Bekijk de tekstversie van dit leesfragment.Voorbeeldig gelovenOver Hebreeën 11 PaginaVoorwoord Genesis 4, Hebreeën 11:4 Genesis 5:18-25, Hebreeën 11:5-6Genesis 6:5-22, Hebreeën 11:7Hebreeën 11:8-19 Binnenwerk-VoorbeeldigGeloven.indd 5 02-07-2013 08:45:32 Voorbeeldig gelovenOver Hebreeën 11 Voorwoordbereiken is drie. Alle drie vragen veel overtuiging en inzet van de lopers. dige westerse samenleving, niet vanzelfsprekend. Daar is veel overof kwijtraken vraagt om taaie volharding en een groot uithoudingsvermof aan de Hebreeën. Deze brief is een eigensoortige. Het is meer een preek dan een brief. Hoewel het bijbelboek vaak wordt toegeschreven aan de apostel Paulus, ontbreekt de naam van de auteur. Aan wie de brief is gericht blijft Joodse gens christen zijn geworden. De brief roept hen op hun christenzijn niet op te geven. Zo’n terugval kan worden veroorzaakt door de opkomende 34), maar zijn lezers (zie 13:22) ook al zit hij zelf gevangen (zie 13:19), en roept hen op in geloof gte van geloofsgetuigen rondom hen ter harte te nemen en het oog gericht te houden op Jezus, ’de grondlegger en voltooier’ van het geloof (zie 12:12). Met , kunnen de lopers het als christen in de arena van het leven volhouden. gen van de geloofsgetuigen die in Hebreeën 11 bij name worden genoemd. We vergelijken het accent dat de schrijver van Hebreeën 11 legt met wat het Oude Testament over hen verhaalt. Het eigen accent van Hebreeën 11 . Niet om hen te vereren, maar om zich door deze geloofsvoorbeelden te laten inspireren. , van toen llen ons van de negen gelovigen uit Hebreeën 11 inspireren om met vreugde en verwondering te blijven geloven. René de Reuver Binnenwerk-VoorbeeldigGeloven.indd 7 02-07-2013 08:45:32 Voorbeeldig gelovenOver Hebreeën 11 Genesis 4, Hebreeën 11:4Voorbeeldguren, ook jij hebt ze vast wel. Mensen die een voorbeeld voor je zijn, die je stimuleren en inspireren. Goede voorbeelden zijn belangrijk. Het zijn mensen aan wie je jezelf kunt spiegelen en optrekken. Ze zijn een persoonlijkheid die je aanspreekt, bezitten een vaardigheid of hebben iets bereikt wat jou inspireert. Voorbeeldguren worden nogal eens vereerd als een idool. Het woord idool komt van een Grieks woord dat ’schim’ of ’afgodsbeeld’ betekent. Volgens Van Dale staat idool voor een aanbeden guur. De sport en muziekwereld kennen veel idolen.Ook christenen hebben voorbeeldguren. Inspirerende gelovigen van vroeger of boeiende tijdgenoten die fungeren als voorbeeld(ige) christenen. Nu zijn deze voorbeeldguren geen idolen, geen sterren die door hun navolgers worden vereerd, maar iconen. Een icoon is een verwijzing naar een ander. De christelijke kunst heeft veel voor God. De geloofsvoorbeelden die Hebreeën 11 schildert zijn zulke iconen. Het zijn gelovigen die inspireren doordat ze verwijzen naar God. Door hen straalt het licht van Verwerkingt elkaar.Stel een rijtje van vijf favoriete bijbelguren op. Op welke manier zijn zij voor jou een voorbeeldguur? Hoe inspireren zij jou? Het is opvallend dat Hebreeën 11 Abel als eerste voorbeeldgelovige noemt. Niet Adam en Eva of hun eersteling Kaïn, maar zijn jongere broertje Abel is de eerste icoon. ’leegte’ of ’ijdelheid’. In het bijbelboek Prediker klinkt zijn naam veelvuldig. De bekende (Prediker 1:2, Statenvertaling) zou je ook d’. Waarom zou Hebreeën 11 deze nietige jongen die we in de hele Bijbel niet één woord horen spreken en die door zijn broer wordt vermoord, als eerste voorbeeldgelovige kiezen? Op welke wijze is Abel inspirerend voor gelovigen zo veel eeuwen later? Binnenwerk-VoorbeeldigGeloven.indd 9 02-07-2013 08:45:32 Voorbeeldig gelovenOver Hebreeën 11 Verwerking3. Wat zegt de bijbelguur Abel jou? Vind jij hem een inspirerende guur? hoofdstukken ver, of het gaat al mis tussen de mens en God. Waarom? Omdat de mens maar één verleiding nodig om hem een greep naar de macht te laten doen, met alle desastreuze gevolgen van dien. De relatie met God raakt verstoord en menselijke verDe mens Adam verwekt bij zijn vrouw Eva een zoon, Kaïn. HEER(1), zo roept Eva uit. Een prachtige belijdenis. Bij Abel, de tweede zoon, volgt niet zo’n dankbare lofprijzing. Bij Abel lijkt alles veel gewoner. Kaïn wordt boer, Abel schaapherder. Hij is niet zo gebouwd voor het zware werk. Als het land en de kudde hun vruchten geven, brengen Kaïn en Abel beiden een offer aan God. Als een ’dank U wel’ aan God. Vrome jongens om als ouders trots op te zijn. Kaïn offert van wat hij heeft geoogst (3), Abel van de eerstgeboren en mooiste dieren van HEER merkte Abel en zijn offer op, maar voor Kaïn en zijn offer had hij geen oog. (4b, 5a) Waarom maakt God onderscheid? Waarom kiest Hij voor het offer van Abel en niet voor dat van Kaïn? De Bijbel vertelt het niet. Het enige verschil dat wordt genoemd is dat Kaïn aan God een dankoffer brengt van wat hij heeft geoogst, terwijl Abel een van zijn beste en mooiste dieren offert. In de loop der eeuwen is gepoogd het onderscheid dat God maakt te verklaren. De oude Joodse geschiedschrijver Flavius Josephus stelt dat Kaïn uit was op winst en daarom aan God niet het beste van wat hij had wilde offeren. Lees een willekeurige kinderbijbel en je zult zien dat men de keus van God voor Abel probeert te verklaren. Hoe aannemelijk de verklaringen ook lijken, Genesis 4 zegt er niets over. Het vertelt wel dat Kaïn het niet kan zetten dat God het offer van Abel wel aanziet en dat van hem niet. Kaïn wordt razend. Zijn blik wordt donker (5). Hij is boos op God omdat Hij zijn broer verkiest boven hem. Binnenwerk-VoorbeeldigGeloven.indd 10 02-07-2013 08:45:33 Voorbeeldig gelovenOver Hebreeën 11 Is dit niet een al te jaloerse reactie van Kaïn? Wellicht, maar zou jij anders reageren? Word ook jij niet boos als je vermoedt dat jij achtergesteld wordt? Wie voelt zich niet verongelijkt als een ander wordt voorgetrokken terwijl daar geen reden voor lijkt te zijn? Het komt hard aan als voor God een ander meer telt dan jij. Voor je het weet ben je Waarom ben je zo kwaad? … Handel je goed, dan kun je toch iedereen recht in de ogen kijken? Handel je slecht, dan ligt de zonde op de loer, begerig om jou in haar greep te krijgen; maar jij moet sterker zijn dan zij.over je wil heersen. Maar het appel vindt geen gehoor. Kaïn nodigt Abel uit in het veld en slaat hem dood. Moord met voorbedachten rade. De eerstgeboren mens vermoordt zijn broer. In plaats van te heersen over het kwaad, heerst het kwaad over Kaïn. Het verhaal eindigt somber. Van Abel lezen we niets meer en Kaïn gaat weg, bij de Verwerking5. Wie van de twee broers raakt je? Waarom?6. Vind je de guur van Abel inspirerend? Waarom wel/niet? Waarom kiest Hebreeën 11 nu uitgerekend Abel als eerste geloofsvoorbeeld? Uit zo’n leest, wordt eerder somber dan geïnspireerd. Abel is een nietig mensenkind. We lezen alleen over zijn afkomst, naam, beroep en tragische levenseinde, en dat hij het beste rste broedermoord: de ver van de Hebreeën-breeën 11 begint met de prachtige zin dat geloof de grondslag legt voor alles waarop we hopen (1). Geloof, vertrouwen op God, is het fundament van de hoop. Niet het geluk dat je overkomt, het succes dat je hebt of de voorkeur die je geniet geven grond onder je voeten, maar het vertrouwen op God. Dit gelovig vertrouwen is niet gebaseerd op wat iemand ziet of kan Binnenwerk-VoorbeeldigGeloven.indd 11 02-07-2013 08:45:33 Voorbeeldig gelovenOver Hebreeën 11 bewijzen, maar op God zelf die van zich laat horen. In dit vertrouwen zijn velen ons Hebreeën 11:4 vertelt het verhaal van Abel die als eerste rechtvaardigetrouwen zijn weg gaat en door God wordt geteld. Leven als rechtvaardige, in vertrouwen poed. We zien het direct bij Abel. Dit kwetsbare mensenkind is de eerste door God getelde rechtvaardige. Zijn Maar Abels geloof spreekt nog steeds ook al is hij gestorven. Hij is een geloofsvoorbeeld voor alle rechtvaardigen die in vertrouwen op God stil hun weg gaan. Koste wat Abel is de eerste in de lange rij van rechtvaardigen uit Israël die in vertrouwen op God leefde. Wie goed kijkt, ziet in Abel het proel van Jezus, dé rechtvaardige die in vertrouwen op God, zijn Vader, zijn weg ging. Hij gaf het allerbeste wat Hij bezat, zijn leven, VerwerkingIn 1959 schreef André SchwartzDe laatste der rechtvaardigenHet gaat over Joodse rechtvaardigen die het lijden der wereld op zich nemen. Een aangrijpend boek dat eindigt met de dood van de laatste rechtvaardige in een van de concentratiekampen van de Tweede Wereldoorlog. Ook in dit boek is, net als bij Abel, het leven van rechtvaardigen verbonden met lijden. Wat Hoe zie jij door de icoon van Abel, zoals Hebreeën 11 die tekent, het licht van Binnenwerk-VoorbeeldigGeloven.indd 12 02-07-2013 08:45:33 Voorbeeldig gelovenOver Hebreeën 11 Binnenwerk-VoorbeeldigGeloven.indd 13 02-07-2013 08:45:33 Voorbeeldig gelovenOver Hebreeën 11 Genesis 5:18-25, Hebreeën 11:5-6l directe vragen. Je hoeft ls de Here God zijn gebore God nog niet. Maar In Hebreeën 11 lezen we dat God vreugde vindt in Henoch. Henoch is een van de tien oervaders uit het begin van de Bijbel, uit de tijd voor de zondvloed. Zijn naam beteit Hebreeën 11. Hij wijdt VerwerkingVorm een koppel met je buurman of vrouw. Deel wat je weet van de bijbel-guur Henoch. Is er iets in hem wat je inspireert?Bespreek samen waar de Here God volgens jou blij mee is. Geef voorbeelden uit a) het wereldgebeuren, b) de natuur, en c) jouw eigen leven. Deel jullie vindingen met de anderen.aantal jaren hierna leven en op een bepaalde leeftijd sterven. Volgens deze genealogie wordt Henoch geboren in het jaar 622 na de schepping. In dit jaar zijn alle voorvaders van Henoch nog in leven. Henoch wordt slechts 365 jaar. Van hem wordt als enige niet ). Later zal de grote profeet Elia dit ook overkomen (zie 2 Koningen 2:10 Jered overleven hem Binnenwerk-VoorbeeldigGeloven.indd 15 02-07-2013 08:45:33 Voorbeeldig gelovenOver Hebreeën 11 Tijdbalk van schepping tot zondvloed *Jered Jered Christus beschreven door Berossos. Hij was priester van de god Belvoor koning Antiochus I beschreef hij de geschiedenis van Babylonië in de De eerste christelijke geschiedschrijver, Eusebius van Caesarea (260Kroniek, waarin hij de geschiedenis van de wereld tot aan het jaar 325 beschrijft, naar deze passage uit het boek van Berossos. Ook in dit verhaal zijn de zevende en de tiende koning bijzondere guren. De goden ontfermen zich over de en de tiende een bijzondere plek. Alleen zijn zij geen koningen maar gewone mensen. gewone, kwetsbare mensenkinderen. De goden wijden Henoch en Noach niet in hun leven in. Henoch en Noach zijn geen halve goden, maar mensenkinderen die anderen voorgaan in een leven met God. Henoch wijdt anderen in in een leven dat nauw verbonden is met God. Deze wreekt’ (zie 4:17of zoals vertaald in de HSV: ’hij wandelt met God’. Dit typeert zijn leven. Het lijkt alsof Genesis 5 de levensduur van Henoch met een knipoog vermeldt. Tussen alle bijna milt hij zonen en dochters, terwijl God hem 300 jaar later, op z’n 365e, wegneemt. Het is alsof Henoch met zijn 365 jaren ons inspireert om alle 365 dagen van het jaar nauw verbonden met God te leven. Binnenwerk-VoorbeeldigGeloven.indd 16 02-07-2013 08:45:33 Voorbeeldig gelovenOver Hebreeën 11 Verwerkingvolgens hun berekening plaats in het jaar 3761 voor Christus. Onze jaartelling en kalender zijn in 1582 vastgesteld door paus Gregorius XIII. Deze legt een cesuur bij de geboorte van Christus. Wat vind jij van een telling vanaf de schepping? 4. Wat spreekt je aan in de genealogie van de tien oudvaders van Genesis 5? Wat vind je van de overeenkomst en het verschil tussen Genesis 5 en het oude Henoch leeft ’slechts’ en uitgerekend 365 jaar. Wat vind je ervan dat het aantal jaren precies gelijk is aan het aantal dagen van een jaar? Wij moderne mensen leven in verschillende werelden. We begeven ons in werelden van familie en gezin, werk, vrije tijd, sport, kerk en geloof. Het leven is complex, daarom kunnen we bijna niet anders dan de verschillende terreinen van het leven scheiden. Maar ook geloof en kerk reserveren we zo ongemerkt voor een bepaald terrein van komen te staan en niet veel van doen lijken te hebben met de andere terreinen van ons leven. Bij dit leven in verschillende werelden stelt Henoch zijn vragen. Henochs hele leven is nauw verbonden met God. Zijn geloof is niet gereserveerd voor een deelgebied van zijn leven, maar doortrekt dit helemaal. Daarom heeft God plezier in hem. Dat God blij met hem is, is geen Hij stond immers al vóór zijn opneming bekend als iemand in wie God vreugde vond, zo lezen we in Hebreeën 11:5. Men weet: God is blij met Henoch omdat hij zijn geloof niet reserveert voor een deeltje van de week, maar hij leeft zijn hele leven nauw verbonden met God. levensterreinen het geloof in God te leven. Door in geloof beslissingen te nemen in je werk, relaties, vrije tijd, omgaan met je familie, sport, enz. Door te rekenen met God in wat je zegt en zwijgt, in waar je je geld aan besteedt. Dit rekenen met God maakt al het kiezen vaak niet gemakkelijker. Wie alleen met zichzelf rekent, met welke winst en welk nauw verbonden met God leeft, heeft met veel meer te rekenen. Hij rekent met God en evenzeer met de naaste als zichzelf. Dit liefdevol rekenen met God en elkaar is volgens Jezus de samenvatting van de wet en de profeten, dat is waar God blij van wordt (zie: 40). Henoch is een voorbeeld van geleefd geloof dat God vreugde geeft. Binnenwerk-VoorbeeldigGeloven.indd 17 02-07-2013 08:45:33