EEuwig duurt zijn trouw ignatiaansE vEErtigdag EnrEtraitE PiEt van BrEEmEn sj Hans van L EEuwEn sj nikoL aas sintoBin sj (rEd. )
Inhoud Voorwoord 5 Week 1 7 Week 2 19 Week 3 33 Week 4 47 Week 5 61 Week 6 75 Week 7 89 Week 8 103 Gebedstips bij de vastenretraite 107 Uitnodiging om te delen in groepjes over de gebedservaring 123 De jezuïeten online: overzicht van websites 125 Verder lezen: onlangs verschenen boeken over ignatiaanse spiritualiteit 127
5 Voorwoord Elke retraite is een innerlijke reis. Ook deze retraite. Waar- heen deze reis je zal leiden is nog niet bekend. Het is heel goed mogelijk dat je wordt verrast of aangemoedigd, uitge- daagd of geprikkeld door wat er gebeurt. Je kunt verbaasd of angstig worden: misschien laat God doorschemeren dat je een nieuwe richting moet inslaan in je leven – denk aan Maria bij de aankondiging van Jezus’ geboorte. Door je gebed vol te houden met een open geest en een groot hart, kom je tot innerlijke rust. God is een God van vertroosting en wacht op het moment waarop Hij je genadig kan zijn (1 Korintiërs 1, 3; Jesaja 30, 18). Voor elke dag van de veertigdagentijd wordt een korte Bij- beltekst aangeboden. Telkens met enkele suggesties om die tekst biddend op je eigen leven te leggen. Elke week heeft een eigen thema dat wordt toegelicht in een geloofsimpuls. Per week worden ook twee citaten aangeboden die het the- ma verder openleggen. Ten slotte geven we gebedstips die de retraitant helpen zijn gebedstechniek verder te verfijnen. Deze veertigdagenretraite is geïnspireerd door de ignatiaan- se spiritualiteit. De teksten van Eeuwig duurt zijn trouw wer - den geschreven door Piet van Breemen sj en Hans van Leeu- wen sj. Oorspronkelijk werden deze teksten ter beschikking gesteld door het Platform voor ignaanse spiritualiteit van de jezuïeten in de Lage Landen in de vorm van een digitale veer - tigdagenretraite (2015) op www. ignatiaansbidden. org. Nikolaas Sintobin sj Internetpastor
7 Week 1 Thema: ‘Keer om’ - Omkeren is niet altijd gemakkelijk. Soms voelt het aan als gezichtsverlies. Tegelijkertijd leeft in ons dikwijls een behoefte om eens opnieuw te beginnen, met een schone lei. Nu is het de gunstige tijd daarvoor. Maak er goed gebruik van.
IGnaTIaansE VEErTIGDaGEnrETraITE / 9 Geloofsimpuls: ‘Keer nu terug naar Mij met heel je hart’ (Joël 2, 12) Ons leven is als een weg. Mens-zijn is op weg zijn. Wie niet meer op weg is, die leeft niet echt. De eerste christenen noemden zich graag mensen van de weg, of ook: mensen van de nieuwe weg. Trouwens, dat had Jezus zelf hun reeds gezegd: ‘Ik ben de weg, de waarheid en het leven’ (Johannes 14, 6). Die weg wilden ze gaan. Ze waren er blij mee. Onze weg kan soms te breed worden, en dan is het waar - schijnlijk niet meer de weg van Jezus. We kunnen ook in een file terechtkomen waarin we maar heel langzaam voor - uitkomen. soms komen we per ongeluk op een verkeerde weg. Dan moeten we de juiste weg proberen terug te vin- den. Misschien moeten we daarbij anderen naar de juiste weg vragen. Heel gevaarlijk wordt het als je op de goede weg in de ver - keerde richting rijdt: een spookrijder! Voor zo iemand wordt op de radio gewaarschuwd, want hij of zij is een groot gevaar voor de andere weggebruikers. Het kan ook ge- beuren dat je in een doodlopend slop geraakt. Dan moet je wel omkeren als je verder wilt komen. Dat valt meestal niet mee. Maar zonder omkeer kom je niet er niet meer uit. Misschien red je het alleen niet. Jezus is bereid om je te hel- pen. In het Oude Testament heet het al: ‘Zacht leidde Ik hen bij de teugels; aan koorden van liefde trok Ik hen mee’ (Ho- sea 11, 4). En later zegt Jezus: ‘De tijd is aangebroken … keer om en hecht geloof aan het goede nieuws’ (Marcus 1, 15).
10 / WEEK 1 Terugkeren met heel mijn hart, als ik merk dat ik vastgere- den ben, dat de zorgen en de angsten me boven het hoofd groeien, dat ik geen tijd meer vind om stil te zijn voor God. nu is het de gunstige tijd. nu ben ik in goed gezelschap met anderen, die ook willen omkeren. Laten we deze kans en uitnodiging oppakken.
IGnaTIaansE VEErTIGDaGEnrETraITE / 11 Citaat Er zijn maar weinig mensen, en misschien is er wel niemand in dit leven, die dit ten volle begrijpt, hoe zeer wij zelf Gods werk in ons hinderen, en wat God in ons tot stand zou kun- nen brengen, als wij Hem dat niet zouden verhinderen. Ignatius van Loyola (1491-1556)
12 / WEEK 1 Teksten bij het begin en einde van elke Bijbelmeditatie Begin van het gebed Ik neem de tijd om het stil te maken in mijn hart. Ik word me bewust van God die zijn liefdevolle blik op mij gericht heeft. Ik ga bij mezelf na wat ik verlang van deze gebedstijd en praat erover met God. Einde van het gebed Tot slot neem ik nog even de tijd om te praten met God, Jezus, Maria of iemand anders in wie ik vertrouwen heb. Ik spreek gemoedelijk, zoals een vriend(in) spreekt tot een vriend(in). Ik dank voor iets, stel een vraag, spreek uit wat me bijzonder getroffen heeft of iets anders. Ik sluit af met een kort gebed dat me vertrouwd is. Terugblik op het gebed Na afloop blik ik even terug op het gebed, zo mogelijk schriftelijk. Wat heeft mijn hart geraakt? Waar voelde ik me aangetrokken? Wat ging moeilijk? Is er iets wat ik graag zou verdiepen, een zin of een vers dat ik wil onthouden? Wat betekent dit alles voor mijn concrete leven?
IGnaTIaansE VEErTIGDaGEnrETraITE / 13 Citaat Ik nodig elke christen uit, waar en in welke situatie hij zich ook bevindt, om vandaag nog zijn persoonlijke ontmoeting met Jezus Christus te hernieuwen of tenminste de beslis- sing te nemen zich door Hem te laten ontmoeten, Hem elke dag zonder ophouden te zoeken. Niemand moet denken dat deze uitnodiging niet voor hem of haar is, ‘want niemand is uitgesloten van de vreugde die de Heer brengt’. En de Heer stelt degenen die dit risico nemen, niet teleur; wanneer ie- mand een kleine stap in de richting van Jezus zet, ontdekt hij dat Jezus al op hem of haar wachtte, met open armen. Nu is het de tijd om Jezus te zeggen: ‘Heer, ik heb me iets wijs la- ten maken; op duizenden manieren heb ik uw liefde afgewe- zen, maar hier ben ik om mijn verbond met u te hernieuwen. Ik heb U nodig. Verlos mij, Heer, en neem me in uw armen. ’ Hoe goed voelt het om telkens als we afdwalen naar Hem te- rug te keren! Ik zeg het nog eens: God wordt nooit moe ons te vergeven; wij zijn degenen die het moe worden zijn barm- hartigheid te vragen. Christus, die ons uitnodigde om elkaar ‘zeventig maal zeven keer’ te vergeven (Mt. 18, 22), geeft het voorbeeld: Hij vergeeft ons zeventig maal zeven keer. Steeds opnieuw neemt Hij ons op zijn schouders. Niemand kan ons de waardigheid afnemen die deze grenzeloze en onwankel- bare liefde ons geeft. Paus Franciscus
14 / WEEK 1 Aswoensdag Bijbeltekst: Openbaring 3, 20 Ik sta voor de deur en klop aan. Als iemand mijn stem hoort en de deur opent, zal Ik binnenkomen, en we zullen samen eten, Ik met hem en hij met Mij. Gebedssuggesties Vandaag begint de veertigdagentijd, ook wel vastentijd genoemd. Het is een tijd om ons voor te bereiden op het paasfeest. Jezus nodigt ons uit, en wel om samen te eten. Hij dringt zich niet op, maar laat ons vrij. als we niet openen, komt Hij niet binnen. Maar als we wel opendoen, wil Hij graag met ons samen eten. Dat is een heel hartelijke vorm van samenzijn, van elkaar nabij-zijn. · Is er ruimte in mijn leven/hart om me op deze uitnodi- ging in te laten? · Wat belet mij om erop in te gaan? · Wat zijn de dingen waarvoor ik tijd heb? Wie zijn de mensen voor wie ik tijd heb? · Wat betekent Pasen voor mij?
IGnaTIaansE VEErTIGDaGEnrETraITE / 15 Donderdag Bijbeltekst: Deuteronomium 30, 19 Ik roep vandaag hemel en aarde als getuigen op: u staat voor de keuze tussen leven en dood, tussen zegen en vloek. Kies voor het leven, voor uw eigen toekomst en die van uw nakomelin- gen, door de Heer, uw God, lief te hebben, Hem te gehoorza- men en Hem toegedaan te blijven. Gebedssuggesties Het is een plechtige oproep van Gods kant. En het gaat in- derdaad om iets heel wezenlijks. God spreekt me aan op een indringende manier. Het gaat om mijn toekomst, en niet alleen om die van mij, maar ook nog om anderen, die door mij beïnvloed worden. God wil dat ons leven veel vrucht draagt (Johannes 15, 8). En Jezus zegt ook dat Hij gekomen is om ons het leven te geven in al zijn volheid (Jo- hannes 10, 10). · Wat doen die woorden met mij? · In welk opzicht ervaar ik mijn leven als niet zo geslaagd? · Hoe ga ik daarmee om? · Hoe kan mijn leven meer op God afgestemd worden?
16 / WEEK 1 Vrijdag Bijbeltekst: Jeremia 29, 11 Mijn plan met jullie staat vast – spreekt de Heer. Ik heb jullie geluk voor ogen, niet jullie ongeluk: Ik zal je een hoopvolle toe- komst geven. Jullie zullen mij aanroepen en tot mij bidden, en Ik zal naar jullie luisteren. Jullie zullen mij zoeken en ook vinden, als jullie mij tenminste met hart en ziel zoeken. Gebedssuggesties God wil het goede voor ieder van ons. Zijn wil is ons geluk. Maar dat lukt alleen als we ons er helemaal op inlaten. Met half werk kom je bij God niet klaar. · Heb ik een plan met mijn leven? · Wat zoek ik eigenlijk ten diepste? Wat is voor mij het al- lerbelangrijkste? · stem ik me af op Gods plan? · Durf ik me aan Hem toe te vertrouwen? · Waar vindt mijn hart rust en vrede?