Voorwoord Een kleine geschiedenis van 3000 jaar Israël Verblijf in Israël Tell Dan ROND HET MEER V AN GALILEA Rond het meer van Galilea - Kinneret Tiberias – Tveriya Tabgha Berg der zaligsprekingen – Mount of Beatitudes Tabor Algemeen Jaffa – Joppe Tempelberg Via Dolorosa Olijfberg Pater Noster Church (Eleona Church, Olijfberg) Kerk van de Hemelvaart (Ascension) op Olijfberg110113114116118 Algemeen Naar de Palestijnse gebieden Silo – Tel Shiloh Hebron – Kirjat Arba JORDAANV ALLEI Qasr al-Yahud Tel Arad Tell Be’er-Sheva – Ber-seba Timna Park – Mijnen van Salomo TabernakelWandel- en �etstochten in Israël Wat doen in een crisissituatie? Verder lezen Verantwoording Algemeen Algemeen Voorwoord Jeruzalem, Bethlehem, Kapernaüm, het zijn allemaal plaatsen waar de Heere Zelf Zijn voetstappen zette Andere plaatsen zijn nauw verbonden met Bijbelse personen, zoals Abraham, Jakob, de richteren, profeten, de Hoe mooi en leerzaam is het om in hun voetspoor door Israël te reizen Toeristische reisgidsen zijn er voldoende, maar veelal verwijzen de beschrijvingen daarin niet of amper naar de Bijbelverzen die er betrekking op heb Bij elke belangrijke plaats in deze gids staan alle belangrijke Bijbelgedeelten vermeld waarin die plek een Vooraf of ter plekke kunnen zo gemakkelijk passende Bijbelverzen worden gevonden Om te lezen Daarnaast is bij elke plaats een korte beschrijving van bijzonderheden opgenomen, waarbij lijnen worden ge Neemt u vooral ook kennis van de leeswijzer op blad Als uitgever zijn we blij en dankbaar dat deskundigen – afkomstig uit diverse kerken – wilden meewerken Deze medewerkers kennen het land Israël allemaal heel goedstudies (CIS) in de persoon van Israëlconsulent drs Albert Groothedde, en het Deputaatschap Israël van de Gereformeerde Gemeenten voor hun medewerking aan We hopen dat deze reisgids u zal helpen de Bijbel beter Algemeen11 Rosh HaNikra Krijtrotsen ters vanaf de grens met Libanon, ligt een prachtig natuurwonder, Rosh Hanikra, pal aan de Middellandse Zee. Met een kabelbaan kunt u 70 meter omlaag. Het is de kortste en steilste kabelbaan ter schitterend uitzicht over de kustlijn. Hij brengt bezoekers bij een prachtig grottenstelsel, met woest geweld naar binnen. De combinatie van licht, zeewater en de donkere grotten zorgen voor schitterende kleureffecten. Een adembenemend stukje natuur, waarin we de grootheid en de ma De psalm komt ook hier tot leven: ‘de afgrond roept tot de afgrond, bij het gedruis Uwer watergoten’ (Ps. 42:8). ‘Gij hebt de rivieren der aarde gekliefd. De bergen zagen U en leden smart; de waterstroom ging door, de afgrond gaf zijn stem. ’‘De afgrond roept tot de afgrond, bij het gedruis Uwer watergoten. ’ Rosh Hanikra Rosh-Hanikrawww. akko. org. il/en/Rosh-Hanikra-Tourist-Site-www. rosh-hanikra. com T: rosh_hanikra2@rahan. org. il9-18 (winter 9-16) Akko Akkowww. akko. org. il/en/ T: i Akko Akko (Acre, Hebreeuws: Akka) ligt 23 kilometer plaats niet voor. Het is echter een oude stad met een rijke geschiedenis. Vooral in de tijd van de nis. Het was het laatste bolwerk van het koninkrijk Jeruzalem. Toen Jeruzalem zelf al gevallen was, hielden de kruisvaarders tot 1291 stand in Een deel van de stad uit de tijd van de kruisvaarders is opgegraven en te bezichtigen. Indrukwekheen hun leven gegeven voor de verovering van Langs de Middellandse Zee Langs de Middellandse Zee 7475 In deze reisgids vindt u algemene informatie over het land Israël en het reizen Daarnaast neemt de reisgids bezoekers mee naar de verschillende regio’s van Rond het meer van Galilea Westbank De pagina’s met achtergrondinformatie hebben de kleur van de Israëlische vlag Bijbelgedeelten die met deze plaats te maken hebben op een rij. Deze kunnen ter plekke of bij de voorbereiding gelezen worden. De kleur van de balk komt overeen met de regio waar de Algemeen12 Een korte beschrijving van de plaats en haar bijzonderheden. Er worden lijnen getrokken Een kader met praktische informatie, zoals het adres van een website, telefoonnummers, openingstijden. Het is altijd raadzaam deze informatie vooraf nog te checken via een lokaal toeristenbureau of een website, omdat deze informatie kan veranderen. De uitgever is niet verantwoordelijk voor eventuele gevolgen als informatie onjuist of verouderd blijkt te zijn. De winterperiode wordt algemeen gezien als oktober-maart, de zomer als april-september. Entree tot nationale parken is veelal mogelijk tot een uur vóór de aangegeven sluitingstijd. adreswebsitetelefoonnummere-mailadres QR-code gekoppeld aan een app (QR Reader) op uw smartphone scannen. Op uw scherm verschijnt de betreffende Maps. Gemakkelijk voor verkenning vooraf, navigatie ernaartoe of overzicht van de plaats ter plekke. achtergelaten had, alleen geworsteld en het gezonde heeft Hem hier het bloedig zweet uitgedrukt. Het was in de nacht voor Zijn kruisiging. zware strijd zijnde, bad Hij te ernstiger. En Zijn zweet werd gelijk grote droppelen bloeds, die op de aarde a�iepen’ (Luk. 22:43 en 44). Hier werd De oude bomen die men er nu aantreft, stammen niet uit die tijd, want de Romeinse keizer Titus heeft op de Olijfberg alle bomen gekapt om er De hof is tot een pelgrimsplaats geworden waar Dominus Flevit Church Indrukwekkend en aangrijpend zijn de woorden die we lezen in Lukas 19:41: ‘En als Hij [Jezus] nabijkwam en de stad zag, weende Hij over haar. ’ (de Heere weende) zou de plaats zijn waar deze woorden betrekking op hebben. Olijfberg naar de stad ging. Hij werd omgeven door een menigte die Hem enthousiast bejubelde omdat Hij op datzelfde moment de verwoesting van Jeruzalem al voor Zich zag. Toen had de stad nog de Tweede Tempel, die de Romeinen in het In de vijfde eeuw heeft op deze plek een klooster gestaan, dat in de achtste eeuw werd verlaten. De traditie dat Jezus hier weende over de stad dateert uit 1290. De Italiaanse Dominicaanse monnik Ricoldus de Monte Crusis schreef er als eerste over. De Franciscanen bouwden er in 1891 een kleine kapel. De beroemde architect Antonio Barluzzi liet in 1955 de huidige kerk bouwen. Hij bracht er In de kerk vinden we een prachtig raam, waardoor we kijken ‘met de blikrichting van de ogen van de Heere Jezus, hoe Hij Jeruzalem zag’. Ook bevindt zich in de kerk een prachtig mozaïek met daarop onder meer de woorden uit Mattheüs 23:37. Naast de kerk zijn ook verschillende ossuaria te bezichperiode van 100 voor Chr. tot 135 na Chr. de been Gethsémane of Garden of Olives Olijfbergwww. custodia. org/en/sanctuaries/romitaggio. custodia. org T: romitaggio@custodia. org8-18 (winter 8-17). Grot heeft andere Dominus Flevit Church Bij Rabaa al Adwayawww. custodia. org/en/sanctuaries/ jerusalem360. com/panoramas/dominus_�evit T: i i Mark. 13:1-13; Luk. 19:41-44weentovervoorzegtverwoestingvan‘ Jeruzalem, Jeruzalem, Jeruzalem Jeruzalem 112113 Algemeen13 tionale parken waar je avontuurlijke wandelingen kunt maken (deels door riviertjes) en heerlijk kunt i Nimrod Fort: www. parks. org. il/en/reserve-park/nimrod-fortress-national-park/ Bel Ofri Farm: www. bellofri. co. il Hula Valley Nature Reserve: www. parks. org. il/en/reserve-park/hula-nature-reserve/ 43 Noord-Israël Noord-Israël Dit heuvelachtige gebied aan de noordoostelijke grens van Israël is van strategisch belang voor het land. Tijdens de Zesdaagse oorlog van 1967 ver Het gebied wordt bewoond door Druzen, een isla De Golanhoogten zijn belangrijk voor de waterden te vinden. Verder zijn er veetelers actief. nederzettingen. Geliefde plekken zijn de oude Joodse nederzetting Gamla, de nederzetting Nim Interessant zijn verder de Black Canyon (bijzondere steenformaties), Bel Ofri Farm (vernieuwende boerderij en opvangplaats dieren) in Kidmat Zvi, diverse wijnboerderijen en het Hula Valley Op de Golan heb je ook een aantal prachtige na21:27, 1 Kron. 6:71 Vrijstad voor de (halve) stam van Manasse Noord-Israël42 Banias Nature Reserve Hermon Stream (Banias) Nature Reservewww. parks. org. il/en/reserve-park/hermon-stream-banias-nature-reserve/www. israel-in-photos. com/banias-nature-reserve-hermon-stream. html T: +972-4-6902577 (bron), +972 4-6950272 (waterval) zo-do en za 8-17 (vrij-/feestdag 8-16); winter: uur eerder dicht i Noord-Israël41 Caesarea Caesarea Filippi ligt in de vruchtbare streek aan of Banyas, een verwijzing naar de bron Panias, een riviertje dat een van de bronrivieren van de Mogelijk is in de oudtestamentische tijd hier de god Baäl vereerd. Wellicht heette de plaats toen Baäl-Herman of Baäl-Gad (Joz. 11:17, 12:7 en Herodes de Grote bouwde bij de bron Panias een tempel ter ere van keizer Augustus. Herodes’ zoon Filippus bouwde op een plateau boven de bron de stad Caesarea, ook als eerbetoon voor Augustus. Om de stad te onderscheiden van het Caesarea (Hand. 10:1) aan de Middellandse Zeekust noem De Heere Jezus is hier geweest om in de stilte te pelen vroeg Wie de mensen zeiden dat Hij was. Belangrijk was de vervolgvraag: ‘Maar gij, wie zegt gij dat Ik ben? ’ Waarop Petrus vol geloof venden Gods. ’ De Heere Jezus spreekt daarop een Koning Herodes Agrippa II (uit Hand. 25:13) maakte de stad nog mooier en noemde hem naar keizer Nero, Neronias, maar na diens dood werd het weer Caesarea Filippi. Tijdens de Joodse Opstand legerde Vespasianus zijn legers hier. De bron en tempelgebouwen daarbij zijn te be Mark. 8:27 Luk. 9:18en spreekt hier met Noord-Israël40 Tell Dan Hier heeft koning Jerobeam een gouden kalf laten bouwen (2 Kon. 10:29). En ook een tempel om er te offeren en er een eredienst te houden, een voorstelling, een soort reproductie, te zien van de grootte van het altaar. Verder zijn in Tell Dan diverse restanten te zien van de tempel die hier werd gebouwd om de afgescheurde tien stammen pel in Jeruzalem te gaan. Een ander gouden kalf (Tell) Dan ligt nu aan de grens met Libanon. Je hebt hier een prachtig uitzicht over de vlakte, waar in 1973 tijdens de Jom Kippoeroorlog een vreselijke tankslag heeft plaatsgevonden. Loopgraven en andere overblijfselen van de strijd met Indrukwekkend zijn hier ook de restanten van een Tel Dan Nature Reserve www. parks. org. il/en/reserve-park/tel-dan-nature-reserve/ T: zo-do en za 8-17 (vrij-/feestdag 8-16); winter: uur eerder dicht Jakob profeteerde over Mozes preekt over Dan Ook Lesem geheten Simson behoorde tot de stam van Dan, die woonde dicht bij het Richt. 18:7 e. v. , Jes 10:30geheten Gebouwd door de Danieten, die een ge-bied voor zich zochten2 Kon. 10:29, 2 Kron. 13:8 Koning Jerobeam richt De stam van Dan wordt verzegeling van de i Noord-Israël39 Hermon De Hermon is de hoogste berg(keten) in de regio, gelegen op de grens van Israël, Libanon en Syrië. De hoogste top van 2814 meter bevindt zich op Syrisch grondgebied. De zuidelijke hellingen van het gebergte zijn Israëlisch. De Hermon ligt ook in de Bijbelse tijd al op de grens van Israël. De heerlijkheid van de berg Aan de voet van de berg ontspringen de Panias en de Dan. Vooral de Dan is een belangrijke toeleve De berg is in het winterseizoen geliefd als skioord. Met de kabelbaan kunnen bezoekers naar ruim 2000 meter. Dat kan ook zomers. De berg is onderdeel van een natuurreservaat en biedt mogelijkheden voor mooie wandeltochten. Het uitzicht over Noord-Israël, de bergen van Libanon is mooi. Op de berg zijn de Hermontulp en andere Op de grens van Israël Sidoniërs noemen de Hermon Sirjon, de Amorieten Senir Ook wel Sion genoemdveroverd gebied1 Kron. 5:23, 24 Woonplaats van de kinderen van Manasse Heerlijkheid van de berg de bruid de Hermon te verlaten Hermon Ski Resort (ook voor wandelingen en kabelbaan) Hermon Ski Resortwww. skihermon. co. il/en/ T: of�ce@mthermon. co. il zomer en winter: 8-16; entree auto’s tot 15. 00; laatste rit kabelbaan 15. 30 (winter 15. 20) i Noord-Israël38 Karmelgebergte Tabor Neboberg Tell Dan Rosh HaNikra Hermon Kafarnaüm Tabgha Caesarea Kana Khirbet Qeiyafa Silo Beit Zaidah Banias Kerk Berg der Zaligsprekingen Qasr al Yahud Qumran Ein Trat Einot Tsukim Tel Be'er-Sheva Makhtesh Ramon Timna Park Engedi Massada Tiberias Magdala Beit She'arim Megiddo Nazareth Arad Jeruzalem Jericho Hebron Ein Bokek Jaffa Tel Aviv Askelon Akko Zippori hoogten Zee van Woestijn EMK cartografie Woestijn Middellandse Zee Jordaan IS RA JORD ANI S YRI Westelijke Jordaanoever strook75 kilometer NOORD-ISRAËL36