K ORT EN K RA CHTIG O VER HET GEBED K OK BOEK ENCENTRUM UIT GEVERS UTRE CHT Boekverzorging: Flashworks ontwerpers, Kampen ISBN 978 90 435 3297 6 (e-book)www. kokboekencentrum. nl Alle rechten voorbehouden KokBoekencentrum Uitgevers vindt het belangrijk om op milieuvriendelijke en verantwoorde wijze met natuurlijke bronnen om te gaan. Bij de productie van het papieren boek van deze titel is daarom gebruikgemaakt van papier waarvan het zeker is dat de productie niet tot bosvernietiging heeft geleid. W OORD V OORAF Ik ben een ervaren bidder. Meestal ervaar ik Gods nabijheid als ik bid. Bidden heeft voor mij te maken met de intieme omgang met mijn hemelse Vader. Niet alleen op de tijden die ik speciaal voor gebed reserveer, maar ook op al die ‘contactmomenten’ tussendoor. Bidden maakt me vaak blij. Tegelijkertijd voel ik me nog een beginneling in het bidden, heb ik nog zo veel vragen. Waarom wordt het ene gebed wel en het andere niet verhoord? Hoe leer ik beter te luisteren en Gods stem echt te verstaan tijdens het bidden? Waarom bid ik al zo lang voor zo veel mensen om genezing en lijkt er nooit iets te gebeuren? Werkt bidden eigenlijk wel? Hoe kan ik groeien in het bidden? Bidden is daarom nooit iets vanzelfsprekends voor me, ik ben altijd weer op zoek naar nieuwe ontdekkingen over God en gebed. In dit boekje bespreek ik kort en krachtig twaalf aspecten van bidden die ik heb ontdekt in mijn leven met God en mijn lezen in de Bijbel. Ik hoop dat je door het lezen van dit boekje bemoedigd of geholpen wordt bij het bidden, want bidden is de moeite waard! Ron van der Spoel Bidden is een manier van leven Bidden is concentreren Bidden is luisteren Bidden is vertrouwen Bid concreet Bid zonder ophouden Bidden kan niet zonder Jezus Bidden leer je van de Heilige Geest Bidden zonder verhoring Bid voor anderen Bid voor je stad of dorp Samen bidden BIDDEN IS EEN MANIER V AN Wees altd verheugd, bid onophoudelk, dank God onder alle omstandigheden, want dat is wat H van u, die één bent met Christus Jezus, verlangt. 1 TESSAL ONICENZEN 5:1618 De een ligt uren op z’n knieën tot God te bidden, de ander doet een schietgebedje als hij in het verkeer bijna tegen een andere auto aan botst. Maar bidden doen we op de een of andere manier bijna allemaal. Ik las eens dat ook van de mensen die niet in God geloven, toch meer dan de helft regelmatig een gebed uitroept, een soort noodkreet naar de hemel. Bidden blijkt een diepe behoefte te zijn, een onbewust besef van iets of Iemand die groter en machtiger is dan jij en tot wie je je richt als het jou te machtig wordt. Wie God niet kent, roept omhoog, bidt tot iets. Ken je God wel, dan roep je naar Hem die jou door en door kent en die heeft laten zien en horen dat Hij grenzeloos van je houdt. Het eerste type gebed is meer een vaag roepen naar Iemand in de verte, maar het tweede is je leven delen met je hemelse Vader. Bidden tot God lijkt op de manier waarop je met je geliefde omgaat of op de manier waarop vrienden binnen een hechte vriendschap met elkaar communiceren. Als je de hele dag bij elkaar bent, hoef je echt niet de hele dag iets tegen elkaar te zeggen. Het is vaak al genoeg dat je je bewust bent van elkaars aanwezigheid. Ook dat is bidden: je bewust zijn van Gods aanwezigheid. Je bent je ervan bewust dat Hij bij je is, in huis, onderweg, op je werk, of waar dan ook. Het is een voortdurende gerichtheid op God, terwijl je intussen gewoon je dagelijkse dingen doet. Alles wat er gebeurt deel je met God in dat stille tweegesprek dat diep in je steeds maar gaande blijft. En je ontdekt al biddend hoe je met situaties mag omgaan. Henri Nouwen, de bekende priester, noemt dit ergens ‘het woordeloos gebed’. Het is alsof God naast je loopt of zit en dus bij alles betrokken is. Ik denk dat dit het is wat Paulus bedoelt als hij aan de Tessalonicenzen schrijft: ‘Bid zonder ophouden’! Bidden zonheden, het is vooral bidden als manier van leven. Een leven in verbondenheid met Jezus, een leven waarin God, altijd op de achtergrond en regelmatig op de voorgrond, erbij is, meeleeft, meedenkt, en meedoet. We kunnen alleen echt met God leven als we Hem ook echt biddend bij alles betrekken. Dat is iets wat je kunt oefenen, door bijvoorbeeld biddend ergens heen te gaan, biddend bij iemand binnen te stappen, biddend naar de winkel te gaan en biddend je werk te doen. Bidden is dan niet eens 10 veel woorden tot God spreken, het is bewust samen met Hem ergens zijn. Besef steeds bij alles dat God erbij is, geniet daarvan en doe vervolgens wat je moet doen. Paulus zegt in Kolossenzen 3:17 precies hoe je dit doet: ‘Doe alles wat u zegt of doet in de naam van de Heer Jezus, terwijl u God de Vader dankt door Hem. ’ Noem de naam van Jezus en je bent je weer bewust van zijn nabijheid. Zo wordt bidden een manier van leven. 11 Here, U kent m door en door en U houdt zielsveel van m. Ik dank U dat U altd b me bent en dat ik alles met U mag delen. Helpt U me om me daar steeds meer bewust van te Amen. BIDDEN IS C ONCENTREREN Blf in M, dan blf Ik in jullie. Een rank die niet aan de wnstok bl, kan uit zichzelf geen vrucht dragen. Zo kunnen jullie geen vrucht dragen als jullie niet in M blven. JOHANNES 15:4 Bidden is voor een gelovige bijna net zoiets als ademhalen: soms ben je je ervan bewust, vaak niet, maar in alles is er die gerichtheid op God. Dat is bidden. Naast dit vaak woordeloze bidden zijn er in het persoonlijke gebedsleven ook regelmatig momenten van heel geconcentreerd bidden. Je verlangt ernaar om heel bewust en in alle rust tijd door te brengen met God, om die band met Jezus te verstevigen, en om dicht bij Hem te zijn. Je leest in de Bijbel voortdurend over gelovigen die de stilte ingaan om God te ontmoeten en tot Hem te bidden. Denk aan Mozes, aan Elia. Maar over Jezus wordt dit het vaakst gezegd. In Marcus 1:35 lezen we: ‘ Vroeg in de ochtend, toen het nog helemaal donker was, stond Hij op, ging naar buiten en liep naar een eenzame plek om daar te bidden. ’ We zien dus dat Jezus zich regelmatig afzonderde om te bidden. Dat is in lijn met wat Hij over het gebed onderwijst in Matteüs 6:6: ‘ Maar als jullie bidden, trek je dan in je huis terug, sluit de deur en bid tot je Vader, die in het verborgene is. ’ Bidden is dus ook een kwestie van je afsluiten voor alles en iedereen en een moment nemen om je volledig te concentreren op God. Die concentratie is nodig om een echte ontmoeting, van hart tot hart, met God te kunnen hebben. Zoals het in een liefdesrelatie cruciaal is dat geliefden regelmatig de tijd nemen om elkaar weer eens diep in de ogen te kijken en rustig te met elkaar te praten, zo is dat ook in de relatie met God. Dat zijn de momenten waarop je weer beseft Wie God is en wie jij bent als zijn kind. Juist omdat er in het dagelijks leven zo veel is wat je aeidt van het leven met God, is het nodig om regelmatig te focussen op God en op je leven met Hem. Het zijn deze momenten van echt samenzijn die ervoor zorgen dat je, met de woorden van Jezus uit Johannes 15, in Hem blijft en Hij in jou. Als je weet dat je er de tijd en de rust voor hebt en dat er niets is wat je op dat moment kan aeiden, is je gebed echt anders. Daarom spoort Jezus je aan om een tijd en een plek te reserveren voor God en in alle rust tot Hem te bidden en naar Hem te luisteren. De meeste bidders gebruiken hier de vroege ochtend voor, en staan wat eerder op om te bidden. Anderen wachten liever tot iedereen naar bed is en de stilte in het huis neerdaalt. Hoe je het doet, waar je het doet en hoelang je het doet maakt niet uit, als je maar de gelegenheid creëert om even echt alle aandacht op God te kunnen richten. Iedere gelovige heeft een ‘binnenkamer’ nodig. Want bidden is: je concentreren op God! 14 Here Jezus, zoals U Zich terugtrok om samen met uw Vader te zn, zo verlang ik ernaar om op dit moment samen met U te zn. In dit moment van stilte en rust besef ik opnieuw wie U voor me bent, mn Redder en Verlosser! Ik besef dat ik uw kind ben en dat ik echt van U hou. Wilt U in m blven en mag ik heel dicht b U zn? Amen. 15 BIDDEN IS L UISTEREN… wie zich laat leiden door de Geest is gericht op wat de Geest wil. ROMEINEN 8:5 Bij bidden denken we meestal aan praten tegen God. Maar echt contact bestaat altijd uit spreken en luisteren. Dat geldt ook voor het contact met God. Misschien is dat wel het mooiste van bidden als levensstijl: dat het niet alleen gaat om wat jij zegt tegen God, maar dat je ook steeds beter leert luisteren naar wat God zegt tegen jou. Vanaf het allereerste begin van de Bijbel zien we dat God een God is die spreekt. Hij sprak bij de schepping, Hij sprak tot Abraham, tot Mozes, tot de profeten, en tot gelovigen, zowel in het Oude als in het Nieuwe Testament. Dat doet God ook vandaag nog. Hij praat met ons. Dat gebeurt in de eerste plaats als we de Bijbel lezen. Daarin spreekt God, bij monde van de Bijbelschrijvers, echt tot ons hart. Vaak merk je dat woorden van de Bijbel je raken en je leven veranderen. Tijdens mijn reizen naar landen waar geloofsvervolging is, ontmoet ik heel veel christenen die vanuit de islam tot het christelijk geloof zijn bekeerd nadat ze een Bijbel hadden gekregen en daarin begonnen te lezen. God spreekt echt door zijn Woord, de Bijbel. Daarnaast spreekt God ook vandaag vaak rechtstreeks tot ons. Niet alleen door zijn Woord, maar ook door zijn Heilige Geest. Dat gebeurde met de eerste christenen al, en wereldwijd gebeurt dat nog steeds volop. God leidt ons leven en heeft contact met ons door Woord en Geest! Hoe spreekt God dan door zijn Geest in ons leven? We lezen erover in Handelingen 13:1-3, waar Paulus en Barnabas geroepen worden om het evangelie te gaan verkondigen. Hoe wisten ze dat? Omdat de gemeente merkte dat de Geest hen leidde en tot hen sprak toen ze met elkaar aan het vasten en bidden waren. Vasten is een vorm van intense concentratie op gebed. Je onthoudt je van eten om je tijd in plaats daarvan te besteden aan gebed. Als de gemeente zo geconcentreerd aan het bidden is, spreekt de Geest tot hen. Er staat niet hoe, maar het is wel duidelijk dat ze Gods stem verstaan. De ervaringen van veel gelovigen leren dat God vaak een Bijbeltekst of een Bijbelgedeelte gebruikt dat in je opkomt als je ergens om bidt. Soms is het een zin of een woord dat bij je binnenkomt als je voor iets of iemand aan het bidden bent. Vaak zijn het bepaalde indrukken of gedachten die je krijgt en die je niet zomaar kunt wegduwen. Leer om die gedachten, woorden of indrukken serieus te nemen. Het zou zomaar kunnen zijn dat God daardoor tot je spreekt. Hoe meer je biddend leeft, des te beter je Gods stem leert te verstaan. Dat is een kwestie van ontdekken, zoeken en tasten, en merken dat je God steeds vaker ‘hoort’ spreken. Een goede oefening om hierin te groeien is om eerst jouw gebed tot God op te schrijven, en daarna Gods antwoord aan jou. Schrijf gewoon op wat er bij je bovenkomt als je je richt op God en je je bewust bent van zijn aanwezigheid in je leven. De vraag bij het luisterend bidden is altijd: Hoe weet ik of dat wat ik hoor of voel echt van God komt en niet mijn eigen gedachten of verlangens zijn? Dit is een terechte zorg. De apostel Johannes schrijft: ‘ Onderzoek altijd of een geest van God komt…’ (1 Johannes 4:1). Dit betekent ook dat niet alles wat we denken of voelen van God is. Een duidelijk voorbeeld hiervan zien we bij Petrus. Hij is vurig van geest, vol liefde voor Jezus en heeft zojuist zijn geloof in Hem beleden: ‘U bent de Messias, de Zoon van de levende God’ (Matteüs 16:16). Maar even later blijkt dan dat hij in zijn enthousiasme zijn eigen ideeën nastreeft. Dan zegt Jezus tegen hem: ‘ Ga terug achter Mij, satan, je zou me nog van de goede weg afbrengen. Je denkt niet aan wat God wil, maar alleen aan wat de mensen willen’ (vers 23). De volgende vier vragen helpen ons om te leren onderscheiden tussen onze eigen verlangens en gedachten, en de leiding van Gods Geest: Wordt God verheerlijkt door wat ik heb gehoord of aangevoeld? Past het bij het God liefhebben boven alles en de naaste als mijzelf? Zo ja, dan is het de leiding van de Geest en verheerlijkt het Jezus. Is het in lijn met een Bijbelse boodschap? De Bijbel leert ons hoe we mogen omgaan met heel veel verschillende situaties. De talloze verhalen leren ons de belangrijkste 18 principes van het leven met God. De Geest zal nooit ingaan tegen Gods Woord. 3. Herkennen andere gelovigen wat ik hoor? De ervaring leert dat als Gods Geest ons leidt, we meestal niet de enige zijn die dat horen of merken. Deel dus wat je hoort, ziet of voelt van de Geest met medegelovigen en ontdek of het bevestigd of juist ontkend wordt. Paulus geeft deze aanwijzing in 1 Korintiërs 14:29: ‘Laat van hen die profeteren er telkens twee of drie spreken; daarna moeten de anderen het beoordelen. ’4. De laatste vraag is eigenlijk een check achteraf, na verloop van tijd. Het is de vraag of er daadwerkelijk is gebeurd wat je hebt gehoord of hebt gezien als leiding van de Geest. Zijn er feiten of gebeurtenissen die bevestigen dat je het goed hebt gehoord? Als Gods Geest ons leidt, dan ontdek je hoe je met de inzichten of keuzes die je moet maken God kunt dienen en hoe Hij je daarbij stuurt. Hij doet wat Hij zegt, al gebeurt dat soms op een andere manier dan je had verwacht. 19 Here Jezus, ik verlang ernaar om niet alleen tot U te spreken, maar ook naar uw stem in m te mogen luisteren. Open de oren van mn hart, zodat ik leer om uw stem te horen. Amen. RON V AN DER SPOEL RON V AN DER SPOEL Bidden heeft te maken met de intieme omgang met God de Vader en kan je blij maken. Tegelijkertijd kun je je een In dit kleine boekje gaat Ron van der Spoel kort en helder bidden en vertrouwen, bidden en verhoring, bidden en de Heilige Geest en luisterend bidden. Op die manier beantwoordt hij veel vragen over het gebed. Ron van der Spoel is predikant in Zuid- Limburg en werkt daar namens de IZB en het Leger des Heils als pionier. Daarnaast is hij verbonden aan Open Doors en leert hij veel over bidden van zijn ontmoetingen met de Vervolgde Kerk. 9789043532969 ISBN 9789043532969 • NUR 707