Wie heeft eigenlijNk God gemaakt?
Wie heeft eigenlijk God gemaakt? Nieske Selles-ten BriNnke Uitgeverij BoekenceNntrum, Zoetermeer Praten met kinderenN over geloofsvragen Wie heeft eigenlijk
Bij de productie vanN dit boek is gebruiNkgemaakt van papier Ndat het keurmerk Forest NStewardship Council®N (FSC®) draagt. Bij dit papier is hetN zeker dat de producNtie niet tot bosverNnietiging heeft geNleid. Ook is het papier 100N% chloor- en zwavelNvrij gebleekt. ISBN 978 90 239 707N9 8NUR 746 Ontwerp omslag ArtistNy Lay-out en dtp JetOnNtwerp © 2016 Uitgeverij BNoekencentrum, ZoeteNrmeer Alle rechten voorbeNhouden www.uitgeverijboekeNncentrum.nl www.nieskeselles.nl
Woord vooraf 7 Over de Bijbel 1. Wie heeft bedacht welke verhalen er in de Bijbel moesten komeNn en welke niet? 9 2. Hoe weet ik zeker dNat de Bijbel waar iNs? 12 3. Waarom is er een Oud Testament en een Nieuw Testament? 15 4. Als God van tevoren al wist dat Adam en Eva van de boom zouden eten, waarom heeft Hij dit dan niet voorkoNmen? 18 5. Waarom staan er regels in de Bijbel en wie heeft die bedacht?N 21 6. Is het echt waar dat er een hemel en een hel is? En hoe zit dat Ndan? 24 7. Waarom moest Abraham Izak doden van God? God heeft toch Zelf gezegd: ‘Je mag niet doden’? 27 8. Waarom doet God niet altijd wat ik aan Hem vraag als ik bid? Er staat toch in de Bijbel: ‘Wie bidt, ontvangNt’? 30 9. Hoe is het in de heNmel? 33 10. Waarom moesten er vroeger dieren gedood (geofferd) worden? 36 Over God 11. Wie heeft eigenlijNk God gemaakt? 39 12. Hoe kun je de stem van God horen? Hoe klinkt die dan en hoe weet je dat het Gods stem is? 41 13. Waarom kunnen wNij God niet zien? N 44 14. Hoe maakte God de planten, de dieren en de mensen? 47 15. Hoe kan het dat God de hele aarde in zes dagen heeft gemaakNt? 50 16. Hoe maakt God Neen baby? 53 17. Hoe kan het dat de Vader, de Zoon en de Heilige Geest samenN één God zijn? 56 18. Wat betekent hNet dat God almachtNig is? 59 19. Kan ik aan God alles vertellen? Vertelt Hij het niet aan andereNn? 62 Inhoud
20. Hoe kunnen Jozef eNn God nu allebei dNe Vader van Jezus zijNn? 65 21. Hoe kan ik aan mijNn vriendje uitleggeNn Wie God is? 68 22. Hoe kan God miNjn vriendje in AustNralië en mij allebei tegeliNjk zien? 71 23. Hoe kan Jezus iNn je hart wonen? PaNst Jezus echt in je hart? 74 Over mijn geloof in God 24. Kan God ervoor Nzorgen dat ik geen Nzonden meer doe? 77 25. Wat heb ik eraaNn als ik geloof in NGod? 81 26. Wat is het verscNhil tussen het chrisNtelijk geloof en andere goNdsdiensten? 84 27. Waarom wil God dat Nik elke dag bid, tNer- wijl Hij toch al wNeet wat ik nodig hNeb? 87 28. Is het waar datN engelen je bescherNmen? En kun je ze dan oNok zien? 90 29. Waarom gaan menNsen naar de kerk? Je kunt toch ook tNhuis geloven? 93 30. Waarom zijn somNmige kinderen wel, N en andere kinderen Nniet gedoopt? 96 31. Waarom zijn sommigeN mensen in de we- reld erg arm, terwijNl andere mensen juiNst heel rijk zijn? KanN God dat niet veranNde- ren? 99 32. Moet ik ook omgaanN met kinderen die iNk niet aardig vind? 102 33. Hoeveel geld moet Nik weggeven aan anNde- re mensen/goede doeNlen? 105 34. Waarom stopt God nieNt alle oorlogen en N waarom zijn er vlucNhtelingen? 108 35. Wat is een ziel? HoNe kan het dat je lNichaam begraven wordt en jNe ziel naar God gaaNt? 111 36 Wat gaat er met mijN gebeuren als Jezus Nte - rugkomt en ik nog nNiet gestorven ben? 114 37. Gaat onze hond of Nmijn konijn ook naNar de hemel als hij dood Ngaat? 117 38. Waarom sterven menseNn? 120 39. Kunnen kinderen ookN sterven? 123 40. Waarom worden sommigNe mensen heel vaak ziek en blijvNen andere mensen alNtijd gezond? 126
7 Kinderen vragen je soms de oren van het hoofd! Vragen over hoe dingen werken, over iets wat ze graag willen, over school, over vriendschappen of over het leven. Kinderen stellen ook vragen over God. Soms zijn het simpele vragen, waar je als ouders meteen een antwoord op weet. Hun vraag is dan niet langer een vraag en ze zijn een antwoord rijker. Soms stellen kinderen vragen over God, die eigenlijk ook vragen van jezelf zijn. Ja, goede vraag! denk je dan, hoe zit dat eigenlijk? Dit boek wil jou als ouder, opvoeder of kinderwerker helpen om met je kinderen in gesprek te gaan over vragen over God, geloven en de Bijbel. Het is geen leesboek dat je van begin tot eind doorneemt. Het is meer bedoeld als een handboek dat je erbij pakt als je kind vragen stelt over God en de Bijbel. Vragen waar je zelf niet meteen een antwoord op weet. Of vragen waar je wat dieper met je kinderen over zou willen doorpraten. Elke vraag begint met een stukje uitleg voor het kind zelf. Je kunt dit voorlezen aan je kind, of je kind kan het zelf lezen. Daarna volgen er tips voor jou als opvoeder aan de hand waarvan je met je kind over deze vraag in gesprek kunt gaan. Vervolgens worden er bijbelgedeelten vermeld die betrekking hebben op de vraag van je kind. Woord Vooraf Hoe zit dat nou… met God?
8 Ten slotte vind je bij iedere vraag een opdrachtje dat verband houdt met de vraag. Door samen zo’n opdrachtje te doen, worden de vragen en antwoorden concreet. Bo - vendien blijft datgene wat je doet vaak langer in je gedachten dan iets wat je alleen hoort. Het doel van dit boek is niet dat we altijd een bevredigend, eenduidig antwoord kun - nen geven op de geloofsvragen van onze kinderen. Doel is wel dat we, door samen in gesprek te gaan, dichter bij een antwoord komen. En dat kan rust geven bij je kinde - ren, zodat ze hun vraag kunnen loslaten. Ik wens je veel mooie, inhoudsvolle momenten rondom de geloofsvragen van je kind(eren). Gods zegen! Nieske Selles
9 Vraag 1 Wie heeft bedacht welke verhalen er in de Bijbel moesten komen en welke niet? Voor kinderen De Bijbel is het Woord van God! Maar Hij heeft de Bijbel niet Zelf geschreven. Dat heb- ben mensen gedaan. Mensen die God daarvoor heeft uitgekozen. God heeft mensen laten weten wat ze moesten opschrijven. Zo heeft Mozes bijvoor- beeld de eerste vijf boeken van het Oude Testament geschreven. En David heeft veel psalmen geschreven. Er zijn profeten die boeken hebben geschreven over wat er nog gaat gebeuren. Deze boeken staan in het Oude Testament. Paulus schreef brieven aan christelijke gemeenten. Je vindt er een heel aantal in het Nieuwe Testament. God bedacht wat er in de Bijbel moest komen. En Hij heeft mensen gebruikt om Zijn plan uit te voeren. Een paar eeuwen nadat de jaartelling begon (toen Jezus geboren werd) zijn mensen die veel geleerd hadden over God bij elkaar gekomen. Veel van de verschillende boeken hebben ze bij elkaar gezet. Die boeken vormen samen de Bijbel. We geloven dat de Heilige Geest van God de Bijbel geïnspireerd heeft. Dat betekent dat Hij de woorden in het hart en hoofd van de schrijvers heeft gelegd. Bijzonder, hè?
10 Voor ouders Vertel je kinderen hoe bijzonder het is dat God mensen, zondige mensen, wilde gebrui - ken om Zijn woorden bekend te maken aan alle volken. Leg hun uit dat de hele Bijbel het Woord van God is, maar dat de Bijbel door verschillende personen geschreven is. Tip 1 Vergelijk gedeelten uit de evangeliën met elkaar. Kies gedeelten die gaan over hetzelfde onderwerp. Leg uit dat als twee mensen iets meemaken, elk van hen het op een andere manier zal doorvertellen. Wat de een is opgevallen, is de ander misschien ontgaan. Beiden benad rukken verschillende dingen, terwijl hun boodschap hetzelfde is. (Voorbeeld: Markus 6:30-44 en Johannes 6:1-15, over de wonderbare spij - ziging.) Tip 2 Vergelijk een profetie uit het Oude Testament met een vervulling in het Nieuwe Testament. Mensen kunnen iets wat jaren geleden voorspeld is, niet uit laten komen. God kan dat wel. Hij is de grote Regisseur van de geschiedenis. Hij overziet alle tijden. Tip 3 Leg je kinderen uit dat datgene wat in de Bijbel staat nuttig is voor alle mensen. Zo kun je in de Bijbel lezen over het reddingsplan van God met mensen: verlossing door Zijn Zoon Jezus. Je kunt ook lezen over Gods regels voor mensen (de tien geboden). Als iedereen zich aan die tien regels zou houden, zou de wereld er heel anders uitzien. Alles wat in de Bijbel staat is opgeschreven met een speciale bedoeling. Door veel te lezen/te studeren in de Bijbel gaan we Gods plan/bedoeling steeds beter begrijpen.
Nodig voor iedereen een vel papier en een pen voor iedereen een vel voor iedereen een vel voor iedereen een vel voor iedereen een vel Lees uit de Bijbel Ezechiël 38:23 : Hier wordt voorzegd dat God Zichzelf over de hele wereld bekend zal maken. (Dat heeft Hij gedaan door Zijn Woord, de Bijbel.) Romeinen 1:16 : Het Evangelie wordt hier ‘Gods reddende kracht’ genoemd. Om te doen! We gaan een Bijbel-top-10 maken. Laat iedereen voor zichzelf tien bijbel- verhalen opschrijven die hij/zij het aller- belangrijkste vindt. Vergelijk daarna jullie lijstjes met el- kaar. Welke verhalen worden het meest genoemd? Maak een nieuwe top 3 van de verhalen die jullie met elkaar het be- langrijkst vinden. Ga vervolgens met elkaar in gesprek over de vraag waarom deze verhalen zo onmisbaar en belangrijk zijn. Je kunt daarbij de volgende vragen stellen: • Wat vertelt dit verhaal over God? • Wat is de belangrijkste boodschap van dit verhaal? • Waarom zouden alle mensen dit ver- haal moeten kennen? • Waarom is dit verhaal voor jou be- langrijk? Om te doen!Om te doen! 11
12 Vraag 2 Hoe weet ik zeker dat de Bijbel waar is? Voor kinderen Wat denk jij… zou Michiel de Ruyter echt geleefd hebben? En koningin Wilhelmina… zou zij echt bestaan hebben? Je hebt ze nooit zelf gesproken. Want ze leven niet meer. En het is al lang ge leden dat ze geleefd hebben, dus je ouders hebben hen ook nooit gesproken. Toch twijfel je er niet aan dat ze echt geleefd hebben. Want er is veel over hen geschreven in allerlei boeken. De Bijbel is geschreven door verschillende mensen. Al deze mensen wisten wat ze moesten schrijven omdat God hun dat liet weten. Sommigen schreven over wat later zou gaan gebeuren. Deze mensen heten ‘profeten’. Anderen schreven veel later over hetzelfde, maar nu dat het ook echt was gebeurd. Doordat heel veel profetieën uit het Oude Testament in het Nieuwe Testament in ver- vulling zijn gegaan, weten we dat de Bijbel betrouwbaar en waar is. Zo heeft bijvoorbeeld Jesaja, maar ook Micha, al honderden jaren voordat Jezus werd geboren, geschreven over Zijn geboorte. En jaren later kwam het precies zo uit als zij het hadden geschreven. Bijzonder toch? Er staat ook veel in de Bijbel over Jezus. Vier evangelisten (Mattheüs, Markus, Lu- kas, Johannes) hebben hun verhaal opgeschreven. Soms zit er wat verschil tus- sen; daaraan kun je zien dat de schrijvers hebben opgeschreven wat ze zelf ge- zien hebben. Bedenk maar eens wat er gebeurt als jij, een vriendje en je meester of juf een ongeluk op straat zien, bij je school. Als jullie alle drie vertellen wat
13 je hebt gezien, zeg jij misschien: ‘Het was een grote blauwe auto en die zat hele- maal in elkaar!’ En je vriendje: ‘Er waren twee ambulances en ik zag een uitgeklap- te airbag!’ En je meester of juf zegt: ‘Ik vond het zo’n naar gezicht, iemand zat on- der het bloed. Ik heb vlug de kinderen op het schoolplein naar binnen gestuurd!’ Jullie hebben het alle drie over hetzelfde ongeluk en je spreekt alle drie de waarheid. Toch vertel je een wat verschillend verhaal. Op die manier kom je nog meer te weten over het ongeluk dan je zelf hebt gezien. Zo is het met de verschillende verhalen in de Bijbel ook. Ze spreken elkaar niet tegen, maar ze laten juist veel meer verschillende kanten van dezelfde gebeurtenissen zien. Voor ouders De Bijbel is het oudste boek op aarde. Het heeft alle eeuwen, alle generaties, doorstaan. De Bijbel is altijd bevochten en er zijn altijd mensen geweest die de boodschap van de Bijbel in twijfel trokken of belachelijk maakten. En toch zijn er altijd veel mensen geweest die er in geloofden en die er kracht en hoop aan ontleenden. Tip 1 Vertel je kinderen dat er in de Bijbel veel profetieën staan die ook daadwer- kelijk zijn uitgekomen. Vertel je oudere kinderen dat ook wetenschappelijk bewezen is dat allerlei dingen waarover in de Bijbel geschreven wordt daadwerkelijk zijn gebeurd. Bijvoorbeeld de grote ster boven Bethlehem tijdens de geboorte van Jezus. En het stil- staan van de zon tijdens de strijd van Jozua. Tip 2 Vertel je kinderen hoe de Bijbel altijd een bron van troost en kracht is ge weest voor miljoenen christenen. In alle omstandigheden van het leven (vreugde, angst, verdriet, boosheid) kan men putten uit de Bijbel. Bovendien staat er in de Bijbel een
Nodig vel papier, zwarte stift, rode stift reddingsplan beschreven voor de mensen waar geen mens ooit op gekomen zou zijn. Dit kan alleen door God bedacht zijn. Tip 3 Vertel je kinderen zeker ook waarom voor jullie als ouders vaststaat dat de Bijbel het Woord van God is. Wees kwetsbaar als het gaat om periodes in je eigen leven waarin de woorden van God een grote rol hebben gespeeld. Lees uit de Bijbel Johannes 1:4-5 : Over het vleesgeworden Woord van God (Jezus). Hebreeën 11:1 : Het geloof als een vaste grond van dingen die we hopen en niet zien. • Schrijf met zwart enkele namen van profeten op. • Schrijf met rood op welke profetieën ze hebben gedaan. Denk aan: Jesaja, Micha, Jona, ........ • Welke profetieën zijn al uitgekomen? Omcirkel die. • Welke profetieën zijn nog niet uitge- komen? Zet er een vraagteken bij. • Praat met elkaar over het in vervulling gaan van profetieën en over wat dit zegt over de betrouwbaarheid van de Bijbel. 14 Om te doen!
15 Vraag 3 Waarom is er een Oud Testament en een Nieuw Testament? Voor kinderen De Bijbel is een dik boek. Een boek vol verhalen over mensen en over God. Maar eigen- lijk is de Bijbel een verzameling van heel veel dunnere boeken. Er staan wel 66 boeken in de Bijbel! Die boeken zijn geschreven door veel verschillende mensen. God heeft al die mensen laten weten wat ze moesten opschrijven. En daarom is de hele Bijbel het Boek van God. De boeken die in het Oude Testament staan gaan over de tijd voordat Jezus werd ge- boren. De verhalen gaan over de schepping, het volk Israël, koningen en profeten, en er staan ook prachtige liederen in: de Psalmen. De boeken in het Nieuwe Testament gaan over de tijd na Jezus’ geboorte in Beth- lehem. Het gaat over Jezus ’ leven op aarde. Ook vertelt het over Zijn dood en op- standing, Zijn Hemelvaart en de komst van de Heilige Geest op het Pinksterfeest. In het Nieuwe Testament staan ook veel brieven van mensen die dicht bij Jezus hebben geleefd toen Hij op aarde was. Aan het einde van het Nieuwe Testament wordt ge- schreven over de nieuwe hemel en de nieuwe aarde. Dat laatste moet nog gebeuren… we wachten erop!