Volg mij

Volg mij ARIE DE RUITER Scholten Uitgeverij www.boekarie.nl Burgemeester Drijbersingel 25 Internet: www.scholtenuitgeverij.nl Omslagontwerp en binnenwerk: Reclamebureau Advice Tekst correctie: Jan Meints Drukwerk: www.drukcase.nl De cursief gedrukte teksten zijn rechtstreeks uit de Bijbel overgenomen. Hierbij is gebruik gemaakt van de Bijbel in Gewone Taal © Nederlands Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. All rights reserved. No portion of this book may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted in any form or by any means - electronic, mechanical, photocopy, recording or any other - except for brief quotations in printed reviews, without the prior written permission of the publisher. Daarmee ter wereld. (Wikipedia) aan het madeliefje, dat na horen aan de vogels, die ’s ochvroeg met hun geuit de nieuwe dag Je kunt het aan de zon, die door de wolken breekt om de aarde te verwarmen. Je kunt het horen aan de regen, die op de Je kunt het aan de arm, die om je Je kunt het aan duizenden dingen zien: leven en liefde – de wereld zoals hij bedoeld is. En jij kunt – als je er open voor staat – achter deze wereld de maker zien. God, die Je kunt het zien aan het oorsprongsverhaal van dit verhaal keek om zich heen en zag de wonderlijke wereld van leven en liefde. Daarmee zag hij ook God, de maker van dat Een kwade wereld De Bijbelschrijver uit het vorige hoofdstuk is niet één of andere romanticus, die onder mooi oorsprongsverhaal heeft opgeschreven. Hij zat allesbehalve op een roze wolk. Hij schreef zijn verhaal onder barre omstandigheden. Als geen ander wist hij, dat de mooie wereld kapot werd gemaakt door een kwade een vijand was veroverd en ontvoerd naar een ver en vreemd land. Tijdens een lange voettocht van zo’n vijftienhonderd kilometer gekomen. Overgeleverd aan de willekeur van vijandige soldaten zijn velen vermoord, gemarteld en verkracht. Nee, hij wist maar al te goed wat het leven hier op aarde kon Vandaag de dag laat die kwade macht zich nog steeds gelden. We hoeven de journaalmensen elkaar aan kunnen doen. Moorden, orde van de dag. We zijn terecht verontwaardigd over al die gewetenloze schurken, die hun medemensen zoveel kwaad aandoen, • Een kwetsende opmerking naar een ander om hem eens even een hak te zetten, soms om daarmee zelf bij anderen waardering te oogsten. • Misbruik maken van de liefde van een ander, • Met je ellebogen werken om een bepaalde promotie te krijgen, terwijl je een ander de kans niet gunt. • Laatdunkend doen tegen en over iemand die net iets minder hersens heeft gekregen • Geen oog hebben voor iemand die verdriet • Je geld altijd maar voor jezelf houden en meling voor hulpbehoevenden.• Veel te hard of met drank op in je auto rijden en daarmee bewust een gevaar vormen voor het leven van een ander.we in onze omgang met God en de medemens heel vaak erg tekort zijn geschoten. In het oorsprongsverhaal komen we de invloed van de kwade macht op ons menselijk gedrag de wereld van God gekregen, op één boom Dan komt er uit die ene boom een slang, die de mens alsnog verleidt om toch de vruchten Hier zien we een typisch menselijk trekje komt niets tekort en toch wil je nog meer. Die slang staat hier symbool voor de kwade macht, die de mens tot zijn verkeerde handelen We kunnen er niet onderuit om te erkennen, dat we allen medeverantwoordelijk zijn voor de ellende, die er in de wereld heerst. God heeft ons een mooie aarde gegeven om hem op een goede manier te beheren, maar wij zijn hem grondig aan het vernielen. Als mensheid in het algemeen en ieder persoonlijkzijn we hiervoor verantwoordelijk tegenover elkaar en tegenover God. Door het gedrag van de mens bestaat er een vertrouwensbreuk tussen God en de mensheid, die vanuit Op een of andere manier blijkt de mens niet leven. Als oorzaak daarvan kan de kwade macht genoemd worden, de slang uit het oorsprongsverhaal, die de mens tot zijn verkeerde handelen verleidt. Die kwade macht, waarover we het hebben, wordt de duivel genoemd. Voor het verkeerde handelen van de mens bestaat ook een woord: zonde. verleiding beroepen. We zijn zelf volledig verantwoordelijk voor onze daden. Daarom is het vertrouwen, dat God ons gaf door ons de mooie aarde te geven, onherstelbaar beschadigd en zijn we als mensheid gedoemd om voor altijd te zijn opgescheept met een wereld, waar dood en haat aan de orde van Maar wat menselijk gesproken niet meer kan, In het oorsprongsverhaal veroordeelt God de slang met de volgende woorden:‘Jij en de vrouw (dit is: de mens) zullen vijanden van elkaar zijn, en jullie nakomelingen ook. Hiermee wordt al melding gemaakt van een De mens wordt wél beschadigd, maar het kwade zal voor altijd vernietigd worden. Dit gedeelte verwijst al naar Jezus Christus, die in staat zal zijn om de strijd aan te gaan met de kwade macht en hem ook nog te overwinnen. Als we nadenken over het hoe en het waarom van het kwaad in deze wereld, dan komen er • Waarom heeft God de mens zo gemaakt, dat hij gevoelig is voor zoveel liefdeloos • Waarom geeft God de duivel zoveel macht, dat hij in staat is om mensen tot zoveel kwaadaardig handelen te verleiden?• Waarom stelt God de mens verantwoordelijk voor daden, waar hij toe wordt verleid?• Waarom is het leven voor zoveel mensen – waaronder misschien voor jezelf – een Op zulke en veel andere vragen is nooit een antwoord gekomen. Het enige dat hierop te zeggen valt, is dat God zijn wereld en zijn mensen niet in de ons verder naar een nieuwe aarde, waarop alles volkomen goed zal zijn. In dat vertrouwen heeft de schrijver van de eerste hoofdstukken van de Bijbel zijn verhalen opgeschreven en hij nodigt ons daarmee uit om hem in dat vertrouwen te volgen. We hoeven de verhalen in de eerste hoofdstukken uit de Bijbel niet op te vatten als het verslag van een journalist, die bij het ontstaan van de wereld aanwezig is geweest. Zo zijn ze niet bedoeld. Ze zijn geschreven door gekeken naar de wereld en de mensen, en Maar boeiend zijn deze verhalen wel degelijk, ze zijn het lezen waard! God wordt ook aangeduid als Heer of Here. Zijn woonplaats is de hemel. In onze fantasie is dat een oord, dat zich ergens tussen de wolken bevindt. In werkelijkheid is de hemel voor ons onbereikbaar. Het is een heilige plaats, waar God en zijn engelen (helpers) wonen. Na ons sterven mogen we in de hemel verder leven. In feite is het niet mogelijk om een goede omschrijving van God te geven. Hij is altijd groter en sterker dan wij kunnen denken, zodat we niet echt kunnen vastleggen wat en hoe God is. Aan de hand van enkele van enige indrukken van hem vormen. Zo is hij eeuwig, almachtig, algoed, alwetend, en nog veel meer. Laten we • In de eerste plaats kunnen we God dus hemel en aarde, van het hele heelal. Van de grootte van het heelal kunnen we ons niet eens een voorstelling maken. Wetenschappers meten de afstanden ervan in lichtjaren. Als we bedenken dat een lichtjaar in kilometers gerekend meer dan een negen met twaalf nullen erachter telt. En als we ons realiseren dat de wetenschappers praten over afstanden van miljoenen lichtjaren, dan begint het ons aan alle kanten te duizelen. Wij geloven, heelal. Het doel van het heelal is om de grootte van Gods almacht kenbaar te alleen in het grote heelal zien. In alles op deze aarde – van een klein torretje tot een grote bergketen – is zijn almachtige grote schade heeft toegebracht aan de aarde, stopt hij er niet mee. Zijn mooie wereld laat hij niet verloren gaan, hoe grondig deze ook is verziekt. We hopen vanbinnen en van buiten. Van ieder mens weet hij de vreugde en het verdriet. Alles wat we meemaken kunnen en mogen we met hem delen. Onze diepste gedachten dus weet hij van de vuiligheid, waar iedereen wel mee behept is. Maar God kijkt niet naar ons als een strenge rechter, die een meedogenloos oordeel over ons in petto heeft. Integendeel. Met al onze fouten en onreinheid zijn we bij hem veilig. En de schuld, die we met ons meedragen, wil hij graag vergeven.• Tenslotte is God ook onbegrijpelijk. Zijn aarde en de mensen, gaat ons verstand en zelfs ons rechtvaardigheidsgevoel geen verantwoording af. Hij vraagt ons te vertrouwen op de weg die hij gaat, om toe te werken naar een nieuwe wereld. Dat vertrouwen in God noemen we geloven. Zo’n 3200 jaar geleden vertrok er uit Egypte een grote groep slaven. Ze werden Israëlieten of Joden genoemd. Met elkaar vormden ze het volk Israël. Hun leiders waren Mozes en zijn broer Aäron. Terwijl de Egyptenaren de zon, de maan, de koning en sommige dieren als god vereerden, werden de Israëlieten geleid door God die ver boven die Egyptische goden Eeuwen eerder had God aan hun stamvader uitgroeien tot een groot volk. Dat volk zou door dat volk zouden alle volken op aarde gezegend worden. Hiermee maakte God een begin met zijn plan, om de wereld en de mensheid te vernieuwen. Israëlitische slavenvolk te laten vertrekken. Telkens als Mozes aan de koning vroeg om zijn mensen te laten gaan, kreeg hij nul op het rekest. Elke weigering aan Mozes werd door God beantwoord met een ramp die het land trof: vergiftigd water, kikkers, muggen, steekvliegen, veepest, zweren, hagel, sprinkhanen en duisternis. Na negen plagen, die steeds erger werden en het hele land troffen liet de koning zijn slaven nog steeds niet vrij. Totdat de Egyptenaren werden overvallen door de tiende ramp: de dood van de oudste Na een woestijnreis van veertig jaar, kwamen de Israëlieten onder leiding van Mozes’ opvolger Jozua aan in Kanaän – het land waar nu zo ongeveer Israël ligt. Een reis door de woestijn is geen pretje, zeker niet als die veertig jaar duurt. Het is immers een troostetijd hebben de Israëlieten zich laten kennen zijn: vol goede bedoelingen, maar ze niet nakomen; ontevredenheid en terugverlangen naar vroeger (de slaventijd); geen vertrouwen Tijdens deze reis heeft Israël ook zijn wetten gekregen. Sommige waren min of meer politiek van aard, andere waren meer ethische of religieuze voorschriften. Al deze geboden en verboden waren niet bedoeld om het volk een last van regels op te leggen, maar juist om een maatschappij in te richten waarin met ieders welzijn rekening werd gehouden. een religieus feest: het Yom Kippoer, oftewel de Grote Verzoendag. Op die dag werden een stier en twee geitenbokken genomen, om als offer voor God te dienen. De stier en één bok werden geslacht. In een speciaal afgesloten heilige ruimte besprenkelde de bloed van de geslachte dieren, om op deze manier zichzelf en het volk te zuiveren van alle onreinheid en opstandigheid tegen God. Een andere bok werd in leven gelaten. De priester legde hem zijn handen op de kop, om hem daarmee alle overtredingen en tekortkomingen van de Israëlieten te laten dragen. Deze bok werd in de woestijn losmogelijk weg te brengen. Op deze manier werd de verzoening tussen God en mens gesymboliseerd. Het was slechts een symbool, want God neemt echt geen dieren aan als ‘goedmakertje’ voor geschiedenis geworden van hoogte– en dieptepunten. Perioden van vrede onder de koningen David en Salomo. Perioden van angst en oorlog onder een aantal andere koningen. Er was een tijd waarin het volk werd overwonnen en weggevoerd naar Babylon, terwijl het volk na zeventig jaar weer naar zijn eigen land terug mocht. Perioden waarin God werd geëerd en met zijn geboden rekening werd gehouden en ieder zijn eigen egoïstische gang ging. Tenslotte werd Israël bezet door de Romeinse wereldmacht. Vooral in de tijden waarin met God geen rekening werd gehouden, traden de profeten op de voorgrond, die geen blad voor de geschiedenis werden door de profeten aangegrepen om het volk van zijn dwaalwegen vergevingsgezindheid. Eén van die profeten was Jesaja. Hieronder volgt een stukje profetie van Jesaja tegen Jeruzalem, de hoofdstad De Heer zegt: ‘Jeruzalem, het is verschrikkelijk! Je inwoners zijn mij niet trouw gebleven. Je ben je een stad vol moordenaars. Jeruzalem, je was zo mooi als zilver, maar je bent zwart en vies geworden. Je leek op Want je leiders zijn slecht. Ze doen zaken weduwen, die helpen ze niet. En kinderen zonder vader, die beschermen ze niet. Ik ben God, de machtige Heer, de sterke God van Israël. Ik zal mijn tegenstanders straffen. Ik zal mijn vijanden laten zien dat ik Jeruzalem, ook jou zal ik straffen. Maar door die straf zul je weer zo mooi worden als zilver. Al het vuil zal ik weghalen. Dan wordt alles weer zoals vroeger. Je rechters zullen weer rechtspreken en je raadgevers zullen naam krijgen: Eerlijke stad, Trouwe stad.’ Inwoners van Jeruzalem, jullie stad wordt gered als er weer eerlijk rechtgesproken wordt en als jullie terugkomen bij de Heer. Maar als jullie de Heer verlaten en onrecht In tijden van bezetting en tirannie kwam de verwachting van een nationale bevrijder naar boven. Een afstammeling van David – de koning van het welvarende rijk van weleer – die het volk Israël van de onderdrukking zou redden. Hij werd aangeduid als de Messias. Oorspronkelijk was dit een titel voor priesters of koningen, maar later werd hiermee een algemene heilsbrenger aangeduid. Ook de profeten van Israël verwachtten de komst van deze redder, die de Israëlieten zou verlossen van zijn overheersers, en de hele mensheid in vrede en welzijn terug bij God zou brengen. De profeet Jesaja geeft een mooie omschrijving Zoals uit een oude, omgehakte boom een kleine, nieuwe tak kan groeien, zo zal uit de hem wil en hij heeft eerbied voor de Heer. Die koning is een goede rechter. Hij luistert naar iedereen voordat hij een oordeel geeft. Hij oordeelt eerlijk over zwakke mensen, en arme mensen behandelt hij goed. Die koning straft mensen streng voor hun fouten, met zijn woorden doodt hij mensen die kwaad doen. Die koning is altijd rechtvaardig, hij is eerlijk en trouw. Als die koning komt, zal er vrede zijn. Een een leeuw, en een kind past op beide dieren. hun jongen liggen naast elkaar. Een leeuw Als die koning komt, doet niemand meer kwaad. Geen mens doet kwaad op de heilige berg van de Heer. Want de aarde is de zee overal gevuld is met water. De nieuwe koning zal een voorbeeld zijn. Alle volken zullen naar hem komen. De stad waar hij woont, zal schitterend zijn. (Jesaja 11:1–10) Tot zover in vogelvlucht ongeveer 1800 jaar trouw en ontrouw is aan God als elk ander juist daarom – koos God dat volk als zijn lievelingsvolk uit. En uit dit volk liet God een bevrijder voortkomen die de wereld uit zijn Deze bevrijder werd aan het begin van onze jaartelling geboren. De wereld heeft hem leren Velen zagen aan het begin van de jaartelling uit naar de komst van de bevrijder. Men verwachtte van hem dat hij het volk Israël zou bevrijden van de Romeinse overheersing en de wereld weer terug bij God zou brengen. opvallend plaatsgevonden. Het was absoluut geen wereldnieuws. Toch zijn daaromheen wonderlijke dingen gebeurd, die voor nuchtere mensen ongeloofwaardig overkomen. Zo was daar Maria – een jonge vrouw die met Jozef zou gaan trouwen – die een verschijning van een engel kreeg. Uiteraard schrok Maria direct gerust. Toen zei de engel tegen Maria: ‘Je hoeft niet voor iets moois. Je zult zwanger worden en een zoon krijgen. Je moet hem Jezus noemen. de allerhoogste God genoemd worden. En God, de Heer, zal hem koning maken, net zoals zijn voorvader David dat was. Jezus macht komt geen einde. Maria zei tegen de Hoe kan ik dan zwanger worden?’ De antwoordde: ‘De heilige Geest zal bij je komen. En door de kracht van de allerhoog God zul je zwanger worden. Daarom zal jouw kind bij God horen, en zal hij Zoon van God genoemd worden. (Lucas 1: 30–35) Sommige mensen denken – spottend – als ze deze tekst lezen, dat de heilige Geest met Maria naar bed zou zijn geweest. Dit staat er echter niet en wordt er zeker niet mee bedoeld. Bedoeld wordt, dat op dit unieke tijdstip in de wereldgeschiedenis alle biologische wetten opzij worden gezet om een uniek mens geboren te laten worden. Met die mens wil God een nieuwe periode inluiden in zijn plan met de mensheid en de wereld. Men werd verplicht om zich te laten inschrijven in de plaats waar zijn familie oorspronkelijk vandaan kwam. Dus ging Jozef met zijn vriendin Maria op weg naar Bethlehem. Bethlehem was op dat moment drukbevolkt door vele reizigers, zodat alle hotels er vol waren. Jozef en Maria moesten er genoegen mee nemen om in een stal te logeren. Daar beviel Maria van haar kind. Tot zover het geboorteverhaal, dat elk jaar rond kerst weer verteld wordt. De os en de ezel worden niet genoemd; ze zijn er in onze tijd door de romantische kerststalletjes aan toegevoegd. Toch passen deze twee dieren goed in de kerststalletjes. In het Hebreeuws worden de os en de ezel vertaald als de shoor en de chamoor. De meervoudsvormen hiervan Nederlands kennen we hiervan een verbasterd woord: schorremorrie. Want juist het schorremorrie kreeg bericht van de geboorte van Jezus en zij bezochten zijn geboortehuis. Ze werden als het ware door God uitgenodigd om bij Jozef, Allereerst waren dat de herders. Ze waren ruw in hun manier van doen, in hun uitspraken. Met goed fatsoen waren ze niet bekend. Eigenlijk was men een beetje bang voor hen. Met dat soort volk ging je als fatsoenlijk mens niet om. Juist aan die mensen verschenen engelen, die hen vertelden van die bijzondere geboorte. Dit is dus ander beeld dan we tegenwoordig bij de herders hebben. Verder kwamen er astrologen langs. In onze tijd worden ze de drie wijzen of de drie koningen genoemd, maar in werkelijkheid waren het ordinaire sterrenwichelaars. Ook een soort mensen, dat in Israël niet in hoog aanzien stond. Ze mochten er hun beroep niet eens uitvoeren. Ze kwamen dan ook uit een ver land, waar ze uit de stand van de sterren hadden opgemaakt, dat er een groot koning geboren moest zijn. Ze haddener een grote reis voor over om deze koning te bezoeken. Tenslotte was er nog iemand die lucht had gekregen van de geboorte van een machtig koning. Dat was Herodes, die onder Romeinse supervisie koning mocht zijn. Een andere koning op zijn grondgebied kon hij niet gebruiken, want die zou zijn macht weleens kunnen ondermijnen. Hij kon er niet achter komen wie dat kind precies was en daarom gaf hij opdracht om alle kinderen onder de twee jaar in Bethlehem en omstreken te vermoorden. Jozef, Maria en Jezus wisten aan de kindermoord te ontsnappen door naar Egypte te vluchten. Pas toen Herodes was overleden, keerden ze terug naar huis. Van de ‘pais en vree sfeer’ van kerst was echt in de persoon van Herodes – deed er alles te ruimen. Hij schuwde hiervoor geen enkel Vroeger sprak God op allerlei manieren tegen onze voorouders, via de profeten. Maar nu Gods nieuwe tijd begonnen is, heeft hij tegen ons gesproken via zijn Zoon. Gods Zoon was de aarde maken. En nu heeft God alles wat machtige woorden van Gods Zoon kunnen de hemel en de aarde bestaan. En hij heeft ervoor gezorgd dat onze zonden vergeven zijn. Daarom zit hij nu naast God in de hemel, aan Gods rechterkant. (Hebreeën: 1–3) Dit is het begin van een brief die ongeveer in het jaar 80 van de eerste eeuw aan de Hebreeën, een groep christen–joden, is geschreven. Deze aanhef geeft een antwoord op de vraag hoe we Jezus moeten plaatsen. Wie was hij eigenlijk en wat kwam We kunnen hem voegen bij de profeten in het oude Israël. In tijden van geestelijk en sociaal verval lieten zij duidelijk van zich horen. plaatsen: hij kondigde het komende koninkrijk van God aan, maar ook kon hij bijvoorbeeld ink de vloer aanvegen met de religieuze leiders van het land. Hij had ze door: ze waren voornamelijk bezig met het overeind houden van hun eigen wereldje. Maar hij was méér dan een profeet: hij was Gods Zoon. De term ‘Zoon’ betekent in dit geval niet zozeer de familierelatie die aardse ouders met hun kinderen hebben. Het duidt waarbij Jezus volledig bevoegd was om God te vertegenwoordigen. God en Jezus horen bij elkaar. Jezus lijkt sprekend op God. Door naar hem te kijken weten we wie God is. Wie Jezus heeft leren kennen, heeft ook God leren kennen. Als we aan Jezus denken, denken Hij is de Christus (een Grieks woord voor Messias), de bevrijder. Op zijn eigen manier kwade machten in deze wereld. Met de weg vrijgemaakt voor een nieuw goddelijk kan krijgen. Hij heeft de vergeving van onze liefdeloze daden (onze zonden) mogelijk is een uitdrukking uit een oude Bijbelse profetie, waarin melding gemaakt wordt van eeuwig en altijd zal worden toegekend. Een machthebber dus. Toch wilde Jezus gewoon mens onder de mensen zijn. Het waren anderen, die moesten ontdekken dat hij de Hij wordt ook vaak aangeduid als Heer Jezus. is. Hiermee wordt niet een baas bedoeld die De naam Jezus betekent: God redt. In de Wat kwam Jezus doen? In de Bijbel staan voornamelijk het de laatste drie jaren van het leven van Jezus beschreven. In die periode maakte hij zijn rondgang door het land. Hij had een groep van twaalf leerlingen om zich heen verzameld, We nemen drie activiteiten, waar Jezus zich in die tijd Vanaf dat moment begon Jezus het goede nieuws te vertellen aan de mensen. Hij zei: ‘Dit is het moment om je leven te veranderen, want Gods nieuwe wereld is dichtbij.’ Hiermee doelde hij op een nieuwe wereldor leven kunnen veranderen. De oprechtemensen worden op hun daden aangesproken: ‘Want toen ik honger had, gaven jullie mij te eten. Toen ik dorst had, gaven jullie mij te drinken. Toen ik een vreemdeling was, namen jullie mij in huis. Toen ik naakt was, gaven jullie mij kleren. Toen ik ziek was, zochten jullie mij op. Toen ik gevangen was, Tegen de oneerlijke mensen zegt hij dan: ‘Want toen ik honger had, gaven jullie mij niet te eten. Toen ik dorst had, gaven jullie mij niet te drinken. Toen ik een vreemdeling was, namen jullie mij niet in huis. Toen ik naakt was, gaven jullie mij geen kleren. Toen ik ziek was en toen ik gevangen was, hebben jullie mij niet opgezocht. Zowel de goede als de slechte mensen zullen dan antwoorden, dat ze Jezus zo nooit zijn tegengekomen. Maar hij zal dan zeggen: ‘Toen jullie dat wel of niet deden voor de onbelangrijkste van mijn mensen, deden jullie niet het vervullen van een aantal religieuze plichten, maar een radicaal andere levenshouding waarin de zorg voor de medemens een centrale plaats inneemt. Niet als een opgelegde verplichting, maar als een oprechte betrokkenheid van iedereen met iedereen. Net zoals Jezus ieder mens, die zichzelf vereenzelvigt. Op een andere plaats in de Bijbel komen we ‘Meester, wat voor goeds moet ik doen om het eeuwige leven te krijgen?’ Jezus zei tegen hem: ‘Waarom vraag je mij wat goed is? Alleen je dan aan Gods regels.’ ‘Welke regels?’ vroeg de man. Jezus antwoordde: ‘Je mag niemand vermoorden. Je mag niet vreemdgaan. Je mag niet stelen. Je mag niet liegen. Je moet respect hebben voor je vader en moeder. om je heen als van jezelf.’ Toen zei de man: ‘Ik houd me aan al die regels. Wat kan ik nog volmaakt wilt zijn, ga dan naar huis. Verkoop alles wat je hebt en geef het geld aan de armen. Dan zul je in de hemel een grote beloning Toen de man dat hoorde, liep hij teleurgesteld weg. Want hij was erg rijk.naar mijn woorden: Het is moeilijk voor een rijke om in Gods nieuwe wereld te komen. Ik zal het nog sterker zeggen. Het is voor rijke wereld te komen. Je zult nog eerder een Toen de leerlingen dat hoorden, schrokken ze heel erg. Ze vroegen: ‘Maar wie kan er dan nog gered worden?’ Jezus keek hen aan en zei: ‘Als het van mensen afhangt, kan niemand gered worden. Maar het hangt van Zijn wonderen Er kwam ook een man met een huidziekte bij Jezus. Hij knielde voor Jezus en vroeg hem Jezus had medelijden met de man. Hij raakte hem aan en zei: ‘Ik wil dat je beter wordt.’ Meteen werd de man beter. Zijn huidziekte was weg. (Marcus 1: 40–42)wordt verteld hoe Jezus een zieke geneest. Er staan een heleboel van dit soort verhalen in de Bijbel. Want veel mensen kwamen naar hem toe om genezen te worden van kwade machten, die ziekte veroorzaken, te Hij liet ook andere dingen zien. En al zijn activiteiten hadden ze een diepere betekenis. Zo veranderde hij water in wijn, want de vreugde van het bruiloftsfeest moest doorgaan. Hij liep in een storm over het water naar een vissersbootje in nood, om de kwade machten die het op de levens van de opvarenden voorzien hadden, tot zwijgen te brengen. Met enkele broden en vissen wist hij een menigte van vijfduizend mensen te voeden, omdat het niet goed is dat mensen honger Met deze wonderen had hij niet de bedoeling om mooie toverkunsten te laten zien. Wel gaf Jezus ermee aan, dat hij boven denatuurwetten stond, die hijzelf immers sade uiteindelijke bedoeling was, dat ze als die telkens weer menselijk leed veroorzaken, denitief vernietigd zullen zijn.van de Romeinse bezetter, culturele minderheden, hoeren, frauderende ambtenaren, wetsleraren, psychisch gestoorden, melaatsen – iedereen nam hij serieus. Hij zag hen allen als volwaardig mens aan en vaak haalde hij hen uit de misère, waar ze hun hele leven al De religieuze leiders waren niet blij met Jezus. Hij vond hen hypocriet en liet dat ook duidelijk merken. Tegelijkertijd zagen ze dat steeds eigen invloed op het volk dreigden ze te verliezen, en dat wilden ze koste wat het kost voorkomen. Daarom zochten ze een De levensloop van Jezus staat beschreven in vier Bijbelboeken, die naar hun schrijvers zijn vernoemd: Mattheüs, Marcus, Lucas en Johannes. Vele tientallen jaren nadat dat allemaal gebeurd was hebben ze – ieder Jezus beschreven. Wonderlijke en indrukwekkende getuigenissen van mensen, die het lezen waard! De moord op Jezus‘Jezus begon zijn leerlingen te vertellen wat er met hem moest gebeuren. Hij zei: ‘Ik priesters en de wetsleraren zullen mij doden. Zijn leerlingen begrepen niets van dit soort gezien en ze waren er zeker van dat hij de sturen. Zou die zich zomaar overgeven en laten vermoorden? Daar kon geen sprake van zijn, zoiets was ondenkbaar. Ze verwachtten van hem niets minder, dan dat hij koning zou worden in Jeruzalem. Eigenlijk stoorden ze zich een beetje aan Jezus als hij hierover begon. Eén van de leerlingen – Petrus – dacht Jezus over zijn uitspraken terecht te moeten wijzen, maar dat leverde hem een Slechts één leerling begreep het: dat was Judas. Die had op een gegeven moment in de gaten, dat Jezus niet de strijdbare bevrijder was, die het volk van de Romeinse overheersers zou verlossen. Hij was boos en teleurgesteld in Jezus en daarom besloot vangen te nemen. Wat krijg ik daarvoor?’ De priesters gaven hem dertig zilveren munten. Vanaf dat moment dacht Judas erover na hoe Jezus gevangen genomen kon worden. Het was in de tijd van het jaar, dat het Pascha werd gevierd. Dat is een traditionele maaltijd in Egypte werd herdacht. De avond voordat hij werd gearresteerd, gebruikte ook Jezus deze maaltijd nog met zijn leerlingen. Toen het nacht werd trok hij met hen naar een plek die Getsemane heette. Jezus zei tegen ‘Ik ga verderop bidden. Blijf hier wachten de broers Jakobus en Johannes. Jezus werd verdrietig en bang. Hij zei: ‘Ik houd het niet meer uit van verdriet. Blijven jullie maar hier en blijf wakker, net als ik.’ Jezus liep nog een klein stukje verder. Hij knielde op de grond en begon te bidden: ‘Mijn Vader, als het kan, Telkens als hij terugkwam bij zijn vrienden, bleken die in slaap te zijn gevallen. Ze waren bang was voor wat er ging gebeuren. Toen uitleveren, is dichtbij.’ Vrijwel direct kwam er een groep mannen aan met zwaarden en stokken, om Jezus gevangen Toen grepen de mannen Jezus vast en namen Jezus pakte zijn zwaard. Hij raakte daarmee de knecht van de hogepriester, en sloeg zijn oor eraf. Maar Jezus zei: ‘Doe je zwaard weg! Want iedereen die geweld gebruikt, zal door geweld sterven. Je weet toch dat ik mijn Vader om hulp kan vragen? Dan zou hij mij meteen een enorm leger van engelen sturen. Maar dan gebeurt er niet wat er moet gebeuren. Het moet namelijk precies zo gaan als al verteld wordt in de heilige boeken. Toen vluchtten alle leerlingen weg. De mannen die Jezus gegrepen hadden, brachten hem bij Kajafas, de hogepriester. Daar waren ook de wetsleraren en de leiders priester. Daar ging hij bij de knechten zitten om te zien wat er verder zou gebeuren. De priesters, de wetsleraren en de leiders van het volk zochten een valse beschuldiging tegen Jezus. Want dan konden ze hem laten doden. Toen zei de hogepriester tegen Jezus: ‘Zo zeker als God leeft, geef antwoord! Bent u zegt het zelf’. De hogepriester vroeg aan de aanwezigen: ‘Jullie hebben allemaal gehoord dat hij God beledigde. Wat is jullie antwoord?’ Ze antwoordden: ‘Hij is schuldig en moet gedood worden.’ Knechten van de hogepriester zagen Petrus en vroegen hem of hij ook bij Jezus hoorde. Maar telkens ontkende Petrus het. Hij zei zelfs dat hij Jezus helemaal niet kende. Toen er in de vroege morgen een haan kraaide realiseerde hij zich, dat hij Jezus tot driemaal toe had verloochend. Hij ging naar buiten en In de morgen leverden de opperpriesters gouverneur. Pilatus zag niet in wat Jezus verkeerdhet volk besloot hij om Jezus te laten geselen en hem daarna mee te geven aan soldaten De soldaten riepen iedereen erbij. Toen trokken ze Jezus zijn kleren uit en deden hem een rode mantel aan. Ze maakten een kroon van doorntakken en zetten die op rechterhand. Ze knielden voor hem neer en zeiden spottend: ‘Wij groeten u, koning van Ze spuugden hem in zijn gezicht. En ze pakten de stok en sloegen ermee op zijn hoofd. Zo bespotten de soldaten Jezus. Daarna trokken ze hem de mantel weer uit, en ze trokken hem zijn eigen kleren weer aan. Toen brachten de Ze kwamen bij de plaats die Golgotha heet. Toen hingen de soldaten Jezus aan het kruis. Daarna verdeelden ze zijn kleren door erom De mensen die voorbijkwamen, lachten Jezus uit. Ze schudden spottend hun hoofd en riepen: breken. En die binnen drie dagen een nieuwe De priesters, de wetsleraren en de leiders manier. Ze zeiden: ‘Andere mensen heeft hij gered. Maar zichzelf redden, dat kan hij niet. we in hem geloven. Hij vertrouwde toch op redden!’ Om twaalf uur ’s middags werd het opeens het donker. Toen, om drie uur ’s middags, Dat betekent: ‘Mijn God, mijn God, waarom daar stonden zeiden: ‘Hij roept Elia.’ De anderen zeiden: ‘Nu zullen we eens zien of Elia hem komt redden. Maar Jezus riep opnieuw. Toen stierf hij. Tot zover het lijdensverhaal van Jezus, waarin voornamelijk de Bijbel zelf aan het woord Jezus werd onschuldig ter dood gebracht door de mensen van de religieuze elite die hun positie wilden veiligstellen. Door een gouverneur die te bang was voor het volk om recht te laten gelden en door soldaten die wel zin hadden in een verzetje. Hij werd gegeseld, vernederd en aan het ergste martelwerktuig van die tijd – een kruis – ter dood gebracht. Jezus werd door één vriend verraden, en door zijn andere vrienden in vrienden wilde hem niet eens meer kennen. Tenslotte wist hij dat ook het laatste wat hij had – God zelf – hem alleen achterliet. In de Nadat hij gestorven was, werd Jezus van in een graf gelegd. Voor de ingang van het graf werd een grote zware steen gelegd. Op volk werd er een wacht bij het graf gezet, om te voorkomen dat zijn lichaam gestolen zou worden. Ook werd de steen voor het graf de sabbat (zaterdag) – de rustdag van de joden gingen Maria uit Magdala en de andere Maria bij het graf kijken. Het was nog vroeg, de zon kwam net op. Opeens was er een grote aardbeving. Er kwam een engel van de Heer uit de hemel naar beneden. Hij rolde de steen van het graf weg en ging erop zitten. Hij leek op het stralende licht van de bliksem. En zijn kleren waren zo wit als sneeuw. De beefden van angst en vielen op de grond. Het leek alsof ze dood waren. De engel zei tegen de vrouwen: ‘Jullie hoeven niet bang te zijn. Ik weet dat jullie op zoek zijn naar Jezus, die aan het kruis gestorven is. Maar hij is hier niet. Want hij is opgestaan uit de dood, zoals hij gezegd heeft. Kom maar kijken, hier heeft hij gelegen. Ga nu snel naar de leerlingen en zeg hun dat Jezus uit de dood is opgestaan. Vertel hun ook dat Jezus naar Galilea gaat. En dat ze hem daar zullen Snel gingen de vrouwen weg bij het graf. Ze waren geschrokken, maar ook ontzettend blij. Ze wilden zo snel mogelijk aan de leerlingen gaan vertellen wat er gebeurd was. Op dat moment kwam Jezus hun tegemoet, en hij groette hen. De vrouwen liepen op hem af. Ze knielden voor hem neer en pakten zijn voeten vast. Jezus zei: ‘Jullie hoeven niet bang te zijn. Ga aan mijn vrienden vertellen dat ze naar Galilea moeten gaan. Daar zullen ze mij zien. De elf leerlingen gingen naar Galilea. Ze gingen naar de berg die Jezus genoemd had. Toen ze Jezus zagen, knielden ze voor hem neer. Maar sommige leerlingen twijfeldenlingen: ‘God heeft mij alle macht gegeven, in de hemel en op de aarde. Jullie moeten naar alle volken gaan, zodat iedereen mijn leerling kan worden. Jullie moeten de mensen dopen in de naam van de Vader en van de Zoon en van de heilige Geest. Leer de mensen heb. En vergeet nooit: ik ben altijd bij jullie, totdat de nieuwe wereld komt.’ Na zijn opstanding heeft Jezus zich veertig Daarmee bewees hij op overtuigende manier dat hij leefde. Toen hij weer samen met zijn leerlingen was, vroegen ze of nu de tijd gekomen was dat Jezus koning van Israël zou worden. In die verwachting waren ze immers al die tijd met hem opgetrokken. Jezus antwoordde: ‘Jullie hoeven niet te weten wanneer dat zal gebeuren. Dat weet alleen mijn Vader. Maar jullie zullen kracht krijgen van de heilige Geest. En daarna moeten aarde.’ Toen Jezus dat gezegd had, zagen de mannen Terwijl de mannen nog omhoog stonden te kijken, waren er opeens twee engelen bij hen. Ze hadden witte kleren aan. Ze zeiden: ‘Mannen uit Galilea, jullie moeten niet naar de lucht blijven kijken. Jezus is naar de hemel gegaan, maar hij zal terugkomen op de Dit was het verhaal van Jezus op aarde. Zijn leerlingen werden geïnspireerd door de heilige vertelden zijn boodschap aan iedereen die het horen wilde. In de jaren en eeuwen die mensen aangemoedigd om het verhaal verder te vertellen. En heeft hij mensen aangespoord tot geloof, hoop en liefde. Zo is het verhaal de hele wereld overgegaan. Overal ter wereld geloven mensen dat Jezus Christus de machten van het kwaad en de dood gebroken heeft, en zien ze vol verwachting uit naar zijn terugkomst en het komende vre Was dat nu nodig? Was het lijden en sterven van Jezus nu nodig? Was het niet veel beter geweest, als hij in Jeruzalem koning was geworden, om met de macht die hem gegeven was het koninkrijk Om daar een antwoord op te vinden moeten we ons realiseren, dat we de prachtige wereld die we van God hebben gekregen met elkaar grondig hebben verziekt. Als mensheid in het algemeen en als ieder mens persoonlijk zijn we daar verantwoordelijk voor tegenover God. gesprongen met zijn mooie aarde. Gods leurstelling en verdriet over het handelen van de mens. En dat is terecht! Als hij niet boos op de mensen zou zijn, dan zou hij ze niet eens serieus nemen, maar hooguit beschouwen als dieren die alleen hun in stinct maar volgen. Maar God neemt ons wél serieus, want hij heeft ons wel degelijk onze verantwoordelijkheden gegeven.daarvoor bij ons verhaal halen. Pas als er genoegdoening gedaan is, kan de relatie met God weer worden hersteld.mensen elkaar en de wereld om ons heen in de loop van de eeuwen hebben aangedaan gebeuren om het weer goed te maken met God? Onze schuld ten opzichte van God is niet meer aosbaar, alleen een eeuwige, godverlaten dood zou voor ons in het verschiet liggen. We zijn ertoe veroordeeld om Waar de wegen van de mens doodlopen, opent God weer een nieuwe weg. Zijn eigen Zoon kwam naar de aarde om mens te zijn. Als mens heeft hij geleefd vanuit zijn liefde tenheid meegemaakt, die voor ons in het verschiet lag. Daarmee deed hij wat niemand anders had kunnen doen: hij bracht de ning tot stand, die nodig was om de relatie tussen God en mens weer in orde te krijgen. Hierdoor kunnen we vergeving het zomaar door de vingers ziet, maar omdat er de hoogst denkbare prijs voor betaald is: We kunnen hierbij terugdenken aan het offerritueel dat de Israëlieten al op hun woestijnreis naar het beloofde land hadden ingevoerd. Een stier en een bok werden geslacht. Op deze manier bevrijdde de priester zichzelf en het volk als het ware van alle onreinheid en zondige opstandigheid tegen God. Dit waren slechts rituelen, symbolen. Met zijn marteldood heeft Jezus de taak van deze dieren voor ééns en voor altijd op zich genomen; niet als een ritueel, maar werkelijk! Hiermee was hij priester en offerdier tegelijk. Verschillende Bijbelschrijvers komen hierop – Vroeger was jullie leven zinloos. Want net als jullie voorouders vereerden jullie goden voor, die meer waard is dan zilver of goud. Want hij liet zijn onschuldige Zoon sterven als een lam dat geofferd wordt. mijn leven geven om veel mensen te redden. – Want alle mensen doen verkeerde dingen. Daardoor leeft niemand dicht bij God. Maar God wil de mensen redden, zomaar, voor niets. Hij vergeeft de zonden van iedereen die gelooft in Jezus Christus. Zo goed wil Er is nóg een reden, waarom Jezus de weg deze weg te gaan heeft hij meegemaakt, wat onnoemelijk veel anderen moeten doorstaan. De schreeuw van geweld, pijn, eenzaamheid, de schreeuw van onrecht, verdriet, teleurstelling, de schreeuw van het gemis van een geliefde en de godverlatenheid die in de loop van de eeuwen door ontelbare schreeuwd, is ook door Jezus aan het kruis uitgeschreeuwd. Waar het leven van mensen een hel is, is hij de hel met ze doorgegaan. In Jezus heeft het koninkrijk van God een koning gekregen, die weet wat het lijden van veel zelf meegemaakt tot in de dood toe. Maar hier is het niet bij gebleven – door deze weg de dood denitief gebroken en heeft hij de beslissende slag toegebracht aan de demonische machten, die altijd maar weer haat, dood en pijn op aarde rondzaaien. Alle eer aan God, de Vader van onze Heer Jezus Christus! Want Gods liefde is zo groot, dat hij Jezus Christus liet opstaan uit de dood. Daardoor is ons leven veranderd en zijn wij nieuwe mensen geworden. Nu kunnen we altijd op hem vertrouwen. En we geloven Omdat we geloven, beschermt God ons met zijn kracht. En als het einde van de wereld komt, zal hij ons zeker redden. Wees dus blij, ‘Wat een onzin!’ reageren velen op het verhaal van Jezus. ‘Iemand die zieken geneest, over Iemand die zich zonder weerstand laat mishandelen, een marteldood sterft en dan na drie dagen weer uit de dood opstaat. Onzin! Dat kán helemaal niet. Dit soort sprookjes veel fantasie.’ Het zijn logische reacties, die er altijd al geweest zijn. Ook de Bijbelschrijvers, die de gebeurtenissen rond Jezus op schrift hebben gesteld, kregen ermee te maken. Op hun eigen manier hebben ze erop gereageerd. Ik schrijf dit boek voor u. Zo kunt u zelf lezen met hem gebeurd is. We kennen zijn verhalen dankzij de mensen die erbij waren. Ze schrijven. Er zijn al eerder boeken geschreven over Jezus, maar ik heb alles precies uitgezocht. dit boek geschreven. Daarin vertelt hij wat Na zijn dood is hij begraven, maar drie dagen Petrus hem gezien. Daarna hebben de twaalf leerlingen hem allemaal gezien. Later hebben meer dan vijfhonderd christenen tegelijk hem gezien. Weer later heeft ook Jakobus hem gezien, en daarna ook alle andere apostelen. Ik en de andere apostelen hebben jullie verteld wat er zal gebeuren: onze Heer Jezus Christus zal met hemelse macht op de aarde komen. Dat is beslist geen sprookje, we hebben het niet zelf verzonnen. Want wij hebben de hemelse macht van Jezus met eigen de heilige berg waren. Hij kreeg toen alle eer en macht van God, de Vader, die zelf machtig is en alle eer verdient. Wij hoorden daar de stem van God. Hij zei vanuit de hemel liefde voor jou is groot.’ Gods Zoon is naar de wereld gekomen. Hij was eerst bij de Vader, maar kwam naar ons toe. Wij hebben hem gezien, en willen over hem vertellen. We willen jullie vertellen over het eeuwige leven dat hij geeft. Wij hebben hem vanaf het begin meegemaakt. We hebben hem zelf horen spreken. We hebben hem Wij vertellen aan jullie wat we zelf gezien en gehoord hebben. Want we willen graag dat jullie bij ons gaan horen. Als jullie bij ons horen, dan horen jullie ook bij de Vader en bij zijn Zoon Jezus Christus. Als dat gebeurt, zal onze vreugde volmaakt zijn. Daarom De mensen die hier aan het woord komen hebben mensen gesproken die Jezus heel leven gebracht. Allemaal willen ze ons vertellen: is absoluut betrouwbaar.’wereld, de toekomst Al zo’n tweeduizend jaar wachten christenen over de hele wereld op de terugkomst van Jezus Christus. In die tijd is zijn kleine groepje volgelingen uitgegroeid tot een wereldwijde kerk, die in haar geschiedenis veel hoogte– en dieptepunten gekend heeft. Van veel kanten is zij aangevallen. In de eerste eeuwen van haar bestaan werden de christenen op grote schaal vervolgd en vermoord. Tot op de dag van vandaag is dat doorgegaan. In bijvoorbeeld Noord–Korea, China en een aantal moslimlanden wordt de christelijke kerk verboden, of worden de volgelingen van Jezus achtergesteld, onder druk gezet of zelfs aangevallen en vermoord. Maar een groter gevaar voor de kerk is in haar geschiedenis de bedreiging “van binnenuit” geweest. Door en namens de kerk is in de loop van de eeuwen veel kwaad aangericht. Vervolgingen van joden en moslims zijn vaak aan de kerk te wijten geweest. Hiermee Heer. Integendeel, dit ging dwars tegen zijn heeft een groot deel van de kerk deze fouten ingezien en worden oprechte woorden van berouw gesproken. Gelukkig hebben veel mensen zich geroepen gevoeld om zich in naam van God te keren tegen alles wat onrechtvaardig is. Een bekend voorbeeld is het werk van moeder Teresa, de allerarmsten in India. Er zijn altijd mensen geweest, die net als moeder Teresa, zich trokken. Meestal ging dat zonder ophef en zonder dat het in de geschiedenisboeken vermeld werd. Zo zijn er nu nog velen, die allerlei vormen van vrijwilligerswerk doen om zich dienstbaar mensen die af en toe een bezoek brengen aan een zieke of een oudere. Of die via Amnesty International een kaart sturen weten dat men ergens op de wereld aan eerlijke en oprechte manier van leven een vreugde zijn voor anderen in hun omgeving. Voorbeelden genoeg. Op hun eigen manier werken ze allemaal mee aan het nieuwe koninkrijk, dat komt als Jezus op aarde tenen met zo’n levenswijze, ook buitenkerkelijken horen daarbij. De invloedssfeer van de heilige Geest is blijkbaar veel groter, dan wij beseffen. Wij zijn allemaal geroepen om onze bijdrage te leveren aan het nieuwe koninkrijk. Het ‘gereedschap’ dat we daarvoor van God gekregen hebben, is de liefde tot God en tot het kerkgenootschap waar we bij horen. In ons geloof, dat vaak zwak en twijfelachtig is, kunnen we grote steun hebben aan ons gebed. Het gebed is contact hebben met God. We kunnen bidden met standaardgebeden, een lied of soms ook zonder woorden. We beeld voor het eten. In een groep waarbij onze zorgen en vreugden met onze eigen woorden bij God willen brengen. In de gegoede wat hij ons geeft en hem eren. We mogen hem vragen onze fouten te vergeven, onze zorgen aan hem voorleggen of de nood van onze medemens bij hem brengen. Het antwoord op het gebed kun je krijgen in veel vormen, maar soms duurt het jaren voordat je antwoord krijgt. Vaak lijkt het of er helemaal geen antwoord komt. Toch mogen heel serieus neemt. Een gebed is trouwens heel iets anders dan ‘een verlanglijstje naar boven sturen’. Inmiddels draait de wereld om ons heen maar door en aan de ellende die dat meebrengt wordt steeds erger. De vorige eeuw is de meest bloedige geweest in de geschiedenis. Voor het eerst zijn er wereldoorlogen gevoerd, en nog wel twee achter elkaar. Er zijn miljoenen mensen vermoord zonder reden. Ook vandaag de dag worden op de wereld hele steden platgebombardeerd en talloze mensen van huis en haard verdreven. We vragen ons af: ‘Houdt het dan nooit eens op?’ Of: ‘Wanneer komt er nu eens wat van dat Goddelijke koninkrijk terecht?” Het zijn vragen, die al bestaan zolang de christelijke eeuw schreef de apostel Paulus:wordt, het brengt ons eeuwige leven niet in gevaar. Alles op aarde wordt bedreigd door van de aarde, maar het is de straf van God Toch is er hoop! Want ooit wordt de aarde van de dood. De aarde verlangt hevig naar dat moment van bevrijding. Dan zal God aan zijn kinderen het eeuwige leven geven. En dan zullen zij voor altijd op aarde leven. Nu is het leven op aarde nog vol pijn en ellende. Dat geldt ook voor ons leven. God heeft ons de heilige Geest al gegeven, maar we wachten nog op een lichaam dat nooit zal sterven. Dat is het grootste geschenk dat God ons zal geven. Dan zullen we leven als Gods kinderen. Maar tot die tijd hebben we het moeilijk en zwaar. We zijn al gered, ook al zien we dat nu nog niet. Toch vertrouwen we erop dat God ons de eeuwige redding zal geven. Als we het nu al konden zien, dan hoefden we er niet op te vertrouwen. Maar door vol te houden in op God vertrouwen. (Romeinen 8: 18–25) Paulus roept ons op om te blijven vertrouwen. Met het woord ‘vertrouwen’ bedoelt hij iets veel verlangen uitzien naar iets waar we zeker ‘Mensen, houd moed!’ zegt Paulus. ‘Het koninkrijk van God komt echt wel. Jezus we nog steeds onder gebukt gaan, zijn al gebroken. Nu slaan ze nog steeds toe, maar ze zullen denitief vernietigd worden. Voor altijd. In Gods koninkrijk zullen geen zullen geen klachten meer gehoord worden en zonder moeiten mogen we verder leven. Alle dingen zullen door Jezus nieuw worden is, ligt voor ons klaar. Dat koninkrijk zal voor