woord vooraf Een bruisend proefje, een keuken vol troep én een bijbelverhaal! Past dat wel bij elkaar? Je zou misschien denken van niet – je leest de Bijbel toch altijd keurig aan tafel, bij het naar bed gaan of in de kerk? Maar je zult ontdekken dat bijbellezen en proefjes doen heel goed samengaan. Sommige bijbelverhalen zul je beter gaan be- grijpen en je ontdekt zeker nieuwe dingen over God, jezelf en de prachtige wereld waarin we leven. Gauw aan de slag dus! Want alles komt van God, alles bestaat door God en alles heeft zijn doel in God. Voor Hem is alle eer, voor altijd en eeuwig. – Romeinen 11:36 Dit boek boordevol proefjes die knetteren en knallen, sissen en schuimen, kun je niet alleen thuis gebruiken, maar ook op vakantie, bij een feestje, tijdens de zon - dagsschool of kinderclub en natuurlijk in de klas! En wie gaat de uitdaging aan om een proefje te gebruiken in de kerkdienst als inleiding op de preek? Waar en wanneer jullie ook aan de slag gaan, ik hoop dat jullie je net zo verbazen als ik bij het doen van de proefjes en zo ontdekken wat een geweldige God wij hebben. Hanna Holwerda 5 Pen en papier Houd pen en papier bij de hand, om net als echte wetenschappers aanteke- ningen te maken bij het doen van een proefje. Geduld Soms heb je geduld nodig. Niet alle chemische reacties knallen en knet - teren, bij sommige duurt het wat langer voor er iets gebeurt. Nog een keer Sommige proefjes komen heel pre- cies. Net als in een laboratorium kan het zijn dat het proefje niet direct werkt. Probeer het gewoon nog een keer! Samen Bij een aantal proefjes staat dat je de hulp van een volwassene nodig hebt. Doe deze proefjes dan ook altijd samen. Handig, maar ook leuk om samen te ervaren en te ontdekken. Tips
Opgelos! De droom van Jozef – Mattheüs 1 7 6-77 Geweldig nieuws! De Redder is geboren – Lucas 2 78-79 Licht in de duis ternis Jezus’ komst naar de aarde – Johannes 1 80-8 1 Geduldig wachten Simeon in de tempel – Lucas 2 82-83 Ster renkunde Wijzen uit het oosten – Mattheüs 2 84-85 Dit is Jezus Johannes wijst op Jezus – Lucas 3 86-87 Woorden die indruk maken Jezus’ uitleg in de synagoge – Marcus 1 88-89 Ingewikkeld … Het gesprek van Jezus en Nikodemus – Johannes 3 90-93 De geheimen van het Koninkrijk van God Waarom spreekt Jezus in gelijkenissen? – Matt heüs 13 94-95 Een s tevige fundering Gelijkenis van de wijze en de dwaze man – Lucas 6 96-97 Het g roeit vanzelf Jezus vertelt over het Koninkrijk van God – Marcus 4 98-99 Jezus draait alles om Gelijkenis van de werkers op het land – Mattheüs 20 10 0-101 In evenwicht De wonderen van Jezus – Mattheüs 15 1 02-103 Water veranderen Bruiloft in Kana – Johannes 2 1 04-105 Besmettelijk De genezing van de melaatse man – Marcus 1 1 06-107 Storm op het meer Jezus brengt de golven en de wind tot rust – Marcus 4 108-109 Helder zien Genezing van de blinde man in Betsaïda – Marcus 8 11 0 -111 Over water lopen Jezus en Petrus lopen over het meer – Mattheüs 14 11 2 -113 Een zwarte dag Jezus sterft op Golgotha – Marcus 15 114 -115 Zonde? Jezus rekenMZUMMIN Jezus sterft voor onze zonden – Marcus 10 11 6 -117 Liefde – daar word je warm van! Gods liefde voor de wereld – Johannes 3 11 8 -119 Nieuw leven Jezus is opgestaan! – Mattheüs 28 120-121 Jezus stijgt op naar de hemel Hemelvaart – Handelingen 1 1 22-125 In beweging! Uitstorting van de Heilige Geest – Handelingen 2 1 26-127 De kracht van God De Heilige Geest – Romeinen 5 1 28-129 Lees maar in de Bijbel Filippus en de Ethiopiër – Handelingen 8 13 0-131 Jezus verandert de bikkelharde Saulus Bekering van Saulus – Handelingen 9 1 32-133 Wat voel je wel en wat voel je niet? Paulus wordt gebeten door een slang – Hande lingen 28 134-135 Vol van onmeetbare liefde De liefde van Jezus voor jou – Efeziërs 3 1 36-137 Oogverblindend Het visioen van Johannes – Openbaring 4 1 38-139 Bijlagen 1 40-141 Overzicht bijbelteksten 1 42-145 Register van zaken en personen 1 46-149 7
Eindeloos regen De ark van Noach Genesis 7 en 8 Lees het verhaal ovter de ark van Noacth uit een kinderbijbetl. Kan een boot drijven? nodig: pot met water en schaaltje van klei Vul de glazen pot mett water. Verdeel de klei in twtee ballen. Leg éént bal op het water. Blijft tdie drijven? Leg een knikker op thet water. Wat gebeurt er met de kntikker? Haal de klei en de tknikker er weer uit.t Duw de andere bal klei plat. Maakt er een kommetje vatn met een opstaande t rand. Leg dat op het watert. Wat gebeurt er nu tmet de klei? Leg een knikkter op de klei. Blijtft die drijven? Vraag: Hoeveel knikkers patssen er als vracht in jouw bootjet van klei? Wat gebeurt er? Wat je ziet heeft te tmaken met de ‘oppert- vlaktespanning’ van thet water. Het water tduwt tegen de klei. De ktlei duwt door zijn gtewicht terug. Het bolletje klei heteft maar een klein toppervlak waar het t water tegenaan kan duwen. Daardoor is de klei sterker en zwaarder dan het watter, het bolletje zinktt. Als je de oppervlaktte van de klei grotetr maakt door er een kommetje van tet vormen, kan het watetr tegen een groter oppervlatk duwen. Zo blijft dte klei als een bootje drijven.t Zelfs als de vrachtt van het bootje een knikkter is. De dag brak aan waarop de HERE zei tegen Noach: ‘Ga met uw familie aan boord van de ark, want u bent de enige rechtvaardige ... Over een week zal het gaan regenen. Veer- tig dagen en nachten achter elkaar.’ Genesis 7:1 en 4
15 Drijven of zinken nodig: plantaardige olie, water, groot glas of glazen pot, legosteentje,\ muntje en andere kleine voorwerpen Schenk het glas tot dte helft vol met watetr. Schenk voorzichtig det olie erbij tot 3 cmt onder de rand. Det twee lagen vloei- stof mogen niet vermtengen.Doe een voor een dte kleine voorwerpent erbij in. Blijven zte drijven? Bootjes knustelen Maak bootjes van vetrschillende materialen en kijk wtelke bootjes het bestte en het langste blijven drijtven. Denk aan: kurkt, papier, schuursponsje, ijsstokjets. Wat gebeurt er? Olie en water vermetngen niet, omdat ze elkaar afstoten. tOlie is lichter dan water. De olie blijftt dus drijven. Olie etn water hebben allebeti ook een andere optper- vlaktespanning. Watetr is sterker en duwt t harder tegen de vootrwerpen. Zo komt het dat sommige voorwterpen niet op olie drijven, maatr wel op water.
De kracht van bidden Elia bidt om regen 1 Koningen 18 en Jakobus 5 Bidden is praten met God. En God luistert. Er gaat een lampje branden nodig: Spaarlamp, ballon, droog haar Als je stil bidt ‘dentk’ je de woorden … gebeurt tdaar eigenlijk wel iets mete?Blaas de ballon op ten knoop hem dicht. Maak de ruimte waar tje bent zo donker mtogelijk. Wrijf met de ballont over je haar. Houdt nu de spaarlamp tegen de ballon. Lees hoe Elia bidt omt regen in 1 Koningetn 18:41-45. Als iemand van u het moeilijk heeft, laat hij dan bidden. Want als een goed en rechtvaar- dig mens God om iets bidt, heeft dat een geweldige uitwer- king. Elia was een gewoon mens, net als wij. Hij vroeg God of Hij geen regen meer op het land wilde laten vallen; en drieëneenhalf jaar lang viel er geen druppel regen! Daarna vroeg hij God het weer te laten regenen en de regen viel in stromen neer. Het land werd weer fris en groen. Jakobus 5:13 en 16-18 Doordenkertje: Wie geloof heeft, krijgt alles waar hij in het gebed om vraagt. Mattheüs 21:22
49 Moleculen zijn piepklein. Als je moleculen naast elkaar zou leggen dan passen er ongeveer 1 miljoen moleculen naast elkaar in 1 millimeter. Atomen en elektronen zijn nog weer kleiner. Wat gebeurt er? Alles om je heen, jijtzelf ook, bestaat uit tmo- leculen. Atomen zijnt de bouwstenen waar tmoleculen van zijn gemaakt. Eten atoom bestaat uit eten kern met daaromheen elektronten. De elektronen dtraaien met een grote snelheid om det kern heen. Als je met de ballotn over je haar wrijtft, springen elektronten over van jou naar dte ballon en wordt dte ballon ‘geladen’t. Dit heet ‘statische eletktriciteit’. Als je det lamp tegen de ballon houdt, kan de tballon zijn ‘ladingt’ statische elektriciteit kwijt. Htij geeft het aan de tlamp en de lamp gaat daardotor branden. De vragen in je hoofd, het gebed dat je denkt of uitspreekt, daar gebeurt echt iets mee. God is als de onzichtbare kracht die de lamp in het proefje liet branden. kern elektronen
Over water lopen Jezus en Petrus lopen over het meer Mattheüs 14 Op het water nodig: glas, water, metalen punaise \(zonder plastic kapje\), afwasmiddel Maak eerst het glas etn de punaise schoon mtet water en droog ze af. Vul dan het glas met wtater. Leg voorzichtig de ptunaise boven op het wtater, met de punt naar bovten. Blijft de punaise dritjven? Het afwasmiddel kun tje vergelijken met de ttwijfel van Petrus. Doe nu een klein drtuppeltje afwasmiddelt in het water. Wat gebteurt er met de punaise? Wat gebeurt er? De allerkleinste watterdeeltjes heten wa-t termoleculen. Watermtoleculen trekken eltkaar aan en vormen een tsterk laagje. Dit latagje wordt ook wel de optpervlaktespanning getnoemd. De punaise blijft hiertop liggen. Het afwatsmid-del maakt de oppervtlaktespanning kapot.t De punaise is zonder dit tsterke laagje te zwaar om op het watetr te blijven liggen. Om een uur of vier in de morgen liep Jezus over het water naar hen toe. Petrus riep: ‘Here, als U het werkelijk bent, zeg dan dat ik over het water naar U toe mag komen!’ ‘Goed,’ riep Jezus. ‘Kom maar!’ Petrus stapte uit de boot en liep over het water naar Jezus toe. Mattheüs 14:25, 28-30 De schrik sloeg Petrus om het hart en hij be- gon te zinken. ‘Here, help mij!’ schreeuwde hij. Jezus stak hem Zijn hand toe en trok hem uit het water. ‘Och twijfelaar,’ zei Jezus, ‘waarom heb je zo weinig vertrouwen in mij?’ Mattheüs 14:30-31 Doordenkertje: Iemand die twijfelt, lijkt op een golf van de zee die door de wind heen en weer gejaagd wordt. Jakobus 1:6
Schaatsenrijdertje Het schaatsenrijdertje heeft onder zijn pootjes en zijn buik heel veel kleine haartjes. Tussen deze haartjes en het water zit een beetje lucht. Deze stoten het water af en zo wordt het beestje gedragen door de oppervlaktespanning van het water. De ronde schaduwen zijn van de kuiltjes in het wateroppervlak onder de poten. Tip: Ga eens op zoek naar dit beestje op een vijver, een sloot of een klein meer. Schaatsenrijdertje maken nodig: 3 dunne stukjes ijzerdraad, tangetje, bak water Draai twee stukjes ijzterdraad in elkaar, ztoals op de afbeelditng, en buig de uiteinden teen beetje uit elkaatr. Nu heb je de voor- ten achterpootjes. Drtaai de derde om het middten en maak zo de middenpootjes. Zorg tdat alle pootjes eent beetje wijd staan. Zet het beestje op hett water. Tip: In plaats van ijzerdtraad kun je ook drite sluitstrips van vuilnisztakken gebruiken waatr je het witte plastic vanatf hebt gehaald. 113 * wonde r e n *
Oogverblindend Het visioen van Johannes Openbaring 4 Kleurenspel nodig: potdeksel van plastic, veel witte hobbylijm, ecoline of voedingskleurstof, cocktailprikkers, touw, perforator Doe een laag lijm itn het deksel, de helet bodem moet bedekt zijn. Doe van verschillendte kleuren ecoline eten druppel op de lijm. Roer met een cocktatilprikker tot er eent mooi kleurpatroon ontstaatt. Let op: als je te latng roert, mengen de t kleuren tot een bruint geheel. Laat het mengsel drotgen. Heb geduld, het duurt minimaal eent dag, afhan- kelijk van de dikte tvan de laag lijm. Htet mengsel is droog alst de randen los kometn van het deksel. Trek het los uit het dteksel. Maak er een tgaatje in, bijvoorbeeld met eetn perforator en hantg hem met een touwtje op een zonnitge plek voor het ratam. Ik zag een troon staan in de hemel. Op die troon zat iemand die straalde als groene en rode edelstenen. Boven de troon was een schit- terende regenboog. Uit de troon van God kwam bliksem en donder. En voor de troon brandden zeven grote vlammen. Dat zijn de zeven goede geesten van God. De grond voor de troon leek op een zee van glas, net zo helder als kristal. Openbaring 4:2-6
139 Oogverblindend nodig: zaklamp, plakgum \(plasticine\), spiegel, wit karton, ondiepe schaal, water Schenk de schaal haltfvol met water. Legt de spiegel schuin in tde schaal en laat hem tetgen de rand leunen.t Zet hem aan de rantd van de schaal vast mtet plakgum. Schijn met de zaklamtp op het deel van dte spiegel dat onder t water ligt. Houd het tkarton boven de schatal. Hierop verschijntt een regenboog. Tip: Misschien moet je evten de zaklamp of hett karton wat heen ent weer bewegen, zodat de retflectie ook op het katrton komt, en niet ertnaast. Wat gebeurt er? Licht is niet wit, maar tbestaat uit allemaal kleurent die samen het wit vormen. Het watetr splitst de kleuren, en de spiegetl weer-kaatst het op het kartton. Maak een tekening btij de tekst uit Openbaringen 4:2-6
Nog meer proefjes en opdrachtjes? Kinderen houden van de natuur! Ze rennen door het gras, bestuderen vlin- ders en bouwen graag hutten of vlotten. Ook ouders gaan graag met hun kinderen de natuur in. Dit natuurboek verbindt het genieten van de natuur met het geloof in de Schepper. Naast informatieve weetjes over landschappen, dieren en planten lees je bijbelteksten en vind je creatieve opdrachten. In het hoofdstuk over water lees je over de Jezushagedis, bestudeer je waterdiertjes en geef je ze net als Adam namen. Andere hoofdstukken gaan over de zee en het strand, het bos en de achtertuin, met informatie per seizoen. Struinen door de schepping Bijbels natuurboek Hanna Holwerda ISBN 9789085433347 - Uitgeverij Columbus - 2017 € 14,95
Nog meer proefjes en opdrachtjes? haal snel dit toffe boek! Bijbels natuurboek Hanna Holwerda door de schepping struinen