Onzeker weten

Spring naar inhoud Onzeker weten keert met sprankelende praktijkvoorbeelden traditionele zekerheden binnenstebuiten en ontdekt juist in het christendom ruimte voor een bevrijdend niet-zeker-weten. Onzekerheid als uitgangspunt. Onder de vlag van Radicale Theologie geven religiewetenschapper Bram Kalkman, filosoof Gerko Tempelman en theoloog Rikko Voorberg ‘een rijke mix van postmoderne filosofen, kunstenaars en activisten’ het woord. Het boek Onzeker weten, dat 1 maart verschijnt, omschrijft zichzelf als bron van creativiteit, authenticiteit en verbinding: verbinding met jezelf, met anderen en met de eeuwenoude christelijke traditie. ‘Een levende theologie van de onzekerheid’. De recente opleving van het radicaal theologisch gedachtegoed komt volgens de auteurs van buiten de kerk, van filosofen die zichzelf atheïst noemen (of ‘christelijke atheïst’). Het is een van de redenen dat zij Onzeker weten laten beginnen met een filosofische geschiedenis om dat filosofisch denken vervolgens toe te passen op theologische thema’s. ‘… een nieuwe vorm van theologisch weten, het onzeker weten. Een weten dat niet wordt bedreigd door twijfel, maar dat de twijfel incorporeert in zichzelf en daardoor alleen maar sterker wordt. Het is voor veel radicale theologen niet moeilijk om zich voor deze (ontwrichtende) praktijk te beroepen op niemand minder dan Jezus zelf. Want was dat niet precies wat Hij deed in de context van zijn tijd?’(Uit: Onzeker weten) Radicale Theologie zegt theologische kritiek te willen leveren op maatschappelijke structuren en doet voorstellen voor een radicaal theologische praktijk. Daarbij wil ze met improviserende, theatrale benadering van de christelijke teksten en traditie laten zien dat Jezus beter te begrijpen is als performancekunstenaar dan als dominee. ‘Radicale theologie raakt de onzekerheid aan die onder de oppervlakte schuilt. Het wil verbinding brengen tussen mensen die zich zomaar ‘de enige’ voelen. De enige die twijfelt, de enige die aan het leven lijdt, de enige die niet weet of ze het nog gelooft. Het biedt ook een alternatief voor degenen die dreigen te bezwijken onder de gevoelde verantwoordelijkheid om de ander te ‘verlossen’. Hoe zwaar kan het vallen om te proberen de depressieve ander op te beuren, de zieke te helpen aan genezing of de twijfelaar te overtuigen dat het toch allemaal waar is. De ervaring leert dat het erkennen van de onzekerheid soms helender is dan het aandragen van een oplossing.’(Uit: Onzeker weten) Onzeker weten stelt dat om ons heen mensen van alles zeker lijken te weten en dat voor elk van onze onzekerheden er wel een oplossing wordt aangedragen. Het heeft iets aantrekkelijks, maar werken zulke oplossingen, vraagt het boek zich af. ‘Het is de radicale theologie die kerk en samenleving erop wijst dat juist christendom voor deze bevrijding goud in handen heeft. Tenminste, als je het christelijke verhaal radicaal onzeker gaat lezen.’(Uit: Onzeker weten) Dat in de jaren 90 van de vorige eeuw hernieuwde interesse ontstond in radicale theologie, waarbij de Ierse filosoof Peter Rollins degene was die de filosofische ideeën wist te ontsluiten voor een groter publiek, doet volgens Onzeker weten bij mensen weer een belletje rinkelen. ‘Radicale Theologie is echter datgene wat confessioneel theologische ideeën opschudt. Ze is het bij nacht verschijnende knagende gevoel van twijfel dat zelfs de meest overtuigde gelovige kan bevangen. Ze stelt vragen die niet gesteld zouden moeten worden.(…) De radicale theologie bestaat niet op zichzelf – ze schept geen nieuw systeem. Ze krabt aan het bestaande. Ze jaagt op. Ze doet opschrikken. Ze schudt wakker.’(Uit: Onzeker weten) Onzeker weten – Een inleiding in de radicale theologie | Rikko Voorberg, Gerko Tempelman, Bram Kalkman | VBK Media / Kok Boekencentrum | 9789043537933 | € 20,00,- | verschijnt 1 maart 2022 | ‘Onzeker weten pakt theologie aan zoals het wat mij betreft bedoeld is. Met flair en zin voor avontuur. Het is de taak van de theologie om de geslotenheid in het denken te doorbreken waarin wij ons leven steeds weer gevangen laten zetten. Dit boek spreekt vrij en opent het gesprek waar velen dachten dat het was afgesloten.’ (Hoogleraar theologie prof. dr. Erik Borgman) Beeld: Carl Heinrich Bloch 1834 – 1890 – ‘De Bergrede wordt wel de kern van het Nieuwe Testament genoemd. Voor velen is deze toespraak van Jezus over het koninkrijk door de eeuwen een bron van inspiratie geweest voor een radicaal leven.’ (levenindekerk.nl) Klik om te delen met Twitter (Wordt in een nieuw venster geopend)Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend)Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend)Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend)Klik om op Pinterest te delen (Wordt in een nieuw venster geopend)MeerKlik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend)Klik om te delen op Pocket (Wordt in een nieuw venster geopend)Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend)Klik om op Tumblr te delen (Wordt in een nieuw venster geopend)Klik om te delen met Reddit (Wordt in een nieuw venster geopend)Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend)Klik om op Skype te delen (Wordt in een nieuw venster geopend)Vind ik leuk:Like Laden... Related About Paul Delfgaauw Paul Delfgaauw is freelance tekstschrijver voor de Academie voor Geesteswetenschappen, Utrecht. Opleiding Religiestudies – richting Media & Cultuur (2014 – 2019) – aan de Academie voor Geesteswetenschappen Utrecht (eindexamenscriptie: ‘Het draagbare Joodse vaderland’). Ik verken sinds jaar en dag - de laatste elf jaar via mijn blog Goden en Mensen - filosofie, religie en spiritualiteit. 6 Responses Klik om toegang te krijgen tot artweil2.pdf De meesters van het geestelijke leven – en zij alleen – zijn in staat geweest een positieve betekenis te verlenen aan wat Simone Weil zo kernachtig omschreef als de heilige “ervaring van afwezigheid” (‘sense of absence’). De leegte van het eigen hart kan, als hij ten einde toe doorleefd wordt, veranderen in een krachtige roep om de Ene die er niet is. Het is de tegenspraak van een gelijktijdige aanwezigheid en afwezigheid. —————– Haar mystiek verwoordt immers bij uitstek de religieuze ervaring van de afwezigheid Gods. —————- Simone Weil ondergaat de beslissende ervaring van een unio mystica, waarbij voor één ondeelbaar moment tijd en ruimte er niet meer toe doen, God en de ziel, hemel en aarde met elkaar lijken te vervloeien. De liefdevolle presentie van een tijdeloze Tegenwoordigheid, waarover Weil vervolgens zelf met de nodige scepsis spreekt, maar die ze later niet meer kan en wenst stuk te denken, hoezeer ze ook de intellectuele redelijkheid (‘probité intellectuelle’) tot één van haar hoofddeugden rekent. Zij, de filosoof, die nog nooit iets van de mystieken had gelezen. —————- De ziel en God, dat is: bruid en bruidegom in het bruidsvertrek, die de taal van de liefde spreken, en blijven spreken ook als zij straks weer gescheiden zullen zijn, als er weer een ‘oneindige afstand’ tussen hen zal bestaan, zo groot als het universum zelf. —————- https://www.theologie.nl/artikelen/en-god-sprak-ik-besta-niet/ Wie Peter Rollins en Simone Weil naast elkaar legt ziet meteen hetzelfde theologische denken wat absoluut geen denken genoemd mag worden. God is dan niet anders te verstaan als juist de afwezigheid van God. Met het hart wat zich ledigt, ledigt zich ook de ziel van alles wat riekt naar aanwezigheid. God is een niet-God, een niet-bestaan. Alleen in dat niet-bestaan -wat lijden met zich meebrengt- kan de tijdloze Tegenwoordigheid de leegte van hart én ziel vullen. Zie ook hoe ziel en God weer gescheiden zullen worden in het resterende bestaan van het ondermaanse. Jan Bor zou zeggen: door de bodem van je bestaan zakken. —————— Simone Weil: De volheid van de naasten­liefde is eenvoudig het vermogen de naaste te vragen: ‘Waaraan lijdt u?’ Dat betekent te beseffen dat de ongelukkige mens bestaat, niet als één uit velen, als een exemplaar van de categorie die het etiket ‘ongelukkig’ draagt, maar als een mens die gelijk is aan ons. En om dat te beseffen, is het voldoende, maar noodzakelijk, dat men aandacht aan de ander weet te schenken.’ —————— Alleen als je mensen volkomen gelijk aan je zelf acht, kan dat plaats hebben wat werkelijk de naam naastenliefde draagt. Dat ‘gelijk zijn’ kan niet begrepen worden door er over na te denken, maar door het te zijn. LikeLike Beste Laurent, Interessante reactie! Frappant, net zoals radicale theologie steekt Simone Weil, prikt door en provoceert…(!) Onder meer op de site van fritsdelange.nl vind je meer over haar. (Helaas ligt de site er momenteel uit.) ‘De radicale theologie bestaat niet op zichzelf – ze schept geen nieuw systeem. Ze krabt aan het bestaande. Ze jaagt op. Ze doet opschrikken. Ze schudt wakker.’ (On)bewust rekenning/eerbetoon aan Weil? Groet uit Holland, Paul LikeLike Geachte, Ik tracht te weten te komen wat de eigenlijke kern is van dit theologisch denken. Ik heb het boek “Onzeker Weten” nog niet gelezen . Naar wat ik gelezen heb lijkt dit denken zeer sterk overeen te komen met het denken van de Franse Filosofe Simone Weil, bij wie het begrip “leegte” domineert. (Zie Liefde is Licht. Kok. ) Simone Weil vraagt maar één ding; “eliminer les combleuses de vide.” Onmogelijkheid, maar enige weg.Nochthans berust heel haar denken op een” weten dàt”, een weten dat tegelijkheid “zekerheid” is, in die zin dat “…le grain de désir qui est possession est plus fort que le reste du désir qui est vide. Si je désire seulelement désirer le bien, en désirant le bien, je suis comblé.” (Connaissance Surnaturelle Gallimard. 110) En verder: “Je désire eclusivement le bien, mais de cette chose que je désire exclusivement je ne connais absolument rien sinon le nom. Et pourtant mon désir est parfaitement comblé, il me faut absolument rien d’autre…(C.S.110). En elders: Vouloir à vide. Vouloir le vide. Le vide est plus plein que tous les pleins. Ce bien est pour nous un néant, puisque aucune chose n’est bonne. Mais ce néant n’est pas irréel. Tout ce qui existe comparé à lui est irréel. (Pesanteur et gràce) . Het zou voor mij een groot ogenblik zijn, moest Simone Weil in het denken van “Radicale theoligie” eindelijk de erkenning krijgen die haar toekomt. Want in werkelijkheid werd de echte Simone Weil door alles wat Academie is hineininterpretiert tot een soort christelijke humaniste Groeten uit Belgie. L.Bastiaens.. LikeLike Er is maar één zekerheid: de Heer is waarlijk opgestaan ! De rest is (al dan niet belangrijke) bijzaak, jammer dan voor het hedendaagse tijdbeeld dat zeker serieus genomen moet worden maar per definitie tijdelijk en vergankelijk is. Maar goed, ik heb het boek in mijn Kindle staan nu …. LikeLike Onzeker weten lijkt een goede poging om de dogmatische dwang af te schudden van een paar duizend jaar christendom: een zeer zekere zware opgave. Het zal voor deze onzekere mensen waarschijnlijk wel een verlichting geven: een soort vorm van vrijheidsgevoel. Maar bij het woordje vrijheid denk ik aan Nietzsche die schreef: “Vrij waarvan? Vrij waartoe wil ik horen! De onzekere mensen lijken mij te menen dat ze echt radicaal theologisch zijn, maar lijken toch niet zo heel erg vrij –van– het orthodoxe confessionele christelijk denken. Neem citaat: “dat Jezus beter te begrijpen is als performancekunstenaar dan als dominee”. Waarom nemen ze Jezus niet “echt radicaal” zoals bijvoorbeeld toen ‘hij’ zei: “‘Ik ben het licht dat boven hen allen is, ik ben het al, en het al komt uit mij en het al komt tot mij. Kloof een stuk hout en ik ben daar; licht een steen op en je zult me daar vinden.’ Heeft de historische Jezus wel bestaan? Nu hoeven die radicaal onzekere mensen van mij echt niet de Nag Hammadi teksten te gaan lezen, of de Bhagavat Gita ofzo. Hoewel ik dat erg mooi vind: het evangelie der waarheid, of dat van Thomas. Dat lijkt me teveel gevraagd, als overtuigd zeker wetende Ketter begrijp dat wel. Maar vanuit hun eigen confessie, laten ze dan iets lezen van hun grote theoloog Rudolf Otto. Mogen zij de zekerheid vinden van de ervaring van het Numineuze, en de retorische drogreden van de zekere onzekerheid doorzien. Dat wens ik hen, ze hebben nog een zware weg te gaan, heb ik zo de indruk om zich los te maken van het denkende geloof en de gnosis te ervaren. Nog eenvoudiger om dit te bereiken lijkt me gewoon teruggaan naar het gevoelsmatige “het oude rijke roomse leven” in de rituelen van vóór de Romeinse kerstening: het heidendom. Stop het hervormde en gereformeerde denken en leef je lot. Dat kan ook in volgens het (zogenaamde-sorry) woord van god, te lezen in Prediker want wijsheid en het leven heeft geen zin het is alles Vanitas: gebakken lucht. Eet uw brood met vreugde, en drink uw wijn van goeder harte; want God heeft alrede een behagen aan uw werken. Laat uw klederen te allen tijd wit zijn, en laat op uw hoofd geen olie ontbreken. Geniet het leven met de vrouw, die gij liefhebt, En twijfel niet meer: niets heeft zin. LikeLike “Onzeker weten”. Zonder het boek te kennen is deze titel al een flinke uitdaging. In vele Christelijke denominaties, waartoe ik mij hier beperk, wordt immers geleerd, dat “geloven” gelijk staat aan “zeker weten, zonder het te kunnen zien?”. Ofwel eerst geloven en dan zien. “Onzeker weten” …. een mens, of dat nu een theoloog, wetenschapper, gelover of atheist is, is altijd op zoek naar zekerheid en bewijs. Geloof zonder voorwaarden en onzeker weten passen – wat mij betreft – uitstekend in het hedendaagse tijdbeeld. Ik heb dit overigens als bespiegeling van de boektitel opgeschreven. Paul, dit is een trigger! LikeGeliked door 1 persoon Reacties welkom. Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt. Berichtnavigatie ← Alles en iedereen is elementair met elkaar verbonden‘Alleen liefde geeft je een heldere blik’ → Topberichten Transcendentie is datgene wat ons draagt en vervult Radicale Theologie wil bevrijdend niet-zeker-weten ‘De mens kennen door het brein te kennen is een illusie’ Radicale theologie: religieloos christendom Plato en de idee van onsterfelijkheid Socrates: ‘Voltooid leven is aan de goden’ Ontsluiert de wetenschap het mysterie God? ‘Alleen liefde geeft je een heldere blik’ Geloven in naturalisme of theïsme? Het Thomasevangelie, ketterij of inzicht? RedactioneelCategorieën Archief Archief Maand selecteren maart 2022  (2) februari 2022  (5) januari 2022  (5) december 2021  (3) november 2021  (4) oktober 2021  (7) september 2021  (8) juni 2021  (5) mei 2021  (5) april 2021  (5) maart 2021  (7) februari 2021  (8) januari 2021  (8) december 2020  (8) november 2020  (8) oktober 2020  (4) september 2020  (5) juli 2020  (3) juni 2020  (7) mei 2020  (11) april 2020  (7) maart 2020  (8) februari 2020  (6) januari 2020  (4) december 2019  (4) november 2019  (5) oktober 2019  (3) september 2019  (7) augustus 2019  (4) juli 2019  (4) juni 2019  (5) mei 2019  (6) april 2019  (6) maart 2019  (4) februari 2019  (4) januari 2019  (7) december 2018  (4) november 2018  (7) oktober 2018  (5) september 2018  (5) augustus 2018  (3) juli 2018  (4) juni 2018  (5) mei 2018  (6) april 2018  (6) maart 2018  (8) februari 2018  (8) januari 2018  (6) december 2017  (4) november 2017  (8) oktober 2017  (7) september 2017  (9) augustus 2017  (6) juli 2017  (3) juni 2017  (5) mei 2017  (6) april 2017  (6) maart 2017  (4) februari 2017  (6) januari 2017  (5) december 2016  (5) november 2016  (5) oktober 2016  (6) september 2016  (4) augustus 2016  (2) juli 2016  (4) juni 2016  (6) mei 2016  (4) april 2016  (4) maart 2016  (4) februari 2016  (5) januari 2016  (8) december 2015  (5) november 2015  (4) oktober 2015  (6) september 2015  (5) juli 2015  (3) juni 2015  (7) mei 2015  (5) april 2015  (4) maart 2015  (2) februari 2015  (4) januari 2015  (5) december 2014  (5) november 2014  (6) oktober 2014  (7) september 2014  (4) augustus 2014  (3) juli 2014  (3) juni 2014  (6) mei 2014  (6) april 2014  (5) maart 2014  (6) februari 2014  (6) januari 2014  (6) december 2013  (5) november 2013  (8) oktober 2013  (10) september 2013  (8) augustus 2013  (4) juli 2013  (8) juni 2013  (9) mei 2013  (6) april 2013  (6) maart 2013  (10) februari 2013  (8) januari 2013  (8) december 2012  (6) november 2012  (11) oktober 2012  (11) september 2012  (12) augustus 2012  (8) juli 2012  (14) juni 2012  (12) mei 2012  (7) april 2012  (9) maart 2012  (16) februari 2012  (12) januari 2012  (14) december 2011  (15) november 2011  (20) oktober 2011  (24) september 2011  (10) Follow me please, but stay your own chairman Follow me please, but stay your own chairman Volg blog via e-mail Follow GODEN EN MENSEN on WordPress.com Mijn dichtbundel StiltegebiedRecente reacties Carla op Het humanisme heeft ook iets…Jand op Het humanisme heeft ook iets…Paul Delfgaauw op Het humanisme heeft ook iets…Koperdraat op Het humanisme heeft ook iets…Het humanisme heeft… op ‘In de transcendentie on…Zwerver op Radicale Theologie wil bevrijd…Paul Delfgaauw op Radicale Theologie wil bevrijd…llaurent bastiaens op Radicale Theologie wil bevrijd… Follow me on Twitter, but stay your own chairmanMijn tweets  RSS - Berichten RSS - Reacties Meta Registreren Inloggen Berichten feed Reacties feed WordPress.com Stats 678.365 Volg Volgend GODEN EN MENSEN Heb je al een WordPress.com-account? Nu inloggen. GODEN EN MENSEN Aanpassen Volg Volgend Aanmelden Inloggen Korte link kopiëren Deze inhoud rapporteren View post in Reader Beheer abonnementen Deze balk inklappen   Reacties laden....   %d bloggers liken dit: