Ruth, de moabitische

Woord vooraf ....................................................... 1. Het boekje is een geschenk van de 2. De trekt door de ge slach ten heen (4:18-22) ......... 3. Honger in het land (1:1, 2) ...................................... 4. De dood in huis (1:2b, 3) ........................................ 5. Alles kwijt (1:3b-5) ................................................ 6. Een goed bericht in een ver land (1:6) ......................... 7. Naomi keert terug naar huis (1:6-10) .......................... 8. Orpa keert terug naar huis (1:11-14a) .......................... 9. Ruth keert terug naar huis (1:14b-17) .......................... 10. De onberouwelijke keus van het geloof (1:16, 17) ........... 11. Blijde herkenning en bittere ontlading (1:18-21) ............ 12. Ruth komt thuis en wordt samen met Naomi ................................................. Binnenwerk Ruth de Moabitische_Opmaak 1 15-04-13 14:13 Pagina 5 13. De wet op het losserschap is een geheim van Jahwe (2:1) ... 14. Aan Gods hand geleid (2:2, 3) ................................. 15.Boaz? geloof heiligt zijn dagelijkse leven (2:4) .............. 16. De voorman geeft een goed getuigenis (2:5-7) ............. 17. De eerste ontmoeting met Boaz (2:8) ........................ 18. Christus? eigen Woord (2:8, 9) ................................ 19. Ruth buigt als een rechteloze (2:10) .......................... 20. Boaz herkent bij Ruth Gods handelen (2:11) ................ 21. Boaz raakt de kern (2:12) ....................................... 22. Ruth zegt in verwondering amen (2:13) ..................... 23.Ruth krijgt een plek tussen Boaz? personeel (2:14) ........ 24. Milde handen (2:15, 16) ........................................ 25. Wat een buit! (2:17, 18) ......................................... 26. Naomi wordt opgewekt uit de dood (2:19, 20a) ............ 27. Die Boaz is nota bene familie van ons! (2:20b) ............ 28. De is Zelf de Losser (2:20b) .......................... Binnenwerk Ruth de Moabitische_Opmaak 1 15-04-13 14:13 Pagina 6 29. Nu wordt er nog meer duidelijk voor Ruth (2:21) .......... 30. Een fijnzinnige correctie en het einde van eengouden tijd (2:22, 23) .......................................... 31. Naomi heeft een wonderlijk plan voor Ruth (3:1) .......... 32. Naomi gaat evangelisch om met Gods wet (3:2a) ......... 33. Seks op de dorsvloer? (3:1-3a) ................................ 34. Ruth naar Boaz en jij naar Jezus! (3b-5) ..................... 35. Wat een spanning! (3:6-8) ..................................... 36. Een prachtig antwoord in de nacht (3:9) .................... 37. Boaz reageert hartelijk, wijs en geestelijk (3:10) ........... 38. Boaz doet een geweldige toezegging (3:11a) ............... 39. Je bent een deugdelijke vrouw (3:11b) ....................... 40. Een kink in de kabel? (3:12) .................................... 41. Geen duistere zaak (3:13) ...................................... 42. Met een concreet bemoedigend teken naar huis (3:14, 15) .. 43. Ruth doet verslag aan Naomi (3:16, 17) ..................... 44. Naomi geeft moederlijk geestelijk onderwijs (3:18) ....... Binnenwerk Ruth de Moabitische_Opmaak 1 15-04-13 14:13 Pagina 7 45. Boaz ziet meneer Zus en Zo in de poort langskomen (4:1) . 46. In Boaz leeft het rechtsgevoel van Christus (4:2) .......... 47. Berekening of misrekening? (4:3-6a) ........................ 48. De nadere losser verdwijnt (4:6b-8) .......................... 49. Boaz lost het land en neemt Ruth tot vrouw (4:9, 10) ..... 50. Rachel en Lea (4:11a) ........................................... 51. De zegen raakt heel Isra?l (4:11b) ............................ 52. Een vreemd liedje op je bruiloft! (4:12) ...................... 53. Boaz brengt Ruth in zijn huis (4:13a) ........................ 54. De laat Ruth moeder worden (4:13b) .............. 55. Ruth laat Naomi moeder worden (4:14) ..................... 56. Het loflied van de vrouwen van Bethlehem (4:15) .......... 57. Naomi neemt de kleine jongen aan (4:16) .................. 58. De vrouwen noemen hem Obed (4:17) ...................... 59. De betekenis van het geslachtsregister (4:17b, 18a) ....... 60. De namen van het geslachtsregister (4:18b-22) ............ Binnenwerk Ruth de Moabitische_Opmaak 1 15-04-13 14:13 Pagina 8 Woord vooraf Woord vooraf Het boekje Ruth is een juweeltje, zowel inhoudelijk als literair. In ditboek ga ik uit van de tekst zoals de Heilige Geest Die ons heeft gege-ven. De auteur heeft het ge schre ven met een bepaald doel dat aan hetver leeft dus in de tijd van David. Hij wil, aangespoord door de Heilige Geest, laten zien dat David uit een edel voorgeslacht komt en dat de Zelf alles geleid heeft naar zijn komst. David heeft niet metlist de troon aan Saul ontfutseld, maar is door de Hop de troonZo maken we kennis met een familie in Isra?l in de tijd van de richte-ren. We krijgen allerlei praktische lessen voor het gewone leven. Endaar gaat het om: het leven van iedere dag mag en moet een leven metde Hzijn. Ik heb mij met name gericht op jongeren. Als het voorhen helder is, dan is het dat ook voor ouderen. Je kunt dit boek ge-bruiken als leidraad voor je stille tijd. Door de toegevoegde gespreks-vragen kan het eveneens goed die nen voor een bijbelkring, vrouwen-of mannenvereniging of voor jongerenkringen. De lijnen leren doortrekken Tegelijk heb ik nog een groep op het oog met dit boekje, namelijkstudenten in de theo logie en predikanten (vandaar ook in voetnoten Binnenwerk Ruth de Moabitische_Opmaak 1 15-04-13 14:13 Pagina 9 verwijzingen naar de He breeuwse tekst die ook voor het ge?nteres-seerde gemeentelid interessant zijn). Voor hen kan dit boek functio-neren als een ?homiletische vin ger oefening?. Het boek is een ant-woord op de vraag die theologiestudenten mij steeds weer stellentijdens de colleges Homiletiek (predikkunde): hoe moet ik nu stoffenuit het Oude Testament toepassen op het heden? Hoe moet ik de lijnenuit het Oude Testament doortrekken naar Christus? Ik ben het boek-je Ruth gaan behandelen om het als het ware voor te doen. We moeten geen toepassing gaan bedenken: bij de uitleg moet detekst zichzelf gaan toe passen. Hoe dat gaat? Allereerst door de vraagte stellen en te beantwoorden: wat staat er en wat bete kent het? Watheeft de Heilige Geest de mensen toen en daar met deze tekst willenzeg gen? Wij moeten de tekst volledig ?uitluisteren?. Vervolgens moetde vraag gesteld worden wat de Heilige Geest ons hier en nu met detekst te zeggen heeft. Die vraag is legitiem, want de Heilige Geestheeft dit boekje laten opnemen in de canon van de Heilige Schriftvoor alle tijden.Niet ?geestelijk? fantaseren Aan studenten probeer ik duidelijk te maken dat wij niet moeten den-ken dat wij het Woord van de Geest geestelijk moeten maken. Gods Woord geestelijk. In dit boek ga ik dan ook uit van wat de Heilige Je zult merken dat de inhoud verrassend is. Heel anders dan je mis-schien in pre ken over het boekje Ruth gehoord hebt, omdat de predi-ker de inhoud ging ?vergeestelijken?. Sinds de Afscheiding is er eenstroming ontstaan in de uitleg van het boek je Ruth die het ging zienen bepreken als een model voor een bekeringsgeschiedenis. Er werdzodanig over gepreekt dat Ruth, als ze in de kerk zou zitten, de con-clusie zou trekken dat er nog iemand geweest moet zijn die uit Moabgekomen is, maar die heel andere dingen heeft meegemaakt. Eenandere vrouw die een bekeringsweg gegaan is, waar de echte Ruthniet zoveel van weet. De echte Ruth zou wellicht zelfs moedeloos de Binnenwerk Ruth de Moabitische_Opmaak 1 15-04-13 14:13 Pagina 10 kerk uitgaan omdat als je dat allemaal meegemaakt moet hebben, hetmet haar niets is. Er zijn de meest wonderlijke dingen over Ruth ver-teld. Ik denk aan de predikant die zei dat de onberouwelijke keuze van Ruth nog geen zaligmakende geloofskeuze was, want ze kende Boazoftewel Christus nog niet. Het boekje Ruth is vaak vergeestelijkt en uit de werkelijke historischecontext weg ge haald. Eigenlijk gebeurt er hetzelfde als met modernetelijke boodschap die wij erin zien kan toch waar zijn. Op deze wijzekan ieder echter het zijne invullen, de een nog mooier dan de ander. Zo raken we het Woord kwijt. Ik hoop dat de bestudering van hetboekje Ruth je laat zien dat de door de Geest bedoelde be tekenis volonderwijs, troost en vermaning is. Ten slotte wijs ik erop dat ik vooral de naam Hgebruik. Dezenaam in het Oude Tes tament bevat voor mij de openbaring van dedrie-enige God, Vader, Zoon en Heilige Geest en dat in Hun Hun verbondstrouw, Hun vriendelijkheid en goeder tie renheid. Deze Dit boekje dragen wij op aan mijn dochters in de ruime zin van hetwoord, dus inclusief schoon- en kleindochters, met de bede dat zijmet Ruth de Hliefhebben boven alles en zo van betekenis mogenzijn voor heel Isra?l, dat wil zeggen dat zij van bete ke nis mogen zijnvoor de kerk van Jezus Christus tot voorbij hun eigen leven. Hierbijver geten wij onze kleindochter Suzane niet die in november 2010 van-uit de moederschoot werd opgenomen in heer lijkheid om eeuwig eenkroon te dragen van het fijnste goud (Ps. 21:3 ber.). Bij dochters denk ik ook aan die vrouwen die ik vanuit de onkerkelijk-heid tot Christus mocht leiden en bij wie ik als geestelijke dochtersdezelfde ontvankelijkheid en ook volharding mocht ontdekken als bij Binnenwerk Ruth de Moabitische_Opmaak 1 15-04-13 14:13 Pagina 11 Preekstoelbepreekt. In mijn tweede gemeente Zeist (Centrumwijk, nu wijkge-meente Pni?l) heb ik er bijbellezingen over gehouden. In mijn vierdegemeente Apeldoorn ben ik het boekje woord voor woord op nieuwgaan bestuderen. Alle gemeenten dank ik voor hun inspirerendewijze van luisteren, reageren en stimule ren. Ten slotte dank ik mijn lieve vrouw voor haar aansporen en meelezen. Binnenwerk Ruth de Moabitische_Opmaak 1 15-04-13 14:13 Pagina 12 Statenvertaling(?) en Isa? gewon David. Herziene Statenvertaling(?) en Isa? verwekte David. 1 Het boekje is een geschenk van de H Ruth 4:22b Geen ander boekje Het werk van de Heilige Geest is veelkleurig. Dat zien we ook in de Heilige Schrift. Na de bij bel boeken Genesis tot en met Richteren komthet boekje Ruth. Dit is weer heel anders dan de vijf boeken van Mozes, Jozua en Richteren. Hier wordt een kleine familie roman voor onsopenge slagen, die ons het leven schil dert van een ge zin in de tijd vande richters. We worden meegenomen in het verdriet en in de vreugdevan dat ge zin. Het leest als een roman. Toch is dit boekje geen roman. Ook in dit bijbelboek gaat het om de heilsopenbaring van de levende God. Het gaat niet zo zeer om de mensen die we er in tegenkomen alswel om de God van die mensen. Het gaat uiteindelijk om de God vanIsra?l en Zijn genadig handelen.er allerlei geestelijke situaties in te lezen. Om te laten zien hoe Godwel met een mens bezig is, maar die mens nog niet door Christus Binnenwerk Ruth de Moabitische_Opmaak 1 15-04-13 14:13 Pagina 13 getrouwd is. Dan ligt het gevaar van vergeestelijken op de loer. De zesmaten gerst die Ruth mee naar huis krijgt voor Naomi zouden voor Naomi de volle zeker heid van het geloof betekenen. Verder zoudenwe in het leven van Ruth zien dat een mens eerst met een andere los-ser in aanraking moet komen. Die losser zou de wet zijn. De wet heefthet eerste recht, maar de wet kan niet lossen. Gelukkig ziet deze ervanaf en dan kan Boaz, oftewel Christus, komen. En Deze haalt er tienoudsten uit Bethlehem bij, die staan voor de tien geboden. Deze manier van uitleggen is stichtelijk, maar als we deze dingen er-achter moeten lezen, verbaast het mij dat de Heili ge Geest Zelf dezedingen niet gezegd heeft. Vergeestelijken is eigenlijk levensge vaarlijk. Daardoor gaan we een betekenis achter de betekenis zoeken en opdeze wijze verdampt de werke lijke betekenis die de auteur door de Heilige Geest bedoeld heeft. Die verdampt zo zeer dat Ruth, als ze inde kerk zou zitten, niet door zou hebben dat het om haar gaat. Wantze zit dan, met eerbied gezegd, ineens in een ander verhaal. Ze zounog denken dat het met haar niet goed zit, omdat zij dit allemaal nietbeleefd heeft. Er ligt een ander boekje Ruth op de preek stoel dan hetboekje dat de Geest aan Isra?l en de kerk schonk. Het boekje Ruth Wat wil de Heilige Geest dan met dit boekje zeggen? Dat de Hre geert, zelfs in de donkere tijd van de richters, en dat Hij Zijn welbe-hagen volvoert. Het boek begint met Elimelech. Die naam betekent?mijn God is Koning?. Aanvankelijk schijnt daar niets van te zien tezijn. Je zou je zelfs af kunnen vragen waar God in dit boekje is. Zijnleiding wordt niet expliciet benoemd, maar het boekje is er vol van. En dat blijkt glorieus helemaal aan het einde van het boekje, in 4:22:?en Isa? gewon David.? De Hzorgt voor de koning, voor de mannaar Zijn hart. Zo zorgt God voor Zijn volk. Dat is de geweldige bood-Isra?l heeft dit ook opgepikt. Weet je dat het boekje Ruth behoort totde vijf feest rollen van Isra?l? Voor elk van de feesten of gedenkdagen Binnenwerk Ruth de Moabitische_Opmaak 1 15-04-13 14:13 Pagina 14 heeft Isra?l een speciaal bij bel boek: Hooglied voor Pasen, Esther voorhet Purimfeest, Klaagliederen voor de ge denk dag van de val van detempel en de verwoesting van Jeruzalem, het boek Prediker voor het Loofhuttenfeest en Ruth voor het Pinksterfeest. ?Pinksteren? is een Grieks woord. De Bijbel spreekt over het feest derweken. Het weken feest is het oogstfeest. De priester bewoog dan debroden van de eerstelingen van de oogst voor het aangezicht van de. Met dit feest ging men graag naar de tempel. Toen de tempel verwoest werd, kon het feest der weken niet langernaar de eis van Gods wet gevierd wor den. De geestelijke leiders lietentoen hun oog vallen op dit kleine boekje. Ze her ken den in Naomi huneigen volk en in de omzwervingen van Naomi hun eigen ver strooiing onder de volkeren. Zij zagen in de eenzaamheid en deleegheid van Naomi de een zaamheid van het Joodse volk, maar zemerkten ook de trouw van de God van het verbond op. De losser aant in de uit zichtloosheid. En zo be-vat het boekje veel troost. Troost als we in onze ellende leren vanuit Gods trouw en barmhartigheid. Het Hebreeuwse woord is het sleutel- en kernwoord van dit boekje. Niemand weet trouwens wie dit boekje geschreven heeft, maar er isgeweest of het tot de canon behoort. Het heeft zichzelf door de HeiligeGeest gezag verschaft. Het bevat zo?n geweldige bood schap! Naomi als hoofdfiguur Nu nog iets over de naam. Er zijn twee bijbelboeken naar een vrouwgenoemd: Ruth en Esther. Het boekje Ruth had naar mijn meningeigenlijk ?Naomi? moeten heten. Niet Ruth, maar Naomi is de belang -rijkste figuur in dit boekje. Dat wordt op bijzondere wijze aangegeven1 Hebr.: 2 Hebr.: . Dit bijbelse sleutelwoord bevat loyaliteit, betrouwbaarheid, vriendelijkheid,barmhartigheid, medeleven en mededogen. is de loyaliteit die een verbond bevestigt en - Binnenwerk Ruth de Moabitische_Opmaak 1 15-04-13 14:13 Pagina 15 aan het begin en be vestigd aan het einde. Ga maar eens mee naar hetbegin. Hoe wordt Naomi aan geduid in 1:2? ?De naam van deze manwas Elimelech, de naam van zijn vrouw Naomi? (). Naomi is hierkeer vindt er plaats in vers 3? ?En Elimelech, de man van Naomi stierf.?Proef je het? Hier wordt Elimelech ?de man van?. Naomi wordt hoofd-figuur. En wat is aan het einde van het boekje Gods oplossing? Watzingen de vrouwen als Obed geboren is? Blader maar naar 4:14a: ? Toenzeiden de vrouwen tot Naomi: Geloofd zij de H, Die niet heeftnagelaten u heden een losser te geven.? En wat zeggen de buurvrou-wen in vers 17? Niet dat Elimelech een erfgenaam heeft gekregen enook niet Machlon, maar: ? Aan Naomi is een zoon geboren.? De lijn van het boekje is eigenlijk dat Naomi vol is weggegaan naar Moab om daar te leven, maar leeggeschud en getekend door de doodis teruggekeerd. Die dood wordt aan het ein de overwonnen door hetleven van Obed, en de leegheid wordt vervuld met een zoon. Deze uit-redding van de Hleidt twee generaties later naar David. Zo be-vestigt dit boekje dat de Hregeert over alle dingen en dat Hij datdoet door de schijnbaar gewone loop van het leven heen. Het boek jewaarin de dingen niet expliciet gezegd worden (er wordt bijvoorbeeldniet vermeld dat de Hniet wil dat ze wegtrekken naar Moab),blijkt nochtans vol te zijn van het regeren en reageren van de H Vragen1. Ben je het ermee eens dat we het boekje Ruth moeten lezen zoals de Heilige Geest het ons gegeven heeft? Wat is volgens jou de boodschap van dit boekje?2. Want vind jij van het vergeestelijken van een bijbeltekst? Wat is volgens jou het ver schil tussen bevindelijk preken en de bevinding Binnenwerk Ruth de Moabitische_Opmaak 1 15-04-13 14:13 Pagina 16