Christenen geloven dat de opstanding van Jezus waar is en dat de historische verslaggeving ervan voldoende bewijs heeft geleverd om zijn opstanding als waargebeurd te beschouwen.
Waarom is de opstanding zo belangrijk? Omdat zonder de opstanding, ons geloof geen basis heeft.
De apostel Paulus laat zien dat de opstanding zo belangrijk is in de volgende zin: Als Hij niet uit de dood teruggekomen is, kunnen wij wel ophouden Hem bekend te maken, dan is het zinloos in Hem te geloven (1 Korinthiërs 15:14).
Gelukkig ondersteunen heel wat historisch bewijzen de bewering van Jezus dat Hij de dood heeft verslagen.
De meeste geleerden geloven dat Jezus een echte historische persoon was die door de Romeinen was gekruisigd. Waar sommigen moeite mee hebben, zijn de bovennatuurlijke en theologische gevolgen van de opstanding. Deze sceptici hebben geruime tijd nagedacht over anti-bovennatuurlijke (of natuurlijke) theorieën om de feiten rond de opstanding te verklaren. Sommigen ontkennen de opstanding direct, door selectief gebruik te maken van feiten of door feiten opnieuw te definiëren om zo theorieën te maken die de opstanding van Jezus te verdraaien.
Laten we eens kijken naar drie van deze alternatieve theorieën: de theorie van de schijnbare dood, de theorie van het gestolen lichaam en de hallucinatietheorie, om te kijken of deze theorieën de feiten van de opstanding kunnen verklaren.
Theorie van de schijnbare dood
Deze theorie is ontstaan aan het einde van de 18e eeuw en aangepast door verschillende liberale Duitse theologen. Deze theorie zegt dat Jezus niet aan het kruis stierf, maar slechts leek te sterven. Een moderne versie van deze theorie werd populair door The Passover Plot, een boek van Hugh Schonfield uit 1965.
Details van de theorie
Deze theorie stelt dat Jezus slechts flauwviel, van de pijn, de shock en het bloedverlies, toen hij aan het kruis hing. Hij werd levend van het kruis gehaald, maar was bewusteloos toen hij in het graf van Joseph van Arimathea werd gelegd. Jezus is vermoedelijk in het graf bijgekomen, gedeeltelijk vanwege de koelte. Ondanks het feit dat hij geen toegang had tot de broodnodige medische zorg en voeding, zou Jezus toen in staat zijn geweest om zichzelf uit de doeken te wikkelen en vervolgens, in de totale duisternis van het graf, de gigantische steen voor de ingang van het graf te vinden en weg te rollen. En dan, nog steeds onopgemerkt door de bewakers, zou Jezus een lange afstand hebben afgelegd, op voeten die nog verwond waren door de spijkers, om weer bij zijn discipelen te komen en zichzelf de opgestane God te noemen.
Antwoord op deze theorie
Serieuze wetenschappers ondersteunen deze theorie niet omdat het de bekende feiten niet verklaart. Bewijs, zowel historisch als medisch, pleit tegen deze mogelijkheid van overleven. We hebben minstens tien redenen om er zeker van te zijn dat Jezus inderdaad aan het kruis stierf.
Theorie van het gestolen lichaam
Dit is de oudste alternatieve theorie, deze theorie heeft verschillende uitwerkingen. De eerste vorm is dat de discipelen het lichaam hebben gestolen uit het verzegelde en bewaakte graf en samenspanden om tegen iedereen te vertellen dat Jezus was opgestaan. De tweede vorm is dat grafrovers het lichaam hebben gestolen en toen Jezus’ discipelen de diefstal ontdekten, besloten om iedereen te vertellen dat Hij uit de dood was opgestaan.
De grote historicus Eusebius (314-318 n.Chr.) Was de eerste die beweerde dat het ondenkbaar is dat een dergelijke goed geplande en doordachte samenzwering zou kunnen slagen. Eusebius stelde zich satirisch voor hoe de discipelen elkaar zouden hebben gemotiveerd om deze manier te proberen:
Laten we bij elkaar komen en dan alle wonderen en opstandingsverschijningen bedenken die we nooit hebben gezien. En laten we dit volhouden, zelfs als we gedood worden! Waarom zouden we voor niets sterven? Waarom hebben martelpraktijken en zweepslagen geen goede reden? Laten we naar alle volken gaan en hun instellingen ten val brengen en hun goden verwerpen! En zelfs als we niemand overtuigen, hebben we tenminste genoeg voldoening om de straf voor ons eigen bedrog op ons te nemen.
Details van de theorie
Deze theorie stamt uit de tijd van de opstanding zelf. De theorie werd voor het eerst vastgelegd door Mattheüs (28: 11-55), toen de overpriesters de Romeinse bewakers vertelden om het verhaal te verzinnen dat Jezus’ discipelen zijn lichaam hadden gestolen terwijl ze sliepen. (Hmm…, hoe zouden ze dat weten, als ze sliepen?) Justin Martyr heeft deze vroege theorie ook opgesomt in zijn geschriften rond 165 na Christus, net zoals Tertullianus, die werd geboren in 150 n.Chr. Een van de toonaangevende voorstanders van deze theorie vandaag is mythicus Richard Carrier, die gelooft dat de opstanding een uitvinding is die later als kerkleer werd aangenomen.
Antwoord op deze theorie
Allereerst, het idee dat deze theorie later pas verzonnen is, gedurende een of twee generaties, gaat in tegen het feit dat de kerk vanaf het moment dat het graf leeg was gelijk de opstanding van Jezus gepredikt. Ten tweede was het zo dat deze prediking plaatsvond in Jeruzalem, juist de plaats van Jezus ‘dood, begrafenis en opstanding, terwijl de tegenstanders van Jezus nog leefden.
Hallucinatietheorie
Is het mogelijk dat mensen gewoon dachten dat ze Jezus zagen? Dit is niet voor de hand liggend, omdat de wetenschap heeft bewezen dat hallucinaties voorkomen bij individuen, niet bij groepen mensen en daardoor volledig subjectief zijn. Dus hoe verklaren we honderden mensen die tegelijkertijd Jezus zien, en de 11 discipelen die als groep interactie hebben met Jezus? We kunnen hallucinaties dus absoluut elimineren.
Peter Kreeft zegt:
“Hallucinaties komen meestal maar een keer voor, behalve bij krankzinnigen. Deze ‘hallucinatie’ kwam vaker voor, en bij gewone mensen. Vijfhonderd afzonderlijke Elvis-waarnemingen kunnen worden afgewezen, maar als vijfhonderd eenvoudige vissers in Maine hem tegelijkertijd zagen, aanraakten en met hem spraken zou dat een andere zaak zijn.”
Details van de theorie
De hallucinatietheorie beweert dat de vele mensen die Jezus in Zijn herrezen lichaam hebben gezien, zich dat gewoon voorstelden. Atheïst en theoloog van het Nieuwe Testament, Gerd Ludemann beweert dat de visie van Petrus psychologisch werd ingegeven. Petrus, zegt hij, zag een visioen van Jezus vanwege zijn verstikkende schuldgevoelens en zijn intense verlangen om Jezus terug te hebben en de discipelen te leiden. Dus, verklaart Ludemann, Petrus “zag” Jezus en maakte het zo mogelijk voor de andere discipelen om Jezus ook te “zien”. Hij voegt eraan toe dat Paulus, die spijt heeft omdat hij zo venijnig de kerk heeft aangevallen, zich met dezelfde ijver heeft bekeerd tot het christendom nadat hij een hallucinatie van Jezus heeft gezien. “Paulus’ visie om Christus te zien was slechts een droom”, zegt Ludemann, die “versterkt door enthousiasme, aanstekelijk was en tot veel meer visioenen leidde, totdat we een’ verschijning’ hebben voor meer dan vijfhonderd mensen.’
Antwoord op deze theorie
Deze theorie, misschien wel de meest wijdverbreide theorie over de opstanding, is ook de theorie die het meeste bewijs mist. Hallucinaties zijn een slechte verklaring voor de opstanding, ze komen wel voor, maar alleen bij individuen. Omdat hallucinaties volledig subjectief zijn, ervaren meerdere mensen ze niet tegelijkertijd. Personen die een hallucinatie ervaren, hebben niet het gevoel dat ze controle (direct of vrijwillige) hebben over die ervaring. We weten uit historische bronnen dat de mensen die Jezus zagen in totale controle waren over hun reactie op Hem.
Onze conclusie: Jezus leeft!
Hoewel een enkele alternatieve theorie in staat zou kunnen zijn slechts één bewijsstuk te verklaren, kan geen van de alternatieve theorieën rekening houden met al het historische bewijs dat wijst naar de waarheid van de opstanding. Simpelweg verschillende alternatieve theorieën aan elkaar naaien, geeft sceptici niet wat ze willen: een puur natuurlijke verklaring van de effecten en feiten.
Door alles wat we weten over de opstanding als een historische gebeurtenis, kunnen we erop vertrouwen dat het ook een bovennatuurlijke gebeurtenis was die de poorten van de hel deed schudden. Sceptici kunnen, en zullen waarschijnlijk, ruzie maken over de feiten totdat ze hun laatste adem uitademen. Maar voor iedereen die Jezus persoonlijk heeft ervaren en ervoor gekozen heeft om Hem als Heer te accepteren, vallen deze argumenten van de sceptici weg.
Het christendom vereist geloof – maar geen blind geloof. Zoals je kunt zien in het boek “Meer dan een Timmerman”, kunnen we ons geloof baseren op een lawine van historisch bewijsmateriaal dat dient om de beweringen van Christus, de kerk en de Bijbel te valideren!
Lees meer over: "Waarom is de opstanding van Jezus zo belangrijk?"