Samenleesbijbel

Inhoud Vooraf Speciaal voor jou Themapagina’s . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Het Oude Testament Kaarten bij het Oude Testament Themapagina’s: Om te beginnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Leviticus Deuteronomium Het eerste boek Samuel Het tweede boek Samuel Themapagina’s: Godsdienst in de Bijbel Het eerste boek Koningen Het tweede boek Koningen Het eerste boek Kronieken Het tweede boek Kronieken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Themapagina’s: De wereld van de Bijbel Spreuken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Prediker . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jeremia Klaagliederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Samenlees_book_010415. indb 3 12/05/15 14. 02 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Het Nieuwe Testament Kaarten bij het Nieuwe Testament . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Themapagina’s: Godsdienst in de Bijbel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Het evangelie volgens Matteüs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Het evangelie volgens Marcus Het evangelie volgens Lucas Het evangelie volgens Johannes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De eerste brief aan de christenen in Korinte . . . . . . . . . . . . . . . . . . De tweede brief aan de christenen in Korinte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De brief aan de christenen in Efeze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De brief aan de christenen in Kolosse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De eerste brief aan de christenen in Tessalonica De tweede brief aan de christenen in Tessalonica . . . . . . . . . . . . . De eerste brief aan Timoteüs De tweede brief aan Timoteüs De brief aan Titus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De brief aan de Hebreeën De brief van Jakobus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De eerste brief van Petrus De tweede brief van Petrus De tweede brief van Johannes De derde brief van Johannes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Themapagina’s: Samen geloven Verantwoording Toelichting op de Bijbel in Gewone Taal Overzicht van medewerkers Verantwoording van de illustraties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Woordenlijst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Samenlees_book_010415. indb 4 12/05/15 14. 02 Speciaal voor jou, een bijbel speciaal voor jou! De Bijbel is een boek vol verhalen over God, over mensen en over de wereld. Door deze verhalen kun je God steeds beter leren kennen. Maar een bijbel uit de kast pakken en zomaar ergens beginnen te lezen, dat doe je misschien niet zo gauw. Met de wordt het makkelijker om zelf in de Bijbel te lezen. En de naam van de het al: dit boek is speciaal gemaakt om er samen met je ouders, je broertjes of zusjes, of met anderen in te lezen. Stap voor stap staan drie verschillende routes die steeds iets uitdagender zijn. In de routes ga je stap voor stap langs bekende en minder bekende verhalen en teksten uit de Bijbel. Bij elk verhaal vind je deze extra’s:weetjes met achtergrondinformatievragen om samen over te pratenlandkaarten, foto’s of tekeningenbij sommige stappen hoort een lied Als je wilt weten welke verhalen er in de routes staan, kijk dan op bladzijde 10. Vaak hoort een aantal stappen uit een route bij elkaar. Bijvoorbeeld de verhalen over Abraham. Wil je weten hoe een stap precies in elkaar zit, kijk dan helemaal voor in de Als je meer wilt weten staan ook themapagina’s. Dat zijn pagina’s over speciale onderwerpen. Je krijgt daar nog meer informatie over de tijd van de Bijbel. Hoe leefden mensen toen? Hoe zag hun geloof eruit? Wat voor namen bestaan er eigenlijk voor God? En wat is de Bijbel voor boek? Er zijn ook themapagina’s over hoe je nu thuis Kerst, Pasen en Pinksteren kunt vieren, of hoe je kunt bidden. Op bladzijde 15 vind je een overzicht van alle themapagina’s. Samenlees_book_010415. indb 5 12/05/15 14. 02 Een bijbel om samen te lezen De Bijbel is een boek dat het waard is gelezen te worden, door jong en oud. Het is een boek vol prachtige verhalen. En het is een boek met een heel belangrijke plaats in het christelijke geloof. De Bijbel is hét boek waarin je God kunt leren kennen en waarin je kunt ontdek-ken wie Jezus Christus is. De Bijbel kan richting geven aan je leven, en je helpen in allerlei situaties. Daarom is het belangrijk om ook kinderen bekend te maken met de Bijbel. Het is waardevol om samen in de Bijbel te lezen, voor kinderen én voor volwassenen. Wie met kinderen de Bijbel opendoet, ontdekt nog veel meer dan wie alleen leest. Bovendien onder-steunt het samen in de Bijbel lezen de geloofsopvoeding van kinderen. De is gemaakt om daarbij te helpen. Om de weg te vinden in dit bijzondere boek, en het lezen eruit waardevol en leuk te maken. Waardevol en leuk voor je kind, maar ook voor jezelf! Wat maakt de Samenleesbijbel bijzonder? Bijbel in Gewone Taal: een bijbelvertaling in begrij-pelijk Nederlands. Drie routes leiden je door de Bijbel, langs bijbelteksten uit het Oude en Nieuwe Testament. De routes lopen op in moeilijkheidsgraad. De eerste route biedt met 50 verhalen een eerste kennismaking met de Bijbel. De tweede route bevat 125 bijbelteksten. De derde route bestaat uit 250 bijbelteksten en gaat in twee rondes door het Oude en het Nieuwe Testament heen. bevat de complete Bijbel: van Genesis tot en met Openbaring. Zo is er de mogelijkheid om ook de verhalen te lezen die niet in de routes voorkomen. De hele Bijbel is beschikbaar, zodat je alles erin kunt opzoeken. De verhalen aan het woord We laten de verhalen in de Bijbel voor zichzelf spreken. In de worden kinderen aangemoedigd om zelf na te denken en antwoord te geven op de vraag wie God is, of wat een bijbelverhaal te maken heeft met hun eigen leven. Om hen daarbij te helpen, wordt er heldere informatie gegeven over de context van het verhaal, en over de wereld en de cultuur van de bijbelse tijd. De gespreksvragen bij de verhalen zijn open geformu-leerd. En in de opdrachten ontdekken kinderen weer op een andere manier iets van de betekenis van het verhaal. is voor kinderen tussen de 8 en 12 jaar, en hun (groot)ouders of opvoeders. Kinderen gaan samen met hen stap voor stap door de Bijbel. Bijvoorbeeld na de maaltijd, of voor het slapengaan. Maar de is ook geschikt voor kinderen om zelf op ontdekkingstocht te gaan door de Bijbel. Kinderen worden zelf aangesproken in de extra informatie, de vragen en de opdrachten. Stap voor stap door een route staan 425 stappen, verdeeld over drie routes. De drie routes kunnen achter elkaar worden gevolgd, maar het is ook mogelijk een route los te volgen. Wanneer je één van de drie routes volgt, houd dan rekening met de leeftijd en het niveau van de kin-deren. Route 1 bestaat uit 50 stappen en bevat de bekendste verhalen. De gespreksvragen Samenlees_book_010415. indb 7 12/05/15 14. 02 zijn niet ingewikkeld. Route 2 bestaat uit 125 stappen, bevat ook bekende verhalen, maar is soms wat ingewikkelder. Route 3 bestaat uit 250 stappen en bevat ook minder bekende bijbelverhalen en heeft uitdagender thema’s en vragen. Vaak hoort een aantal stappen uit een route bij elkaar. Bijvoorbeeld de verhalen over Abraham in Route 1 Stap 1-8, Een route Wanneer je met een route aan de slag gaat, dan volg je die route stap voor stap. Dit betekent dat er regelmatig stukken bijbeltekst worden overgeslagen. Zo staat Route 1 Stap 46 in Marcus 6 en moet je voor Stap 47 doorbladeren naar Marcus 10. De bijbel-gedeelten tussen deze twee stappen hoef je niet te lezen. Soms wordt er in een route ook een uitstapje gemaakt naar een ander bijbelboek. Zo staat Route 3 Stap 98 in Han-delingen 15 en Stap 101 in Handelingen 16. Stap 99 en 100 kun je vinden in de brief aan de Galaten. Aan het einde van elke stap staat duidelijk op welke bladzijde de volgende Op bladzijde 10 staat een overzicht van de routes. Elke stap bevat een afgebakend stuk bijbeltekst en een aantal extra’s. Je kunt samen met de kinderen kiezen of je alles doet of niet. De keuze om bijvoorbeeld wel een weetje te lezen, maar geen opdracht te doen, kan verschillende redenen hebben. De volgende af-wegingen kunnen hierbij een rol spelen: Wat sluit aan bij de belevingswereld van het kind? Hoeveel tijd is er beschikbaar? Helemaal voor in de is een voorbeeldpagina te vinden. Op deze pagina kun je zien hoe een stap eruitziet en uit welke onderdelen een stap bestaat. De onderdelen staan ook beschre ven in de volgende tabel. Categorieën in de stappen

Themapagina's Verspreid in deze bijbel staan 32 themapagina’s. Op deze pagina’s wordt meer informatie gegeven over de tijd van de Bijbel en over hoe je thuis samen vorm kunt geven aan geloven. Bij sommige stappen wordt verwezen naar een themapagina. Daar vind je meer informatie over iets dat in de stap aan de orde komt. De themapagina’s zijn verdeeld in Om te beginnen: Hier vind je informatie over wat de Bijbel is, en waar je iets in de Bijbel kunt vinden. Bijvoorbeeld waar je een bijbeltekst kunt vinden over troost bij verdriet. Godsdienst in de Bijbel: Op de themapagina’s ‘Godsdienst in de Bijbel’ vind je informatie over het geloof van mensen in de tijd van de Bijbel. Bijvoorbeeld over engelen, verschil-lende namen voor Jezus, en het verschil tussen rein en onrein. De wereld van de Bijbel: Er zijn ook themapagina’s speciaal over de wereld en de cultuur van de bijbelse tijd. Er is bijvoorbeeld informatie te vinden over woningen, reizen en muziekinstrumenten. Samen geloven: Samen uit de Bijbel lezen hoort bij geloven. Maar er zijn ook andere manieren om thuis bezig te zijn met het geloof. Door bijvoorbeeld samen Kerst of Pinksteren te vieren. Of door samen te bidden. Deze themapagina’s helpen je om thuis samen te geloven. Op bladzijde 15 staat een overzicht van alle themapagina’s. In sommige stappen zijn kaarten opgenomen. Maar er staan ook vier grote overzichts-kaarten in de . Op deze kaarten is topografische informatie te vinden over Woordenlijst Achter in deze bijbel staat een woordenlijst. In deze lijst vind je bijbelse woorden met een uit-leg. Over sommige woorden wordt op een themapagina nog meer uitleg gegeven. In dat geval is er ook een verwijzing opgenomen naar de themapagina waar die informatie te vinden is. Toelichting op de Bijbel in Gewone Taal bevat de Bijbel in Gewone Taal. De Bijbel in Gewone Taal is een vertaling van de Bijbel die leesbaar en duidelijk is voor iedereen. Meer informatie over deze vertaling Samenlees_book_010415. indb 9 12/05/15 14. 03 10 De stappen

Wat is de Bijbel? thema De Bijbel is een bekend boek. Het is één van de meest gelezen boeken ter wereld. Er is geen ander boek dat zo vaak en in zo veel talen vertaald is. En voor veel mensen is de Bijbel het belangrijkste boek van alle boeken. In de Bijbel zijn mooie en bekende verhalen te vinden. Verhalen over Abraham, over David en Goliat, en natuurlijk over Jezus. Maar voor veel mensen zijn de mooie verhalen niet het belangrijkste. Voor hen is het belangrijk dat je God kunt leren kennen door in de Bijbel te lezen. Christenen noemen de Bijbel het Woord van God. Ze geloven dat God zelf spreekt door de schrijvers van de bijbelse teksten. Die schrijvers geven door wat God aan de mensen vertellen wil. Van Genesis tot Openbaring Het woord Bijbel komt van het Griekse woord , dat ‘boeken’ betekent. Een meervoud dus. De Bijbel is eigenlijk niet één boek, maar bestaat uit allerlei ver-schillende boeken. Je zou de Bijbel een De bijbelse boeken zijn niet allemaal in dezelfde tijd geschreven. Er zit bijna duizend jaar tussen het oudste en het nieuwste bijbelboek. De boeken van het Oude Testament zijn geschreven toen Jezus nog niet geboren was. De boeken van het Nieuwe Testament zijn geschreven tussen 50 en 150 na De boeken zijn ook erg verschillend. Sommige boeken zijn makkelijk om te le-zen, en andere moeilijk. Sommige boeken zijn een beetje saai, en andere juist heel De meeste boeken lees je vanaf bladzijde 1 tot aan de laatste bladzijde. Met de Bijbel is dat niet zo handig. Je kunt makkelijk verdwalen in de Bijbel. Met dit overzicht raak je de weg niet kwijt. Of gebruik de routes in deze Samenleesbijbel! Samenlees_book_010415. indb 20 12/05/15 14. 07 21 Wat is de Bijbel? Van Bijbel tot vers De bijbelboeken zijn verdeeld over twee delen. Het Oude Testament bevat de boeken die voor het grootste deel geschreven zijn in het Hebreeuws. Voor woord van God. Het heilige boek van christenen heeft een extra deel: het Nieuwe Testament. In het Nieuwe Testa-ment zijn boeken te vinden die zijn ge-schreven in het Grieks. Deze boeken zijn geschreven door de eerste christenen. De Bijbel bestaat uit 66 boeken. En die boeken bestaan uit verschillende hoofdstukken. Maar niet elk bijbelboek heeft evenveel hoofdstukken. De brief aan Filemon bestaat bijvoorbeeld uit één hoofdstuk, maar het boek Jesaja heeft wel 66 hoofdstukken! Elk hoofdstuk is opgedeeld in kleine stukjes. Die stukjes bestaan meestal uit een paar zinnen, die verzen’ genoemd worden. Sommige hoofdstukken hebben veel verzen (Lucas 1 bestaat uit tachtig verzen), en som-mige maar een paar. Deze indeling in hoofdstukken en verzen lijkt misschien ingewikkeld, maar je kunt zo makkelijk iets opzoeken in de Bijbel. staat: ‘Gen. 50:1’, dan zoek je in het boek Genesis, hoofdstuk 50, vers 1. Het aantal talen per werelddeel waarin de hele Bijbel vertaald is (geteld in 2013). Samenlees_book_010415. indb 21 12/05/15 14. 07 22 Waar kan ik iets lezen over ? thema Een verhaal over mensen die bang zijn, kun je lezen in Route 1 Stap 43, Marcus 4:35-41. Dat gaat over de leerlingen van Jezus die bang zijn voor de storm. bang bent, vind je in Route 3 Stap 61, ook al is er gevaar, ook al is het donker om mij heen. Want u bent bij mij, Heer. U beschermt me, u geeft mij moed. God zorgt voor de vogels. En jij bent voor hem nog belangrijker dan een vogel. God zorgt dus ook voor jou. Zorgen Een verhaal over iemand die bezorgd is, kun je lezen in Route 2 Stap 12, Genesis 28:10-22. Daar vraagt Jakob aan God om hem veilig thuis te brengen. zelf zorgen maakt, vind je in Route 3 Stap 69, Matteüs 6:26-27:‘Kijk eens naar de vogels in de lucht. Ze werken niet op het land en ze bewaren geen graan in een schuur. Jullie Vader in de hemel geeft ze te eten. En jullie zijn voor hem veel belangrijker dan de vogels. Maak je dus geen zor-gen. Dat heeft geen zin, je blijft er geen dag langer door leven. Maak jij ook wel eens muziek voor God? Blijdschap Een verhaal over iemand die blij is, kun je lezen in Route 2 Stap 78, Lucas 1:39-56. Maria zingt daar een lied omdat God haar heeft uitgekozen. blij bent, vind je in Route 1 Stap 37, ‘Zing voor hem! Zing voor hem en maak muziek. Speel op harpen en op uiten, speel op trommels en trompetten, Alles wat leeft, zing voor de Heer! Een verhaal over iemand die kwaad is, kun je lezen in Route 1 Stap 36, Jona 4:1-11. Daar is Jona boos op God. O M T E B EGI N N E N Samenlees_book_010415. indb 22 12/05/15 14. 08 23 Waar kan ik iets lezen over ? Moeite Een verhaal over iemand die het moei-lijk heeft, kun je lezen in Route 1 Stap 12, Genesis 39:1-23. Daar lees je hoe Jozef in de gevangenis komt. zelf moeilijk hebt, vind je in Route 3, Stap 199, Klaagliederen 3:21-24:‘Maar ik blijf vertrouwen, omdat ik weet: De Heer is goed voor zijn volk, we leven nog! Zijn trouw is groot. Hij zorgt voor ons, elke dag weer. De Heer is alles wat ik nodig heb, op hem vertrouw ik. Jaloezie Een verhaal over iemand die jaloers is, kun je lezen in Route 2 Stap 9, Gene-sis 25:19-34. Dat gaat over Esau die jaloers is op Jakob. jaloers bent, vind je in Route 3 Stap 117, ‘Wij hebben ons nieuwe leven aan de heilige Geest te danken. Laten we dus niet opscheppen over onszelf. Of elkaar jaloers maken door te zeggen hoe goed we zijn. Maar laten we leven zoals de Geest het wil. Verdriet Een verhaal over iemand die verdrietig is, kun je lezen in Route 2 Stap 49, 1 Samuel 1:1-11. Daar lees je dat Hanna verdrietig is omdat ze geen kinderen kan krijgen. Een tekst die je kunt lezen als je zelf verdrietig bent, vind je in Route 3 Stap 192, Prediker 3:4: Een tijd om verdriet te hebben, en een tijd om te dansen. Een verhaal over schuld kun je lezen in Route 3 Stap 217, Johannes 7:53-8:11. Jezus vraagt daar: ‘Wie heeft nog nooit iets verkeerds gedaan? ’schuldig voelt, vind je in Route 3 Stap 22, psalm 51:3-4:‘God, u bent goed, Uw liefde is groot. Vergeef me mijn zonden, neem mijn schuld weg, maak mij weer schoon. Verlegenheid Een verhaal over iemand die niet alleen op weg durft te gaan, kun je lezen in Route 1 Stap 25, Exodus 4:1-17. Daar durft te spreken. verlegen bent, vind je in Route 3 Stap 129, Jozua 1:9:‘Daarom zeg ik nog een keer: ‘Je moet sterk en dapper zijn. Je hoeft nergens bang voor te zijn. Want ik ben je God. Ik ben altijd bij je, waar je ook heen gaat. Hoe voel jij je vandaag? Samenlees_book_010415. indb 23 12/05/15 14. 08 Samenlees_book_010415. indb 24 12/05/15 14. 09 S A M E N LE E SB I J B E L Jozef en zijn broers Jakob houdt het meest van Jozef1-2 Nu volgt het verhaal over Jakob en zijn familie. Jakob was gaan wonen in het land Kanaän, net als zijn vader. Zijn zoon Jozef was zeventien jaar. Hij hielp vaak zijn broers als ze op de schapen van Rachel, en zijn broers waren zonen van Jakobs vrouwen Bilha en Zilpa. Als er slechte dingen over de broers gezegd werden, vertelde Jozef dat steeds door aan hun vader. dan van zijn andere zonen. Hij maakte voor hem een prachtige jas met allerlei De broers merkten wel dat hun vader het meest van Jozef hield. Daarom hadden ze een hekel aan Jozef. Ze praatten nooit met hem. Jozef heeft bijzondere dromen Op een keer had Jozef gedroomd. Hij vertelde de droom aan zijn broers. Toen Want Jozef zei: ‘Moet je horen wat ik gedroomd heb. We waren op het land aan het werk. We bonden het gemaaide koren bij elkaar in bossen. Opeens ging mijn bos koren rechtop staan. Toen kwamen jullie bossen koren om mij heen staan en ze maakten een diepe buiging voor mijn bos koren. 1 R O U T E 1 S T A P n dit verhaal heeft Jozef twee dromen. Later in zijn leven krijgt hij opnieuw met dromen te maken. In de Bijbel komt het vaak voor dat mensen dromen hebben. In die dromen laat God bijzonde-re dingen zien over de toekomst. Voor-beelden van andere mensen in de Bijbel die dromen krijgen, zijn Abraham, Daniël Dromen n de verhalen over Jozef kom je op al- Steeds speelt die jas een belangrijke rol. In dit eerste verhaal maakt Jakob een prachtige jas met allerlei mooie kleuren voor zijn zoon Jozef. Jakob geeft die jas om te laten zien hoeveel hij van Jozef houdt. loers op Jozef. En dat loopt niet goed af. De jas van Jozef (1) Prepublication_030315. indd 5 03/03/15 15. 59 SA M E N L E ES B IJ B E Ljij soms dat je koning wordt? Dat je over ons kunt regeren? Toen hij over die droom vertelde, kregen ze een nog veel Later kreeg Jozef weer een droom. Hij vertelde ook die droom aan zijn broers: ‘Ik droomde dat de zon, de maan en elf sterren een diepe buiging voor mij Jozef vertelde die droom ook aan zijn vader. Maar die zei boos: ‘ Wat is dat voor een droom! Je denkt toch niet dat je moeder, je broers en ik voor jou zullen buigen? Jozefs broers waren jaloers op hem. Zijn vader dacht nog vaak aan die Jozef gaat naar zijn broers Op een keer waren de broers van Jozef met de schapen en de geiten naar de 13-14 Toen zei Jakob tegen Jozef: ‘Je broers zijn met de kudde naar Sichem. Ga eens naar hen toe en Jozef is in zijn dromen de baas over zijn broers. Dat vinden zijn broers niet leuk. Hoe vind jij het als een ander de baas over jou wil zijn? En hoe voelt het als je zelf de baas bent? Daar kom je achter door de volgende opdracht te doen. Opdracht: Iedereen mag om de beurt drie minuten lang de baas spelen. Als je de baas bent, mag je de anderen opdrachten geven die zij moeten uitvoeren. Je kunt hen bijvoorbeeld je schoenen laten poetsen, drinken voor je laten halen, je nek laten masseren, enzovoort. Hoe vond je het als een ander de baas over jou was? Hoe vond je het om zelf de baas W IE IS D E B A A S? Hoe denken de broers over Jozef? Hoe vaak wordt daar iets over gezegd in de Bijbeltekst? Waarom hebben de broers een hekel aan Jozef? Noem drie dingen. Stel dat jij één van Jozefs broers was, wat zou jij dan van Jozef vinden? Waar-om? Denk je dat de dromen van Jozef zullen uitkomen? Waarom wel of niet? Op welke dingen van jouw broertje of zusje (of van een vriendje of vriendin-netje) ben jij wel eens jaloers? Jaloers Genesis 37:12-25 2 R O U T E 1 S T A P Prepublication_030315. indd 6 03/03/15 16. 00 SA M E N L E ES B IJ B E Lvraag hoe het met hen gaat. Kijk ook of het goed gaat met de dieren. En kom dat dan aan mij vertellen. ’ Jozef zei: ‘Dat is Jozef ging vanuit het dal bij Hebron Daar kwam hij in het veld een man tegen, die vroeg: ‘ Wie zoek je? ‘Ik zoek mijn broers, ’ zei Jozef. ‘Hebt kudde? De man zei: ‘Ze zijn hier alweer weg. Ze zeiden dat ze naar de stad Dotan Toen ging Jozef ook naar Dotan, en daar vond hij zijn broers. De broers gooien Jozef in een put De broers zagen Jozef al in de verte aankomen. Voordat hij bij hen was, Ze zeiden tegen elkaar: ‘Kijk, daar heb Kom, laten we hem vermoorden en in een put gooien. Dan zeggen we dat hij opgegeten is door een roofdier. Dan zullen we wel eens zien of zijn dromen uitkomen!’ D e put waar Jozef in gegooid werd, was een oude waterput die droog Soms zeg je wel eens dat iemand ‘in de put zit’. Dat betekent dat hij of zij erg verdrietig of bezorgd is. Misschien komt die uitdrukking wel uit dit verhaal! Put Lees vers 19 en 20 nog een keer goed door. Waarom willen de broers Jozef eigenlijk vermoorden? En denk je dat hun plan zal lukken? Waarom? Wat doet Ruben? Wat vind je daarvan? Hoe zou Jozef zich gevoeld hebben toen hij in de put zat? Stel je voor dat jij in een put gegooid zou worden, hoe zou jij je dan voelen? Als jij Jozef moed in zou kunnen spre-ken, wat zou je dan tegen hem zeggen? Jozef in de put Zet een emmer op tafel. Dat is de put. Schrijf allemaal iets op een briefje waarover je wel eens in de put zit. Gooi de briefjes in de emmer. Pak daarna allemaal een briefje uit de emmer (niet je eigen briefje). Schrijf op dat briefje iets om de ander moed in te spreken. Geef het briefje dan terug aan degene van wie het was. E E N P U T V O L B R IE F JES Prepublication_030315. indd 7 03/03/15 16. 00 SA M E N L E ES B IJ B E L21-22 Toen Ruben dat hoorde, zei hij: ‘Nee, laten we hem niet doodslaan. Een moord is niet nodig. Gooi hem in één van de putten hier in de woestijn, maar vermoord hem niet. ’ Ruben was van plan brengen naar zijn vader. 23-24 Toen Jozef bij zijn broers kwam, grepen ze hem vast. Ze trokken zijn hem in een put. Het was een waterput, maar er stond geen water in. De broers verkopen Jozefwaren op weg naar Egypte. Ze hadden kamelen bij zich met dure kruiden en geurige olie. Toen zei Juda tegen zijn broers:We kunnen Jozef wel vermoorden en alle sporen laten verdwijnen, maar wat hebben we daaraan? We kunnen hem beter verkopen aan die handelaars. Dan hoeven we hem niet te doden. Hij is toch onze eigen broer voorbijkwamen, trokken de broers Jozef uit de put. Ze verkochten hem voor 20 zilverstukken. De handelaars namen Toen Ruben later weer bij de put kwam, zag hij dat Jozef er niet meer was. Van verdriet scheurde hij zijn Hij liep naar zijn broers en riep: ‘De jongen is weg! Wat nu? Wat moet ik doen? Jakob heeft verdriet om zijn zoon Genesis 37:25-36 3 R O U T E 1 S T A P ls Jozef bij zijn broers komt, grij-meteen zijn mooie jas uit. Dan kan niemand meer zien dat Jozef het lieve-kunnen ze ook nog wel geld krijgen voor Zo zit Jozef even later in een koude, don-kere put, zonder zijn warme jas aan. De jas van Jozef (2) ls de broers Jozef als slaaf verkocht plan met zijn jas. Ze smeren er naar hun vader Jakob. Als Jakob de jas ziet, denkt hij dat Jozef door een wild dier is verscheurd. De jas van Jozef (3) Wat doen de broers met Jozef? Wat vind je daarvan? Heb jij wel eens iets heel gemeens gedaan tegen je broertje of zusje? Hoe voelde je je toen achteraf? Wat denkt Jakob dat er met Jozef is gebeurd? Wat vind je van zijn reactie? Hoe zou het nu verdergaan? Zouden de broers nu echt van Jozef af zijn? Waarom wel, of waarom niet? Jozef verkocht Prepublication_030315. indd 8 03/03/15 16. 00 SA M E N L E ES B IJ B E Lbrachten ze de jas naar hun vader. Ze zeiden: ‘Kijk eens wat we gevonden hebben. Is dit niet de jas van Jozef? het is de jas van Jozef! Hij is vast en zeker opgegeten door een roofdier. Hij is dood, Jozef is dood!’ Van verdriet scheurde Jakob zijn kleren. Hij deed rouwkleren aan en hij rouwde om zijn zoon, dagenlang. zijn zonen en dochters probeerden niet getroost worden. Hij zei: ‘Ik blijf verdrietig totdat ik Jozef terugzie in het land van de dood. ’ Zo veel verdriet had Jakob om zijn zoon. Jozef wordt naar Egypte gebracht Egypte. Daar verkochten ze hem aan Potifar. Die had de leiding over de lijfwacht van de farao. n de tijd van Jozef reisden er heel wat landen als Egypte, Mesopotamië (het gebied waar nu Irak ligt) en Klein-Azië (dat is nu Turkije) om daar handel te drijven. De handelaars verkochten ook mensen. Zij kwa-men als slaven in dienst van hun meester. Slaven werden in die tijd niet altijd slecht behandeld. In het huis waar ze werkten, een veilige plek om te wonen. Meer weten? In de Samenleesbijbel vind je straks de themapagina ‘Mannen, vrouwen en kinderen’. Handel Prepublication_030315. indd 9 03/03/15 16. 00 SA M E N L E ES B IJ B E L Psalm 150 Alles wat leeft, zing voor de Heer Zing voor God in zijn heilige tempel, zing voor hem in zijn hemels paleis. Zing voor hem, want hij doet wonderen. Zing voor hem, want groot is zijn macht. Klap in je handen en dans. Zing voor hem en maak muziek. Speel op harpen en op uiten, speel op trommels en trompetten, dank hem met alle instrumenten. Alles wat leeft, zing voor de Heer! Zet de plaatjes in de goede volgorde. lees je straks hoe het verdergaat met Jozef. HE T V E R H A A L V A N J O Z E F Oplossing:1. Jakob stuurt Jozef weg met eten; 4. Jozef is verdwaald; 7. Jozefs broers zien hem aankomen; 2. Jozef wordt in de put gegooid; 5. Er komen handelaars aan; 8. De broers verkopen Jozef; 3. Jozef wordt meegenomen; 6. Jozef komt aan in Egypte 1 3 4 5 6 7 8 2 Psalm 150 4 R O U T E 1 S T A P Prepublication_030315. indd 10 03/03/15 16. 00 SA M E N L E ES B IJ B E L Wat vind je van deze psalm? Wat voor gevoel krijg je erbij? Waarom zou dit de laatste psalm zijn, denk je? Welke dingen kun je volgens de psalm doen om God te danken? Doe jij dat ook wel eens op deze manier? Waarom wel, of waarom niet? Waarvoor zou je God kunnen danken? Kun jij iets verzinnen uit je eigen leven? God danken salmen zijn een soort liederen, want ze zijn geschreven om te zingen. Soms zijn ze bedoeld voor groepen, vrolijke en verdrietige. Eigenlijk is er voor ieder moment in het leven wel een psalm. Psalm 150, de laatste psalm van dit bijbelboek, is een heel vrolijke psalm. Meer weten? In de Samenleesbijbel vind je straks de themapagina ‘Muziek’. 150 psalmen alleluja is eigenlijk een Hebreeuws woord. Het bestaat uit de woorden oproep om vrolijk te zijn. En afkorting van Jahwe, de Hebreeuwse naam van God die vaak met Heer vertaald wordt. de Heer. Halleluja הָּיוּלְלַה Deze psalm noemt allemaal instru-menten. Maak je eigen trommel om muziek te maken voor God. Je hebt nodig:twee papieren bordenrijst of droge bonenverf Opdracht: Verf de onderkant van de borden in vrolijke kleuren, en laat ze drogen. Strooi op één bord wat rijst of bonen. Maak dan de twee borden aan elkaar vast met nietjes. Knip nog een paar linten af, en maak die vast aan je trommel. Nu kun je op de maat van de muziek tegen je trommel slaan. M A A K JE EIGE N T R OM M E L Prepublication_030315. indd 11 03/03/15 16. 00 SA M E N L E ES B IJ B E L De aarde was leeg en verlaten. Overal was water, en alles was donker. En er waaide een hevige wind over het water. De eerste dag Toen zei God: ‘Er moet licht komen. ’ het licht was. Hij scheidde het licht en het donker. Het licht noemde en het donker noemde hij ‘nacht’. Toen werd het avond en het werd ochtend. Dat was de eerste dag. De tweede daghet water een koepel komen om het water te verdelen. ’ God maakte de koepel. Zo verdeelde hij het water in tweeën: water boven de koepel en water onder de koepel. koepel noemde God ‘hemel’. 5 R O U T E 2 S T A P Prepublication_030315. indd 12 03/03/15 16. 00 SA M E N L E ES B IJ B E L Toen werd het avond en het werd ochtend. Dat was de tweede dag. De derde dag God zei: ‘Het water onder de hemel moet naar één plaats stromen. Dan komt er droge grond tevoorschijn. ’ de droge grond ‘land’, en het water noemde hij ‘zee. Toen werd het avond en het werd ochtend. Dat was de derde dag. De vierde dag God zei: ‘Er moeten lichten aan de hemel komen om verschil te maken tussen de da