‘Van Paulus, door Gods wil apostel van Christus Jezus. Aan de heiligen in Efeze’ (vs. 1a) Op deze eerste dag van het nieuwe jaar lezen we over bijzondere namen, door God ons gegeven. Paulus, of, met zijn Hebreeuwse naam genoemd, Saulus, was ooit op weg naar Damascus omdat hij de gemeente van de Heer ver- volgde. Maar onderweg wordt hij door Jezus stilgezet. Hij was ziende blind, maar nu gaat hij, verblind door het licht van de Heer, Hem juist zien! Dat verandert zijn leven. Wat een nieuw begin! Het is Gods wil dat hij nu ‘apostel’ heet, door Hem uitgezonden om van Jezus te getuigen. Ook wij krijgen een bijzondere naam: ‘heiligen’, door Hem apart gezet. Niet heilig uit onszelf, maar dankzij Gods genade in Jezus Christus. De schrijver Gerrit Achterberg, die zijn hos- pita vermoordde, verwoordt dat ontroerend in het gedicht ‘Bekering’: ‘Ik deed van alles wat gedaan kan worden het meest misdadige (…) Maar Gij hebt God een witte naam genoemd, met die van mij. ’ Ik wens u toe dat veel mensen in uw omgeving iets mogen proeven van die bijzondere naam, die ook u gegeven is. Efeziërs 1:1-3 Gezang 834:1 JANUARI Nieuwjaar 1 JANUARI De maand januari is geschreven doormw. ds. H. J. Paas, Nijverdal 20049 Filippus 2021. indd 720049 Filippus 2021. indd 7 15-07-2020 14:3215-07-2020 14:32
2 JANUARI zaterdag Efeziërs 1:4-6 Gezang 513:2 ‘In Christus immers heeft God, voordat de wereld gegrondvest werd, ons vol liefde uitgekozen’ (vs. 4a) ‘Nog voordat je bestond kende Hij je naam’, ontroerende woorden uit een lied. Maar de bijbelwoorden, waarop ze geënt zijn, hebben nog meer diepte. We zien drie ele- menten. Ten eerste koos God ons als gemeente vol liefde uit. Daar past verwondering bij. Zoals een jongen en een meisje, die wederzijds liefde voor elkaar ontdekken, zich afvragen: wie ben ik, dat hij/zij van mij houdt! Ten tweede is het ‘in Christus’ van essentieel belang. Want zonder Hem zijn we nergens, komen we niet bij de Vader uit. Ten slotte de woorden ‘voordat de wereld gegrondvest werd’. Nota bene, Hij kende ons – gemeente uit de Joden en uit de andere volken – al voorafgaande aan zijn scheppings- werk. Dat roept verwondering op, maar het maakt ook bescheiden. Want op die manier werd eens en voorgoed duidelijk dat er geen enkele menselijke inbreng was; het was allemaal liefdevolle genade van Hem en van zijn Zoon. 20049 Filippus 2021. indd 820049 Filippus 2021. indd 8 15-07-2020 14:3215-07-2020 14:32
‘In Hem zijn wij door zijn bloed verlost en zijn onze zonden vergeven’ (vs. 7a) Toen eens, in een gebouw waar ik werkte, de lift stag- neerde, zaten zes mensen een paar uur opgesloten. Wij stonden erbij en konden niets doen. Behalve de monteur bellen. Pas toen deze eindelijk kwam, werden de mensen uit hun benarde positie verlost. Alleen hij kon dat doen. Zo kon alleen Jezus ons verlossen. Hij betaalde daarvoor een hoge prijs, Hij gaf zijn leven. Maar er is meer. Hij wil ons ook nu verlossen uit de macht van het kwaad. Tel- kens ondervinden we dat de totale verlossing nog toe- komstmuziek is. In dat alles zijn we onderweg naar de grote dag van de verlossing. De dag, waarop Jezus terug- komt om alles nieuw te maken. Wij zijn op weg naar dat moment. De viering van het Kerstfeest heeft ons daar weer extra bij bepaald. Zo zeggen we vandaag met Simeon: ‘Want met eigen ogen heb ik de redding gezien die U bewerkt hebt ten overstaan van alle volken. ’ Efeziërs 1:7-10 Gezang 747:4 3 JANUARI zondag 20049 Filippus 2021. indd 920049 Filippus 2021. indd 9 15-07-2020 14:3215-07-2020 14:32
‘gemerkt met het stempel van de heilige Geest … als voorschot op onze erfenis’ (vs. 13b, 14a) Onderweg naar het noorden van het land ontdekte ik dat mijn autopapieren nog thuis lagen. Wat moest ik zeggen op het adres waar ik, ergens halverwege, een fi ets had gehuurd? Ik kon geen rijbewijs laten zien. Maar het feit dat de auto er stond was voldoende; die liet ik immers als onderpand achter. Het was duidelijk dat ik de fi ets terug zou brengen. In datzelfde weekend huurden we telefo- nisch een huisje voor onze zomervakantie. Maar nee, het huurcontract kwam nog niet; eerst moesten we een voorschot betalen. Onderpand (NBG) of voorschot, dat woord gebruikt Paulus om iets bijzonders uit te leggen. De heilige Geest, die God geeft aan iedere gelovige, is voor deze een voorschot, een onderpand. Met andere woorden: aan Hem, de heilige Geest, weet je, dat er nog iets veel groters zal komen dan wat je nu al mag kennen van God, namelijk de erfenis die klaarligt als wij voor altijd met de Heer mogen zijn. Efeziërs 1:11-14 Gezang 678:4, 8, 9 JANUARI maandag 4 20049 Filippus 2021. indd 1020049 Filippus 2021. indd 10 15-07-2020 14:3215-07-2020 14:32
‘en hoe overweldigend groot de krachtige werking van Gods macht is voor ons die geloven’ (vs. 19) Lees de tekst hierboven nog eens. Zo is onze God. Daar word je stil van. Tegelijk overvalt de gedachte ons: ‘Ik zou zo graag meer van zijn kracht voelen in mijn leven. ’ Laat God dan tegenwoordig niets van zijn macht zien? Zeker wel. Ik las van een Groningse verzetsman die, verraden, op een verschrikkelijke manier werd verhoord, maar dankzij zijn geloof in staat was geen namen van anderen te noemen. Zelf overleefde hij de oorlog niet. Ik las van een kerkgemeenschap in Amerika, die massaal bad voor de opwekking van een gestorven peuter. Maakte God dit kindje weer levend? Nee, maar ook toen bleven ze hoog opgeven van Gods macht. Ze bleven Hem vertrouwen. Ik hoorde vier mensen spreken op de Open Doorsdag 2019. Hun situatie in Irak, Iran en India was zeer risicovol, maar ze getuigden van de grote dingen, die God in hun mid- den deed. Glorie aan God! Efeziërs 1:15-19 Psalm 145:2 JANUARI dinsdag 5 20049 Filippus 2021. indd 1120049 Filippus 2021. indd 11 15-07-2020 14:3215-07-2020 14:32
‘Toen ze dat zagen, werden ze vervuld van diepe vreugde’ (vs. 10) Vandaag is het ‘Driekoningen’, de naam die gegeven wordt aan het moment waarop de wijzen de nieuwgebo- ren Koning vonden en aanbaden. Wat prachtig, dat God direct ook ‘heidenen’ de weg wijst naar zijn Zoon. Of, anders gezegd, Hij laat in de herders en de wijzen zien dat Jezus kwam voor Israël en voor heel de wereld. Wat kunnen wij van deze ‘onkerkelijke’ magiërs leren? Zij let- ten nauwkeurig op de weg die God wijst. Zij geven de moed niet op. Zij zijn bereid om raad te vragen. Zij willen maar één ding: deze Koning aanbidden. En als ze dan hun doel hebben bereikt, dan borrelt de vreugde diep van binnen in hen op. Hoe is dat met u, anderhalve week na het Kerstfeest? Hebt u, net als de schriftgeleerden, de Bijbel dichtgedaan en bent u overgegaan tot de orde van de dag? Of herkent u de diepe vreugde van de magiërs? 6 JANUARI woensdag Matteüs 2:1-12 Gezang 520:3-6 20049 Filippus 2021. indd 1220049 Filippus 2021. indd 12 15-07-2020 14:3215-07-2020 14:32
‘hoog boven alle hemelse vorsten en heersers, alle machten en krachten’ (vs. 21a) ‘Er is meer tussen hemel en aarde. ’ Soms gebruiken men- sen deze uitdrukking wanneer ze horen van gebeurtenis- sen die je niet meer ‘toevallig’ kunt noemen en die hen beangstigen. Soms gebruikt iemand die woorden om aar- zelend aan te geven dat hij niet compleet ongelovig is: ‘Ik geloof wel dat er Iets is. ’ Wat een voorrecht om dan te kunnen vertellen dat er veel meer is dan ‘iets’. Dat er Iemand is die machtiger is dan al dat ‘meer tussen hemel en aarde’: Jezus, Gods Zoon, door Hem opgewekt uit de dood. Hij leeft en regeert. Die bemoediging hadden de mensen in Efeze nodig in een tijd die bol stond van beangstigend bijgeloof. En wij? In 2021? Juist in een tijd waarin God wordt losgelaten, krijgen verkeerde machten en krachten meer ruimte. Dat wij als christen in woord en daad mogen getuigen van deze Heer, die daadwerkelijk heerst over alle denkbare machten. 7 JANUARI donderdag Efeziërs 1:20-23 Gezang 705:3, 4 20049 Filippus 2021. indd 1320049 Filippus 2021. indd 13 15-07-2020 14:3215-07-2020 14:32
‘wij volgden alle zelfzuchtige verlangens en gedachten die in ons opkwamen’ (vs. 3b) Vandaag lezen wij prachtige dingen over Gods liefde. Over zijn genade, waardoor we, dankzij Jezus Christus, geredde mensen mogen zijn. Paulus beschrijft het ver- schil tussen vroeger en nu. Vroeger leefden de mensen in Efeze zonder God, maar nu was dat helemaal anders geworden. Mooi om te zien dat Paulus zichzelf daar bij rekent, hij schrijft in de wij-vorm. Dan volgen confronte- rende woorden, die ik als tekst uit dit gedeelte koos. Waarom confronterend? Omdat Paulus in de verleden tijd schrijft. Ineens realiseerde ik me dat ze voor mij als christen soms ook in de tegenwoordige tijd gelden. Zelf- zuchtige verlangens en gedachten: hoe vaak zet ik die om in egocentrische daden? Ondersteund door populaire uitspraken als: ‘daar heb je recht op’ of ‘je moet nu maar eens voor jezelf kiezen’. Maar … hoe intenser we door- drongen zijn van Gods liefde en genade, hoe meer Hij en de naaste centraal zullen staan in ons leven. Efeziërs 2:1-7 Gezang 838:1, 2 JANUARI vrijdag 8 20049 Filippus 2021. indd 1420049 Filippus 2021. indd 14 15-07-2020 14:3215-07-2020 14:32
‘Maar dat dankt u niet aan uzelf; het is een geschenk van God’ (vs. 8b) Ergens in de Alblasserwaard zag ik een boerderij met de naam ‘Soli Deo Gloria’. De bewoners lieten zien: we heb- ben een mooi bedrijf, maar we geven alle eer aan God; Hij gaf ons mogelijkheden, kracht, gezondheid. Eigenlijk is het een Godsgeschenk. Doorverwijzen naar Hem in het besef dat alles wat je hebt, ook je geloof, een cadeau van God is. Dan zijn we dichtbij de ‘ontdekking’ van Luther, van de Reformatie. Oudere christenen kennen nog de woorden ‘sola gratia’ en ‘sola fi de’, alleen uit genade, alleen door geloof. Woorden, weggelopen uit het bijbel- gedeelte van vandaag. Kun je trots zijn op het feit dat je gelooft? Nee, je dankt het niet aan jezelf, het is een cadeau van God. Dat laat iets van een geheim zien. Wan- neer je in je leven ‘ja’ zegt tegen God, ga je zien, dat Hijzelf dat jawoord in je hart heeft gelegd. Inderdaad, een Godsgeschenk. Efeziërs 2:8-10 Gezang 864:2 JANUARI zaterdag 9 20049 Filippus 2021. indd 1520049 Filippus 2021. indd 15 15-07-2020 14:3215-07-2020 14:32
‘U leefde in een wereld zonder hoop en zonder God’ (vs. 12b) In 1996 schreef Geert Mak de roman ‘Hoe God verdween uit Jorwerd’, over de leegloop van het platteland in het noorden van het land. Uit kleine dorpen verdwenen lang- zamerhand alle voorzieningen. Ook de kerken. Nee, gelukkig klopt de titel niet, want inmiddels heeft juist de kerk in Jorwerd een bijzondere ‘herstart’ gemaakt. Helaas raakt de titel ons echter nog steeds, kijkend naar het geheel van de Nederlandse samenleving. Veel mensen lieten Hem immers ‘verdwijnen’ uit hun leven. Ouders en grootouders hebben verdriet omdat kinderen en kleinkin- deren de band doorsneden met hun Schepper en Verlos- ser. Wellicht draagt u dit verdriet ook met u mee. Paulus zet het in één zinnetje scherp neer: een leven zonder God is ook – ten diepste – een leven zonder hoop. Is dat het laatste woord? Goddank niet. Want ook als je ‘ver weg was’ kun je door het bloed van Christus, (weer) dichtbij komen (vs. 13). Efeziërs 2:11-13 Gezang 723:2 JANUARI zondag 10 20049 Filippus 2021. indd 1620049 Filippus 2021. indd 16 15-07-2020 14:3215-07-2020 14:32