te schrijven is bovendien geworteld in een diep respect voor wat ik zou willen noemen ‘de rode draad’. Deze lijn loopt vanaf de Babylonische ballingschap via de Vroege Kerk en de kloosters en is doorgegeven aan het nageslacht van de Kerk van Jezus Christus van alle tijden en plaatsen. Een kerk die gekenmerkt wordt door haar veelkleurigheid en pluriformiteit, vroeger en ook nu. Het fascineert me dat de eeuwenoude basis onder de getijdengebeden al die tijd bewaard is gebleven tot nu toe. En dat God elk uur van de dag over heel de wereld heen geprezen wordt. Omdat het bidden van de (getij Samen met de uitgever heb ik gestreefd naar een zo compact en toegankelijk mogelijk gebedenboek. Direct kunnen bidden, zonder eindeloos te bladeren, dat is de opzet. Via de website gaat dat uiteraard het gemakkelijkst. Maar er zijn ook momenten dat het gebruik van een handzaam papieren boek de voorkeur heeft boven een digitale versie. Voor ik een en ander vertel over de opbouw van Mijn Getijdengebed en de bronnen waaruit ik heb geput, licht ik toe waarom ik heb gekozen voor de Bijbel in Gewone Taal (BGT) als begeleidende bijbelvertaling voor dit boek. Mijn Getijdengebed De bijbelteksten in Mijn Getijdengebed Bijbel in Gewone Taal (BGT) (Nederlands Bijbelgenootschap 2014), tenzij nadrukkelijk anders vermeld. Vanwege het brede oecumenische karakter van Mijn Getijdengebedheb ik ervoor gekozen om op sommige punten af te wijken van de BGT-vertaling. De BGT hanteert namelijk geen eerbiedskapitalen voor persoonlijke voornaamwoorden waarmee God, Jezus en de heilige Geest direct worden aangesproken, of benoemd, of als persoon handelen. Ik heb daar buiten de citaten wel hoofdletters gezet (dus bv. ‘U’, ‘Ik’ en ‘Hij’, maar niet bij de afgeleide voornaamwoorden als ‘hem’ en ‘zijn’). Ook bij andere namen en titels van God, Jezus en de heilige Geest, zoals Messias, Schepper, Verlosser, Redder, goede Herder enzovoorts, heb ik afwijkend van de BGT-vertaling hoofdletters gezet. In de eerste plaats 16047 Mijn Getijdengebed nieuw.indb 13 17-11-16 15:13 een gezegend leven mocht ontdekken: het dagritme dat Benedictus zijn monniken had geleerd, de gezonde afwisseling van gebed, arbeid en lezen. De opdracht was dat ik van binnenuit gedreven werd daarmee aan het werk te gaan. Voor mezelf en voor anderen. Er volgde vijf jaar intensieve literatuurstudie. Vakken als Grieks, Latijn en Kerkgeschiedenis kon ik ondertussen bijspijkeren aan de eologische Universiteit Kampen en de Protestantse eologische Universiteit in Amsterdam. Verder: kloosterretraites, interviews en gesprekken met rooms-katholieke en protestantse kerkleiders en theologen en classici met kennis van de Vroege Kerk. God opende mijn ogen voor de mogelijkheid om de oude getijdengebeden als lofoer aan hem opnieuw toegankelijk en concreet te maken voor niet-kloosterlingen. Eerst als ‘vingeroefening’ in de vorm van een gratis toegankelijke website: www.persoonlijk-getijdengebed.com. Vervolgens in de vorm van het boek dat je nu in handen hebt, Mijn Getijden-, en de app die later beschikbaar komt (blijf op de hoogte via de hierboven genoemde website). Ik hoop en bid dat Mijn Getijdengebed je helpt ervaren hoe het ritme van bidden, werken en lezen ook jouw leven heelt en zegent. En dat je tijdens de lange en vermoeiende reis door deze wereld onderweg steeds een verfrissend verblijf vindt in de oase van Gods eeuwige nabijheid en rust. Elise G. Lengkeek, najaar 2016 16047 Mijn Getijdengebed nieuw.indb 12 17-11-16 15:13 Mijn zoektocht begon aarzelend; meer op de tast dan doelgericht. In de voetsporen van Sint Benedictus van Nursia ging ik verder terug in de geschiedenis. Lezend over kerkvaders als Augustinus en Ambrosius, en de woestijnvaders op wier schouders Benedictus stond. Ik stootte me tijdens die tocht aan vervreemding en eenzaamheid. Dat weerhield me er niet van om door te gaan. Ik wilde hoe dan ook proberen de lessen en inzichten van Benedictus mezelf eigen te maken en te doorgronden. Het boek van Esther de Waal bracht mij uiteindelijk ook in Canterbury, waar de Engelse reformatie vorm kreeg in de Anglicaanse Kerk. Losgemaakt van de Rooms-Katholieke Kerk, maar tegelijkertijd ingebed in de erfenis van een zeer invloedrijke benedictijnse gemeenschap. Ik werd vervolgens diep getroen door de samenbindende kracht van het e Book of Common Prayer Dit boek is in 1549 opgesteld door omas Cranmer, de toenmalige eerste protestantse aartsbisschop van Canterbury. Hij deed dat in opdracht van koning Hendrik VIII, die zichzelf in 1534 tot hoofd van de afgescheiden Engelse kerk had uitgeroepen.e Book of Common Prayer omvat de essentie van de getijdengebeden van Sint Benedictus. Maar dan in een hanteerbare vorm voor ‘gewone’ kerkleden: een morgen- en avondgebed dat teruggrijpt naar de gebedstradities vanuit de Vroege Kerk en de Joodse ballingschap, doorgegeven aan volgende generaties. Mijn Getijdengebed Mijn journalistieke nieuwsgierigheid naar deze eeuwenoude gebedsriten bracht me op het idee zelf het ‘Morning Prayer’ en het ‘Evening Prayer’te gaan bidden. Ik koos uiteindelijk voor de vroegste en originele versie uit 1549 (Cummings 2012), vooral vanwege de verbinding met het lofoer en gebed, zoals dat is doorgeven door de Vroege Kerk en de Al gauw begon ik te merken dat mijn leven en mijn werkhouding veranderden. Er kwam ruimte in mijn binnenste voor Gods vrede. Voor zijn compassie, nabijheid en onvoorwaardelijke liefde. Alsof de hemel werd opengeschoven en God mij midden in mijn eenzaamheid (mijn eigen ‘modderige bergpad’) omstraalde met zijn warmte, licht en liefde. Het werd ten slotte een ervaring met een belofte waaraan een opdracht was verbonden. De hield in dat ook ik het geheim van 16047 Mijn Getijdengebed nieuw.indb 11 17-11-16 15:13 verlangen op om dicht bij God te zijn; om tot rust te komen in zijn liefdevolle aanwezigheid. Maar het riep ook vragen op. Symboliseerde dit beeld de vluchtroute van deze Sint Benedictus, ver weg van het aardse, van het gewone leven met werkstress en mensen die je wel of niet liggen, om ergens op onbereikbare hoogte voor anderen te schuilen bij God? Of koos Benedictus welbewust voor deze ongemakkelijke weg, omdat die dwars door het onherbergzame landschap van onze ziel voert? Omdat ik niet tot lezen in staat was, duurde het nog maanden voor ik begreep waarover het boek ging en waarheen dit pad zou leiden. Het bleek een inleiding te zijn op de leefregel van Sint Benedictus van Nursia, met daarop waardevolle reecties van Esther de Waal, een autoriteit op het gebied van de benedictijnse en Keltische traditie. Ze schrijft op een boeiende manier over de zoektocht van de kluizenaar Benedictus naar God. Een eenzame zoeker – die leefde in de zesde eeuw na Christus – bij wie andere monniken aanklopten om van hem te leren. Zo werd hij tegen wil en dank abt en later zelfs ‘vader van het kloosterleven’. Bovendien verwierf hij, zonder dat hij daaropuit was, Regel voor monniken, een leefregel die hij opstelde voor zijn broeders. Wat hij voor ogen had, was een praktische handleiding voor het bidden, werken en samenleven in zijn kloostergemeenschap. Zijn regel onderscheidde zich in meer dan één opzicht positief van andere monastieke regels voor en na hem. Graag kom ik in mijn ‘ Verantwoording’ terug op deze Benedictus, op zijn Regel en de krachtige invloed daarvan op kloostergemeenschappen van het westerse christendom en de christelijke spiritualiteit (zie pag. 763 e.v.). Ik keer nu terug naar het moment dat ik voor het eerst enkele zinnen proefde in het boek van De Waal over Benedictus’ zoektocht naar God. Intuïtief voelde ik aan dat ik een belangrijke bron van inspiratie in handen had. Maar ik had er toen nog geen idee van hoe diepgaand de inzichten van Benedictus in Jezus’ boodschap voor de wereld mijn leven ten goede zouden beïnvloeden. En hoe de praktische aanbevelingen in zijn Regel mij zouden helpen om de weg te vinden naar een hersteld en gezegend leven. 16047 Mijn Getijdengebed nieuw.indb 10 17-11-16 15:13 Woord vooraf Stilte schept een ruimte voor gebed en contemplatie, een plaats om tot God en tot jezelf te komen. Verbondenheid met wie je bent in relatie tot je omgeving. Stilte helpt je ook om innerlijke balans te vinden en met jezelf in het reine te komen. Een basis van waaruit je je leven opnieuw kunt ordenen en makkelijker contact maakt met anderen om je heen, zoals pater Anselm Grün uitlegt in zijn boek Rust en regelmaat. Wat je kunt leren van het leven in een klooster. Er is echter ook een keerzijde. Onverwachts tot stilte komen kan een schokkende ervaring zijn. Zeker voor niet-kloosterlingen, die gewend zijn aan een wereld die zichzelf via allerlei media overschreeuwt. Maar wie eenmaal de kracht en rijkdom van echte stilte heeft geproefd, gaat op zoek naar meer dan serene rust alleen … Mij heeft een dergelijke ervaring ertoe gebracht dat ik – na een intensief onderzoeks- en leerproces van vijf jaar – nu Mijn Getijdengebed Reis naar binnen Vanuit het ultieme dieptepunt in mijn leven is een godsverlangen geboren dat ik niet eerder kende. Ik verbleef in die tijd in het Nederlands Astmacentrum in Davos (Zwitserland). Mijn revalidatie daar verliep heel anders dan ik me bij aankomst had voorgesteld. Van de ene op de andere dag werd ik stilgezet. Al mijn reserves waren verbruikt. Alles wat me voorheen houvast en vertrouwen had gegeven, ontglipte me. Toen zelfs de eenvoudigste revalidatieoefeningen niet meer lukten, voelde ik me als een beklimmer van de Mount Everest die op eenzame hoogte zonder zuurstof komt te zitten. Ik raakte in een toestand van totale uitputting. Van lichaam, ziel én geest. Mijn zonnige kamer werd een cel. En het werd daar zo donker, dat ik me op de tast moest heroriënteren in een totaal nieuwe werkelijkheid. Mijn bijbel bleef gesloten. Bidden deed ik niet meer. Er was nog maar één zin die ik kon stamelen: ‘God, als U werkelijk bestaat, red mij dan. Houd mij vast en berg mij onder uw vleugels, want ík ben te moe om mij nog langer aan U vast te klampen.’ Op een dag ontving ik per post een cadeau: het boek van Esther de Waal, Zoeken naar God. De weg van Benedictus. Ik keek naar het beeld op de cover: een smal, modderig bergpad, bezaaid met stenen. Het bracht me op dat moment in verwarring. Enerzijds wekte het een onweerstaanbaar 16047 Mijn Getijdengebed nieuw.indb 9 17-11-16 15:13 , uitgegeven op initiatief van de Nederlandse en Vlaamse R.K. Bisschoppenconferenties. Heel geschikt voor de tafel van je gebedshoekje thuis, maar minder voor onderweg en op reis. Bovendien ontbreken de dagelijkse schriftlezingen. Daarvoor zijn dan weer de meerdere delen van nodig. Prachtig uitgegeven is het gebeden- en getijden Bid, Luister, Leef – Dichter bij God, geschreven en samengesteld door Rick Timmermans en Heleen Dekens. Met leesrooster – maar dan moet er een Bijbel naast dit toch al omvangrijke boek liggen. Heel handig vind ik zelf de maandelijkse uitgave van Te Deum, uitgegeven door de monniken van Maria Laach. Met de dagelijkse schriftlezingen en kleine overwegingen erbij, en enkele langere reecties over het maandthema. Maar dan wordt je gebedsleven vanuit een ‘vreemde’ taal gevoed, en die Elise Lengkeek weet in Mijn Getijdengebed het beste uit meerdere werelden te verenigen: dagelijks ochtend-, middag-, avond- en nachtgebed, de bijbehorende schriftlezingen met kleine persoonlijke meditaties, en werkend vanuit een oecumenisch perspectief: met het anglicaanse Book of Common Prayer én het haar vertrouwde, meer monastieke getijdengebed als uitgangspunten. Een extra kracht is dat dit bijzondere project in gang is gezet door heel persoonlijke ervaringen en de daaruit opgeroepen verlangens – ook naar grondige theologische studie – en dat merk je. Daarnaast heeft Elise Lengkeek nadrukkelijk gekozen voor toegankelijkheid: de lezingen komen uit de Bijbel in Gewone Taal, en op basis van deze vertaling heeft zij eveneens de oude gebedsteksten aangepast aan de tijd van nu. Mede daardoor is het ook voor lezers die niet of minder vertrouwd zijn met het bidden van de getijden een geschikte kennisma En dan heeft de uitgever nog het kunststukje geleverd om dit boek in een handzaam formaat uit te voeren, zodat je ook met het getijdenboek Inderdaad: wat zullen velen blij zijn met Mijn Getijdengebed. ‘Ut in omnibus Deus gloricetur’ – ‘Opdat in alles God verheerlijkt wordt’. Wil Derkse Oblaat van de benedictijner Sint Willibrordsabdij Auteur van onder meer Een levensregel voor beginners Gezegend leven. 16047 Mijn Getijdengebed nieuw.indb 8 17-11-16 15:13 Velen zullen blij zijn met het verschijnen en vooral met de beschikbaarheid van Mijn Getijdengebed Om te beginnen is in de voorbije decennia veel werk gemaakt van de herbronning en de daarmee samenhangende revitalisering van het monastieke charisma. Daartoe behoort ook de cultivering van het dagelijkse getijdengebed. Drie generaties van geleerden en auteurs (van Adelbert de Vogué o.s.b. en Esther de Waal tot Michael Casey o.c.s.o. en sinds kort ‘onze’ eigen broeder omas Quartier o.s.b.), en dus zowel van binnen als – in verbondenheid – van buiten de kloostermuren, hebben inmiddels op vele terreinen vruchten voortgebracht. Een van die vruchten is het groeiende aantal mensen, uit heel uiteenlopende christelijke gezindten, die als gast van monastieke gemeenschappen participeren in het getijdengebed. Bij hen roept dit vaak het verlangen op om deze monastieke ervaring vruchtbaar voort te zetten in hun eigen levenscontext ‘extra muros’ – tijdens de lange perioden buiten het klooster waar ze slechts af en toe (hoewel regelmatig) kunnen ‘inloggen’. Bij sommigen wordt dit verlangen zo sterk dat zij de weg op gaan om als oblaat of geassocieerde zich blijvend te hechten aan een specieke monastieke gemeenschap. Anderen zoeken naar eigen vormen om elementen uit hun voedende ervaringen een plaats te geven in hun leven en werken. In beide groepen is vaak de behoefte aanwezig om ‘extra muros’ een structuur te vinden, die hun spirituele verlangen dagelijks kan voeden. Deze structuur kan meerdere elementen bevatten. Allereerst de inrichting van een bij de eigen levenscontext passende dagorde, die een goede ritmiek biedt van gebed, arbeid, (geestelijke) studie, sociaal leven en gastvrijheid, stilte, recreatie en (soms) feestvieren. De realisering hiervan is niet onproblematisch. Je hebt er steun bij nodig. Niet in het minst omdat onze levensloop, sociale context en ook het spirituele ‘seizoen’ dat we persoonlijk beleven, zo uiteenlopend kunnen zijn. Die steun is wellicht het meest nodig bij het vinden van een dagelijkse gebedsstructuur – het persoonlijke getijdengebed – die niet wil imiteren wat monniken en monialen dagelijks centraal kunnen stellen, maar wel op een realistische wijze kan bijdragen aan een volhardend In de laatste tien jaar zijn er heel wat mooie initiatieven ontwikkeld om deze steun te bieden. Er is het kloeke Getijdenboek – Gebeden voor 16047 Mijn Getijdengebed nieuw.indb 7 17-11-16 15:13 Van benedictijnse naar anglicaanse getijden Het Onze Vader De Aanroep Uitnodiging tot gebed: Psalm 95 Lezingen uit de Psalmen en de Bijbel Te Deum laudamus en Loied op de schepping Het Kyrie als bede om ontferming De Regels van de Heer De Lofzang van Zacharias Gebed om heil en zegen Gebed om vrede en eenheid De Lofzang van Maria Geloofsbelijdenis van Nicea Gebed om rust en vrede De Lofzang van Simeon Gebed om bescherming in de nacht Literatuur, bronnen & tips voor verdieping en verrijking Woord van dank Lijst met bijbelboeken en hun afkortingen volgens Bijbel in Gewone Taal 16047 Mijn Getijdengebed nieuw.indb 6 17-11-16 15:13 Ten Geleide Woord vooraf Reis naar binnen Belofte met een opdracht Mijn Getijdengebed Introductie Mijn Getijdengebed Eigentijds en toch eeuwenoud Mijn Getijdengebed Opbouw van Mijn Getijdengebed Deel I Dagelijkse en bijzondere getijdengebeden Morgengebed Middaggebed Avondgebed Nachtgebed Loied morgengebed veertigdagentijd Bijzondere getijdengebeden Kerst Driekoningen Veertigdagentijd Week van Goede Vrijdag Pasen Hemelvaartsdag Pinksteren Drievuldigheid Deel II Leesmenu voor vandaag Deel III Leesmenu voor de zondagen Deel IV Meditaties Bidden: wat, hoe en waarom? Verantwoording Over keuzes, bronnen en achtergrondliteratuur Terug naar de wortels van de kerk De lessen van Sint Benedictus 16047 Mijn Getijdengebed nieuw.indb 5 17-11-16 15:13