Inhoud Voorwoord Inleiding deel 1 SchrIjftechnIeken 1. Aanvulzin 2. Aanvulzin 3 x 3. Sprinten 4. Lijstje 5. Woordgedicht 6. Elfje 7. Rondeel 8. Herhaalgedicht 9. Aanvulgedicht 10. Cluster 11. Raster 12. Dagboekfragment 13. Brief 14. Dialoog 15. Gebed deel 2 Zelf aan de Slag Rechters 4:1-24 2 Samuel 11 Sefanja 3:14-20 Johannes 5:1-18 Galaten 2:15-21 1 Tessalonicenzen 4 Extra oefeningen Over de auteur 05 06 10 14 17 21 25 29 33 37 41 44 47 51 56 60 66 72 76 80 84 88 91 94 96
Voorwoord Ik vind bijbellezen vaak lastig. Ik begrijp niet altijd goed wat ik lees, omdat de tekst soms moeilijk geschreven is. Of ik vraag me af waar- om bepaalde dingen in de Bijbel staan. En eerlijk gezegd heb ik er soms ook gewoon even geen zin in. Maar sinds ik tijdens het bijbellezen ben gaan schrijven, ontdek ik prachtige dingen in de Bijbel. Teksten gaan voor me leven. Ik onthoud beter wat ik lees. Bijbellezen is nu veel leuker, ook al krijg ik nog steeds niet op iedere vraag een antwoord. Met dit boek 1 wil ik je inspireren om al schrijvend te ontdekken wat de Bijbel je te zeggen heeft. Ik hoop dat Start to write je helpt om met plezier je bijbel te pakken en dat je, net als ik, geniet van je tijd met God. 4 1 Bij het schrijven van dit boek ben ik uitgegaan van de schrijftechnieken die Christine de Vries uit- legt tijdens haar workshops en in haar boek ‘Dagboek als spiegel‘ (A3 Boeken, 2007). Deze schrijftech- nieken gebruik ik op zo’n manier dat je ze kunt toepassen in je stille tijd en bij het lezen van de Bijbel.
5 InleIdIng In Start to write leer je allerlei schrijftechnieken te gebruiken bij het lezen van de Bijbel. In het eerste deel vind je uitleg van de diverse technieken. Wat is hun doel en hoe pas je ze toe? Bij iedere techniek worden een voorbeeld en een aantal oefeningen gegeven die je helpen om handig- heid te krijgen in het gebruik ervan. Het tweede deel bestaat uit een aantal bijbelgedeelten met schrijf- opdrachten. Het laat je zien hoe je zelf de schrijftechnieken kunt toepas- sen als je in de Bijbel leest. De bijbelteksten in dit boek zijn ontleend aan de Nieuwe Bijbelvertaling, maar je kunt natuurlijk iedere bijbelvertaling gebruiken. Kies de vertaling die jij prettig vindt, al raad ik je aan om ook eens een andere te proberen. In dit boek is het schrijven geen doel op zich, maar een middel om te ontdekken wat er in de Bijbel staat en wat dat voor jou kan beteke- nen. Je hoeft dus helemaal geen schrijfkwaliteiten te hebben om hier- mee aan de slag te gaan! Laat los dat je mooie of foutloze teksten moet formuleren. Eigenlijk denk je gewoon al schrijvend na. Meestal doe je dat in je hoofd, maar met deze schrijftechnieken doe je dat op papier. Start to write biedt een manier om de Bijbel bewuster te lezen en in- tensiever met de tekst om te gaan. Het is geen theologisch werk of een methode om de Bijbel uit te leggen, maar een wijze van bijbellezen waarbij je kunt ervaren dat de Bijbel dichterbij komt en de tekst meer voor je gaat leven. Soms kan het zelfs voelen alsof God je in het schrijven
6 iets duidelijk wil maken. Bid daarom voordat je begint aan je bijbelstudie of God erbij wil zijn en je gedachten en pen wil leiden. Samen schrijven Schrijven kun je ook samen doen. Door dit boek heen vind je verschillen- de ‘samenschrijftips’, bijvoorbeeld voor je gespreks- of bijbelstudiegroep. Laat iemand uit de groep de schrijfopdrachten voorbereiden. Wanneer jullie bij elkaar komen, begin dan met schrijven. Wanneer je direct in gesprek gaat over een vraag, wordt de richting van het gesprek vaak be- paald door de mensen die hun gedachten wat sneller helder hebben en makkelijk praten. Door een bijbelstudie met schrijfopdrachten te begin- nen, krijgt iedereen de kans eerst zijn of haar eigen gedachten bij een vraag te ontdekken. Na het schrijven kun je de teksten aan elkaar voorlezen. Daarbij kun je ervoor kiezen om alleen naar elkaar te luisteren en niet over de teksten met elkaar in gesprek te gaan. Dat is een bijzondere ervaring: wanneer je voorleest, beperk je je tot het voorlezen van wat je hebt opgeschreven en wanneer je luistert, luister je ook echt en stel je geen vragen. Het is een oefening in het loslaten van je oordeel, zowel over je eigen tekst als over die van de ander. Het geeft je ruimte om op te schrijven wat je denkt, omdat een ander je daar niet over gaat bevragen. En het geeft het gevoel dat je van hart tot hart met elkaar spreekt, en dat terwijl je alleen maar samen schrijft!
7 Wanneer je schrijvend je gedachten ontdekt, kunnen er heel persoon- lijke dingen op papier verschijnen. Soms zo persoonlijk dat iemand dat liever niet deelt in de groep. Laat daar ruimte voor en maak er afspraken over voordat je samen gaat schrijven. Men kan dat bij- voorbeeld aangeven door ‘ik pas’ te zeggen. Daar hoeft geen toe- lichting bij en de rest van de groep accepteert de keuze van de ander zonder daar vragen over te stellen. Kies ervoor om de groepjes bij het samen schrijven niet te groot, maar ook niet te klein te maken. Een grootte van minimaal drie personen en maximaal zes werkt het best. Hoe kleiner, hoe intiemer en hoe groter, hoe minder veilig men zich voelt.
8 deel 1 SchrIjftechnIeken
9 Als je druk bent geweest met je dagelijkse bezigheden en je gaat daar- na tijd nemen voor God, zijn je gedachten vaak nog met andere dingen bezig. Door je bijbelstudie te beginnen met een aanvulzin, kom je los van deze gedachten en ga je je richten op de tekst. Een aanvulzin helpt je om de tekst tot je te laten doordringen. Het zet je aan het denken over wat er nu precies staat. Ook kun je een aanvulzin gebruiken om je gedachten en gevoelens bij een bepaald bijbelvers te ontdekken, of om je in te leven in de situatie die beschreven wordt. Een aanvulzin is een makkelijke manier om te beginnen met schrijven. Het begin van je zin heb je namelijk al. Je hoeft alleen maar verder te schrijven. Je kunt van tevoren met jezelf afspreken hoeveel regels of tijd je naar aanleiding van de aanvulzin zult schrijven, bijvoorbeeld tien regels of vijf minuten. Meer daarover vind je verderop in dit boekje bij het hoofdstuk over sprinten. Om je gedachten de ruimte te geven, kun je het best direct doorschrij- ven nadat je de aanvulzin hebt opgeschreven. Schrijf je eerste gedach- ten op. Je zult merken dat er vanzelf van alles op papier verschijnt. 1. aanVul ZIn
10 Voorbeelden van aanvulzinnen die je goed bij het bijbellezen kunt ge- bruiken, zijn: Als ik dit bijbelgedeelte lees, denk ik … Als ik dit bijbelgedeelte lees, voel ik … Als ik dit bijbelgedeelte lees, vind ik … Dit bijbelgedeelte betekent voor mij … Als ik dit zou meemaken … In het bijbelgedeelte valt me op … Ieder groepslid vult een aanvulzin aan met vijf regels tekst. Lees daarna om de beurt de geschreven tekst voor. Degene die voorleest, leest alleen voor wat hij of zij heeft opgeschreven en geeft geen uitleg of toelichting. De rest van de groep luistert zonder te reageren en gaat niet over het geschrevene met elkaar in gesprek. Bespreek daarna hoe ieder het heeft ervaren om alleen voor te lezen en alleen te luisteren. Voorbeeld Samenschrijftip
11 oefenen Lees Genesis 6:11-22. Vul de zin aan met vijf regels. Als God mij zo’n opdracht gaf Als ik deze tekst lees Lees Psalm 62:6. Vul de zin aan en schrijf twee minuten door.
12 Lees Matteüs 6:19-21. Welke aanvulzin zou je kunnen be- denken? Vul hem aan met tien regels.