Wat deed God voor Hij de wereld schiep?

Nikolaas Sintobin Wat deed en  andere vragen over het christelijk geloof voor Hij de wereld schiep? Waarin geloven 2,5 miljard christenen? Daar gaat dit boek over. Op een luchtige en toegankelijke manier geeft de auteur antwoord op 52 fundamentele en veel gestelde vragen over het christelijk geloof. Vragen als: Heeft God de wereld geschapen in zeven dagen? Is God een man? Is de Bijbel gedicteerd door God? Heeft Jezus echt bestaan? De auteur schrijft kort en krachtig, zonder moeilijke woorden of lange verhalen. Een verhelderend en inspirerend boek dat zowel christe-nen als niet-gelovigen of andersgelovigen inzicht geeft in de kern van het christelijk geloof. Geschikt voor persoonlijke lezing en voor gebruik in catechese of gesprekskringen. Nikolaas Sintobin is Jezuïet en internetpastor. Hij is de man achter de populaire podcast ‘Bidden onderweg’ en schrijft een veelgelezen blog onder de titel ‘In alle dingen’.  NUR  ISBN      BOwatdeed.indd 1 05-06-19 10:11 Wat deed God voor H de wereld schiep? BWwatdeed(cor).indd 1 05-06-19 10:13 BWwatdeed(cor).indd 2 05-06-19 10:13 Nikolaas Sintobin Wat deed en  andere vragen over het christelijk geloof voor Hij de wereld schiep? KokBoekencentrum Uitgevers • Utrecht BWwatdeed(cor).indd 3 05-06-19 10:13 I S BN 978 90 435 3213 6 I S BN 978 90 435 3214 3 (e-book) N UR 707 Boekverzorging: Andries Mol Illustraties: Paris Selinas Auteursfoto: Jaco Klamer© 2019 KokBoekencentrum Uitgevers, Utrechtwww.kokboekencentrum.nl Coëditie voor België met Uitgever Lannoo, Tieltwww.lannoo.com Alle rechten voorbehouden Uitgever KokBoekencentrum vindt het belangrk om op milieuvriendelke en verantwoorde wze met natuurlke bronnen om te gaan. B de productie van het papieren boek van deze titel is daarom gebruikgemaakt van papier waarvan het zeker is dat de productie niet tot bosvernietiging hee geleid. BWwatdeed(cor).indd 4 05-06-19 10:13 Inleiding Wat geloven christenen? Wat is typisch voor het christelk geloof en voor de manier waarop christenen hun geloof beleven? Dit boek gee je met 52 vragen en antwoorden een overzicht van de inhoud van het christelk geloof. Je kunt het lezen als een kennismaking met het christendom. Ben je er al vertrouwd mee, dan is het een verdiepende opfrissing van de basiselementen. De vragen zn uit het leven gegrepen. Is geloven voor simpele zielen? Hee Jezus echt bestaan? Wat doen de mensen in de hemel? Is God een rechter die veroordeelt? Waarom zou je zélf vergeven? Hee het lden zin? Vergissen de andere godsdiensten zich? Hee Jezus gelachen? Alle stukjes zn te lezen in maximaal twee minuten. Op het antwoord volgen steeds twee werkvragen om er individueel of samen met anderen verder mee aan de slag te gaan. Ook wordt telkens verwezen naar vf andere vragen die verband houden met het behandelde onderwerp. Aan het einde van het boek staat een lst met een korte omschrving van 52 veel voorkomende woorden zoals bidden, genade, hemel, Pasen, zonde, sacra BWwatdeed(cor).indd 5 05-06-19 10:13 ment en duivel. In de tekst zn deze woorden voorzien van een asterisk. Veel leesplezier! Nikolaas Sintobin sjverderkken.org, biddenonderweg.org, inalledingen.org, ignatiaansbidden.org BWwatdeed(cor).indd 6 05-06-19 10:13 Inhoud Is geloven uitzonderlk? Is geloven voor simpele zielen? Kun je christen zn en toch twfelen aan je geloof? Mag een gelovige kritisch zn? Gaan geloof en wetenschap door één deur? Word je geboren als christen? Kan een mens God ontmoeten? Hee God de wereld in zeven dagen geschapen? Wat deed God voor H de wereld schiep? Is God een man? Kun je christen zn zonder te geloven in Jezus? Hee Jezus echt bestaan? Wat is het belang van het verborgen leven van Jezus?34 Wat is de boodschap van Jezus? Is Jezus God of mens? Is Maria maagd? Hee Jezus wonderen gedaan? Wilde God dat Jezus gekruisigd werd? Is Jezus uit de dood opgestaan? Doet het ertoe of Jezus verrezen is? Waar is Jezus nú? Wat is de betekenis van Jezus voor mensen vandaag? BWwatdeed(cor).indd 7 05-06-19 10:13 Verandert de priester tdens de mis het brood in het lichaam van Jezus? Is God een rechter die veroordeelt? Wie is de Heilige Geest? Geloven christenen in één God of in drie goden? Wanneer begon het christendom? Kun je christen zn in je eentje? Waarom is er een paus? Kan de paus zich vergissen? Wat is het verschil tussen een gewoon mens eneen heilige? Geloven christenen in Maria? Zn alle mensen zondaar? Vergee God alle zonden? Waarom zou je zélf vergeven? Is het vagevuur een straf? Wat doen de mensen in de hemel? Hee God het kwaad gewild? Hee het lden zin? Bestaat de duivel? Bestaat de hel? Is de Bbel gedicteerd door God? Is alles wat in de Bbel staat echt gebeurd? Kun je christen zn zonder de Bbel te kennen? Bidden, wat is dat? Is bidden nuttig? Hee God een plan voor elk mens? Waarom zn er zulke grote verschillen tussenindividuele christenen? Is christen zn vooral een zaak van ink je best doen? Kunnen christenen leren van andere godsdiensten? BWwatdeed(cor).indd 8 05-06-19 10:13 Kan een christen geloven in reïncarnatie? Hee Jezus gelachen? Begrippenlst Verantwoording BWwatdeed(cor).indd 9 05-06-19 10:13  Is geloven uitzonderlijk? Ieder mens geloo, want geloven is eigenlk net zo gewoon als eten, drinken en ademen. Kk maar eens naar een klein kind dat leert etsen zonder zwieltjes. Dat geloo rotsvast dat zn vader of moeder meteen ingrpt als er iets misgaat. Of kk naar een man die gaat trouwen met zn vriendin. H kan nooit honderd procent zeker weten dat z echt een heel leven lang met hem wil samenleven. Dat h dit avontuur toch aan dur te gaan, komt doordat h erin geloo. H vertrouwt haar. Het is zeker geen toeval dat in het Latn én in het Grieks – twee talen die belangrk zn in de geschiedenis van het christelk geloof – hetzelfde woord wordt gebruikt – des – voor vertrouwen en geloof. Volledige zekerheid is uitzonderlk. Er zn voortdurend dingen die je niet weet. Dat vraagt dat je een sprong in het onbekende waagt. Vaak doe je dat met je ogen dicht, nog vaker heb je niet eens door dat je springt. Jezelf ergens aan toevertrouwen is namelk een typisch menselke houding. Vanaf dag één op deze wereld leert het leven je namelk dat je anderen moet vertrouwen om verder te komen. Voor geloven in God ligt dat wel wat ingewikkelder. Het kind dat leert etsen ziet en voelt dat zn vader of moeder vlak b BWwatdeed(cor).indd 10 05-06-19 10:13  hem is. God kunnen w niet zien. En dat maakt de sprong in het ongewisse een stuk groter. Misschien heb je mensen wel eens horen verzuchten: ‘ Ik zou willen dat ik ook in God kon geloven.’ Geloven is niet iets wat je zomaar kunt beslissen. Er is meer voor nodig. Geloven in God – maar ook vertrouwen in mensen – is iets wat je (steeds) weer moet ontvangen. Vind jij geloven makkelijk of moeilijk? Merk je verandering hierin met de jaren? ZIE OOK VR A GEN 2, 6, 26, 49, 52 BWwatdeed(cor).indd 11 05-06-19 10:13  Is geloven voor Geloven is voor simpele zielen. Mensen met weinig studie of opleiding achter de kiezen kunnen diepgelovig zn – of helemaal niet. Jonge kinderen kunnen een verbazingwekkend geloofsleven hebben – of niet. Flink wat politieke leiders en succesvolle ondernemers zn overtuigde christenen. Anderen niet. Er zn er die doordat ze studeren het geloof op het spoor komen. Anderen stellen tdens hun studententd juist vast dat ze hun geloof in God verliezen. Wel of niet geloven hee in de eerste plaats dus niet te maken met weten of niet weten, met meer of minder verstand. Toch geloven christenen niet maar om het even wat. Uiteraard niet. Daarom is het belangrk om te proberen te snappen waar het geloof over gaat. W vinden het normaal dat je op school les krgt in talen, wiskunde, geschiedenis en nog veel meer andere vakken. Veel mensen studeren lange td. Ook over het christelk geloof valt heel wat kennis te vergaren. Vaak levert dat verhelderende en belangrke inzichten over het leven op Toch gaat de kennis over het christelk geloof b veel mensen niet veel verder dan wat algemeenheden en vooroordelen. Eigenlk weten ze er nauwelks iets over. Ja, Kerst, dat gaat over het kindje Jezus en Goede Vrdag gaat over zn dood, en BWwatdeed(cor).indd 12 05-06-19 10:13  Pinksteren, was dat niet… euh… iets met euh… Tja, zo vreemd is het niet dat voor velen alles wat met godsdienst te maken hee ongeloofwaardig lkt, hooguit goed voor simpele zielen. Onbekend maakt inderdaad vaak onbemind. Vind jij het belangrijk om je geloofskennis te vergroten? Wat of wie heeft je geholpen om meer te weten te komen over je geloof? ZIE OOK VR A GEN 1, 14, 30, 42, 49 BWwatdeed(cor).indd 13 05-06-19 10:13  Kun je christen zijn en toch twijfelen aan je geloof? Twfelen maakt deel uit van het christelk geloof. Geloven is namelk iets anders dan weten. Als je maag rammelt, dan weet je dat je honger hebt. Je weet ook dat die honger zal ophouden als je eet. Mensen willen graag zekerheid. Wat we kennen en weten, kunnen we controleren en naar onze hand zetten. Daar houden we van. Dat gee ons een gevoel van veiligheid. Met God lukt dat niet. Geloven in God en in de verrezen Jezusgeloven in iets en iemand waar je met je gewone verstand niet b kunt. Dat God bestaat kun je nooit met zekerheid bewzen. Het is een mysterie. Je kunt met hart en ziel geloven dat God bestaat en dat Jezus lee. Dat wil niet zeggen dat twfels niet kunnen toeslaan. Is het allemaal wel waar? Verwar ik mn dromen niet met de werkelkheid? Dit kan pn doen. Maak je er toch niet al te veel zorgen om. Twfel komt, twfel gaat. Een bzonder voorbeeld van geloofstwfel zien we in de verschningsverhalen, aan het einde van de evangeliën. Die beschrven ontmoetingen tussen de verrezen Jezus en zn vrienden en vriendinnen. In bna al die verhalen speelt twfel een grote rol. Ze kunnen nauwelks geloven dat de man die aan een kruis gestorven is, opnieuw lee. En dat terwl ze Je BWwatdeed(cor).indd 14 05-06-19 10:13  zus kunnen zien, horen en aanraken. Sommigen eten zelfs met Hem. Als er al twfel was b die eerste gelovigen, dan is het normaal dat ook christenen vandaag soms twfelen of het hele verhaal wel waar is. Twfelen hee ook goede kanten. Het voorkomt dat je op de automatische piloot gaat geloven. Het kan een aansporing zn om meer aandacht te geven aan je geloofsleven en om steeds opnieuw op zoek te gaan naar de kern ervan. Twijfel jij soms? Aan welke geloofspunten in het bijzonder? Hoe ga jij om met die twijfel? Wat helpt je hierbij? ZIE OOK VR A GEN 1, 4, 19, 46, 48 BWwatdeed(cor).indd 15 05-06-19 10:13  Mag een gelovige kritisch zijn? Geloven hee niets te maken met ‘blik op oneindig’ en ‘verstand op nul’. Geloof en een kritische houding gaan prima samen. Geloven gaat over God en daarmee dus over het diepste mysterie. De gelovige wil zich toevertrouwen aan dit mysterie, ook al gaat dit soms zn verstand te boven. Tegelk is het nodig om geloof te zuiveren van bgeloof en dus van ongeloof. Daarom vinden christenen het belangrk om het christelk geloof zoveel mogelk te begrpen met hun verstand. En dat terwl het beginpunt van het christendom – de verrzenisvan Jezus – helemaal ontsnapt aan de wetten van de natuur en de menselke logica. Hoe belangrk het kritische verstand ook is, voor de gelovige hee het niet het laatste woord. De kritische houding hee een belangrke valkuil: de argwaan. Het is belangrk dat te onderkennen, omdat die het vertrouwen kan doden. En zonder vertrouwen is er geen geloof. Alles dus met mate, ook het verlangen om te begrpen. Een verlangen dat op zich goed is. Je kunt maar beter niet wachten op het moment dat je alles met je verstand snapt, voordat je kunt geloven. Dat kan simpelweg niet. Geloof in God gaat niet over tovenar of over lieve sprookjes. Kk maar naar de hardheid van het leven en de dood van Jezus. BWwatdeed(cor).indd 16 05-06-19 10:13  Toch leert de ervaring dat mensen soms vluchten in het geloof en er stilletjes op hopen dat God, als een tovenaar, al hun problemen oplost. Zo is het echter niet verlopen in het leven van Jezus. Toch worden in naam van het geloof tot op de dag van vandaag vreemde dingen gezegd en gedaan. Soms met de beste bedoelingen, soms met minder fraaie bedoelingen. Daarom is kritisch nadenken zo belangrk. De kritische blik kan het onkruid ontmaskeren. In de eerste plaats b jezelf. Ga jij kritisch om met wat je al of niet gelooft? Heb jij ooit ‘onkruid’ gewied in je geloofstuin? ZIE OOK VR A GEN 2, 5, 6, 26, 48 BWwatdeed(cor).indd 17 05-06-19 10:13 Gaan geloof en wetenschap door één deur? Geloof en wetenschap sluiten elkaar niet uit. Ze zn geen concurrenten. De reden is eenvoudig. Geloof en wetenschap geven antwoord op verschillende vragen. Het is dan ook niet verbazingwekkend dat je onder grote wetenschappers zowel gelovige als ongelovige mensen aantre. Zo was de bedenker van de theorie van de Big Bang, Georges Lemaître, een geleerd professor én een katholiek priester Geloof gee een antwoord op vragen als: Waarom leven w Wat is de zin van het leven? Waarom is er iets in plaats van niets? Daar kunnen kernfysica, chemie of wiskunde geen antwoord op geven. Dat is niet hun domein. De vraag die de wetenschapper wil beantwoorden is hoe onze wereld in elkaar zit. Eeuwenlang dachten en geloofden mensen dat ze ook op die vraag het antwoord konden vinden in de Bbel. Het is nog maar sinds een paar eeuwen dat christenen die vragen uit elkaar gingen halen. Een ontrafeling die nog altd bezig is. Veel mensen zeggen dat ze als kind geloofden, maar dat ze hun geloof verloren toen ze de wetenschap ontdekten. Een van de redenen hiervan is dat de kennis van het geloof b veel mensen beperkt is gebleven tot de kennis die ze ervan hadden toen ze kind waren. Het is niet verwonderlk dat zo’n geloof onder 5 BWwatdeed(cor).indd 18 05-06-19 10:13  uitgaat in de confrontatie met het wetenschappelk denken. Voor anderen is juist het beoefenen van wetenschap het vertrekpunt van een geloofsweg: Wie of wat ligt er toch aan de oorsprong van die ongelofelk mooie kosmos Denk jij dat er een tegenstelling is tussen geloof en wetenschap? Heeft de wetenschap invloed op wat je gelooft? ZIE OOK VR A GEN 1, 2, 4, 8, 17 BWwatdeed(cor).indd 19 05-06-19 10:13 Word je geboren als christen? Christen zn is niet aangeboren of erfelk. Maar van je ouders krg je natuurlk wel veel mee. Jouw gezin hee een grote invloed op wie je bent en wordt. Dat geldt ook voor wat je geloo. Toch wordt het christelk geloof niet zomaar doorgegeven van ouder op kind. Zeker niet in onze westerse cultuur. Je kiest je moedertaal niet, die ontvang je. Dat wil niet zeggen dat je later geen andere talen kunt leren. Maar de taal waarmee je opgroeit, behoudt altd iets unieks en denitiefs. Je kunt die niet achter je laten. Voor het geloof ligt dat wat anders. Als je opgroeit in een christelk gezin kun je ongelovig worden. Omgekeerd kan ook: je bent geboren in een ongelovige of andersgelovige omgeving, maar op een goede dag ga je geloven in Jezus Opvoeding en omgeving zn belangrk. Maar uiteindelk is christen-zn het resultaat van een persoonlke keuze. Je wórdt christen. Ook als het christelk geloof je met de paplepel is ingegoten. Vroeg of laat moet je er zelf voor gaan. Iemand anders kan dit niet in jouw plaats beslissen. Christelk geloof en vrheid gaan hand in hand. 6 BWwatdeed(cor).indd 20 05-06-19 10:13  Maar de persoonlke keuze, hoe belangrk ook, volstaat niet. Sommigen zouden graag geloven. Ze doen alles wat ze kunnen om te geloven. Toch stellen ze vast dat ze het geloof niet hebben. Uiteindelk is geloof iets wat je ontvangt. Het wordt je aangeboden en dan kun je er ‘ja’ of ‘nee’ op zeggen. Christenen noemen dit mysterie de genade van het geloof. Hoe en wanneer ben jij tot jouw geloofsovertuiging geko Welke mensen, ervaringen en gebeurtenissen zijn belangrijk (geweest) in jouw geloofsverhaal? ZIE OOK VR A GEN 1, 14, 47, 49, 50 BWwatdeed(cor).indd 21 05-06-19 10:13 ontmoeten? Elke mens kan God ontmoeten. Dit gebeurt voortdurend, ook al zn de meeste mensen zich hier niet van bewust. Christenen geloven dat het ervaren van diepe vreugde te maken hee met het ervaren van Gods aanwezigheid. Dit geldt in het bzonder voor vreugde die een goede nasmaak achterlaat, bvoorbeeld na de gebeurtenis die die vreugde veroorzaakte. Die vreugde kun je ervaren tdens het bidden of in de kerk. Maar net zo goed op je werk, in de keuken, in een museum of al wandelend in de natuur. Die vreugde kan sterk zn. Vaak is ze stilletjes en bna onmerkbaar. Vreugde die bl nazinderen zegt iets over waar en hoe God aanwezig is in het leven van een mens. Sommige mensen hebben een bzondere gave om Gods aanwezigheid te ervaren. Zo sterk dat ze die ervaring beschrven als een eenwording met God. Zowel lichamelk als met hun gevoelens, steeds onverwacht. Zo iemand noemen we een mysticus of mystica. Deze mystici vind je in alle grote godsdiensten, maar vooral in het christendom. Typisch voor die mensen is dat ze dit niet aan de grote klok hangen. Het is zo intiem, dat ze het liever voor zichzelf houden. Er zn maar weinig mensen aan wie dit gegeven is. 7 BWwatdeed(cor).indd 22 05-06-19 10:13  Dichtbij, of meer verwijderd zijn van God, wat betekent dat voor jou? Heb jij ooit een ervaring gehad die je zou omschrijven als een godsontmoeting? Z I E O O K V R A G E N 21, 23, 25, 45, 46 BWwatdeed(cor).indd 23 05-06-19 10:13 Nikolaas Sintobin Wat deed en  andere vragen over het christelijk geloof voor Hij de wereld schiep? Waarin geloven 2,5 miljard christenen? Daar gaat dit boek over. Op een luchtige en toegankelijke manier geeft de auteur antwoord op 52 fundamentele en veel gestelde vragen over het christelijk geloof. Vragen als: Heeft God de wereld geschapen in zeven dagen? Is God een man? Is de Bijbel gedicteerd door God? Heeft Jezus echt bestaan? De auteur schrijft kort en krachtig, zonder moeilijke woorden of lange verhalen. Een verhelderend en inspirerend boek dat zowel christe-nen als niet-gelovigen of andersgelovigen inzicht geeft in de kern van het christelijk geloof. Geschikt voor persoonlijke lezing en voor gebruik in catechese of gesprekskringen. Nikolaas Sintobin is Jezuïet en internetpastor. Hij is de man achter de populaire podcast ‘Bidden onderweg’ en schrijft een veelgelezen blog onder de titel ‘In alle dingen’.  NUR  ISBN      BOwatdeed.indd 1 05-06-19 10:11