Schaap met vijf poten

Johan het Lam: “Ik ben gewoon een schaap met vier poten” 13 november 2019 Door: Sophie van der Velden - Johan het Lam presenteerde op vrijdag 8 november zijn nieuwe boek ‘Het schaap met vijf poten’ in christelijke boekhandel Sjemen.  Hij is predikant in de Bethelkerk in Harderwijk en heeft te maken gekregen met een burn-out en dat is dan ook waar zijn boek over gaat. Vanaf kwart over tien stroomde de winkel langzaam vol met geïnteresseerden. Iedereen werd voorzien van koffie of thee en wat lekkers. Na een kort welkom namens de boekhandel begon Het Lam met zijn verhaal. “Ik heb dit boek een hele tijd nadat het allemaal alweer voorbij was, geschreven. Ik had altijd aantekeningen gemaakt, maar die had ik allemaal verbrand, omdat ik het achter me wilde laten. Na een interview 4 jaar geleden kreeg ik zo veel reacties, dat ik me bedacht dat ik ook andere mensen kan helpen. Toen ben ik begonnen met schrijven. Onze dochters besloten mij te helpen. De ene is huisarts en de andere is psycholoog. Die hebben geprobeerd bij al mijn ingewikkelde getob toch nog een beetje zinnige dingen te schrijven. En zo hebben we dat met z’n drieën gedaan. Het schaap met vijf poten betekent dat je heel veel dingen kan en wil doen. Ik dacht dat ik zo’n vijfpotig schaap was, maar kwam er door mijn burn-out achter dat ik er maar gewoon vier heb.”  Het Lam besprak twee stellingen, waarvan de eerste was: niemand hoeft een burn-out te krijgen. De meningen waren enigszins verdeeld. De tweede stelling was: iedereen kan een burn-out krijgen. Na wat discussie zei Het Lam hier het volgende over: “gisteravond zei een oud-predikant nog tegen mij: ‘Ik denk niet dat ik het kan krijgen’. Ik las zo’n 12 jaar geleden het boek van Adriaan Verbree, Eclipse, die ook schreef over zijn burn-out. Ik dacht toen: dat zal mij niet overkomen.” Na de stellingen vervolgt de predikant zijn verhaal over het boek. “Ik heb gemerkt dat er heel veel mensen onderuitgaan. Eén op de zeven studenten heb ik gehoord. Dat zijn jonge mensen, dus het wordt alleen maar erger. Van de week sprak ik met de mevrouw die alle gestrande dominees weer aan de gang probeert te krijgen en die vertelde mij hoeveel jonge dominees een burn-out krijgen, dus het probleem is nog niet voorbij. Vandaar dat ik toch heb geprobeerd samen met mijn dochters dit op te schrijven. In de hoop een klein beetje steun te bieden en een baken in zee te zijn, zodat mensen er niet in terecht komen.” “De boodschap die ik vandaag wil meegeven is dat ik denk dat we te veel moeten. Maar dat klinkt wel alsof het je door de omgeving wordt aangedaan. Wij denken ook wel vaak dat het ons allemaal overkomt. Misschien kan ik dus beter zeggen dat we denken dat we te veel moeten. We denken aan allerlei verwachtingen te moeten voldoen. Maar zelfs dan overkomt het ons nog. Dus misschien moet ik zeggen: we willen te veel. Ik kom elk jaar een paar keer in Servië en daar komt een burn-out helemaal niet zo veel voor. Ze moeten hard werken en hebben problemen, maar burn-out, dat hoor ik daar niet. Jezus zegt: als je vermoeid en belast bent, kom dan bij mij. Ik heb daar heel lang mee gezeten. Want U zegt dat wij alles voor U moeten geven. Maar Hij zegt dat het niet zo in elkaar zit. Je moet wel bereid zijn alles te geven, maar als je Hem volgt en naar Hem luistert zal het niet te veel zijn. Mijn rust is bij Jezus. Mijn boodschap is dat niemand een burn-out hoeft te krijgen, als je rust bij Jezus.” Deel dit artikel

Als je wat in de tuin deed, mocht niemand je zien Dominee Johan het Lam kreeg een burn-out. Zijn vrouw zag het al jaren aankomen. Hij schreef er samen met zijn twee dochters - huisarts en psycholoog - een boek over: Schaap met vijf poten  .  Wim Houtman 26 december 2019, 20:00  Dominee Johan het Lam samen met zijn vrouw Tineke (midden) en dochter Machteld. ( beeld Dick Vos) Op een dag in 2010 gaat dominee Johan het Lam onderuit. Het was, zegt hijzelf achteraf, als met een auto die in het zicht van de file nog wel afremt - hij deed wat minder bezoeken en sloeg een preekbeurt soms af. Maar het was te laat; hij reed al die tijd veel te hard en knalt er vol bovenop. Hij ligt nachten wakker; hij voelt zich gespannen en bang, onrustig en prikkelbaar. De huisarts zegt dat hij al zijn werk moet neerleggen, eerst maar eens voor een week. Hij voelt zich een loser. Preken houdt hij nog een paar weken vol, maar op een zondagochtend moet zijn vrouw een naburige gemeente opbellen: de dominee komt niet. Over het jaar dat hij burn-out was, schreef Johan het Lam een boekje: Schaa.. Meld u aan voor onze nieuwsbrief en lees dit artikel gratis Bij het aanmelden gaat u akkoord met onze privacyverklaring en de algemene voorwaarden . Deel dit bericht: MEEST GELEZEN De livestream van de Russisch-Orthodoxe Kerk in Amsterdam: Afraffelen kennen ze hier niet Joop zou de zaag in het hek zetten GGD: Corona-uitbraak onder Rotterdamse studenten alarmerend Een stadsegel laat zich zijn geheimen niet snel ontfutselen Kerknieuws maandag 27 juli 2020 Iedereen moet doordrongen zijn van een nieuwe start, als overheid die er voor de burgers wil zijn In de automatisering heb ik altijd geleerd dat je niet te veel dingen in één keer moet willen veranderen Erdogan nodigt verdrietige paus uit voor ingebruikname Hagia Sophia als moskee Dilan Yesilgöz: ‘Je moet altijd je mond opentrekken als je dingen ziet die niet deugen’ Geloof ACHTERGROND De livestream van de Russisch-Orthodoxe Kerk in Amsterdam: Afraffelen kennen ze hier niet Naar de kerk gaan is door corona nog altijd lastig. Maar gelukkig zijn er veel zondagse livestreams. Kerken doen hiermee de laatste tijd veel nieuwe ervaringen .. NIEUWS Kerknieuws maandag 27 juli 2020 Het dagelijkse overzicht van dominees die een beroep hebben gekregen, intrede doen of afscheid nemen van hun plaatselijke gemeente.                           NIEUWS Niet alle kerken laten toeristen toe UtrechtDoor de coronacrisis weigeren sommige kerken toeristen. De Gereformeerde Gemeenten benadrukken dat kerkdiensten voor eigen gemeenteleden zijn bedoeld.. ACHTERGROND Toeristen soms niet welkom bij kerkdiensten in coronatijd. ‘Wie het eerst komt, het eerst maalt’ Kerken in Nederland gaan verschillend om met toeristen in deze coronatijd. Waar sommige gemeenten voor het eerst speciaal diensten houden voor vakantiegasten, g.. NIEUWS Veel onbegrip over opheffen kerkkoor Sheffield Het kerkkoor van de kathedraal van Sheffield in het Verenigd Koninkrijk houdt op te bestaan. Er komt een nieuw muziekteam om beter aan te sluiten bij de diversi.. ACHTERGROND Gods stem: ‘God gebruikt verdriet ten goede, daar ben ik nu overtuigd van’ Hoe herken je Gods stem in je leven? Die vraag houdt christenen al eeuwenlang bezig. Deze zomer een serie over gelovig luisteren. Vandaag: Jo-Anne Blindelings (.. COLUMN Kerkelijke lidmaten zijn stijf en stram geworden door al dat gedwongen stil zitten Terwijl overal in Nederland winkelstraten, terrassen en stranden volstroomden, leken de kerken niet vermaand te hoeven worden om het voorzichtig aan te blijven .. COLUMN Column: Een preek gaat ook om de vorm. Het is niet of-of, maar en-en ‘Wat heb ik genoten van de manier waarop jij je preek presenteert. Ik kan wel zien dat dit je vak is!’ ‘Het gáát om de inhoud, hè!’ antwoord ik Arie, de ouderli.. ACHTERGROND Een vast ‘bijbelmoment’ houden zonder dagelijkse routine voor veel mensen lastig Het dagelijks bijbellezen in Amerika nam af tijdens de coronacrisis. In Nederland steeg het online bijbellezen juist. Maar de routine ontbrak. ‘Die auto- of tre.. meer ‘Geloof’ advertentie LAATSTE NIEUWS MEEST GELEZEN 15:26 België perkt sociale contacten weer in   15:17 Picasso's verwijderd na beschadiging door Breivik   15:05 Blokker-eigenaar gaat HEMA niet overnemen   15:01 Veel meer mensen laten zich testen op corona   15:00 Commissie: milieuplannen luchtvaart niet concreet genoeg   14:49 ‘Britten eten meer en bewegen minder sinds lockdown’   14:33 Amsterdam maakt meer ruimte op straat vanwege coronavirus   14:15 Hasbro verkoopt meer bordspelletjes en klei tijdens coronacrisis   13:52 Politie Antwerpen sluit 34 horecazaken   Erdogan nodigt verdrietige paus uit voor ingebruikname Hagia Sophia als moskee Dilan Yesilgöz: ‘Je moet altijd je mond opentrekken als je dingen ziet die niet deugen’ Waarom zou een boer zijn koeien mishandelen? 39-jarige miljonair Gemma McGough pleit voor hogere belastingen voor de rijken Nieuwe boerenpartij: Met onze campagne lukken vijf à zes zetels sowieso Waarom zou je naar de kerk gaan, als tijdens de coronacrisis blijkt dat je ook op je eigen bank kunt geloven? Toeristen soms niet welkom bij kerkdiensten in coronatijd. ‘Wie het eerst komt, het eerst maalt’ Wakker worden. Voorzichtig blijven. Het is nog (lang) niet voorbij Israëlische coalitie wankelt door conflict over ‘homogenezing’ INLOGGEN doorgaan met Facebook of log in met je e-mailadres maak een account aan Deze website gebruikt cookies Wij gebruiken cookies om het gebruik van de website te analyseren en om het mogelijk te maken content via social media te bekijken. Cookies van onszelf en van derden kunnen worden gebruikt om advertenties te tonen die aansluiten op uw interesses. Deze cookies kunt u weigeren via de knop Cookie-instellingen aanpassen meer informatie Cookie instellingen Functionele cookies: Deze cookies zijn nodig om ervoor te zorgen dat de website naar behoren werkt. Analytische cookies: Cookies om onze website zo goed mogelijk aan te laten sluiten op de wensen van onze gebruikers. Sociale media cookies: Cookies om gedeelde content van sociale media te kunnen tonen. Advertentiecookies: Cookies om u relevante advertenties te tonen. Marketingcookies: Cookies om onze website zo goed mogelijk aan te laten sluiten op de wensen van onze gebruikers.  Cookie-instellingen aanpassen  Gebruik standaardinstellingen Akkoord Akkoord en opslaan Onze privacy statement kunt u hier lezen.

Michiel Bakker 27-12-2019 Boeken Michiel Bakker 27-12-2019 Boeken Ds. Johan het Lam uit Harderwijk schreef een boek over zijn burn-out. „De eerste stap was het ergst: aan de kerkenraad en anderen kenbaar maken dat het niet meer ging”, zegt zijn vrouw, Tineke. beeld André Dorst 2 Ds. Johan het Lam uit Harderwijk schreef een boek over zijn burn-out. „De eerste stap was het ergst: aan de kerkenraad en anderen kenbaar maken dat het niet meer ging”, zegt zijn vrouw, Tineke. beeld André Dorst Hij had zijn werk grotendeels neergelegd, maar preken deed ds. Johan het Lam nog wel. Totdat hij na een slapeloze nacht niet meer in staat was op zondagochtend een dienst te leiden. „Dat was een dieptepunt. Ik dacht: nu kan ik dat óók al niet meer.” Inmiddels is zijn burn-out verleden tijd en legde hij zijn ervaringen vast in het boek ”Schaap met vijf poten”. In twee dagen tijd staan er drie pastorale bezoeken in zijn agenda bij gemeenteleden die burn-out zijn. Jong en oud heeft ermee te maken, merkt ds. Het Lam (63), predikant van de hervormde gemeente (Bethelkerk) in Harderwijk. Zelf zat hij van september 2010 tot januari 2011 noodgedwongen thuis. In de pastorie naast de kerk vertelt hij, soms aangevuld door zijn vrouw Tineke (64), over die periode en de lessen die hij leerde.Waren er voor uw burn-out signalen dat u in de gevarenzone zat? „Een jaar of drie eerder was ik bij de huisarts geweest met onder meer een hoge bloeddruk. Hij adviseerde me twee dagdelen per dag te gaan werken. Dat was voor mij net vakantie, want ik werkte altijd drie dagdelen. Na een maand voelde ik me weer oké. De huisarts zei: „Ik stel voor dat je voortaan zo doorgaat.” Ik reageerde verbluft: „Je kunt niet een gemeente dienen in twee dagdelen per dag, dat is onmogelijk.” Dat vond ik oprecht. Ik ging dus weer aan de slag zoals voorheen, maar uiteindelijk liep het fout. Als ik naar de huisarts had geluisterd, was dat waarschijnlijk niet gebeurd.”Wat was het moeilijkste in de periode van burn-out? „De onmacht, het gevoel dat er zo veel te doen is en dat je het niet kunt. Een gevoel van afgaan ook. En daarbij –in het begin– de gedachte dat het nooit meer goed zou komen.” Tineke: „De eerste stap was het ergst: aan de kerkenraad en anderen kenbaar maken dat het niet meer ging. Daarom bleef je er zo lang tegenaan hikken.”Johan: „De dokter zei: „Neem een week om het tot je door te laten dringen en het met mensen in je omgeving te delen.” Dat was, moeilijk, ja. Het kwartje moest vallen. Ik heb nog drie weken gepreekt. Toen ging ook dat niet meer. Tineke moest op zondagochtend de gemeente waar ik zou voorgaan afbellen. Dat was een dieptepunt. Ik dacht: nu kan ik dat óók al niet meer.”Welke impact had de burn-out op uw huwelijk en gezin? „Tineke heeft er een behoorlijke prijs voor betaald. Ik zat op de bank en kon niets doen. Even samen weg, leuke dingen doen, ergens op bezoek gaan: dat ging allemaal niet. De kinderen merkten het ook. Als ze kwamen, moesten de kleinkinderen op hun tenen lopen. En van tijd tot tijd trok ik me terug.”Tineke: „Ik moest op den duur leren weer m’n eigen gang te gaan en beseffen: als hij op de bank zit, gaat er niets mis; hij heeft het niet aan z’n hart. Ik kon heel lang geven, maar als mantelzorger merkte ik dat ik ook iemand nodig had bij wie ik even kon zuchten en zeggen wat ik lastig vond. „Lig je nu alwéér te slapen?” dacht ik weleens.”Johan: „Dan ontstaat er ergernis en is het inderdaad van belang dat je je hart kunt luchten. Intussen gaf je me ook hoop. Je bedacht wat we samen konden doen: leuke, kleine activiteiten die te behappen waren.”U had gesprekken met een psycholoog en een predikantenbegeleider. Wat leerde u daarvan? „Door de gesprekken met de psycholoog ging ik begrijpen waarom ik zo hard werkte, waar dat vandaan kwam. Waarom heb je zo’n groot verantwoordelijkheidsgevoel? Dat heeft onder meer te maken met zaken uit je jeugd.Gideon van Dam, predikantenbegeleider van de Protestantse Kerk in Nederland, bepaalde me bij het kind-zijn van God. Hij gaf me de opdracht twee weken lang elke dag Psalm 131 te lezen. Daarin staat onder meer: „Mijn ziel is als een gespeend kind in mij.” Ik moest leren alles –ook de gemeente en de nood van de mensen– bij God neer te leggen en los te laten.” U schrijft dat hoogmoed in uw harde werken een rol speelde. Wat deed die ontdekking met u? „Ik probeer oprecht de Heere God te dienen en ben bewogen met mensen. Maar als je bijvoorbeeld te horen krijgt dat het zo fijn is dat je veel bezoeken aflegt en dat gemeenteleden daar iets aan hebben, dan doet dat ook iets met je. Op een gegeven moment kreeg ik door dat er in mijn ijver iets zat van goed gevonden willen worden. Dat is hoogmoed. Het was niet leuk om dat te ontdekken, maar wel goed. Ik moet elke keer weer beseffen dat waardering van mensen niet mijn drive is, de hoogmoed ontmaskeren.”In hoeverre vult u het predikantschap nu anders in dan voorheen? „Ik heb goed gecommuniceerd met de kerkenraad en de gemeente wat ik wel en niet doe, vooral als het gaat om m’n pastorale taken. Daardoor zijn de verwachtingen nu minder hoog. Ouderlingen leggen een heleboel bezoeken af, ik hoef een week later niet ook op al die adressen te komen. Tegenwoordig kies ik zorgvuldiger waar ik wel en niet naartoe ga. Vergelijk het met druppelirrigatie in Israël: ik heb minder water te besteden, maar probeer het gerichter op de goede plek te brengen.”Hoe maakt u daarin keuzes? „Als ik door de wijk fiets, zie ik daklozen en vluchtelingen lopen, maar ook gemeenteleden en wijkbewoners die geen lid van de kerk zijn. Soms denk ik: die kijkt niet zo gelukkig, volgens mij gaat het niet zo goed. Zulke signalen komen de hele tijd binnen en daar lijd ik nog steeds een beetje aan. Maar ik kan er niet voor iedereen zijn. Er zijn bij wijze van spreken honderd goede dingen die je kunt doen: bezoeken afleggen, lezingen geven, preken. Maar dat wil niet zeggen dat God dat allemaal van mij vraagt. Ik ben meer gaan bidden om wijsheid: wat moet ik doen, wat moet ik niet doen? Mijn ervaring is dat dit dan ook duidelijk wordt. Dat heeft te maken met de leiding van de Heilige Geest.Ik zag, na mijn burn-out, een keer iemand huilen in de kerk. Direct na de dienst dacht ik: hup, ik moet erheen. Onderweg vroeg ik me af: is dit nu echt wat God van mij vraagt? Ik heb me omgedraaid en ben teruggefietst naar huis. De volgende ochtend stond die persoon zelf bij mij op de stoep. Toen dacht ik: dit is de goede tijd.”Tineke: „Je gaat ook minder uit preken. Op zondag gewoon in de kerk zitten, dat vond je in het begin lastig.”Johan: „Ja, ik preek minder vaak elders en ga ook minder ver weg. Waarom zouden we als predikanten elk moment van de zondag moeten preken? Is het omdat we zo’n liefde voor God hebben, zo’n drang om het Evangelie uit te dragen, of zit er nog iets anders bij? Er zijn predikanten die op 2 januari zeggen: Om zo en zo laat zat mijn preekrooster voor het jaar daarop vol. Is dat puur dankbaarheid of zit daar ook iets in van tevredenheid en zelf graag op bepaalde plekken willen voorgaan? Als je beurten openlaat, heb je ruimte om halverwege het jaar naar een gemeente te gaan waar je misschien niet graag wilt zijn, maar juist dan nodig bent.”Is er een Bijbelgedeelte dat voor u een bijzondere betekenis kreeg?„Ik denk onder meer aan het woord van de Heere Jezus: „Kom tot Mij, allen die vermoeid en belast zijn, en Ik zal u rust geven.” Daarna volgt niet: Voortaan rust je maar. Jezus zegt: „Mijn juk is zacht en Mijn last is licht.” Je draagt wel een juk, maar het zal niet te zwaar zijn.”Predikant schrijft columns over ziekteperiodeNa een zomervakantie in de bergen lukt het ds. J. het Lam niet meer zijn werk in de gemeente op te pakken. Hij krijgt last van een enorme druk op zijn hoofd, is angstig en slaapt slecht. Al snel blijkt dat hij burn-out is. De hervormde predikant schreef er een boek over: ”Schaap met vijf poten. Ervaringen van een dominee met een burn-out”. In de vorm van veertig columns, met titels als ”Bijbels in mijn kruiwagen”, ”Pastor in de modder”, ”Piekerkwartier” en ”Reservedominee” blikt hij terug op zijn ziekteperiode. Na elke column volgt een korte reflectie van een van zijn twee dochters, vanuit hun professie als respectievelijk huisarts en gz-psycholoog. Het boek sluit af met de opzet van twee thema-avonden die een kerk kan organiseren over burn-out. De eerste staat in het teken van voorkomen. Op de tweede avond staat ”herkenning en bemoediging voor mensen die in een burn-out zijn geraakt” centraal. „Geveld, gevloerd, ontluisterd”„Een eindeloze nacht is het. Wakker, wakker, wakker. Mijn enige troost is mijn puzzelboekje met doorlopers. (...) In het grauwe morgenlicht van deze nieuwe oktoberdag is er, naast het licht boven het bed, nog een ander houvast: God is hier ook. (...) Ik zal Hem vertrouwen. (...)Als ik later die dag door het Harderwijkse bos dwaal, zie ik mezelf opeens liggen. Een omgevallen boom. Daar ligt hij, geveld, gevloerd, ontluisterd. Ik sta letterlijk stil en kijk ademloos naar die boom die daar ligt. (...)Dan herinner ik me de belofte die ik vroeg in de morgen heb gedaan: ik zal U vertrouwen. Met mijn zakmes begin ik in de dikke boombast te snijden, ik ga er helemaal in op. Er ontstaat een grote A. De A van Amen. De datum kerf ik ernaast. Het is een gelofte aan God: Amen, ik zal U vertrouwen.”Uit: ”Schaap met vijf poten”.BoekgegevensSchaap met vijf poten. Ervaringen van een dominee met een burn-out, Johan het Lam; uitg. Plateau; 133 blz.; € 15,99 Meest gelezen Prop. Van Wingerden neemt beroep aan naar oggiN Lienden Proponent A. J. van Wingerden. beeld André Dorst „China richt pijlen op kind van christen” Kerkdienst in coronatijd in China. beeld AFP Politie onderzoekt vier auto’s na dood meisje uit Marken Marken. beeld ANP Dr. Visser ziet niets van Gorcumse demonstratie Grote Kerk Gorinchem. beeld RD, Henk Visscher Meest gelezen Prop. Van Wingerden neemt beroep aan naar oggiN Lienden Proponent A. J. van Wingerden. beeld André Dorst „China richt pijlen op kind van christen” Kerkdienst in coronatijd in China. beeld AFP Politie onderzoekt vier auto’s na dood meisje uit Marken Marken. beeld ANP Dr. Visser ziet niets van Gorcumse demonstratie Grote Kerk Gorinchem. beeld RD, Henk Visscher Verstuur dit artikel naar: Bent u abonnee? Log dan in om de e-paper te kunnen lezen. Inloggen Bent u geen abonnee? Kies hier uw abonnement. Abonneren

Trouw.nl en krant.nl maken deel uit van DPG Media. Onze sites gebruiken cookies en vergelijkbare technologieën (cookies) onder andere om u een optimale gebruikerservaring te bieden. Ook kunnen we hierdoor het gedrag van bezoekers vastleggen en analyseren en daardoor onze website verbeteren. Cookies van onszelf en van derden kunnen worden gebruikt om advertenties te tonen en artikelen aan te bevelen op de websites en apps van DPG Media die aansluiten op uw interesses. Ook derden kunnen uw internetgedrag volgen. Cookies kunnen gebruikt worden om op sites van derden relevante advertenties te tonen. Cookies van derde partijen maken daarnaast mogelijk dat u informatie kunt delen via social media zoals Twitter en Facebook. Meer informatie hierover vindt u in ons cookie-statement. Trouw.nl deelt de informatie die zij verkrijgt middels het gebruik van cookies en vergelijkbare technieken, waaronder ook persoonsgegevens, in een samenwerkingsverband genaamd NLProfiel met Sanoma, DPG Media, Telegraaf Media Groep en RTL Nederland, om gezamenlijke groepsprofielen op te stellen. Door op 'Ja, ik accepteer cookies' te klikken, gaat u akkoord met de verstrekking van uw (persoons)gegevens aan Sanoma en Telegraaf Media Groep voor de totstandkoming van de gezamenlijke groepsprofielen. De serviceafdeling is te bereiken op telefoonnummer 088-0561588. De servicepagina kunt u hier vinden. Klik hier om direct de digitale krant te lezen. De instellingen van uw browser of toestel laten niet toe dat cookies worden opgeslagen. Deze instelling hindert de werking van deze website.Gelieve deze instelling te wijzigen alvorens verder te gaan. Probeer opnieuw